Search

Hukuk ve ceza yargılamasında tarafların yapacağı işlemler genel olarak sürelere bağlanmıştır. Mevzuatta belirtilen süreler ise zamanaşımı veya hak düşürücü süre olarak sınıflanmakta olup işlemler, belirlenen sürelerde yapılmadığı takdirde bu hususun yaptırımı olmaktadır. Yargılamanın taraflarının hak ve yükümlülükleri belirlenirken sürelerin başlama ve bitiş anları, hangi hallerde sürelerin duracağı, sürenin durması halinde yeniden ne zaman işlemeye başlayacağı gibi etkenler göz önünde bulundurulmaktadır. Taraflardan birinin belirlenen süreyi kaçırması halinde bu durum diğer taraf için usulî müktesep hak haline gelebilmektedir. Hukuk yargılamasında sürelerin bir kısmı kanunda açıkça düzenlenmişken, bazı süreler ise hâkimin takdirine bırakılmıştır. Yargılamanın tarafları bazen kendi iradeleri dışında oluşan sebeplere bağlı olarak belirlenen süreleri kaçırabilmektedirler. Bu durumda belirlenen sürenin belirli şartlar altında, eski hale getirme yolu ile canlandırılması mümkündür. Dava açmadan önce, yargılama sırasında ve yargılamadan sonra sürelerin uygulanması ve anlaşılmasında uygulamada bazı sorunlar yaşanmaktadır. Çalışmamızda Hukuk Muhakemesi Kanununda belirlenen süreler ayrıntılı olarak ele alınarak sorunlu alanlara çözüm önerileri sunulacaktır. The actions to be taken by the parties in civil and criminal proceedings are generally fixed on certain duration. Periods specified in the legislation are classified as statute of limitations or lapse of time, and it is not possible to use the right if the process are not completed within the specified time periods. While determining the rights and obligations of the parties to the case, factors such as the starting and ending moments of the periods, in which cases the periods will stop, when the time will restart if the time is stopped, are taken into consideration. In case one of the parties misses the determined time, this may become an acquisitive procedural right for the other party. While some of the periods are clearly regulated in the law in the civil proceedings, some periods are left to the discretion of the judge. The parties to the trial sometimes miss the specified periods depending on the reasons that arise out of their will. In this case, it is possible to revive the determined period by reinstatement under certain conditions. There are some practical problems in the application and understanding of the periods before, during and after the trial. In our study, the periods specified in the Code of Civil Procedure will be discussed in detail and solutions will be offered to problematic areas.

Tarsus şehir merkezinde bulunan Roma Hamamı kurtarma kazıları sırasında II. bölgede yer alan 2. açmada oldukça iyi korunmuş bir opus sectile zemin kalıntısı ortaya çıkarılmıştır. Makalenin amacı söz konusu opus sectileyi tanıtmak ve değerlendirmektir. Çalışmada öncelikle döşemenin yerinde incelenmesi yapılmıştır. Bir kısmı tahrip edilen, bir kısmı da toprak altında kalan kalıntının, ölçüleri alınmış, fotoğrafları çekilmiş, 3D tarama ile rölövesi çıkarılmış ve restitüsyon çiziminde eksik bölümleri tamamlanmıştır. Tarihlendirilmesi ve yorumlanmasında ise tabakasındaki veriler temel alınmış ayrıca benzerleri ile karşılaştırmalar da yapılmıştır. Geometrik opus sectile tipindeki döşememiz dikdörtgen biçimli 15 panodan oluşmaktadır. Beş farklı tipte bezeme kullanılan panoların araları geniş bantlarla ayrılmıştır. Motiflerde sekizgen, altıgen, kare, dikdörtgen ve üçgen biçimli, küçük ve orta boy plakalar kullanılmıştır. Bu plakalar ise siyah/füme tonlarında mermerler (nero antico/bigio antico), gri/beyaz renklerde damarlı mermerler (marmo bianco) ve sarı tonlarındaki (giallo antico?) miyosen kireç taşları ve travetenlerden oluşur. Opus sectile, hamam büyük ölçüde küçüldükten sonra işlevi değiştirilen ve olasılıkla bir dinlenme salonu veya şapele çevrilen bölümü için taban döşemesi olarak yapılmış ve İS V. yüzyıldan VII. yüzyılın ortalarına kadar (Geç Antik Çağ’da) kullanılmıştır. Döşemenin bu süreçte hasara uğradığı, bazı panolarda motifleri oluşturan örüntüde olması gerekenden farklı renklerde taşlar kullanılarak yapılan, yenileme ve tamirat izlerinden belli olmaktadır During the salvage excavations in the ruins of the Roman Bath in the city center of Tarsus, In trench 2 of area II, a well-preserved opus sectile floor was discovered. The aim of this article is to introduce and evaluate the opus sectile aforementioned. In this study, the pavement was firstly examined on site. Measurements and photographs were taken, measured drawing was made by 3D scanning and the missing sections were completed by the restitution drawing of the ruins, partly destroyed and partly under the cross sections. The dating and interpretation of the opus sectile was based on the data in the stratum and was compared with the similar ones. The pavement is of geometric opus sectile type and consists of 15 rectangular panels. Five different types of decoration were used in the panels and the panels were separated by wide bands. Octagonal, hexagonal, square, rectangular and triangular, small and medium - sized plates are used in motifs. The plates used here are predominantly composed of black / smoked marbles (nero antico/bigio antico), gray /white veined marbles (marmo bianco) and yellow (giallo antico?) tones of miocene limestones and travertines. The opus sectile was probably paved for the section which was converted into a lounge or a chapel after the bath shrank, considerably and it was used from the beginning of the Vth century to the middle of the VIIth century AD (Late Antiquity). The damage to the pavement in this process is understood from the traces of renovating and repairing because of using stones of different colors, in some panels than they should have been in the pattern that forms the ornaments.

