Search

Tarih boyunca Orta Asya coğrafyasında bulunan Türkler arasında birçok din kabul görmüş, Nestûrî Hristiyanlık inancı da bu kapsamda Orta Asya’da bulunan bazı Türk toplulukları tarafından benimsenmiştir. Hristiyanlığın Nestûrî mezhebini benimsemiş olan Türk topluluklarından günümüze ulaşan bazı arkeolojik ve epigrafik materyaller, araştırmacılara bu toplulukların dinî yaşamları hakkında fikir sahibi olma imkânını vermektedir. Bu açıdan söz konusu birincil kaynaklar, Nestûrî Türklerin dinî inancı hakkında bilgiye ulaşma konusunda kılavuz olma niteliği taşımaktadır. Tez çalışmamızının konusunu XIII. ve XIV. yüzyıllarda Orta Asya’da ve Çin’de yaşamış Nestûrî Türklere ait mezar taşları ve kitabeler teşkil etmektedir. Çalışmada güdülen amaç, bugüne kadar araştırmacılar tarafından bilim dünyasına kazandırılmış olan Süryani harfli mezar taşlarının toplu bir tetkikinin yapılmasıdır. Bu tez çalışmasında öncelikle tarihsel süreçte Orta Asya coğrafyasında Nestûrî Hristiyanlık inancının yayılması ve mezar taşlarının keşfedilme süreçleri hakkında ön bilgi verilmiş, sözü edilen inancın etkisiyle XIII. ve XIV. yüzyıllara ait Süryani alfabesi ile yazılmış Süryanice ve Türkçe mezar taşları transliterasyon (yazı çevirim) metodu kullanılarak toplu halde incelenmiştir. Çalışma içerisinde incelenen 871 adet mezar taşı tarihli, tarihsiz ve yazısız olacak şekilde ilgili coğrafyanın başlığı altında tasnif edilmiştir. Yayımlanmış mezar taşları Türkçe tercümeleriyle birlikte bir araya getirilmiş ve Orta Asya’da varlık göstermiş Nestûrî Türklerin XIII. ve XIV. yüzyıllardan günümüze ulaşan mezar taşları ile kitabelerinin müstakil bir derlemesi yapılmıştır. Throughout history, several religions have been accepted by Turks in Central Asian geography, and the Nestorian Christianity believe has also been adopted by some Turkish groups in Central Asia. Some archaeological and epigraphic items that have remained from Turkish communities that have accepted the Nestorian sect of Christianity allow academics to get insight into the religious life of these communities. In this regard, these main materials serve as a guide for obtaining knowledge on Nestorian Turks' religious beliefs. The subject of our thesis is the tombstones and inscriptions belonging to the Nestorian Turks who lived in Central Asia and China in the 13th and 14th centuries. The aim of this study is to perform a collective assessment of tombstones with Syriac writings that have been introduced to the scientific community by scholars. In this thesis preliminary information about the spread of Nestorian Christianity in the geography of Central Asia in the historical process and the discovery of tombstones and The Syriac and Turkish the tombstones written in the Syriac alphabet belonging to the and 13th and 14th centuries, were examined collectively by used the transliteration method. 871 tombstones examined in the study have been classified under the heading of the relevant geography as datet, undated and unwritten. Furthermore, the published tombstones and Turkish translations gathered together, and an independent compilation of tombstones and epitaphs of the Nestorian Turks, who had a presence in Central Asia in the 13th and 14th centuries, prepared.

