Search

The effects of several bacterial media [Bacillus licheniformis population 1 (MO1); B. licheniformis population 2 (MO2); B. subtilis (MO3); B. megatherium (MO4); humates (MO5)] on seed germination of Datura stramonium L., Abutilon theophrasti Med., Onopordon acanthium L. and Verbascum thapsus L. were tested. Seeds were germinated in Petri dishes containing solutions with different bacterial media. The highest germination percentage in all treatments was recorded for V. thapsus seeds (100.0%). Different treatments had diverse effects (stimulative or inhibitory) on seed germination of D. stramonium [from 5% (MO1) to 13.3% (MO3), with 10.0 % in H20], A. theophrasti [from 28.3% (MO3) to 65.0% (MO5), with 43.3 % in H20] and O. acanthium [from 10.0% (MO2) to 13.3% (MO1 and MO3), with 6.7% in H20], depending on the type of media and weed species. Testiran je efekat bakterijskih kultura [Bacillus licheniformis populacija 1 (MO1); B. licheniformis populacija 2 (MO2); B. subtilis (MO3); B. megatherium (MO4); humati (MO5)] na klijanje semena Datura stramonium L., Abutilon theophrasti Med., Onopordon acanthium L. i Verbascum thapsus L. Semena su naklijavana u Petri posudama u rastvorima različitih bakterijskih kultura. Najveća klijavost zabeležena je kod semena V. thapsus (100%). Različiti tretmani pokazali su različiti uticaj (stimulativni ili inhibitorni) na klijanje semena D. stramonium [od 5,0% (MO1) do 13,3% (MO3), u H20 10,0%], A. theophrasti [od 28,3% (MO3) do 65,0% (MO5), u H20 43,3%] i O. acanthium [od 10,0% (MO2) do 13,3% (MO1 i MO3), u H20 6,7], u zavisnosti od tipa kulture i vrste korova.

Selenium (Se) is a trace mineral that is essential to good health but only in small quantities. Soils, grains and forage have very low amounts of selenium. In most countries, selenium content in soil ranges between 0,1 and 0,2 ppm. There are many ways for selenium supplementation but it is considered that the best way is to increase selenium content in the plants. Mushrooms contain relatively high protein levels and they can accumulate large amounts of selenium. It is reasonable to expect that Se could be incorporated into the proteins as selenomethionine and selenocysteine. Lentinus edodes (Shiitake) is an edible mushroom native to East Asia, which is cultivated and consumed in many Asian countries for over 2,000 years. Shiitake Mushroom is revered for its health-promoting activity; it boosts the immune system, lowers cholesterol, works as an anticoagulant and is helpful in cancer treatment. Bioaccumulation of selenium in industrial mushroom was investigated. Vegetative growth of mycelium were measured as colony diam in pure cultures supplemented with organic selenium from new synthetic compound Zn(II) complex with ligand 2,6-diacetylpyridines bis(selenosemicarbazone), (Zn(dapsesc)). Accumulation of selenium in the fruit body was determined by the use of ICP-OES (Inductively coupled plasma optical emission spectrometry). Selenium as a complex, was effectively taken up from substrates and accumulated in fruit bodies. Highest selenium content was in the cap (60 ppm). In mushrooms cultivated without selenium supplement, selenium content was approximately 1 ppm. . Selen je esencijalni mikroelement, neophodan za normalno funkcionisanje organizma ljudi i životinja. Rezultati prvih istraživanja o obezbeđenosti zemljišta, žitarica i stočne hrane ukazali su na vrlo nizak nivo selena. U većini zemljišta sveta sadržaj ukupnog selena je u granicama od 0,1 do 2 ppm. Postoji više mogućnosti suplementacije selena (selenizovana kuhinjska so, pelete, inekcije), ali se smatra da je najbolji način povećanjem sadržaja selena u biljkama. S obzirom na to da gljive sadrže visok procenat proteina, očekuje se da će apsorbovati i inkorporirati selen u proteinima, u obliku kao što su selenometionin i selenocistein. Gljiva shiitake (Lentinus edodes) vodi poreklo iz Istočne Azije - Kina, Japan, a prvi pisani podaci govore da je poznata više od 2000 godina. Pregled literature ukazuje da ova gljiva smanjuje nivo holesterola, jača imunitet, ima antikoangulantnu ulogu i da se koristi u prevenciji nastanka tumora. Praćen je uticaj novosintetisanog organskog kompleksa Zn (II) sa ligandom 2,6-diacetilpiridin bis-(selenosemicarbazon) (H2dapsesc) - (Zn (dapsesc)) sa Hemijskog fakulteta Univerziteta u Beogradu na porast micelijuma gljiva i mogućnost akumulacije selena u plodonosnim telima. Ukupan sadržaj selena je određivan optičkim emisionim spektrometrom sa indukovano spregnutom plazmom, ICP-OES. Dobijeni rezultati govore da je selen iz organskog izvora uspešno usvojen. Sadržaj selena je bio očekivano najveći u šeširu, 60 µg/g suve mase. U kontrolnim pečurkama, ova vrednost se kretala u proseku oko 0.4 µg/g suve mase. .

This paper presents laboratory results of the research on certain physiologic properties of Amanita muscaria (Linn. ex Fries). The MEA, PDA and modified MEA media were used for testing the influences of different media on the growth of mycelia. In order to test the influences of fungicides and heavy metals in medium on the fungus growth we have set the experiments where nutrient media was enriched by fungicides Befungin and Captan FL, or solutions of heavy metals Pb, Cu, Cd, and Zn in three different concentrations (3ppm, 33ppm, and 100ppm). . U radu su prezentovani rezultati laboratorijskih ispitivanja nekih fizioloških osobina gljive Amanita muscaria (Linn. Ex Fries). Za ispitivanje uticaja različitih podloga na porast micelije korišćene su MEA, PDA i modifikovana MEA podloga. Da bi se ispitalo kakav uticaj ima prisustvo fungicida i teških metala u podlozi na rast ove gljive postavljeni su ogledi u kojima je hranljivoj podlozi dodati fungicidi Benfungin i Kaptan FL ili rastvori teških metala Pb, Cu, Cd i Zn u tri različite koncentracije (3 ppm, 33 ppm i 100 ppm).