Geleneksel Diyarbakır kent dokusu, Mezopotamya'nın kuzeyinde Dicle Nehri kıyısında yer alan bir bazalt platosu üzerinde kurulu surlarla çevrili bir kale kenttir. Önemli idari ve ticari merkezlerden biri olan Diyarbakır, büyük mıntıkaları birbirine bağlayan askeri ve ticari yolların kavşağında yer almaktadır. Tarihi Sur içi bölgesinin ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemekle beraber, İç kalede yapılan kazılardan kent yerleşiminin İ.Ö. 3000 yıllarına kadar ulaştığı anlaşılmaktadır. Diyarbakır tarihi dönemlerde farklı inançlara sahip birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir kenttir. Her dönemde birçok yapı türü inşa edilmekle beraber, bunlar içerisinde dini yapılar önemli bir yere sahiptir. Farklı inançlara ait bu ibadet mekanları kent dokusu içerisinde farklı yerlerde konumlanmıştır. İslamiyet döneminde yapılmış 14 adet cami günümüze ulaşmıştır. Bu yapılardan biri Emeviler, biri Nisanoğulları, beşi Akkoyunlu, yedisi de Osmanlı dönemi yapılarıdır.Osmanlı mimarlığının yoğun yapılaşma sürecinde olduğu dönem Mimar Sinan'ın Hassa Mimarlar Ocağının başında bulunduğu 1539-1588 yıllarını barındıran dönemdir. Osmanlı Devleti fethettiği topraklardaki kentlerde birçok yapı inşa ederek bu kentlerin gelişimine katkı sağlamıştır. Osmanlı Döneminde Diyarbakır, İran sınırına yakın olması sebebiyle ayrı bir öneme sahip olduğundan, kentte birçok yapı inşa edildiği dönemin yazılı kaynaklarından anlaşılmaktadır. Dönemin kaynaklarından Tuhfetü'l Mi'marin isimli yazmada Mimar Sinan'ın Diyarbakır'da yedi eser yaptığı öğrenilmektedir.Tarihi Diyarbakır İskender Paşa Cami bir Mimar Sinan eseri olarak bilinmektedir. Tarihi Suriçi Kentsel Sit Alanı bölgesinin kuzeybatı diliminde kendi ismiyle anılan İskender Paşa Mahallesi'nde yer alan bir kültür mirasıdır. Mülhak `İskender Paşa Vakfı` adına kayıtlı olan yapının avlusuna kuzey, güney ve doğu yöndeki kapılardan ulaşılmaktadır. Parsel alanı içerisinde cami ile birlikte, doğuda hazire alanı, kuzeyde şadırvan, kuzeybatıda muhdes tuvalet ve gasilhane bulunmaktadır. Cami bölümü ise kare planlı ve merkezi tek kubbeli harim, son cemaat yeri ile tabhanelerden oluşmaktadır. Doğusunda kaidesi kare planlı, silindirik gövdeli tek şerefeli bir minare bulunmaktadır.Diyarbakır İskender Paşa Cami, Mülhak Vakıf mülkiyeti eseri olduğundan Kamu kurum ve kuruluşların yatırım programlarında yer alamamıştır. Bu nedenle yapıya yönelik daha teknik donanımlı proje çalışması ve müdahaleler yapılamamıştır. Günümüze kadar daha çok Vakıf Mütevellilerinin kişisel kararları ile küçük ve kısmi müdahale uygulamalarına maruz kaldığından, ana sorunlar zamanla büyüyerek farklı hasarların oluşumunu tetiklemiştir. Bu bakımdan yapılan bu çalışma ile kentin kültür mirası içinde önemli bir yere sahip İskender Paşa Cami'ye yönelik restorasyon bilimi ışığında doğru tespit ve belgeleme çalışması ile rölöve çizimleri elde edilmiştir. Yapının her bölümü fotoğraflanmış, dönemsel araştırmalara dayalı restitüsyon projesi ile korumaya yönelik restorasyon projesi hazırlanmıştır.Bu çalışmada kentsel sit alanı içerisinde yer alan Diyarbakır İskender Paşa Caminin Mimar Sinan Dönemi bir yapı olarak belgelenmesi ve koruma sorunlarının tespit edilerek çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Mimar Sinan'ın sanat anlayışı incelenerek yapım tekniği irdelenmiş, yapının rölöve çizim ve fotoğraflarla belgelenmesi sağlanmıştır. Kentteki diğer camiler, 16. Yüzyıl yapım özellikleri, Sinan eserlerinin değerlendirmesi yapıdan elden edilen bilgilerle bir araya getirilmiş, restitüsyon proje ve analizleri hazırlanmıştır. Koruma ilkeleri ve hukuki ilkeler doğrultusunda camiye yönelik müdahale kararları geliştirilmiştir. Bu çalışma ile ilgili kurum veya kuruluşlar vasıtasıyla cami restorasyonunun yapılması ve bu nadide eserin özgün olarak gelecek kuşaklara aktarılması hedeflenmektedir.Anahtar Kelimeler: Diyarbakır, İskender Paşa Cami, Mimar Sinan, Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Koruma The traditional Diyarbakir urban texture is a fortress city surrounded by walls built on a basalt plateau on the banks of the Tigris River in the north of Mesopotamia. Diyarbakır, one of the important administrative and commercial centers, is located at the crossroads of military and commercial roads that connect large districts. Although it is not known exactly when the historical inner city area was established, it is understood from the excavations carried out in the inner fortress that the city settlement dates back to 3000 BC.Diyarbakır is a city that has hosted many civilizations with different beliefs in historical times. Although many building types have been built in every period, religious buildings have an important place among them. These places of worship belonging to different beliefs are located in different places within the urban texture. 14 mosques built during the Islamic period have survived. One of these structures is an Umayyad Dynasty period building, one belongs to Nisanogulları period, five are Akkoyunlu and seven are Ottoman period buildings. The period, when Ottoman architecture was in the process of intense construction, was the period between 1539-1588, when Mimar Sinan was at the head of the Hassa Architects Group. The Ottoman Empire contributed to the development of the cities by building many structures in the cities in the lands it conquered. It is understood from the written sources of the period that many buildings were built in the city since Diyarbakir had a special importance due to its proximity to the Iranian border during the Ottoman Period. In the article titled Tuhfetü'l Mi'marin, one of the sources of the period, it is learned that Mimar Sinan made seven works in Diyarbakır.Historical Diyarbakır İskender Pasha Mosque is known as a work of Mimar Sinan. It is a cultural heritage located in İskender Pasha Neighborhood, which is known by its name in the northwestern part of the Historical Suriçi Urban Protected Area. The courtyard of the building registered in the name of the added `İskender Pasha Foundation` is accessed through the gates in the north, south and east directions. In the parcel area, there is a mosque with a fountain in the east, a sanctuary in the northwest, and a bath (a place where the deceased are washed and prepared for burial) in the northwest. The mosque section consists of a square plan and a harem whose centre is single domed, the last congregation place and the tabhanes. In the east, there is a single-balcony minaret with a cylindrical body and a pedestal square. Since Diyarbakır İskender Pasha Mosque is a property of Mülhak Foundation, it has not been included in the investment programs of public institutions and organizations. For this reason, more technically equipped project work and interventions for the building could not be made. Since the foundation has been subjected to minor and partial intervention practices with the personal decisions of the Foundation Trustees until today, the main problems have grown over time and triggered the formation of different damages. In this regard, with the help of restoration science for the İskender Pasha Mosque, which has an important place in the cultural heritage of the city, the drawings of the surveys were obtained with the correct identification and documentation work. Each part of the building was photographed; a restitution project based on periodic researches and a restoration project for conservation were prepared.In this study, it is aimed to document the Diyarbakır İskender Pasha Mosque, which is located in the urban conservation area, as a structure of the Mimar Sinan Period and to identify the protection problems and develop solutions. Mimar Sinan's understanding of art and his construction technique was examined, and the building was documented with drawings and photographs. Other mosques in the city, the 16th century construction features, the evaluation of Sinan works were combined with the information obtained from the building, and restitution projects and analyzes were prepared. In line with the principles of conservation and legal principles, intervention decisions for the mosque have been developed. With this study, it is aimed to carry out the restoration of the mosque by means of the relevant institutions or organizations and to transfer this rare work to the next generations.Key Words: Diyarbakır, İskender Pasha Mosque, Mimar Sinan, Survey, Restitution, Restoration, Conservation 299