Bu çalışmanın amacı kültürel kimlik ve sinema arasındaki ilişkiyi Süryani ve Türk kimlikleri üzerinden okumaktır. Kültürel kimlik temsillerinin sinemada yeniden inşa edildiği varsayımından yola çıkan çalışma, Kapı(Nihat Durak, 2019) filminde yer alan Süryani ve Türk kimliklerinin kültürel kimlik inşasını, temsil alanı olan sinema üzerinden karşılaştırmalı analiz etme amacındadır. Filmin kültürel kimlikleri sunuş biçimi üzerinde durulacaktır. Araştırmanın çıkış noktası Türk ve Süryani kimliklerinin filmde karşıt olarak konumlandırıldığı ve bunun kimlik temsilinde farklıklara yol açtığı yönündedir. Filmin analizi Türk ve Süryani kültürel kimliklerinin sunuş biçimi ve ötekileştirme bağlamında gerçekleştirilmiştir. Film kültürel kimlik bağımlı değişkeni ile gelenek ve görenekler, ortak geçmiş, etik değerler (ahlaki anlayışlar), sanat ve mimari anlayış bağımsız değişkenleri çerçevesinde analiz edilmiştir. Karşıt toplumlar veya karşıt karakterlerin aidiyet bağı ile bağlı olduğu toplumlara atfedilen karşıt özellikler tespit edilmiştir. Sinemanın toplumu siyasi, kültürel ve toplumsal olarak etkileme gücü düşünüldüğünde karşıt kimliklerin dengeli temsil biçimlerinin toplumsal bütünlüğün sağlanmasına önemli katkı sunacağı muhakkaktır. The aim of this study is to read the relationship between cultural identity and cinema through Syriac and Turkish identities. Based on the assumption that representations of cultural identity are reconstructed in cinema, the study aims to comparatively analyze the cultural identity construction of Syriac and Turkish identities in the Kapı (Nihat Durak, 2019) through cinema, which is the field of representation. The way the film presents the cultural representations will be emphasized. The analysis of the film was carried out in the context of representation and marginalization of Turkish and Syriac cultural identities. The critical reading of the film was made within the framework of cultural identity dependent variable, traditions and customs, common past, ethical values (moral understandings), art and architectural understanding. Opposite characteristics attributed to opposing societies or societies to which opposing characters are connected by a bond of belonging have been identified. Considering the power of cinema to influence the society politically, culturally and socially, it is certain that the balanced representations of opposing identities will make an important contribution to the provision of social cohesion. Publisher's Version

Milliyetçi ideolojide ulus, çoğunlukla “ortak dil”e referansla tanımlandığından, ulus-devletler açısından dil, ulusal kimliğin inşasında kullanılan elverişli araçlardan birini oluşturmuştur. Bu bağlamda genel olarak ulus-devletler, ortak bir dil oluşturmak ve/veya dilde birliği sağlamak amacıyla tek-dilli bir eğitim sistemini kabul etmişlerdir. Bu yöntemle, duyguda ve sadakatte bir vatandaşlar topluluğu yaratılmak istenmiştir. Çok dilli ve çok kültürlü Osmanlı bakiyesi üzerine kurulmuş olan Türk ulus-devleti de, aynıamaçla, tek-dilli eğitim sistemini kabul etmiş ve Türk etnisinin ortak dili olan Türkçe dışındaki dillerde eğitim yapılmasını yasaklamıştır. Bunun yegane istisnasını, Lozan Barış Antlaşması tarafından gayrimüslim vatandaşlar için öngörülen anadilinde eğitim hakkı oluşturmuştur. Ne var ki, Antlaşma metninde söz konusu hakkın özneleri olarak “gayrimüslim Türk vatandaşları”ndan söz edilmişse de, uygulamada -hukuka aykırı olarak- bu haktan sadece Rumlar, Ermeniler ve Museviler yararlandırılmıştır. Böylece, Anadolu’nun kadim topluluklarından bir olan Süryaniler bu hakkın dışında tutulmuşlar ve kendilerine ait son okullarının 1928 yılında kapatılmasından sonra, Lozan’ın tanımış olduğu anadilinde eğitim hakkından istifade edememişlerdir. Dilin kuşaktan kuşağa aktarımında eğitimin üstlenmiş olduğu kilit rol göz önüne alındığında, bu durum, Süryanicenin yok olma ihtimalini ortaya çıkarmıştır. Bu ihtimalin gerçekleşmesini ve Süryanicenin dil kırımına uğramasını önleyebilmek için, bir yandan Süryanilerin Lozan tarafından tanınan haklardan yararlanabilmeleri sağlanmalı, diğer yandan da Süryanilere yönelik olarak pozitif ayrımcı bir siyaset izlenmelidir. In nationalist ideology, since the nation is often defined concerning the “common language”, language has constituted one of the convenient tools used in the construction of national identity for nation-states. In this context nationstates, in general, have adopted a monolingual education system to create a common language and/or to ensure unity in language. With this method, it was aimed to create a community of citizens with feelings and loyalty. For the same purpose, the Turkish nation-state, founded on a multilingual and multicultural Ottoman remnant, adopted a monolingual education system and prohibited education in languages other than Turkish, the common language of the Turkish ethnicity. The only exception to this is the right to education in the mother tongue foreseen for non-Muslim citizens by the Lausanne Peace Treaty. However, although “non-Muslim Turkish citizens” are mentioned as the subjects of the right in the text of the Treaty, in practice-contrary to the law- only Greeks, Armenians and Jews have benefited from this right. Thus, Assyrians, one of the ancient communities of Anatolia, were excluded from this right and after the closure of their last school in 1928, they could not benefit from the right to education in the mother tongue recognized by Lausanne. Considering the key role education has undertaken in the transmission of language from generation to generation, this has raised the possibility of the extinction of Syriac. To prevent the realization of this possibility and the language of the Syriac from being persecuted, it should be ensured that Assyrians benefit from the rights recognized by Lausanne on the one hand, and a positive discriminatory policy towards Assyrians on the other hand.