MTBE was introduced in production in 1970's in order to reduction of air pollution and replacing of toxic compounds from gasoline. After only a few years of its using, it becomes a one of important soil and water contaminant. The aim of this paper was investigation of seed germination and biomass of corn, wheat and alfalfa in presence of different MTBE concentration. The results of investigation showed the inhibitory MTBE effect on plant germination at all used concentration higher from 10 ppm. The decrease in plant biomass was more expressed in maize compared to other two species. It was concluded that MTBE due its mobility, solubility and persistence, had toxic effects on metabolic processes in seeds and changed biomass production in early stage of plant development. . MTBE je uveden u proizvodnju 70-ih godina XX veka u cilju redukcije aerozagađenja i zamene toksičnih komponenti iz benzina. Posle svega nekoliko godina upotrebe, MTBE je definisan kao značajan kontaminant zemljišta i voda. Cilj ovog rada bio je ispitivanje klijavosti semena i biomase kukuruza, pšenice i lucerke u prisustvu različitih koncentracija MTBE-a. Rezultati istraživanja pokazuju da (i) ispitivane biljne vrste različito reaguju na povećane koncentracije MTBE-a, (ii) biljke su klijale samo pri najnižim koncentracijama MTBE-a (10 ppm), (iii) biomasa je kod kukuruza bila drastično smanjena pri koncentraciji od 10 ppm dok je kod ostale dve biljne vrste smanjenje biomase bilo mnogo manje izraženo. Svi ovi rezultati ukazuju da se MTBE, zbog svoje perzistentnosti, mobilnosti i rastvorljivosti u vodi, aktivno uključuje u metabolizam biljaka u ranim fazama porasta. .

Analyze of effluents from the chemical and petrochemical industries shows that effluent contain various amount of toxic components. This means that the obligation of industries is application of one or a few treatments for removal of toxic compounds. Bioremediation is a treatment process that uses microorganisms in order to removing or degrading hazardous substances into less toxic or nontoxic substances. The aim of this paper is review of bioremediation technologies and most important results about of microorganisms application in order to soil and water bioremediation contaminated by oil hydrocarbons, polycyclic aromatic hydrocarbons, aromatic compounds, heavy metals and waste materials. Analiza efluenata iz hemijske i petrohemijske industrije pokazala je da ovi efluenti sadrže različite količine toksičnih materija. Zbog toga je neophodno da industrije primene jedan ili više postupaka za uklanjanje toksičnih materija. Bioremedijacija je proces u kome se koriste mikroorganizmi za uklanjanje ili degradaciju toksičnih supstanci do manje toksičnih ili netoksičnih supstanci. Cilj ovog rada bio je pregled bioremedijacionih tehnologija i najvažnijih rezultata u pogledu primene mikroorganizama u bioremedijaciji zemljišta i voda kontaminiranih naftnim ugljovodonicima, policikličnim aromatičnim ugljovodonicima, aromatičnim jedinjenjima, teškim metalima i otpadnim materijama.

The soil elemental analysis presented here focuses on humic acids in the Amo and Ap horizons of 16 profiles in different parts of Serbia that are characteristic of rendzina soils. The mass fraction of C in humic acids of rendzina soils in Serbia ranges from 50.33% to 56.81%, with the average of 52.34%. The mass fraction of H in humic acids of all investigated rendzina profiles was found to vary between 4.28% and 5.81%, and the average was 5.18%. The corresponding fraction of N was 3.34-4.96%, or 4.06% on the average. The mass fraction of O in the studied rendzina humic acids ranged from 33.81% to 39.88%, and was 38.42% on the average. The atomic C of humic acids in all renzdinas studied varied between 33.61% and 38.79%, and was 35.81% on the average. The atomic fraction of H varied between 37.38% and 45.13%, or the average 42.08%. Oxygen content in humic acids was found to be 17.11-21.69%, or 19.73% on the average, while nitrogen content was 2.02-2.83%, or the average 2.38%. The H:C ratio in humic acids was found to vary from 0.96 to 1.32, being 1.18 on the average, while the C:N ratio was 12.06-18.43, or the average 15.21. The results of this elemental analysis show that the humic acids of Serbian rendzina soils are characterized by a medium degree humification and condensation, which is consistent with the fulvate-humate type of humus in that soil. Istraživanja elementarnog sastava huminskih kiselina rendzina Srbije imala su za cilj određivanje stepena humificiranosti i kondenzacije huminskih kiselina, a sve u svrhu proširivanja znanja o uslovima obrazovanja i evolucije ovog nedovoljno proučenog tipa zemljišta u Srbiji. Rezultati ispitivanja elementarnog sastava prikazani u ovom radu odnose se na huminske kiseline (19 preparata) iz Amo i Ap horizonta 16 profila rendzine sa različitih područja Srbije karakterističnih za ovaj tip zemljišta. Maseni udeo C u huminskim kiselinama u rendzinama Srbije kreće se od 50.33 do 56.81%, a u prošeku iznosi 52.34%. Maseni udeo H u huminskim kiselinama u svim ispitivanim profilima rendzina varira od 4.28 do 5.81%, a u prošeku iznosi 5.18%. Maseni udeo N u huminskim kiselinama rendzina varira od 3.34 do 4.96%, a u prošeku iznosi 4.06%. Maseni udeo O u huminskim kiselinama rendzina varira od 33.81 do 39.88%, a u prošeku iznosi 38.42%. Atomski udeo C u huminskim kiselinama, u rendzinama u celini, varira od 33.61 do 38.79%, a u prošeku iznosi 35.81%. Atomski udeo H varira od 37.38 do 45.13%, a u prošeku iznosi 42.08%. Kiseonika huminske kiseline rendzina sadrže 17.11-21.69%, prosečno 19.73%, dok sadržaj azota varira 2.02-2.83%, a u prošeku iznosi 2.38%. Odnos H:C u huminskim kiselinama varira od 0.96 do 1.32, a u prošeku iznosi 1.18, a odnos C:N varira od 12.06 do 18.43, i u prošeku iznosi 15.21. Rezultati elementarne analize pokazuju da su huminske kiseline rendzina Srbije srednjeg stepena humifikovanosti i kondenzacije što je u korelaciji sa fulvatno-humatnim tipom humusa ovog tipa zemljišta.