TÜRKASLAN, İbrahim. Trabzon Church of St. Eugenius, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019. The architectural problems on the monument, dedicated to the patron saint of the city of Trebizond, St. Eugenios, constitute the starting point of the thesis. Although it is known that many scholars have dealt with the monument which is used as a mosque today, a detailed study about it does not exist. In this context, the architectural drawings and a detailed description of the current condition of the monument are made. It is aimed to observe the architectural alterations the church had gone through, and at the end the architectural phases of the church are tried to be specified. In the light of literary research and the architectural data, restitution plans on the phases of the monument are drawn. With the aid of the documentation and interpretation of the current condition of the Church of St. Eugenios, some suggestions could be made on the architectural problems of the monument. Among the many reparations the church had undergone, the principal one seems to belong to the period of Basil II at the beginning of the 11th century, when the emperor sponsored the addition of some architectural elements. It was our primary purpose that this dissertation shed light to the questions upon the monument. Keywords Eugenius, Church, Byzantium, Trebizond, Saint, Architecture, Mosque, Restitution İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ETİK BEYAN TEŞEKKÜR ÖZET ABSTRACT İÇİNDEKİLER KISALTMALAR DİZİNİ ŞEKİLLER DİZİNİ ÖNSÖZ GİRİŞ 1. BÖLÜM : TARİH. 1.1. TRABZON TARİHİ 1.2. AZİZ EUGENİUS YAŞAMI VE KÜLTÜNÜN TARİHİ 1.3. AZİZ EUGENİUS MANASTIRI TARİHİ 2. BÖLÜM : AZİZ EUGENİUS VE KİLİSE İLE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR 2.1. YAZITLAR 2.2. DÖNEM KAYNAKLARI 2.3. SEYYAHLAR VE ÇALIŞMALAR 2.4. KİLİSENİN PLAN TANITIMI 2.5. KİLİSENİN İÇ TANITIMI 2.6. CEPHE TANITIMLARI 2.6.1. Doğu Cephe 2.6.2. Güney Cephe… 2.6.3. Batı Cephe 2.6.4. Kuzey Cephe 2.6.5. Revak… 2.7. ÖRTÜ SİSTEMİ, KASNAK VE KUBBE 2.8. MALZEME VE TEKNİK 2.8.1. Malzeme Teknik Değerlendirmesi 2.9. RESİM VE SÜSLEME 3. BÖLÜM: KİLİSENİN YAPI EVRELERİ VE RESTİTÜSYON ÖNERİLERİ 3.1. KİLİSENİN ERKEN DÖNEMLERİNE AİT MİMARİ İZLER 3.2. KİLİSENİN CEPHELERİNDEKİ ERKEN DÖNEMLERİNE AİT MİMARİ İZLER. 3.2.1. Doğu cephe 3.2.2. Güney Cephe 3.2.3. Batı Cephe . 3.2.4. Kuzey Cephe . 3.2.5. Örtü Sistemi 3.3. MİMARİ PLASTİK KATALOĞU . 3.3.1. Mimari Plastik Değerlendirme 4. BÖLÜM: DEĞERLENDİRME SONUÇ SONNOTLAR. KAYNAKÇA ÇİZİMLER. ŞEKİLLER EKLER EK 1. Orijinallik Raporu EK 2. Etik Kurul/Komisyon İzni ya da Muafiyet Formu TÜRKASLAN, İbrahim. Trabzon Aziz Eugenius Kilisesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2019. Trabzon kentinin patron azizi olan Aziz Eugenios’a adanan yapının mimari sorunları tezimizin temelini oluşturmaktadır. Günümüzde cami olarak işlevini devam ettirmekte olan yapı üzerine birçok araştırmacının çalışma yaptıkları bilense de ayrıntılı bir çalışma yapılmadığı bilinmektedir. Çalışmamız kapsamında çizimleri yapılmış, ayrıntılı tasviri ve yapının son durumu belgelenerek yapı ayrıntılı olarak çalışılmıştır. Kilisede görülen mimari değişimler belirtilmiş ve bu veriler incelenerek yapının geçirmiş olduğu evreler çıkartılmaya çalışılmıştır. Literatür araştırması ve mimari veriler ışığında yapının önceki evrelerini gösterir restitüsyon çizimleri yapılmıştır. Eugenius Kilisesi’nin bugünkü fiziksel durumunun belgelenmesi ve incelenmesi ile önemli veriler sağlanarak yapının sorunları hakkında öneriler sunulmuştur. Birçok onarım gören yapı asıl değişimini 11. Yüzyılın başında II. Basileos’un yapıda eklettiği mimari ögelerle görmüştür. Sanat tarihi disiplini çerçevesinde ele aldığımız bu çalışma yapı hakkında birçok soruna ışık tutması tek amacımız olmuştur.

Bu çalışma, Şanlıurfa ili, Merkez Camii Kebir Mahallesi, 12 Eylül Caddesinde yer alan Hacı Bekir Pabuçcu Evi’nin restorasyon önerisini konu etmektedir. Türkiye’deki birçok tarihi kentte olduğu gibi, Şanlıurfa kenti de 20. yüzyılın ortalarından itibaren hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Yaşanan bu değişim kentin tarihi dokusunun büyük ölçüde tahrip olmasına neden olmuştur. Bu nedenle kentin tarihi zenginliğini yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarabilmek için yapılacak her türlü koruma çalışması önemlidir. Bu tez kapsamında, tarihi Hacı Bekir Pabuçcu Evi’nin geleceğe aktarılmasını sağlayacak bilgiler arşivlenmiş; yapıya ait rölöve, restitüsyon, restorasyon öneri projeleri geliştirilmiş ve koruma-onarım yöntemleri belirlenmiştir. Çalışmanın rölöve aşamasında, yapının mevcut durumu (2017-2018) çizilerek ve fotoğraflanarak belgelenmiş, zaman içinde yapıda meydana gelen değişimler ve bozulmalar tespit edilmiştir. Restitüsyon aşamasında, evin birinci ve ikinci dönem restitüsyonları hazırlanmıştır. Yapıyla plan ve genel mimari özellikler açısından benzerlik gösteren evler incelenmiş ve yapının sunduğu veriler yardımıyla ilk yapımını anlatan bir restitüsyon önerisi geliştirilmeye çalışılmıştır. Ardından yazılı ve görsel belgeler ve yerinde tespitlerden yararlanarak, kışla dönemi restitüsyon önerisi hazırlanmıştır. Restorasyon projesinde ise, yapının korunması ve uygun bir işlevle, günümüzde kullanımı için gereken müdahaleler tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapının tarihi ve mimari niteliklerine uygun olarak yeni bir işleve kavuşturulması için araştırma yapılmıştır. Tez çalışması kapsamında, yapı için gerekli ve uygun koruma yöntemleri belirlenerek, yapının kent kültürü ile ilgili çalışmalar yapan bir Araştırma Merkezi olması planlanmıştır. Anahtar Kelimler: Şanlıurfa, Hacı Bekir Pabuçcu Evi, Rölöve, Restitüsyon, Koruma, Restorasyon This study deals with restoration proposal of Hacı Bekir Pabuçcu House, which is located in the historical city center of Şanlıurfa, 12th September Street in Merkez Camii Kebir Neighborhood. Şanlıurfa city has lived a rapid growth and alteration period as in many other historical cities in Turkey since the middle of the twentieth century. This process of growth lead to heavy destruction of traditional architecture of the city. Therefore, every attempt and study to preserve the historical asset of the city has enormous importance. In this thesis, the information which is necessary to transfer this historical building to future generations is documented. Survey, restitution and restoration projects were prepared and also conservation and maintenance methods were developed. Firstly, during survey of the study (2017-2018), the present situation of the house was documented by drawings and photographs. Moreover the changes and decays that occurred until today were investigated. Secondly, the proposals that show the situation of the traditional houses at both of terms of the first and second construction were prepared at the restitution phase. Both restitution proposals were tried to improve according to investigation of the traditional houses that are similar to plan and the other general architectural properties of Hacı Bekir Pabuçcu House and also the data which the building represents. For the proposals of restitution, not only the present data of the house but also written, verbal and visual documents were researched. Lastly, a restoration project was developed. Interventions needed for the conservation of the house were defined. Hacı Bekir Pabuçcu House is needed to be conserved from unfavorable conditions and also a proper function must be determined for the house according to the historical and architectural characteristics of the building. At the scope of the thesis study, essential and suitable conservation processes were determined. It is planned that the building will be a Research Center that conducts studies on urban culture. Keywords: Şanlıurfa, Hacı Bekir Pabuçcu House, Surveying, Restitution, Conservation, Restoration