Günümüzde birçok ulus-devletin gündemini meşgul eden anadilinde eğitim hakkı, Türkiye bağlamında azınlık hakları terminolojisinden bağımsız düşünülmemektedir. Azınlıklara ilişkin tek hukuki metin ise Türkiye'nin kurucu antlaşması niteliğinde olan Lozan Barış Antlaşması'dır. Bu antlaşma azınlıkların hukuki statüsünü düzenleyerek Türkiye'ye bu konuda bir takım yükümlülükler getirmektedir. Lozan ile Türkiye'nin azınlıklara ilişkin din esasına dayalı bir ayrıma gittiği ve bu ayırımla birlikte azınlık statüsünün bütün gayrimüslimlere verilmiş olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Fakat uygulamada, bu statünün geleneksel üç büyük azınlık grubu olan Rumlar, Ermeniler ve Musevilere verilmiş olduğu kabul görmekte ve bu kabul, diğer küçük gayrimüslim grupları Lozan koruması dışına itmektedir. Böylece kadim yıllardan beri Anadolu topraklarında varlıklarını sürdüren Süryaniler, azınlık olarak tanınmamakta ve bunun doğal bir sonucu olarak azınlık haklarından istifade edememektedirler. Türkiye bağlamında anadilinde eğitim hakkının azınlık gruplara özgülenen bir hak olduğu bilgisinden hareketle Süryanilerin anadili olan Süryanicenin eğitim yolu ile gelecek kuşaklara aktarılamamasından dolayı bu dilin yok olma ihtimali gündeme gelmektedir. Bu çalışmada Süryanilerin en belirgin talebi olan anadilinde eğitim hakkı ele alınarak bu topluluğun Lozan'a göre hakkın taşıyıcısı olduğu ispatlanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda 10 kişi ile gerçekleştirilen kişisel görüşme neticesinde elde edilen bulgular ışığında, Süryanicenin eğitim kurumlarında anadili olarak okutulmamasının dilsel asimilasyona etki eden en önemli nedenlerden biri olduğu tespit edilmiştir. Today, many nation-states that occupy the agenda of the right to education in the mother tongue is not considered independent of the context of minority rights in Turkey. The only legal text on minorities is the Treaty of Lausanne, which is qualified as the founding document of Turkey. By regulating the legal status of minorities in Turkey this treaty makes a number of obligations in this regard. It is clear that Turkey made a distinction among minorities based on religious principles with Treaty of Lausanne and that position of minority was given to all non-Muslims with this distinction. However, in practice, it is accepted that this status was given to the traditional three major minority communities, Greeks, Armenians, and Jews and this acceptance pushes other small non-Muslim communities out of Lausanne protection. Thus, the Syriacs who have been living in Anatolian lands since ancient times, have not been recognized as minorities and cannot benefited from minority rights as a natural consequence. Although it is known that the right to be educated in the mother tongue is a part of the rights of minority communities in Turkey, the probability of death of the Syriac language comes to the fore as it cannot be passed on to future generations through education. In this study, it is tried to be proved that this community has the official right of education in the mother tongue (that is, according to the Treaty of Lausanne), which is the most obvious demand of the Syriacs. According to findings from personal meetings of 10 people, it is determined that non-teaching of the Syriac as a mother tongue in educational institutions is one of the most important reasons affecting linguistic assimilation.