The petrochemical industry, during the petroleum-refining process, generates a different hazardous effluents. The use of the natural biological, chemical and physical processes in the petroleum-contaminated soil is necessary to transform this potentially dangerous waste product. The aim of this paper was to investigate the microbial diversity of soil polluted by organic compounds. The organic carbon content indicate the presence of organic compounds originated from oil industry. The soil samples was not polluted by heavy metals nor microelements. The number of bacteria increased in addition of soil extract, but the number of fungi decreased. Isolated strains of bacteria and fungi can be used for bioremediation process of contaminated soils. U petrohemijskoj industriji nastaju potencijalno opasne i toksične materije koje je potrebno ukloniti ili transformisati nizom fizičkih, hemijskih i bioloških procesa. Cilj ovog rada bio je ispitivanje mikrobnog diverziteta zemljišta kontaminiranog organskim jedinjenjima poreklom iz naftne industrije. Sadržaj organskog ugljenika u zemljištu ukazuje na prisustvo organskih zagađivača poreklom iz naftne industrije. Ispitivani uzorci nisu zagađeni teškim metalima i mikroelementima. Brojnost bakterija se povećavala dodatkom ekstrakta zemljišta, dok se zastupljenost gljiva smanjivala. Izolovane vrste bakterija i gljiva se mogu koristiti u procesima bioremedijacije kontaminiranih zemljišta.

This study aimed to quantify structural properties of rendzina soils in Serbia, and especially to determine the effect of decarbonation and different forms of land use on soil aggregate ditribution and stability. An indication of favourable soil aggregate distribution is data showing that the content of aggregates with 1-5 mm particle size, which is desirable from the agronomical viewpoint, is 50.04% on the average, while macroaggregates make 6.28-fold the sum of micro and mega aggregates. High aggregate stability is indicated by the fact that the proportion of water stable aggregates of >1 mm size ranges from 53.78 to 91.38%, i.e. 71.38% on the average. With increasing alkalinity of calcaric rendzina soils, aggregate stability in water significantly decreases. Concerning non-calcaric rendzina soils, the proportion of fine aggregates increases as the process of decarbonation proceeds and their stability decreases. Differences in aggregate distribution and stability bewteen the calcaric and non-calcaric rendzina soils were not found to be statistically significant. Forest and grassland rendzinas showed no significant difference regarding structural properties. Soil tillage has significant effect on the soil structure of arable rendzinas and, compared to forest and grassland rendzinas, they have less favorable structure index and water stable aggregate content. . Renzina je tip zemljišta veoma rasprostranjen u Srbiji, a podaci o njenim strukturnim osobinama su samo opisni. Struktura zemljišta je veoma važna osobina koja utiče na mnoge biološke i fizičke procese u zemljištu. Cilj ovog rada bio je da utvrđivanje kvantitativnih podataka o strukturnim osobinama rendzina u Srbiji, posebno uticaja procesa izluživanja i različitih načina korišćenja zemljišta (šuma, travnjaci i njive) na veličinu i stabilnost strukturnih agregata. Veličina strukturinih agregata u rendzinama je veoma povoljna o čemu svedoče podaci da sadržaj, s agronomske tačke poželjne frakcije veličine 1-5 mm, u proseku iznosi 50.04%, a makroagregata ima 6.28 puta više u odnosu na zbir mikro i megaagregata. O visokoj otpornosti strukturnih agregata u vodi govori podatak da su vodootporni strukturni agregati veći od 1 mm zastupljeni sa 53.78 do 91.38%, a u proseku sa 71.38%. S povećanjem alkalnosti karbonatnih rendzina značajno se smanjuje vodootpornost strukturnih agregata. Unutar izluženih rendzina s napredovanjem procesa izluživanja dolazi do povećanja udela sitnijih strukturnih agregata i smanjenja njihove otpornosti prema vodi. Razlike u distribuciji i stabilnosti strukturnih agregata između karbonatnih i izluženih rendzina nisu statistički značajne, što je i logično s obzirom da su procesi izluživanja uticali na snižavanje pH zemljišta, ali je ono i dalje ima visok stepen zasićenosti bazama, naročito Ca2+ koji je, kao što je poznato, jedan od najznačajnijih koagulatora odgovornih za obrazovanje strukturnih agregata i njihovu stabilnost. Šumske i travnjačke rendzine ne razlikuju se značajno po strukturnim osobinama. Obrada zemljišta značajno je uticala na strukturu njivskih rendzina, tako da one u poređenju sa šumskim i travnjačkim imaju nepovoljniji koeficijent strukturnosti i manju stabilnost strukturnih agregata. Obrada zemljišta, pored direktnog usitnjavanja strukturnih agregata, na strukturu utiče i indirektno menjanjem temperature, vlage i aeracije i time pojačava proces mineralizacije organskih ostataka (čija je količina ionako manja nego u devičanskim zemljištima) i menja sastav zemljišne mikroflore, što se direktno odražava na formiranje i stabilnost makroagregata u zemljištu. Da bi se zaustavio proces degradacije i unapredio proces obrazovanja strukturnih agregata i njihova stabilnost potrebno je u procesu poljoprivredne proizvodnje povećati priliv organskih ostataka u zemljište, smanjiti gubitke organskog ugljenika iz zemljišta erozijom i dekompozicijom, što se može postići pravilno organizovanom agrotehničkom praksom. .