Çalışma konusu olan Aşir Efendi Han, İstanbul ili, Fatih ilçesi, Hobyar Mahallesi, Aşir Efendi Caddesi ve Sultanhamam Caddesi arasında yer almaktadır.Özel mülkiyette olan Aşir Efendi Han'ın, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nun 13.04.1969 gün ve 4553 sayılı kararında, muhafazası gerekli eski eser olduğuna karar verilmiştir. İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulu tarafından 25.02.1998 gün ve 9298 sayılı karar uyarınca koruma grubu II olarak belirlenmiştir.Aşir Efendi Han, Şeyhülislam Aşir Efendi tarafından yaptırılan kütüphanenin vakfiyesi olarak inşa edilmiştir. Yapının inşasından önce aynı yerde var olan dükkan ve hamamın bulunduğu, bu yapıların bir kısmının yakılmadan bugünkü yapı için de kullanıldığı görülmüştür. Yapının 1914 yılında Rıza Bey Hanının inşası ile bir kısmının yıkıldığı, yıkım sonrasında bugünkü halini aldığı söylenebilir.Bitişik nizamlı, avlulu olan kargir yapıya Aşir Efendi Caddesi'nden girilmektedir. 1960'lı yıllara kadar Sultanhamam Caddes'inden de girişi olan yapının, kullanıcı müdahalesi ile girişin ticarethaneye çevrilmesi sonucu bu giriş kapatılmıştır. Özgün tasarımında bulunmayan avludaki iki katlı yapı ve dükkanların önündeki taşkın yapılar yapının özgün konturunu bozmuşsa da özgün tasarımı gözlemlemeye engel değildir.Yapı, inşa edildiği günden bugüne gerek çevre koşulları, imar faaliyetleri ve doğal afetler gerekse kullanıcı müdahalesi ile çeşitli onarımlar, yıkımlar geçirmiştir. 1935 yılından beri plansal açıdan çok büyük değişiklikler geçirmediği görülmüştür.1960 ve 1980 yılları arasında kullanıcılar tarafından yapıya büyük ölçekte hasar verilmiş , muhdes bodrumlar ve asma katlar yapılmıştır. 1996 yılında rölöve- restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmış ve ilgi koruma kuruluna sunulmuşsa da rölöve projesi dışınadaki projeler onaylanmamıştır.Tez çalışması kapsamında Aşir Efendi Han'ın mevcuttaki durumunu detaylı ve özenli bir şekilde belgelendirerek yapım yöntemi ve malzeme çeşitleri tespit edilmiş, yapının korunmasına yönelik kararların belirlenmesi gözlemlenmiştir.Yaklaşık 230 yıllık süreçte yapının ticaret fonksiyonuna sahip olması, bulunduğu bölgenin Türkiye'nin ticaret merkezi oluşu sebebiyle herhangi bir fonksiyon koruma önerisine gidilmemiştir. Yalnızca özgünlüğünü bozan eklerin ayıklanması ve yapının uzun yıllar yaşatılmasına yönelik onarım ve müdahaleler amaçlanmıştır. Aşir Efendi Khan, which is the subject of the study, is located in Istanbul, Fatih district, Hobyar Quarter, between Aşir Efendi Street and Sultanhamam Street.The decision of the Supreme Council for Real Estate Antiquities and Monuments, dated 13.04.1969 and numbered 4553, was decided to be cultural heritage. The conservation group was determined as 2 by the Number 1 Cultural and Natural Property Board of Istanbul on 25.02.1998 and 9298 numbered.Aşir Efendi Han was built as a foundation for the library built by Şeyhülislam Aşir Efendi. Before the construction of the building, there were shops and bath in the same place and some of these buildings were used for the building without destroying. It can be said that south-east part of the building was destroyed in 1914 by the construction of Rıza Bey Khan , it became contemporary form as seen today.Building is in Adjacent order and in masonry structure, the courtyard is entered from Aşir Efendi Street. This entrance was closed as a result of the intervention of the entrance to the commercial building with the intervention of the users through the Sultanhamam Street. The two-storey building in the courtyard which is not in its original design and the flood structures in front of the shops have disturbed the original contour of the building but do not prevent the observation of the original design.Since the day it was built, the building has undergone various repairs and demolitions due to environmental conditions, zoning activities, natural disasters and user intervention. Since 1935, it has been seen that it has not undergone any major changes in the plan. In the years between 1970s and 1980s, large scale damage was done to the building by the users. In 1996, reconstitution and restoration projects were prepared and submitted to the board of protection, but the projects outside the survey project were not approved.Within the scope of the thesis study, construction method and material types were determined by determining the existing situation of Aşir Efendi Han in detail and carefully, and determination of decisions regarding the protection of the structure were observed.Archivel documents, aerial photos , maps from different periods have been examined for understand historical evaluation of the building.Nowadays , the building is an inn which mostly textile products are sold and retails are situated , and it's used in mostly original function.Architectural features of the Aşir Efendi Khan ; such as plan properties , façade details,construction system properties and ornamental details have been measured and examined. Traditional Ottoman courtyard plan of the Aşir Efendi Khan has been built with 18 th centruies archietctural style and technology. It can be named as a unique building as a plan layout and structural elements reminiscence of the era's technology.Researches and studies conducted , have been examined that the deteriorations suffered by the building and unique manner as a result of the evaluation of the traces deleted on the building. Aşir Efendi Khan have certain spatial deteriorations.Restitution proposals have been put forward in line with the conclusions obtained from all these detections and evaluations. In the proposed restitution project, a great effort has been put for conservation of the building's plan scheme, façades and bearing system properties as of the first construction date.A restoration project, adhering to the current function and not leaving the orginal in accordance with the traces on the buiilding, has been drawn up. With this restoration project, it is aimed to conserve the building without losing its orginal element and function.After defining current and past conditions of the buildings, restoration approaches have been shaped from the collected information and the problematic of historic conservation of these building has been discussed. In principle, traced original details based on restitution drawings are projected in restoration drawings. Restoration project aimed to improve physical conditions, purely and sensitively to the autenticity and originality of the buildings.Aşir Efendi Khan Inn, which is a quite interesting example in respect of being the one example with open courtyard constructed in 18th century, is particulary an attractive example also in respect of maintaining its function of that period it was built. This thesis, which covers the re-use and resemblance, is of great importance in terms of carrying the building into future generations. 270