* Bu makaleye konu olan araştırmanın sonuçları 21-22 Aralık 2017 tarihlerinde Yıldız Teknik Üniversitesi’nde gerçekleştirilen IV. Yıldız Sosyal Bilimler Kongresi’nde sözlü bildiri olarak paylaşılmıştır., Lise tarih öğretmenlerinin Ermeni, Yunan-Pontus ve Süryaniler ile ilgili konuların öğretilme düzeyine ilişkin görüşlerinin incelendiği nicel ve nitel yöntemlerden oluşan karma araştırma deseninin kullanıldığı bu araştırmada liselerde Ermeni, Yunan-Pontus ve Süryaniler ile ilgili konuların öğretilme düzeyi ile bu durumu etkileyen faktörler öğretmen görüşleri doğrultusunda tanımlanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonuçları tarih öğretmenlerinin lise tarih öğretiminde Ermeni, Yunan-Pontus ve Süryanilerle ilgili konuların istenilen düzeyde öğretilemediğini düşündüklerini ortaya koymaktadır. Yine Ermeni sorunu, Yunan-Pontus ve Süryaniler ile konular arasında en yüksek düzeyde öğretilen konuların Ermeni sorunu ile ilgili konular olduğu, bunu Yunan-Pontus ve Süryaniler ile ilgili konuların izlediği anlaşılmaktadır. Tarih öğretmenlerine göre bu konuların yeterli düzeyde öğretilememesi ders kitapları, öğretim programı ve ders saati süreleri gibi etkenlerden kaynaklanmaktadır., In this study, a mixed research pattern consisting of quantitative and qualitative methods was used to examine the views of high school history teachers on the level of teaching of Armenian, Greek-Pontus and Syriac subjects. In the study, the level of teaching of Armenian, Greek-Pontus and Syriac subjects in high schools and the factors affecting this situation were tried to be defined according to teacher opinions. The results of the research reveal that history teachers thought that Armenian, Greek-Pontus, Syriac subjects could not be taught at the desired level in high school history teaching. The Armenian question, Greek-Pontus and Syriacs and the subjects taught at the highest level are the subjects related to the Armenian question, followed by the subjects related to Greek-Pontus and Syriacs. According to history teachers, the inability to teach these subjects at a sufficient level is due to factors such as textbooks, curriculum and course hours.

Türkler Anadolu üzerine akınlar yapmaya başlayınca Antakya ve yöresi de hedef bölge haline gelmişti. Alp Arslan’ın komutanlarından Afşin emrindeki Türkmenlerle birlikte Fırat nehrini geçip, geniş bir fetih hareketine girişmişti. 1066 yılında Antakya arazisini yağmalamış, 1067-1068 tarihlerindeki ikinci bir saldırı ile Bizans’ın Antakya üssünü çökertmişti. Daha sonra Türkiye Selçukluları’nın kurucusu Süleyman Şah, yerli ahalinin de davet etmesiyle Antakya üzerine yürüyerek şehri fethetmiş ve Türk hâkimiyeti dönemi başlamıştır (1080). Antakya kilisesi, Hz. İsa’nın havarileri tarafından kurulan dört önemli kiliseden birisi olması bakımdan önemli bir merkezdi. Bu yüzden, Hristiyanlığın iki büyük mezhebi Katolik ve Ortodokslar (Diofizit) tarafından tanınmayan ve aralarında teolojik yorum farkı bulunan mezheplerin merkezi haline gelmişti. Hz. İsa’nın iki cevherden ibaret tek bir cevher olduğunu kabul eden ve Monofizit inanç olarak kabul edilen Gregoryan, Süryanî, Yakubî, Nasturî ve Melkaniyye mezhepleri kendileri açısından önemli gördükleri bu merkezde toplanmışlardı. İmparatorluk merkezinden uzak olması hasebiyle Bizans’ın baskılarından da kısmen uzak kalabilmişlerdi. Türkler bu şehri fethettikten sonra Hristiyan unsurlara ciddi anlamda din hürriyeti sağlamanın yanında onların kendi kültürlerini yaşatmalarına da zemin hazırlamıştır. Bu hürriyetten istifade eden topluluklar kendi mezheplerinin gelişimiyle birlikte kısa sürede eski ihtişamlarına kavuşmuşlar ve cemaatlerini çoğaltmışlardır. Antakya’da Hristiyanların yanında Yahudîlik inancına sahip olanlarla birlikte Mecusîlerin de var olduğu dönemin seyyahları ve coğrafyacıları tarafından nakledilmiştir. Şehir bu haliyle dinler arası bir hoşgörüye sahne olurken, Müslüman idareciler ve halkın hayat tarzının bölge insanı üzerinde etkili olduğu dönemin kaynaklarınca da nakledilmektedir. Bu durum Haçlı seferleri sırasında şehirdeki Ermeni unsurların ihanetiyle birlikte şehrin tekrar Hristiyanların eline geçmesine kadar devam etmiştir (1098). Bahsedilen dönemde bile Müslümanların etkileri dönemin kaynaklarına yansımış ve şehrin 1262 yılında Sultan Baybars tarafından fethine kadar sürmüştür., When Turks began to attack to Anatolia, Antioch and its periphery became a focus zone of those attacks. Afsheen, who was one of the army commanders of Alparslan, crossed the Euphrates river and embarked upon a wide range conquest movement. In 1066, he plundered Antioch. In 1067 and 1068, he collapsed the Byzantine base there with a second attack. Suleiman Shah, who would later be the founder of Seljuks of Turkey, with the invitation of the locals raided and conquered Antioch. The period of Turkish sovereignty began in 1080. The church of Antioch was important because it was one of the four churches, which the apostles founded. Thus, it became a center for the sects that were differed by religious interpretation, and that were not recognized by the two big sects of the Christianity; Catholicism and Orthodoxy (Diophisite). Monophisite sects, who believed that Jesus inherit in the two ores, such as Gregorian, Syriacs, Jacobis, Nestorians and Melkits gathered in Antioch because they perceived there important for themselves. They could stay away from the repression of the empire thanks to the distance from the Byzantine capital. After Turks conquered the city, beside providing freedom of religion for the Christian communities, they prepared an environment that Christian culture could live. The communities that benefited from this environment with, the progress of their sect, restored their magnificence soon and increased the number of their followers. Contemporary travellers and geographers reported that there were also Jewish and Zarathustrian communities in Antioch. The city was a scene for inter-religious tolerance. Contemporary sources stated that the life style of the Muslim governors and Muslim people affected the local population. This situation had lasted until Christians took the control of the city with the treason of the Armenians and with the help of crusaders in1098. Even in this period the positive effects of the Muslims was reported in the contemporary sources. The positive effects lasted until the conquest of the city by Baybars