The aim of this research was to examine the dynamics of algae number in humogley in three different ecosystems (wood, meadows and arable land). The soil was sampled during four weather seasons throughout the year 2000 and samples were taken from three different depths: 0-1, 1-20 and 20-40cm. Number of algae depend on ecosystem type, soil depth and whether season. Among all the examined sites the highest number of algae was found in wood locality, afterwards in meadow site and arable land has shown to have the lowest number of algae. All the examined ecosystems have highest number of algae is in surface layers (0-1 cm) which decreases with depth, and is less present in arable soils comparing to non-arable soils. U radu je određena brojnost algi u tri različita ekosistema na ritskoj crnici (livada, šuma i njiva) u području makiškog rita, u toku 2000. godine. Uzorci su uzimani iz tri dubine zemljišnog profila: 0-1, 1-20 i 20-40 cm. Brojnost algi zavisi od tipa ekosistema, dubine zemljišnog profila i godišnjeg doba, kao i interakcije ovih faktora. U ekosistemima u kojima zemljište nije obrađivano konstatovana je statistički značajna razlika u odnosu na obrađeno zemljište. Najveća brojnost algi konstatovana je u šumskom ekosistemu a najmanja u oranici. Ukupan broj algi je najveći u površinskom sloju i sa dubinom zemljišnog profila opada. Opadanje brojnosti po dubini je veće u neobrađenim u odnosu na obrađeni ekosistem.

Rendzina is a widespread soil type in Serbia that can be found in several stages of evolutionary development and put to different land uses. Our objective was to investigate the effect of decarbonation of rendzina soils in Serbia and several land use variants on humus content and its enrichment in nitrogen. Humus content is mostly high, and rarely medium, in the A horizon of calcaric forest rendzinas; medium or high under grassland, and very low under arable land. In non-calcaric forest rendzinas, humus content in horizon A is medium or low; under grassland it is low and very low, and under arable land again low and very low. Rendzinas are predominantly rich and very rich in total nitrogen in the uppermost layer of horizon A, and medium or well supplied in the layer below it. Enrichment of humus in nitrogen, shown as the C:N ratio, is mostly medium, and rarely low. Decarbonation was caused by decreasing humus content and total nitrogen in soil, while the enrichment of humus in nitrogen (C:N ratio) showed no significant change. Different land uses were found to have significant effect on decreasing humus and total nitrogen contents in rendzinas under grassland, and especially arable land, compared to forest rendzinas, while humus enrichment in nitrogen was significantly higher in rendzinas underlying grassland than forest. . Rendzina je veoma rasprostranjen tip zemljišta u Srbiji u području brdsko-planinskog reljefa, nalazi se u više evolucionih stadijuma razvoja i koristi se na različite načine, odnosno, nalazi se pod različitim biljnim pokrivačima. Cilj našeg rada je zato bio ispitivanje uticaja procesa izluživanja i različitog načina korišćenja zemljišta tipa rendzina u Srbiji na sadržaj humusa i njegovu obezbeđenost azotom. Sadržaj ukupnog C u ispitivanim rendzinama Srbije varira od 1.15 do 6.25%, a u proseku iznosi 3.25%. Sadržaj humusa u A horizontu karbonatnih šumskih rendzina je uglavnom visok, ređe srednji; pod travnjacima srednji ili visok, a pod njivama veoma nizak. U izluženim šumskim rendzinama sadržaj humusa u A horizontu je srednji ili nizak; pod travnjacima nizak i veoma nizak, a u njivskim, takođe, nizak i veoma nizak. Sadržaj ukupnog azota varira u širokom intervalu, od 0,123 do 0.570%, a u proseku iznosi 0.317%; stoga su rendzine pretežno bogato i veoma bogato obezbeđene ukupnim azotom u površinskom delu A horiznonta, a u potpovršinskom obezbeđene su srednje ili dobro. Obezbeđenost humusa azotom, izražena preko odnosa C:N, uglavnom je srednja, a ređe niska. Odnos C:N kreće se od 8.09 do 16.54, a u proseku iznosi 10.09. Procesi izluživanja (ispiranje CaCO3, niži pH i stepen zasićenosti bazama) u zemljištima tipa rendzina u Srbiji uslovili su smanjenje sadržaja humusa i ukupnog azota, pri čemu se obezbeđenost humusa azotom (odnos C:N) nije značajno promenila. Razlike u načinu korišćenja zemljišta (primena ili odsustvo obrade i razlike u količini i kvalitetu biljnih ostataka) statistički su značajno uticale na smanjenje sadržaja humusa i ukupnog azota u rendzinama pod travnjacima i naročito njivama u poređenju sa šumskim rendzinama, dok je obezbeđenost humusa azotom značajno veća u travnjačkim u poređenju sa šumskim rendzinama. .