Şanlıurfa İli coğrafi konumundan dolayı tarih öncesi dönemden beri birçok topluluğa ev sahipliği yapmış bir bölgededir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan kentte yapılan kazılarda çıkan buluntular Neolitik Çağ'dan beri bölgede yerleşik hayata geçildiği kanıtlamaktadır. Bu kazılardan en çok bilineni ise 2018 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne giren Göbekli Tepe kazılarıdır. Tarihi çağlar boyunca birçok topluluğun bir arada yaşadığı kent 1517 yılında Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Farklı inançlardan pek çok cemaatin bir arada yaşadığı kentte anıtsal yapı niteliğinde birçok dini yapı bulunmaktadır. 19. yüzyılda kent nüfusunun yaklaşık % 20'sini oluşturan Ermeniler, kentte önemli anıtsal yapılar yaptırmışlardır. 1915 yılında çıkarılan Tehcir Kanunu ile cemaatini kaybeden bu yapılar günümüzde işlevleri değiştirilerek kullanılmaya devam edilmişlerdir. Günümüzde Surp Asdvadzadzin ve On İki Havari kiliseleri cami olarak, Aziz Petrus ve Aziz Paulus Kilisesi kültür merkezi olarak kullanılmaktadır. Germuş Surp Asdvadzadzin Kilisesi ise 1915 yılından 2003 yılına kadar depo olarak kullanılmıştır. 2003 parsel mülkiyeti Maliye Hazinesi'ne geçmesiyle yapı işlevsiz kalmıştır.Bu tez çalışması kapsamında Germuş Surp Asdvadzadzin Kilisesi ve Germuş Köyü incelenmiştir.Günümüzde yaygın olarak Germuş Kilisesi olarak bilinen Surp Asdvadzadzin Kilisesi, Dağeteği Mahallesi'nde, Kentsel Arkeolojik Sit Alanı içerisinde bulunan 5 pafta, 330 parsel üzerinde yer almaktadır. 3375 m2 büyüklüğündeki parselde kilise yapısı dışında bir yapı bulunmamaktadır. Kitabesi olmayan yapının kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Ancak çan kulesinin ve kubbelerinin olması nedeniyle yapının Tanzimat Döneminde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Germuş Surp Asdvadzadzin Kilisesi hakkında ulaşılabilen yazılı kaynaklardan Papaz Apraham Arevyan tarafından yayınlanan Badmutyun Yetesyo (Urfa Tarihi) kitabında Germuş Köyü'nde yer alan eski kilisenin 19. yüzyılda yıkılmasıyla Başpiskopos Khoren Mıkhıtaryan döneminde 1881 yılında yeni bir kilise inşa edildiği bilgisine ulaşılmıştır. Bu bilgiler ışığında yapının inşa tarihi 1881 yılı olarak kabul edilebilir. Tez kapsamında, yapının ayrıntılı belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Koruma kararlarının verilmesine yardımcı olması için yapıdaki hasarlar tespit edilmiş ve nedenleri araştırılmıştır. Yapılan bu çalışmalardan sonra yapının restitüsyon projesi hazırlanmıştır. Restitüsyon projesi yapıdaki izler, elde edilen yazılı belgeler, eski fotoğraflar ve sözlü görüşmeler ışığında hazırlanmıştır. Ayrıca hem restitüsyon projesine yardımcı olması hem de bölgenin kilise mimarisinin daha iyi anlaşılması için Şanlıurfa kent merkezinde yer alan ve aynı dönemde inşa edilen kiliselerin 1/200 ölçeğinde planları çizilmiştir.Germuş Surp Asdvadzadzin Kilisesi üç nefli, bazilikal planlı bir yapıdır. Dikdörtgen planlı yapı dıştan 28.85 x 18.45 metredir. Narteks bölümünün açıklıkları kapatıldığı için kilisenin girişi sonradan açılan ve güney cephesinde bulunan kapıdan sağlanmaktadır. Yapının üst örtüsü düz toprak damdır kârgir beden duvarının iç ve dış yüzeyi kesme taşlardan oluşmaktadır. Zemin katta narteks, naos, bema, pastophoria, apsis, apsidiyol mekânları bulunmaktadır. 1.katta ise narteks mekânının üzerinde yer alan koro katına bulunmaktadır. Çatı kotuna ulaşım koro katının güneybatı köşesinde bulunan dairesel planlı merdiven ile sağlanmaktadır. Kapı ve pencere doğramaları sökülen yapıda sadece bazı pencerelerin demir parmaklıkları günümüze ulaşabilmiştir.Yapının ayrıntılı belgelenmesinden sonra uygun müdahale yöntemleri belirlenmiş ve restorasyon projesi hazırlanmıştır. Günümüzde Germuş Köyü'nde yapıyı kilise işlevinde kullanacak cemaatin olmamasından dolayı işlevinin değiştirilmesi önerilmiştir. Yapının bütünlüğünü bozmayacak müze işlevi önerilmiştir. 1915 yılından sonra köy de yaşayan az sayıda Ermeni nüfusu 1920'lerde Uceymi Sadun Paşa'nın köye yerleşmesiyle köyü terk etmiştir. 19. yüzyıl sonlarında 800 haneli köyde Uceymi Sadun Paşa ile beraber köye yerleşen az sayıdaki nüfus kilise yapısının doğusunda bulunan konutları kullanmıştır. Yapının güney ve batısında bulanan yerleşim yeri kullanılmamıştır. Bu nedenle köy yerleşiminin büyük bir bölümü yıkılmıştır. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi denetimde köy yerleşiminde kazılar yapılması önerilmiştir. Kazılarda çıkan eserlerin ise müze işlevinde kullanılacak kilise yapısında sergilenmesi hedeflenmektedir. Yapının koruma önerisi hazırlanırken bütüncül bir koruma anlayışı çerçevesinde köy yerleşimi ile beraber değerlendirilmiştir. Köy yerleşiminin kilise yapısı ile beraber açık hava müzesi olarak sergilenmesi hedeflenmiştir. Kilise yapısının kuzeyinde yer alan 329 no'lu parselde ziyaretçiler için otopark ve karşılama merkezi önerilmiştir. 1953 yılına ait hava fotoğrafı ile güncel hava fotoğrafları üzerinden köy yerleşiminin özgün sokak dokusu tespit edilmiştir. Tespit edilen bu sokak dokusunda koruma projesi kapsamında yürüyüş rotaları belirlenmiştir.2018 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'nde giren Göbekli Tepe'nin Germuş Köyü'ne yakın olması alan için önemli bir avantaj sağlamaktadır. Göbekli Tepe'nin UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girmesi ve 2019 yılının Göbekli Tepe yılı olarak ilan edilmesiyle kenti ziyarete gelen turist sayısında büyük artış olmuştur. Germuş Köyü'nün Göbekli Tepe ile beraber bir kültür rotasına dâhil edilerek hem alanın korunmasının sürekliliği hem de köyde yaşayan halka ekonomik katkıda bulunması beklenmektedir. Çalışma alanı için günübirlik iki adet kültür rotası düşünülmektedir. Rotalardan biri Harran arkeolojik alanı diğeri ise Karacadağ bölgesi ile Gaziantep kenti arasında kalan alanı kapsamaktadır. Birinci alternatif olarak ziyaretçilerin önce Germuş Köyü'ndeki açık hava müzesini gezdikten sonra sırasıyla Göbekli Tepe, Senem Mağaraları, Soğmatar Antik Kenti, Şuayp Antik Kenti, Han El-Bar'ur Kervansarayı ve Harran Antik Kenti'ni gezdikten sonra Şanlıurfa kent merkezi ile sonlanmaktadır. İkinci alternatif ise önce Göbekli Tepe daha sonra sırasıyla Germuş Köyü, Karacadağ, Bozova, Halfeti, Zeugma ve Zeugma Mozaik Müzesi'ni kapsamaktadır.Germuş Surp Asdvadzadzin Kilisesi'nin hem çevresiyle hem de daha üst ölçekte kültür rotalarına dâhil edilerek hazırlanan koruma projesi bütüncül bir koruma yaklaşımıyla değerlendirilmiştir. Bu şekilde kilise yapısı ve etrafındaki arkeolojik alanın sürdürülebilir bir koruma anlayışı ile geleceğe aktarılması hedeflenmiştir. Due to its geographical location, Şanlıurfa has been home to many communities since the prehistoric period. Finds from the excavations in the city, which is situated in the Southeast Anatolia Region, prove that settled life has started in the region since the Neolithic Age. The most well-known of these excavations is the Göbekli Tepe excavations, which entered for the UNESCO World Heritage List in 2018. The city, where many communities have lived together throughout historical ages, came under Ottoman rule in 1517. There are many monuments with religious characteristics in the city where many communities from different faiths live together.The Armenians, who make up about 20 % of the city's population in the 19th century, built important monumental buildings in the city. These structures, which lost their community with the Relocation Law enacted in 1915, have continued to be used by changing their functions. Today, the Churches of the Surp Asdvadzadzin and the Twelve Apostles are used as mosques and the Churches of St. Peter and St. Paul are used as the cultural centers. Germus Surp Asdvadzadzin Church was used as a warehouse from 1915 to 2003, which became dysfunctional after the parcel ownership passed to the State Treasury in 2003.Within the scope of this thesis, Germus Surp Asdvadzadzin Church and Germus Village were examined.Surp Asdvadzadzin Church, which is commonly known as Germuş Church today, is located on 330 parcels, 5 sections in the Urban Archaeological Site in Dağeteği Neighborhood. On the parcel with a dimension of 3375 m2, there is no structure other than the church. As it does not have an inscription, the exact construction date of the building is unknown. However, it is understood that the building was built during the Tanzimat Period due to the bell tower and domes. In the book Badmutyun Yetesyo (History of Urfa) published by Pastor Apraham Arevyan, one of the written sources available about Germuş Surp Asdvadzadzin Church, it is stated that the old church in Germuş Village was demolished in the 19th century and a new church was built in 1881 during Archbishop Khoren Mıkhıtaryan. In light of this information, the construction date of the building can be considered as 1881.Detailed documentation studies of the structure were made within the scope of the thesis. In order to