Süryani dili Semitik dil ailesine mensup olup Aramicenin Urfa diyalektidir. Süryanice MÖ birinci yüzyıldan itibaren Fenike alfabesinden esinlenilen ve kendine has olarak oluşturduğu yirmi iki harflik bir alfabe ile şekillenmeye başlamıştır. Her Hıristiyan cemaati kendine ait bir program geliştirerek bu programın eserlerini manastırlarda üretmeye ve çoğaltmaya başlamışlardır. Ayrıca kilise tarihi ve teolojik konular, gündelik hayata dair kaynaklar ve bir dönemin zirvesi olan çeviriler de el ile yazılmış ve zengin bir külliyat oluşmuştur. Süryanice el yazmaları genellikle kilise ve manastırlarda yazılmış ve kütüphanelerinde korunmuştur. Günümüzde pek çok eser Batı kütüphanelerine taşınmış olsa da Anadoluʼda bulunan kilise ve manastır kütüphanelerinde hâlâ yazma eser mevcuttur. Bu eserler içinde özellikle Yeni Ahit ve İsa Mesihʼin yaşamı ve mucizelerini anlatan eserler resimle süslenmiştir. Bu çalışma Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğünde bulunan otuz dört Süryanice el yazmasından oluşmaktadır. Bu eserler kataloglanmış, mevcut özellikleri tespit edilmiş, güncel durumları belirtilmiş ve tezhipli olanlar ayrıca anlatılmıştır. Anahtar Kelimeler, Süryani dili, el yazmaları, Süryanice el yazmaları, katalog Syriac is a member of the Semitic languages and is the Edessan (Urfa in modern Turkey, Urhoy in Syriac) dialect of Aramaic. It formed its own script based on the Phoenician script in around the first century BCE. Each Christian congregation developed a written program on their own and produced and consumed them in the monasteries. Ecclesiastical histories, theological subjects, sources of daily matters and the once-famous translations from other languages were written down by hand and a rich collection of written material came into being. Syriac manuscripts were generally produced and kept in the libraries of churches and monasteries. Although an overwhelming number of manuscripts were carried to European libraries, there are still some manuscripts left at the churches and monasteries of Anatolia. Those manuscripts with the texts of the New Testament and the life and miracles of Jesus Christ were decorated by miniatures. This study is concerned about thirty-four manuscripts currently located at the Konya Regional Directorate of Manuscripts. A catalogue of the manuscripts detailing their current state is supplied. Key Words; Syriac language, manuscripts, Syriac manuscripts, catalog 176

Moğol idarelerinde varlıklarını devam ettiren Celâyirli kabilesinin emirleri, önemli mevkilere gelebilmek için Moğol hanedanına mensup aileler ile kız alıp kız vermek suretiyle akrabalık tesis ettiler. Bu sayede de önemli mevkilerde görev alabildiler. Kabile sürecinden devletin yıkılışına kadar “hatun” unvanıyla Celâyirli kadınlar, hem İlhanlılar hem de Celâyirli siyasetinde etkin rol oynadılar. İlhanlılar idaresinde Celâyirlilerin nüfuz kazanmasında büyük katkısı olan Bağdad Hatun’un yanı sıra 1340 yılında kurulan müstakil Celâyirliler Devleti’nin yıkılışına dek Dilşad Hatun ve Tendü Hatun da geniş yetkilere sahiplerdi. Vakıflar ve hayır işleri ile uğraşmalarının yanında siyasî, askerî ve idarî konularda da söz sahibiydiler. Hükümdarlar ve devlet adamları üzerinde büyük nüfuzları olup hükümdar seçimlerinde tahtın sahibini belirleme, taht mücadelelerinde arabuluculuk yapma gibi önemli siyasî meselelerde ön planda yer alırlardı. Belirli dönemlerde devlet idaresini tamamen üstlenen Celâyirli hatunlar, sadece merkezî yönetimde değil, aynı zamanda yerel yönetimlerde de rol alabiliyorlardı., The emirs of the Jalayirid tribe, which maintained their existence under the Mongol reign, established kinship with families that were members of the Mongol dynasty in order to reach essential positions. In this way, they were able to work in important positions. The Jalayirid women who were called “khatun” from the tribal period to the collapse of the state, played an active role in both Ilkhanids and Jalayirids politics. In addition to Baghdad Khatun, who had significant contributions to Jalayirids gaining influence under the rule of Ilkhanids, Dilshad Khatun and Tendu Khatun had extensive powers until the fall of the independent Jalayirids State founded in 1340. As well as dealing with foundations and charities, they also had a say in political, military and administrative matters. They had great influence over the rulers and statesmen. Besides, they were at the forefront of critical political issues such as determining the owner of the throne in the ruler elections and mediating the throne struggles. Jalayirid khatuns, who took over the state administration completely in certain periods, could play a role not only in the central administration but also in the local administrations.