Mine exploitation often produce heavy divested soils without any vegetation and biological potential. However, the most mine soils contents heavy metals too. In this study first we were investigate the metal contents in soil, water and plants samples taken from bauxite mine in Milici (B&H) at two locations. Results showed that total contents of Ni (50.4 - 99.2) and Cr (10.6-209.6 mg/kg) in the soil samples exceeded their maximum allowed for unpolluted soils. Such divested lands could be biological active only if the different microorganisms are present in a soil as a first step in recultivation. Due its, dominantly systematic group of microorganisms were determined. Results showed that bacterial populations were highest in the rhizosphere (21.6 x 105 - 91 x 105). Lower content of bacterial populations were found in the water samples (5.3 x104 - 14 x 104). Activity of the enzyme dehydrogenize (as soil healthy indicator) was highest in the mud samples (33.62 μgTPF/l0gr). Eksploatacijom uglja se često dobijaju jako osiromašena zemljišta bez vegetacije i biološkog potencijala. Pored toga, većina ovih zemljišta sadrži i teške metale. U ovom istraživanju je prvenstveno analiziran sadržaj metala u uzorcima zemljišta, vode i biljaka koji su uzeti sa dve lokacije iz okoline rudnika boksita u Milićima (BiH). Rezultati analize su pokazali da je ukupan sadržaj Ni (50.4-99.2) i Cr (10.6-209.6 mg/kg) u uzorcima zemljišta prelazio maksimalne dozvoljene količine za nezagađena zemljišta. Ovako osiromašena zemljišta mogu biti biološki aktivna samo u slučaju da su u njima prisutni drugačiji mikroorganizmi, što predstavlja prvi korak u rekultivaciji ovih zemljišta. Zbog toga su određene dominantne sistematske grupe mikroorganizama. Rezultati su pokazali da su bakterijske populacije bile najbrojnije u rizosferi (21.6xl05-91xl05). Niže koncentracije bakterijskih populacija su nađene u uzorcima vode (5.3x10 -14x10 ). Najveća dehidrogenazna aktivnost (kao indikatora zdravstvenog stanja zemljišta) je bila u uzorcima mulja (33.62 μgTPF/l0gr).

The objective of this research is investigation of Pseudomonas CY growth, isolated from kerosene, in the presence of benzene. Thanks to their high enzymatic activity, microorganisms can use different compounds as a sole sources of carbon and energy, or they can use them in cometabolic processes. Their growth was observed by spectrophotometry measuring optical density on 500nm, while Pseudomonas count was determined on TSA. The growth was observed during specific time period (i.e. in following order: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12 and 24h). There were used three concentrations of benzene. The results have shown that Pseudomonas population depended on benzene concentration and time. In the presence of benzene the bacterial growth was low, but after 24 hours the Pseudomonas count increased. These results indicate the possibility for Pseudomonas CY growth in the presence of benzene, but also the extension of adaptation phase comparing to normal growth curve. Therefore, the results show that using Pseudomonas population is a very feasible way for decreasing contamination level of soils and waters caused by certain organic compounds. Cilj ovog rada je ispitivanje rasta Pseudomonas CY, izolovanog iz kerozina, u prisustvu različitih koncentracija benzena. Mikroorganizmi zahvaljujući svojoj velikoj enzimskoj aktivnosti mogu koristiti različita organska jedinjenja kao jedinstvene izvore ugljenika i energije ili ih koristiti u toku procesa kometabolizma. Rast je praćen metodom spektrofotometrije merenjem optičke gustine na 560 nm a brojnost Pseudomonas bakterija je određena na TSA. Rast je praćen od nultog vremena do 24 sata (l, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12 i 24 h). U radu su korišćene tri koncentracije benzena. Rezultati pokazuju da je brojnost Pseudomonas populacije zavisila od koncentracije benzena ali i vremena. Rast bakterijskih populacija u prisustvu benzena je slabiji, ali nakon 24 sata brojnost se povećava. Ovi rezultati ukazuju da Pseudomonas CY može da raste u prisustvu benzena ali da je faza adaptacije produžena u odnosu na normalnu krivu rasta. Dobijeni rezultati ukazuju na mogućnost korišćenja Pseudomonas populacije za smanjenje stepena kontaminacije zemljišta i voda nekim organskim jedinjenjima.