help in making conservation decisions, damages in the structure were identified and their causes were investigated. After these studies, the restitution project of the building was prepared. The restitution project was prepared in the light of traces on the building, the related written documents, old photographs and oral interviews. In addition, in order to help the restitution project and to understand the church architecture of the region better, the plans of the churches in Şanlıurfa city center which were built during the same period were drawn on a scale of 1/200.The Germuş Surp Asdvadzadzin Church is a three-nave, basilical-planned building. The rectangular planned structure is 28.85 x 18.45 meters from the outside. Since the openings of the narthex section are closed, the entrance of the church is provided through the door which is opened afterwards and located on the south side. The top cover of the structure is flat earth and the inner and outer surface of the masonry body wall is made of face stones. On the ground floor there are narthex, naos, bema, pastophoria, apse, apsidiyol places. On the first floor, there is a chorus floor above the narthex. Access to the roof level is provided by a circular staircase in the southwest corner of the choir. The millworks of the doors and windows were removed and only the iron bars of some windows were able to survive to the present day.After the detailed documentation of the structure, appropriate intervention methods were determined and the restoration project was prepared. Since there is no congregation to use the structure as a church in Germus Village at present, it is proposed to change the function of the building. A museum, which would not disturb the integrity of the building, was proposed.A small number of Armenian inhabitants living in the village after 1915 left the region after Uceymi Sadun Pasha settled in the village in 1920s. Together with Uceymi Sadun Pasha, a small number of people settled in the village, which had 800 houses at the end of the 19th century, and used the houses in the east of the church structure. The settlement in the south and west of the building was not used. Therefore, a large part of the village was destroyed. Excavations at the village settlement have been suggested under the supervision of the Şanlıurfa Archaeological Museum. The remains of the excavations are aimed to be exhibited in the church structure to be used as a museum.The conservation proposal of the building was evaluated together with the village settlement within the framework of an integrated conservation approach. It is aimed to exhibit the village settlement as an open air museum together with the church structure. On the parcel 329, located in the north of the church, a car park and a reception center for visitors were proposed. The original street texture of the village settlement was determined from the aerial photograph of 1953 and current aerial photographs. Within the scope of the conservation project, walking routes were determined parallel with that identified street texture.The fact that Göbekli Tepe, which was included in the UNESCO World Heritage List in 2018, is close to Germuş Village provides an important advantage for the area. With the addition of Göbekli Tepe to the UNESCO World Heritage List and the announcement of 2019 as Göbekli Tepe Year, the number of tourists visiting the city has increased significantly. Germuş Village is expected to be included in a cultural route together with Göbekli Tepe to contribute to both the continuity of the conservation of the area and the economy of the people living in the village. Two one-day cultural routes are planned for the study area. One of the routes covers the Harran archaeological site and the other covers the area between Karacadağ Region and Gaziantep. The first alternative starts with the visit of the open-air museum in Germuş Village; continues with Göbekli Tepe, Senem Caves, Soğmatar Antique City, Şuayp Antique City, Han El-Bar'ur Caravanserai and Harran Antique City; and ends in Şanlıurfa. The second alternative includes Göbekli Tepe and then Germuş Village, Karacadağ, Bozova, Halfeti, Zeugma and Zeugma Mosaic Museum respectively.The conservation project of the Germuş Surp Asdvadzadzin Church, which was prepared both with its surroundings and by including it to the higher cultural routes, was evaluated with a holistic conservation approach. In this way, it is aimed to transfer the church structure and the surrounding archaeological area to the future with a sustainable conservation approach. 241

Lisansüstü tezlerin elektronik ortamda toplanması, düzenlenmesi ve erişime açılması konusuna ilişkin yök'ün 18.06.2018 tarihli yönergesine istinaden artık bu tarihten sonra gizlilik şartı aranmayan bütün tezler erişime açılacaktır. Bu çalışma, Siverek'te bulunan anıtsal yapılar ve özellikle geleneksel konut mimarisine odaklanır. Geleneksel yapılarla ilgili gerekli koruma önlemlerinin yetersiz olması ve tarihi kentteki özgün konut mimarisi ile ilgili çalışma yapma ihtiyacı, araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda örnek olması açısından Davud Karamanlı evinin restorasyonu yapılacak ve söz konusu evin gelecek nesillere tarihi bir kaynak olarak aktarılması sağlanacaktır. Birinci bölümde, Siverek'teki tescilli yapılar, koruma kurulu çalışmaları ve geleneksel konut mimarisinin sürdürülebilirliği açısından Davud Karamanlı evinin restorasyon çalışmalarının önemi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, Siverek'in genel özellikleri (tarihi, coğrafi özellikleri, topoğrafik ve jeolojik yapısı, sosyo-ekonomik yapısı) ve anıtsal yapılarından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, Geleneksel Siverek evlerinin özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde, Davut Karamanlı Evi'nin konumu, tarihçesi ve plan özellikleri (rölöve) anlatılmıştır. Beşinci bölümde, çalışma kapsamında incelenen evin Restitüsyon sorunları ve Restitüsyon önerisi ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Altıncı bölümde, Davut Karamanlı Evi ile ilgili restorasyon yaklaşımı ve onarıma ilişkin müdahaleler derinlemesine tartışılmıştır. Sonuncu bölümde, Siverek kentinde, geleneksel konut mimarisi ile ilgili koruma sorunları, söz konusu yapının geçmişten bir miras olarak gelecek kuşaklara tarihi belge mahiyetinde aktarılması konusunda çözüm önerileri sunulmuştur. This study focuses on the monumental buildings in Siverek and especially on traditional residential architecture. The inadequacy of the necessary conservation measures related to traditional buildings and the need to study the original residential architecture in the historical city are the main objectives of the research. In this context, Davud Karamanlı house will be restored as an example and the house will be transferred to future generations as a historical resource. In the first chapter, the importance of the restoration works of Davud Karamanlı house is emphasized in terms of the registered buildings in Siverek, conservation board works and the sustainability of traditional residential architecture. In the second chapter, general characteristics of Siverek (historical, geographical, topographical and geological structure, socio-economic structure) and monumental structures are mentioned. In the third chapter, the information about characteristics of the traditional Siverek houses are given. In the fourth chapter, the location, history and plan characteristics of the Davut Karamanlı House are explained. In the fifth chapter, studies related to the restitution problems of the house and the suggestion of restitution were examined. In the sixth chapter, the restoration approach and interventions related to the repair of Davut Karamanlı House are discussed in depth. In the last chapter, the conservation problems related to the traditional residential architecture in Siverek city and the solutions to the transfer of the building in question as a historical document to the future generations are presented.