TEZ11217 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 106-115) var. x, 116 s. ; 29 cm. Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mukerrem İbn Manzûr’un (ö. 711/1311) Arap dilinde son harf sistemine göre telif ettiği Lisânu’l-Arab adlı eserinde mu?arreb olduğuna değindiği humâsî ve südâsî isimler vaz? ve ta?rîb açısından ele alınmıştır. Arap dilbilimciler tarafından mu?arreb veya dahîl olarak adlandırılan bu isimlerin hangi dilden geldiğine, geldiği dildeki okunuş ve anlamına, Arapçaya aktarılırken ne gibi değişikliklere maruz kaldığına değinilmiştir. Arap dilinde mu‘arreb isimlerin nasıl belirlendiği, dilbilimde ta?rîb olgusunun hangi faktörlerle ortaya çıktığı ve ne tür kurallara bağlandığı belirtilmiştir.Bu çalışmamızda mu‘arreb humâsî ve südâsî isimler Arap diline dâhil olduğu dillere göre tasnîf edilerek her dil ayrı bir başlık altında incelenmiştir. Kaynak dil ile Arapça arasındaki münasebete değinildikten sonra alfabetik düzene göre sıralanan mu?arreb humâsî ve südâsî isimlerin önce Arap dilindeki anlamı, çoğul kalıbı, varsa başka okunuşları ile hangi dilden geçtiği, asıl dildeki telaffuzu, anlamı ve bu isimler ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Ayrıca İbn Manzûr’un mu?arreb gördüğü bu isimler, Hicrî II. asırda Kitâbu’l-Ayn, IV. asırda Tehzîbu’l-luğa ve V. asrın ortalarında telif edilen el-Muhkem adlı sözlükler de tarandıktan sonra hangi dönemde geçtiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar araştırmanın sonuna tablo halinde eklenmiştir. Abu al-Fadl Muhammad Ibn Mukarram Ibn Manzur (d. 711/1311) mention in the his dictionary named Lisan al-‘Arab which he wrote according to last letter system addressed the khumasi and sudasi nouns in terms of wad? and arabicised. It is mentioned that from which background did khumasi and sudasi names, termed by the Arabic linguists as mu‘arreb or dahil, come to Arabic, what are the pronunciations and the meanings of these names in their language, what kind of changes have these words been exposed to when transferred to the Arabic language. It is also mentioned how the names of mu‘arreb in the Arabic language were determined, with what factors did ta‘rib emerge in linguistics, and what kind of rules are connected to ta‘rib.Arabicised khumasi and sudasi names are classified according to their source languages, and each language is examined under a separate title. After the relationship between the source language and the Arabic is given, it is made reference to explanations about the meaning of the mu‘arreb khumasi and sudasi names in Arabic language ordered by alphabetical order, their plural conjugation, if any other pronunciations, from which background did these names come to Arabic, the pronunciation and the meaning in the original language. In addition these names, which Ibn Manzur yield as arabicised, have been tried to be determined during the period after they have been scanned dictionaries as Kitab al-ayn which written in the century of the hegira II, Tehzîbu'l-lu?a which written in the century of the hegira IV and al-Muhkam which written in the middle of century of the hegira V. The results obtained are tabularised at the end of the study.