The present investigation of textures of rendzina soils in Serbia is part of a more comprehensive research into effects of decarbonation and different land uses on physical and chemical characteristics of that widespread soil type in Serbia. Geological parent material was found to have a predominant influence on the texture of rendzina soils. Rendzinas on sandy marl were found to be heavily skeletoidal and skeletoidal sandy loams or skeletoidal clay loams in A horizon and skeletal sandy loams or heavily skeletoid sandy-clay loams in AC horizon. Rendzinas on calcareous gravel are skeletoidal clay loams in A horizon, skeletoidal sandy loams in AC horizon and heavily skeletal sandy loams in C horizon. Rendzinas on unindurated limestone are slightly skeletoidal loams or skeletoidal clay loams. The rendzinas on marl and marly or unindurated limestone are mostly slightly to heavily skeletoidal light clays. Differences in texture between calcaric and non-calcaric soils (the latter containing less skeletal material, i.e. stone and especially gravel, and more clay) were not found statistically significant. Skeletal quality increases with solum depth in non-calcaric rendzinas, and the fine earth fraction has a heavier texture, in contrast to calcaric rendzinas, where the situation is highly heterogenous. Rendzinas under forests were found to be significantly more skeletal than those under grassland and arable land. Little difference in texture was observed in rendzinas under grassland and arable land. . Ispitivanja mehaničkog sastava u zemljištu tipa rendzina u Srbiji, prikazana u ovom radu, deo su širih istraživanja čiji je cilj bio utvrđivanje uticaja procesa izluživanja i različitog načina korišćenja zemljišta na fizičke i hemijske osobine tog veoma rasprostranjenog tipa zemljišta u Srbiji. U tom smislu, istraživanjima su obuhvaćeni različiti delovi Srbije: Vojvodina - obronci Fruške gore, Šumadija (Topola-Aranđelovac), zapadna Srbija (sliv reke Jablanice, okolina Lajkovca i Valjeva), jugo-zapadna Srbija (Sjeničko-pešterska visoravan), istočna Srbija (okolina Negotina) i jugoistočna Srbija (Niš-Pirot). Terenskim istraživanjima je bilo obuhvaćeno ukupno trideset reprezentativnih profila, od 24 profila karbonatnih rendzina (9 pod šumom, 9 pod travnjakom i 6 pod njivom) i 6 profila izlužene (3 pod šumom, 2 pod travnjakom i 1 pod njivom). Ukupno 51 uzoraka zemljišta iz A ili AC horizonata (ako je razvijen) je analizirano. Preovlađujući uticaj na mehanički sastav ispitivanih rendzina ima geološki supstrat na kojem su obrazovane. Rendzine na peskovitim laporcima su jako skeletoidne i skeletoidne peskovite ilovače ili skeletoidne glinaste ilovače u A horizontu i skeletne peskovite ilovače ili jako skeletoidne peskovito-glinaste ilovače u AC horizontu. Rendzine na karbonatnom šljunku su skeletoidne glinaste ilovače u A horizontu, skeletoidne peskovite ilovače u AC horizontu, a C horizont jako skeletna peskovita ilovača. Rendzine na mekanim krečnjacima su slabo skeletoidne ilovače ili skeletoidne glinaste ilovače. Rendzine na laporcima, laporovitim ili mekanim krečnjacima, su uglavnom slabo do jako skeletoidne lake glinuše. Razlike u mehaničkom sastavu između karbonatnih i izluženih rendzina (izlužene rendzine sadrže manje skeleta: kamena, a naročito šljunka, i više gline) nisu statistički značajne. U izluženim rendzinama sa dubinom soluma povećava se skeletnost zemljišta, a sitne frakcije zemljišta su težeg mehaničkog sastava, za razliku od karbonatnih rendzina gde je stanje veoma heterogeno. Rendzine pod šumom su značajno skeletnije i manje glinovite u poređenju sa rendzinama pod travnjacima i njivama. Rendzine pod travnjacima i njivama ne razlikuju se značajno po mehaničkom sastavu. .

Industry, mining and agriculture produce large amount of wastes as by-products, such as heavy metals, pesticides and other organic compounds and fertilizers who's caused seriously environment pollution both in water and soils. At polluted area, many pollutants become available to local vegetation, so crop cultivation in such areas has been found to pose a hazard to human and livestock nourishment. However, certain pollutant-tolerant wild plants are characterized by a pronounced ability to uptake large amounts of different pollutants over their vegetation and reproduction period. Such plants manage to survive on contaminated soils and they have been termed metal super-accumulators. Since 1980, plant species of this type have been at the focus owing to their ability to clean up different pollutants from soil. These plants at the other hand favorite diversity, activity and multiply of different soil microorganisms (MO) which they have very important role in soil remediation. Plant roots excrete different substances (amino acids sugars and etc) that's MO used for food and such symbiotic connection enhanced remediation potential. Unlike the rather costly conventional soil remediation methods, these new technologies (phytoremediation) and MO and its combination are relatively cheap and environmentally friendly, especially for impoverished countries. About 400 wild plants species with such properties have been investigated worldwide and more than 200 different MO were patented specially for remediation of metals and organic pollutants in soils. The aims of this article are to give more details about wild and cultivars species and MO, its mechanisms for uptake and biological degradation of different pollutants and possible practical application to cleaning up the polluted soils. Veliki lignitski baseni u našoj zemlji su energetski potencijal strategijskog značaja. Razvoj površinskih kopova kao energetsko-industrijskog kompleksa prate brojni negativni uticaji na životnu sredinu, što obavezuje na integralno planiranje, revitalizaciju i uređenje degradiranih prostora i njihovo svestrano korišćenje u posteksploatacionom periodu. Rekultivacija i restrukturiranje mase otkrivke nude brojne mogućnosti. Da bi se izbegle štetne posledice razvoja površinskih kopova, termoelektrana i pogona za preradu uglja, rudarske aktivnosti treba da prati biološka rekultivacija odlagališta jalovine i uređenje degradiranih predela u cilju uspostavljanja različitih vegetacijskih i drugih ekosistema na novoformiranim deposolima. Brojna istraživanja su pokazala da je na ovako degradiranim područjima moguće stvoriti nove poljoprivredne, šumske, akvatične, livadske i druge ekosisteme. Rekultivacija je kompleks rudarsko-tehnoloških, inženjerskih, poljoprivrednih i šumsko-uzgojnih postupaka koji se preduzimaju u cilju transformacije industrijski degradiranog zemljišta u stanje pogodno za poljoprivredu i šumarstvo, rekreaciju, ribarstvo, izgradnju objekata različite namene i druge ciljeve. Generalno posmatrajući, rekultivacija podrazumeva ponovno uspostavljanje biljnih zajednica u područjima degradiranih eksploatacijom uglja, može se obavljati periodično ili u kontinuitetu, paralelno sa rudarskim aktivnostima. Nije neophodno, a često nije ni moguće restaurisati prvobitne predele i ekosisteme koji su postojali pre eksploatacije uglja. Mogu se podržati sve forme korišćenja zemljišta. Važno je da odabrani način korišćenja zemljišta zadovoljava potrebe lokalne zajednice, uslova sredine kao i osobina novoformiranih zemljišta, posteksploatacione stratigrafije i ekonomskog aspekta. Područje Kolubarsko-Tamnavskog lignitskog basena karakterišu impresivni radovi na revitalizaciji i uređenju degradiranih prostora. Do 1997. godine rekultivisano je preko 1,000 hektara. Šume se nalaze na 74.7% ukupno rekultivisane površine, poljoprivredne površine na 23%, voćnjaci na 1.3% i rasadnici na 1%. Ovakav inicijalni udeo različitih ekosistema je poželjan s obzirom da su šumski ekosistemi najznačajniji za zaštitu životne sredine. Mnogo veći udeo poljoprivrednih ekosistema se planira u daljem toku procesa eksploatacije uglja i biološke rekultivacije. U zavisnosti od mikro-ekoloških uslova i tipa deposola, korišćene su brojne četinarske i listopadne vrste drveća u postupku biološke rekultivacije pošumljavanjem. Najveću površinu zauzimaju čiste sastojine crnog i belog bora (27.2%), kao i grupe mešovitih lišćara i četinara (23.2%). Mešovite sastojine četinara učestvuju sa 11.1% u ukupno pošumljenoj površini, a mešovite sastojine lišćara sa oko 9.6%. Ostali lišćari - joha, sibirski brest, lipa i drugi učestvuju sa 7.9%, bagrem sa 8.4%, dok sve druge vrste učestvuju od 1.3% do 3.4%. Korišćen je relativno veliki broj vrsta dendroflore, ne samo zbog velike varijabilnosti mikro-ekoloških uslova što je posledica neselektivnog odlaganja otkrivke, već i u težnji da se obogati biodiverzitet i oplemene predeli u estetskom smislu. Sve korišćene vrste imaju visok stepen preživljavanja po sadnji, veoma dobru dinamiku visinskog, debljinskog i zapreminskog prirasta, ali postoje razlike između vrsta na identičnom tipu deposola, kao i razlike u razvoju svake pojedinačne vrste na različitim deposolima. Monitoring razvoja zasađene dendroflore omogućava da se za svaki tip deposola napravi optimalan izbor vrsta za pošumljavanje, kako bi se postigli najveći razvojno-produkcioni efekti, vitalnost, dekorativnost i ostale funkcionalne vrednosti. U radu su prezentirani rezultati istraživanja razvoja tri vrste roda Pinus: P. sylvestris L., P. nigra Arn. i P. strobus L.