Sürdürülebilirlik bağlamında mimari mirasın korunup geleceğe aktarılması süreci incelendiğinde, kültür varlığının özgünlük, bütünlük ve anlam değerlerine zarar verilmeden işlevlendirilmesi, geçmişten gelen yaratıcılığın, çağdaş yaşama uyarlanması olarak da nitelendirilebilir. Yeni işleve uyarlama, aynı zamanda toplumun mimari mirası tüm değerleriyle deneyimlemesi ve mirasa bağlı farkındalık ve aidiyet geliştirmesine olanak sağlaması açısından önemlidir. Bu bağlamda, çalışmada Türk İslam Eserleri Müzesi işleviyle kullanımının sürdürülmesi önerilen Bursa Yeşil Külliyesi Medresesi’nin müze konseptine uygun yaklaşımda geliştirilmiş mimari koruma projesinin hazırlanması sürecinde izlenen koruma yaklaşımı ve bu doğrultuda belgeleme, araştırma, değerlendirme ve projelendirme aşamaları sunulmaktadır. When the process of transferring the architectural heritage to the future in the context of sustainability is examined, the functioning of cultural assets without harming the values of originality, integrity and authenticity can be described as adaptation of past creativity to contemporary life. Adaptation of cultural heritage to new usage is also important in order to enable the community to experience its architectural heritage with all its values and to develop the awareness and belonging of the heritage. In this context, the preservation approach followed during the preparation of the architectural conservation project developed in accordance with the museum concept of the Bursa Yesil Kulliyyah Madrasa, which is proposed to continue its use with the function of the Museum of Turkish Islamic Arts, and the phases of documentation, research, evaluation and projecting in this direction are presented in this paper. No sponsor

Adıyaman kenti eski adıyla Hısnımansurun kuruluşu Emevi Devleti'nin son zamanına denk gelmektedir. Kentin yer aldığı bölge, başlangıcı tarih öncesi devirlere kadar uzanan antik bir yerleşim bölgesidir. Arkeolojik çalışmalar incelendiğinde bahse konu yerleşim bölgesinde, Paleolitik Dönemle beraber hayatın varlığına rastlanmıştır. Ancak kent merkezinde kale ve birçok anıtsal yapı gibi geleneksel evler de giderek yok olmuştur. Kent içinde çok az örneğinin kaldığı geleneksel Adıyaman evlerinden biri olan Halil Bilgiç Evi'nin ilk kez bilimsel olarak incelenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışma Adıyaman İli, Kapcami Mahallesi, 19 Mayıs Çıkmaz Sokağında bulunan Geleneksel Adıyaman Evleri'ne ait sivil mimari özellikleri taşıyan Halil Bilgiç Evi'nin restorasyon öneri konusunu içermektedir. Yapı plan şeması, geleneksel yapı elemanları, süslemeli tavanları ve cephe düzeni ile özgün özelikler gösterir. Çalışma sürecinde yapının lazer tarama cihazıyla ölçümleri alınarak rölövesi çizilip fotoğraflanarak belgelenmiş, malzeme analizi yapılmıştır. Zaman içinde yapıda meydana gelen bozulmalar tespit edilerek hasar analizleri oluşturulmuştur. Plan ve mimari özellikler bakımından benzerlik gösteren diğer yapılar incelenmiş ve karşılaştırmalı çalışmalar yardımıyla iki dönem restitüsyon analizi geliştirilmiştir. Restorasyon projesinde ise, yapının korunması ve günümüzde kullanımı için gereken müdahaleler tespit edilmeye çalışılmış, tarihi ve mimari niteliklerine uygun yeni bir işlev geliştirilmiştir. Tez çalışması kapsamında, yapı için koruma yöntemleri belirlenerek, yapının Adıyaman kent ve sosyal yaşamını anlatan bir kültür evi olarak düzenlenmesi öngörülmüştür. Yapının en kısa zamanda da Şanlıurfa Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescillenmesi önerilmiştir. Bu çalışma ile sürdürülebilir korumanın sağlanmasına yönelik olarak, mimari mirasın toplumsal amaca hizmet edecek yeni bir işlevle yaşatılması ve aynı zamanda varlığını sürdürmesinde bu çalışmanın yol gösterici olması hedeflenmektedir. Establishment of Adıyaman city, whose old name was Hısnımansur, goes back to last periods of the Umayyad Dynasty. Area that Adıyaman is in is an antique settlement area whose beginning goes up to prehistorian ages. When the archeological studies are examined, in this settlement area, life existence has been come accross from the beginning of Paleolitik Era. However, in the city centre, as many castles and monuments, traditional houses haven't survived, too. It is very important to examine Halil Bilgiç House, which is one of the rare examples of only a few traditional Adıyaman houses, scientifically for the first time. This study consist of the suggestion of restoration subject of Halil Bilgiç House, which has the civilian architecture features of Traditional Adıyaman Houses and is at the dead end of 19th May Street in Kap Mosque neighborhood, Adıyaman. This building has plan schema, traditional building elements, ornamented ceilings and original front layout. The building survey which scanned by laser, has been documented by drawing and photographing and its material analysis has been done. The corruptions occurred in the meantime have been detected and damage analysis has been created. Other buildings which resemble each other in means of plan and architectural features have been studied and with the help of comparative studies restitution analysis has been developed in two different terms. In the restoration project, necessary interventions for the protection of the building and using it nowadays have been tried to be figured out; a new function appropriate for its historical and architectural qualities has been developed. In extent of this thesis study, protection methods for the building have been determined and this building has been suggested to be organized as a Cultural House which describes Adıyaman's city and social life. The building has been suggested to be registrated to Şanlıurfa Cultural Estates (Properties) Protection Committee as soon as possible. In this context; in order to provide sustainable protection, this study is aimed to guide to maintain architectural legacy with a new function that will serve to social purpose and maintain its existence.

Nişanın sona ermesine dayalı hükümlerin uygulanabilmesi için her şeyden önce geçerli bir nişan ilişkisinin varlığı gerekmektedir. Bu sebeple çalışmamızda önce nişanın kurucu ve geçerlilik unsurlarını inceledik. Ayrıca taraflar arası ilişkinin nişan olarak değerlendirilmesi üzerinde olabildiğince durarak nişan hükümlerinin uygulanabileceği ilişkileri tespit etmeye çalıştık. Nişan hükümlerinin uygulanabilmesi için, nişanın evlilik olmaksızın sona ermesi gerekmektedir. Çalışmamızda, nişanı evlilik dışında sona erdiren tüm hâlleri inceledik.Nişanın evlilik olmaksızın sona ermesi hâlinde karşımıza bazı sonuçlar çıkmaktadır. Bunlar: Maddi tazminat, manevi tazminat ve hediyelerin iadesidir. Maddi tazminat mal varlığına ilişkin, manevi tazminat ise kişi varlığına ilişkin bir zarar olması hâlinde karşımıza çıkmaktadır. Hediyelerin iadesi ise nişan sürecinde nişanlılara verilen hediyelerin iadesine ilişkin bir taleptir. Her talep özelinde, talep hakkı olanlar, talebin hukuki niteliği ve şartları ayrı ayrı incelenmiş olup uygulamada özellik arz eden noktalar çalışmamızda yer almıştır. Anahtar SözcüklerNişan, Nişanın Sona Ermesi, Maddi Tazminat, Manevi Tazminat, Hediyelerin İadesi, Zaman Aşımı. In order for the execution of the provisions about the termination of engagement, first of all, there should be an engagement relationship. Therefore, in our study, we examined the constituent and validity elements of the engagement. Additionally, particularly dwelling on whether the relationship between the parties is evaluated as an engagement, we attempted to determine the relationships over which the provisions of engagement can be applied.In order for the provisions of engagement to be applied, it is necessary that the engagement is terminated before the marriage. In our study, we examined all the cases in which the engagement is terminated before the marriage. In case of the termination of an engagement before the marriage, some demands are emerged. These are: material compensation, immaterial compensation, and return of the gifts. The material compensation is demanded in case of a pecuniary damage, and the immaterial compensation emerges in case of a damage to the immaterial rights. As per the return of the gifts, it is a demand requesting to receive the gifts given to the fiancées during the engagement. The owners of the demand right and the conditions of the demand were separately investigated for each particular demand, and important disputes in the implementation were emphasized in our study.KeywordsEngagement, Termination of Engagement, Material Compensation, Immaterial Compensation, Return of the Gifts, Time-out. 117