Bu çalışmanın asıl amacı, günümüze ulaşan Mor Kuryakos Manastırı'nın yapısal bozulmasını detaylı bir şekilde belgelemek ve yapıyı tanımlamaktır. Ayrıca, yerel mimari model içindeki yapının sorunlarını belirtmek suretiyle önemini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Tarihleme süreci ve yapıların işleyişi ile ilgili sorunlar saptanıp, çözüm önerileri yapılmıştır. Bu tez üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, araştırmanın temel sorunsalına atıfta bulunarak bir giriş yapılmıştır. İkinci bölümde, Asur-Süryani toplumunun dil, din, tarih ve kökeni hakkında genel bilgiler verilmektedir. Bu bölüm ayrıca Tur Abdin bölgesi ve Mardin'de yaşayan Süryanilerin merkezi olan coğrafi sınırları hakkında bilgi içermektedir. Asurilerin günlük yaşamları, toplumsal, dini kurallarına ve sanat anlayışına gönderme yaparak tasvir edilmektedir. Üçüncü bölümde, giriş kapısı, iç portal, avlu, patrik odaları, pencereler ve mezar taşları gibi Mor Kuryakos Manastırı'nın mimari unsurları ve coğrafi konumu tanıtılmıştır. Yıkılmasının nedenleri çözüm önerileri ile birlikte ele alınmıştır. Bu araştırmanın literatür araştırması öncelikli olarak Mardin Deyrulzafaran Manastırı Kütüphanesi'nde yapılmıştır. Çalışma, birçok otantik materyali, akademik tezleri ve çalışmaları ifade eder. Sözlü tarih, aynı zamanda çalışma için bir kaynak ve çıkış noktası olarak alınır. Bu anlayışla, manastır tarihi ile ilgili röportajlar Mardin'de Barıştepe köyünde yaşayan Rahip Gabriel (Edip Savcı) ile yapılmıştır. Mor Kuryakos Manastırı’nda farklı zamanlarda Batman Müzesi uzmanları tarafından yapılmış çok sayıda temizlik çalışmaları bulunmaktadır. Bu süreçler sırasında birçok yeni bölümler keşfedildi ve manastıra Sultan Ahmet Han tarafından restorasyonu ile ilgili olarak Osmanlı Türkçesinde yazılmış bir ferman bulunmuş ve uzmanlar tarafından çevrilmiştir. Son olarak, bu çalışmada atıf yapılan tüm kaynaklar bibliyografyada alfabetik olarak listelenmiştir, The main objective of this study is to document elaborately and make widely known the structural distortion or deterioration of the Mor Kuryakos Monastery which has reached the present day. It also aims to evaluate and record the structure within the local architectural pattern through mentioning its problems. Throughout the thesis architectural, social, economic and religious patterns of the structures and the humaninduced destructions made on them are studied. The problems about dating process and the function of the structures are detected and solution offers are made. This thesis consists of three main parts. In the first chapter, an introduction has been made through referring to the main problematic of the study. In the second chapter, general information about the language, religion, history and origins of Assyrian society is provided. This part also contains the information about Tur Abdin region and its geographical borders, which is the centre of the Assyrians living in Mardin and its surroundings. The daily lives of these Assyrians are depicted through making references to their social, religious codes and understanding of art. In the third chapter, the geographical location of the Mor Kuryakos Monastery and its architectural elements, such as entrance portal, internal portal, courtyard, patriarch rooms, windows and sepulchers are introduced and the reasons behind the destruction of them are given with the solution offers themselves. The literature research of this study is primarily conducted in the Monastery Library of Mardin Deyrulzafaran. The study refers to many authentic materials, academic dissertations and studies. The oral history is also taken as a source and departure point for the study. With this understanding, interviews about the history of the monastery are made with Father Gabriel lives in Barıştepe village in Mardin. There have been many cleaning works conducted on the monastery at various times by the experts of Batman Museum. During these processes, many new sites were discovered and a command written in Ottoman Turkish about the restoration of the monastery by Sultan Ahmet Han was brought to light and translated by experts. Finally, all of the sources referred to in this study are listed alphabetically in the bibliography.