The aim of our investigation was to establish the degree of atrazine resistance in plants of Chenopodium album L. population from Serbia and resistance population from Great Britain. Seeds used in experiments were collected from the corn grown areas treated with atrazine for over ten consecutive years (Surčin and Veliki Crljeni), while the control seeds were collected from untreated areas nearby Belgrade (Belgrade). As a referent population resistant seeds of Chenopodium album L. from Great Britain were used. Plants in fully emerged third leves, from all population, were sprayed with different doses (2, 4 and 8 kg ha-1) of atrazine (Gesaprim, 90% a.i. atrazine). As a non destructive methods we used SPAD-meter for measuring chlorophyll content and fluorometer for chlorophyll a fluorescence which is expressed as ratio between variable (Fv) and maximal (Fm) chlorophyll fluorescence. Both parameters were measured at the same leaf before and 1, 2, 3, 4 and 5 days after atrazine treatments. Results shown that the most sensitive method is by using method of chlorophyll fluorescence. SPAD-meter is not adequate for distinguishing triazine resistant and susceptible plants. In populations of Chenopodium album L.- collected from Serbia (Veliki Crljeni, Surcin and Belgrade) atrazine resistance is not confirmed.

In this paper phytoremediation is introduced as one of the existing methods for the clean up of polluted soils and groundwaters by using wild and crop plants for absorption and/or degradation of different pollutants. It is an effective and low cost method which is not environmentally destructive. Authors described several activities in the phytoremediation process especially regarding the importance of the proper choice of the plant species for the accumulation of a certain heavy metal or radionucleid. Some results of the experiments with uranium absorption and uptake in crop plants and root segments are also presented. Razvoj ljudskog društva uslovio je i tehnološki razvoj koji je često zanemarivao zaštitu životne sredine, što je rezultovalo zagađenjem velikog broja lokacija različitim organskim i neorganskim polutantima uključujući teške metale i radionuklide. Uvođenje strogih ekoloških normi povećalo je potrebu za izučavanjima novih procesa razgradnje, prerade i uklanjanja industrijskog otpada. Ranije su korišćene klasične metode čišćenja uklanjanje, prerada i odlaganje velikih količina zagađ enog zemljišta ili vode uz ogromne troškove i narušavanje ekološ ke ravnoteže. Poslednjih decenija uloženo je dosta sredstava u proučavanje alternativnih metoda čišćenja zagađenih područja. Još od 1963. godine poznato je da neke biljke usvajaju velike količine teških metala i pri tome se normalno razvijaju i razmnožavaju. Ideja je bila da se biljke koje usvajaju teške metale koriste za čišćenje zemljišta zagađenih različitim polutantima. Ova metoda je nazvana fitoremedijacija i podrazumeva usvajanje i fiksiranje teških metala u biomasi i enzimsku i mikrobiološku degradaciju organskih polutanata u samom zemljištu. Biljke koje akumuliraju metale više od 1 posto u suvoj masi nazivaju se superakumulatori i do sada je pronađeno oko 400 vrsta biljaka superakumulatora. Biljke superakumulatori imaju malu biomasu, pa su istraživane i one biljne vrste koje produkuju veću biomasu i na taj način iz zemljišta izvlače veće količine teških metala i radionuklida, bez obzira na nizak stepen akumulacije. U ovom radu su navedeni osnovni postupci u procesu fitoremedijacije, kao i rezultati laboratorijskih eksperimenata sa usvajanjem uranijuma koje se odvija u industrijskim biljnim kulturama.

Various biological characteristics of weed seeds were investigated. Weed seeds differ in many aspects from those of agricultural seeds. The difference results from a centuries-long struggle against the forces of nature, and especially from human activities aimed at controlling them. Weed seeds differ from those of agricultural crops regarding their biological (anatomical, morphological, physiological), and physical characteristics. The biological characteristics especially include: seed production, irregularity of maturing periods, seed viability, dormancy and germination intervals, while the physical characteristics of weed seeds relate to: seed and fruit shape, size, character of the seed surface, absolute and specific mass, etc. Knowing the biological characteristics of weed seeds has great practical value both for forecasting weediness of a particular crop, and for planning and applying control measures, while data on the physical characteristics are relevant to the expansion of weeds, their identification and steps to be taken to acquire pure agricultural seeds. Research of the mechanisms of genetic, physiological and biological control of different phenomena and processes in weed seeds could prove invaluable for creating new cultivars and hybrids of agricultural crops. U radu se razmatraju osnovne biološke karakteristike semena korovskih biljaka: produkcija semena, neravnomernost sazrevanja, dugovečnost i životna sposobnost, klijanje semena, periodičnost klijanja, primarna i sekundarna dormatnost semena. Posebno je ukazano na rezerve semena u zemljištu, pogotovo u uslovima jake zakorovljenosti, raspored semena u zemljištu u zavisnosti od sistema obrade zemljišta kao i uticaj različitih faktora i mera na količinu semena u zemljištu. Na osnovu razmatranja rezultata velikog broja istraživača u radu se ukazuje na zakonitosti i mogućnosti upravljanja ovim procesima kako bi se na osnovu toga moglo znati kada i koliko semena će klijati u određenim klimatskim i zemljišnim uslovima.

The aim of our investigation was to establish the level of atrazine resistance of Chenopodium album L. and Amaranthus retrqflexus L. populations collected from different localities in Serbia. Resistant population of the same weed species from Great Britain was used as a known reference. We measured chlorophyll a fluorescence and relative chlorophyll content using SPAD-meter, as a nondestructive method in order to compare the resistance in weed species. Our results showed that chlorophyll fluorescence was most sensitive method for distinguishing triazine resistant and susceptible plants compared with SPAD-Meter. In the populations of Chenopodium album L. and Amaranthus retrqflexus L. - collected from Zemun Polje, Surcin and Belgrade atrazine resistance was not confirmed. Ispitivanja su bila usmerena na utvrđivanje nivoa rezistentnosti različitih populacija Chenopodium album L. i Amaranthus retroflexus L. prikupljenih na lokalitetima u Srbiji prema atrazinu. Kao referentne rezistentne populacije korišćene su populacije istih vrsta korova dobijene iz laboratorije u Velikoj Britaniji. Poređenje rezistentnosti korova rađeno je ne destruktivnim tehnikama: merenjem fluorescencije hlorofila a i merenjem relativnog sadržaja hlorofila pomoću SPAD-metra. Merenje fluorescencije hlorofila, računato kao odnos Fv/Fm, se pokazala kao najosetljivija metoda za razdvajanje rezistentnih i osetljivih populacija. Nasuprot ovome merenje sadržaja hlorofila SPAD-metrom se pokazalo kao manje pouzdan metod, jer nisu uvek dobijene jasne razlike između tretiranih i ne tretiranih biljaka. Kod ispitivanih populacija Chenopodium album L. sa lokaliteta Zemun Polje, Surčin i Beograd i populacija Amaranthus retroflexus L. sa lokaliteta Zemun Polje i Beograd nije potvrđena rezistentnost na atrazin.

Investigation of terra rossa soils at wild pyrethrum habitats was carried out to provide more data and deepen our understan­ding of the species' requirements regarding soil and other ecological factors. Pyrethrum flowers contain pyrethrines, a complex of different compounds with insecticidal properties, which are safe both to humans and the environment. Wild pyrethrum growing on terra rossa soils was found at sites above Lake Skadar and on the southern parts of Cape Trsteno. The main properties of terra rossa at wild pyrethrum habitats in Montenegro are closely related with the character of lime­stone parent rocks and karst declining relief, and they include pronounced rocky surface, very shallow to medium deep solum and limestone coarse fragments in the topsoil of some profiles, which makes the soil permeable for water and rather dry, while the depth at which plants can take root is limited to the top layer of some 20 cm. Humus horizons of terra rossa are neutral to slightly alkaline, while cambic horizons are medium acid to neutral. Humus content in the soil is low, high and very high, the content of total nitrogen is high, available K2O is found in low, medium and high content, while available phosphorus can be found in traces alone. The content of available Zn, Mn, Cu and Fe is very high. . Istraživanja crvenica kao prirodnih staništa buhača imala su za cilj detaljnije upoznavanje sa zahtevima ove biljne vrste za ekološkim, a među njima i zemljišnim činiocima. Cvet buhača sadrži piretrine - kompleks različitih jedinjenja koja imaju insekticidna svojstva, a istovremeno su bezopasna po čoveka i okolinu. Prirodna staništa buhača na crvenicama smeštena su iznad Skadarskog jezera, na severnim padinama brda Vršuta i Ornije, i na južnim stranama rta Trsteno. Osnovno obeležje crvenicama, kao staništu samoniklog buhača u Crnoj Gori, daju krečnjačka matična stena i kraški padinski reljef - izraženu stenovitost površine, veoma plitak do srednje dubok solum i skeletnost u površinskim delovima nekih profila, zbog čega je zemljište propusne za vodu i suvo, a prostor za ukorenjavanje biljaka ograničen na površinskih dvadesetak centimetara. Humusni horizonti su neutralni i slabo alkalni, a kambični srednje kiseli do neutralni. Zemljišta su slabo, dosta i jako humozna, dobro obezbeđene ukupnim azotom, slabo, srednje i dobro obezbeđene lako mobilnim formama K2O, lako mobilnog fosfora sadrže samo u tragovima, a lako mobilnim Zn, Mn, Cu i Fe su veoma dobro je obezbeđena.