Bu makalenin konusunu Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde 2011 yılında restore edilen iki mozaik döşeme oluşturmaktadır. Bu mozaiklerden biri Aftuha ve ailesinin mozaiği (Cenaze şöleni mozaiği D), diğeri geometrik desenli bir mozaiktir. Mozaik üzerinde beş figür yer almaktadır. Bunlar Aftuha, karısı Salum ve üç çocuğudur. Mozaiğin restorasyonundan sonra mozaik üzerindeki Edessa - Aramice yazıt okunabilmiştir. Yazıt sayesinde bu kaya mezarı hakkında bilgi alabilmekteyiz. Aftuha bu mezarı kendisi ve ailesi için bir “sonsuzluk evi” olarak yaptırmıştır. Aftuha Edessa’da sık rastlanan bir isimdir. Aile reisi Aftuha, Edessa mozaik geleneğine uygun olarak bir divan üzerinde uzanmış, karısı onun yanında oturmuş ve üç çocuğu soldan sağa doğru ayakta durmaktadır. Figürler yerel kıyafetler içerisinde görülmektedir. M.S. 224 yılına tarihlenen diğer mozaik geometrik motifler taşımaktadır. Dikdörtgen panel 4 kollu yıldız motifi ile süslenmiştir. Panelin büyük bölümü tahrip olmuştur. Mozaik üzerindeki Edessa - Aramice yazıt önceden çözülmüştür “Qašya’nın oğlu I Bar‘amta bu mezarı inşa etti” (published by Drijvers-Healey 1999: Am9). Edessa nekropol mozaikleri üzerindeki figürler genellikle yerel stil özellikleri göstermekle birlikte, paneller ve bordürler üzerindeki giyoş dizileri, testere dişli üçgen dizileri, lozange motifleri ve dizileri oluşturan testere dişi dizileri Roma İmparatorluk stilini yansıtan özelliklerdir. In this article, the two mosaic pavements of Edessa that are introduced were restored in Şanlıurfa Archaeological Museum in 2011. One of them is an Aftuha and family mosaic (funeral mosaic D), the other is a geometric patterned mosaic. There are five figures on the mosaic. These are Aftuha, his wife Šalum and their three children. After the restoration of the mosaic the Edessene Aramaic inscription has been read. Thanks to the inscription, we get information about the rock tomb. Aftuha get this tomb made for himself (and his family) as the “house of eternity”. Aftuha was a common name in Edessa. The householder Aftuha is lying down on the couch according to the tradition of Edessene mosaics, his wife is siting beside him and their three children are standing from left to right. The figures are seen in the local garments. The other mosaic which is dated to 224 AD., has geometric patterns. The rectangular panel are decorated with the four-spoke star patterns. More part of the panel was destroyed. The Edessene Aramaic inscription was previously solved “I Bar‘amta Son of Qašya, made this tomb” (published by Drijvers-Healey 1999: Am9). Although the figures which are on the necropolis mosaics of Edessa are generally seen local style, on the panels and bordure, guilloch line, sequence of triangle with sawtooth, sawtooth lines creates lozenge patterns and lines are cultural of the Roman imperial style.

Süryani bilginlerin ve dil olarak Süryanicenin İslâm düşüncesindeki çeviri faaliyetinde önemli bir yeri vardır. Emevilerin son döneminde bireysel olarak başlayan çeviriler, Abbasi halifeleri Mehdi ve Harun Reşid döneminde hız kazanmış ve Me’mun döneminde zirveye ulaşmıştır. Bağdat’ın başkent yapılması, oluşan yeni entelektüel ortam ve kentleşme sürecinde toplumun ileri düzeyde bir bilgiye duyduğu gereksinim, çeviri hareketine zemin hazırlamıştır. Bu süreçte Beytü’l-Hikme’nin kurularak tercümenin devlet eliyle yapılması projesi, aynı zamanda Mu’tezile’nin de sahip çıktığı bir proje olmuştur. Mu’tezile’nin Yunan kültürü ve Süryani bilginlerle asıl ilişkisi teolojik ve felsefi eserlerin tercümesiyle başlamıştır. Çeviri eserler genelde İslâm düşüncesinin özelde Mu’tezilî düşüncenin gelişmesine önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Bu bağlamda, bu makale İslâm düşüncesindeki tercüme faaliyetinde Süryani bilginlerin rolünü ve bu faaliyetin Mu’tezilî düşünceye etkisini ortaya koymayı amaç edinmiştir Syrian scholars and the language of syrians, namely syriac, has an important place in Islamic thought. The translations, which have begun individually in the last Umayyad period, have been accelerated in the period of Mahdi and Harun Rashid, who were ‘Abbaside caliphs, and has had a significant degree in the period of Ma’mun. Making Baghdad capital city, the new intellectual environment and the necessity of advanced knowledge of public in the process of urbanisation resulted in translation activity. In this process, the project of making translation activity official by foundation of Bayt al-Hikmat is also claimed by Mu’tazilite. The relation between Mutazila and Greek culture and Syrian scholars had begun with the translation of theological and philosophical books which contributed the development of Islamic and Mu’tazilite thoughts. In this context, this article aims to reveal the role of Syrian scholars in translation process of Islamic Thought and the effects of the process on Mu’tazilite Thought