Bu çalışmada, Kocaeli İli, Gebze İlçesi, Sultan Orhan Mahallesi, Menzilhane Caddesi'nde G22B24B2A pafta, 92 ada, 1 parselde yer alan Menzilhane Hamamı'nın mevcut durumunun belgelenmesi, tarihsel değişim süreçlerinin saptanması, gelecek nesillere aktarılmasını temel alan restorasyon projesinin hazırlanması hedeflenmiştir.Orhan Gazi'nin 1331'de Gebze'yi fethinden sonra bölgede kurulan ilk yerleşim olan Sultan Orhan Mahallesi, İstanbul II. No'lu K.T.V.K.K. tarafından 15.11.1994 tarih ve 3599 sayılı kararı ile 'Sultan Orhan Cami ve Çevresi Kentsel Sit Alanı' olarak ilan edilmiştir. Ancak günümüzde birkaç anıtsal yapı dışında yoğun tarihi dokusunu kaybetmiştir. Erken Dönem Osmanlı Mimarisi'nin izlerini taşıyan Menzilhane Hamamı'nın banisi ve yapım tarihi tartışmalı olmakla birlikte, II. Bayezid Dönemi'ne ait bir vakfiyede, Emin Nurettin Hamamı olarak bahsedilen yapının Menzilhane Hamamı olduğu düşünülmektedir. Vakfiyenin sahibi Mevlana Emin Nurettin Osman Efendi, dönemin Mısır kadısı ve Şehzadebaşı'ndaki Burmalı Mescid'in banisidir. Menzilhane Hamamı, bitişiğindeki boş parselle birlikte ada niteliğinde olup, üç cephesi yola bakmaktadır. Tek hamam olarak tasarlanmış yapının girişi batı cephesinin baktığı Menzilhane Caddesi'nden sağlanmaktadır. Hamam, bugüne kadar işlevini kaybetmeden kullanılmaya devam etmiştir, bu sebeple yapıda çeşitli dönemlerde ihtiyaca yönelik düzenlemeler ve onarımlar gerçekleştirilmiştir. Bu durum yapının özgün mimari elemanlarının kaybına sebep olmuştur. Bölgede gerçekleşen önemli depremlerin de yapıda hasarlara neden olduğu gözlenmiştir. Hamamın yerleşim olarak Orhan Cami, Çarşı Hamamı ve Çoban Mustafa Paşa Külliyesi gibi önemli Osmanlı yapılarının yakınında bulunması, Menzilhane hamamının arka planda kalmasına sebep olmuştur. Arşivlerde hamama ait 1980'lerde hazırlanmış bir proje olmasına rağmen bütüncül bir koruma çalışması hamam özelinde gerçekleşmemiştir. Günümüzde, yılın her mevsiminde kullanıcılar tarafından tercih edilen hamamda yıkanma kültürü bölgedeki Menzilhane ve Çarşı Hamamları için büyük bir potansiyel teşkil etmektedir. Ancak kullanıcılar açısından ihtiyaca yönelik dönüşümler ve yapının sürdürülebilirliğinin sağlanması için gerekli müdahalelerin acil yapılması gerekmektedir. Bu öngörüyle; Menzilhane Hamamı tez konusu olarak seçilmiştir.Tez çalışması altı ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümü, tez konusunun seçim nedenlerinin, çalışmada kullanılan yöntemin ve çalışmanın kapsamının açıklandığı bölümdür. Belgeleme çalışması yapılırken, Faro Focus 3D lazer tarayıcı kullanılarak, hamamın tüm yüzeylerinin ölçülmesi amacıyla gereken noktalarda istasyonlar kurulmuş ve yerel koordinat sistemine bağlı nokta bulutu verisi elde edilmiştir. Ölçüm aletinin kullanılamadığı yerlerde geleneksel ölçüm yöntemleri uygulanarak verilerin birleştirilmesiyle belgeleme tamamlanmıştır. İkinci bölümde yapının yer aldığı Gebze'nin, tarihsel gelişimi, bölgenin kentsel dokusu ve koruma statüsünden bahsedilmiş, anıtsal ve sivil mimarlık örneklerine değinilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde Menzilhane Hamamı'nın tarihsel süreci mevcut kaynaklar üzerinden anlatılmıştır. Yapının detaylı tanımı yapılarak, yapım tekniği, malzeme, ısıtma sistemi ve mimari öğeleri incelenmiştir. 1/50 ölçekli rölöve çizimleri hazırlanmış ve mevcut durum belgelenmiştir. Ardından yapının analitik rölövesi hazırlanmıştır. Yapıda kullanılan malzemeler tanımlanarak malzeme analizi, bozulma türleri ve nedenleri belirlenerek hasar analizi paftaları hazırlanmıştır. Restitüsyon sürecini anlatan dördüncü bölümde ise, restitüsyona yönelik sorunların tespiti, benzer yapılarla karşılaştırmalar ve tarihsel yazılı ve görsel kaynaklar ile yapısal verilerin analiz edilmiştir. Restitüsyona yönelik dönem analizi yapılmış ve yapının, dört yapım süreci tespit edilmiştir. Yapının özgün durumunun belgelendiği, yapının inşa edildiği tahmin edilen 1500'ler birinci dönem, yapıya ait 1927 senesinde hazırlanan en erken tarihli çalışma ikinci dönem, yapıda büyük değişikliklerin yapıldığı 1950'ler üçüncü dönem ve yapının tescilinin yapıldığı 1990'lardan günümüze dördüncü dönemi oluşturmaktadır. Restitüsyon aşamasında, öncelikle hamamın özgün mimarisi hakkında kesin veri oluşturan korunmuş detay ve elemanlar değerlendirilmiş, ardından benzer özellikler taşıyan 15. yüzyıl hamamları incelenerek, analoji yardımıyla önerilerde bulunulmuştur. Restitüsyon önerisi, 1/50 ölçekli çizimlerle ifade edilmiştir. Beşinci bölüm olan restorasyon aşamasında, yapıdaki bozulmalara ve niteliksiz müdahalelere karşı uygulanabilecek yöntemler ve müdahaleler sonrası alanda gözlemlenen ihtiyaç ve sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmuştur. Yapının ihtiyacı dâhilinde sağlamlaştırma, temizleme, konservaasyon, çağdaş ek ve elektrik ve mekanik tesisatları başlıkları altında yapılması planlanan ana kararlar anlatılmıştır.Çalışmanın sonuç bölümünde, elde edilen veriler sunularak, yapılan araştırma ve çalışmalar sonucunda, geçmişe saygılı koruma kararlarıyla alanın daha nitelikli bir şekilde korunarak tarihi kimliğin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması hedeflenmiştir. This study aims to document recent conditions of Menzilhane Bath which is located on lot numbered 1, in block 92, in section G22B24B2A, in Menzilhane Street, in Sultan Orhan Neighborhood, in Gebze District of Kocaeli City, to determine the historical development and prepare a restoration project based on the transfer to the next generations.After the conquest of Gebze in 1331 by Orhan Gazi, Sultan Orhan Neighborhood, the first settlement in the district, was officially registered in 15.11.1994 with Decree No. 3599 as Sit Sultan Orhan Mosque and Surrounding Urban Protected Area by Istanbul II. K.T.V.K.K. However, today, excluded from a few monumental buildings, it has lost its historical pattern. Although the builder and construction date of the Menzilhane Bath, which carries the evidence of the Early Ottoman Architecture, are controversial, in a foundation belonging to the II. Bayezid Period, it is thought that the structure mentioned as Emin Nurettin Bath is Menzilhane Bath. Mevlana Emin Nurettin Osman Efendi, who is the owner of the foundation, is the Egyptian Kadi of the period and the builder of the Burmali Masjid in Şehzadebaşı. Menzilhane Bath is a block with the adjacent lot and has three facades face the road. The entrance of the building, which is designed as a single bath, is provided from Menzilhane Street, which faces the west side.The building is still in use with its original function, many alterations and repairs have been done in different periods. This situation caused the loss of the original architectural elements of the building. It is observed that the major earthquakes in the region also cause damage to the structure.The location of the Menzilhane Bath which is close to important Ottoman buildings such as Orhan Mosque, Çarşı Hamam and Çoban Mustafa Paşa Complex, was caused it to left behind. Although there was a project in the archives prepared in the 1980s, a total conservation study did not take place in the baths. Today, bathing culture preferred by the users in all seasons of the year represents a great potential for Menzilhane and Çarşı Baths in the district. However, the requirements regulations for the users and the necessary interventions to ensure the sustainability of the structure are urgent. With this prediction; Menzilhane Hamamı was chosen as the subject of the thesis.The thesis study consists of six main chapters. The introductory section is the section explaining the reasons for the selection of the topic of thesis study, the method used in the study and the scope of the study. During the documentation study, measurements were made with stations that were installed at the points required to measure all surfaces of the bath by using a Faro Focus 3D laser scanner and point cloud data was obtained which connected to the local coordinate system. The documentation is completed by combining the data by applying traditional methods where the laser scanner can not be used.In the second chapter, the historical development of Gebze, the place where the structure is mentioned before is located, the urban pattern and conservation status of the region and examples of monumental and civil architecture are mentioned.In the third chapter of the study, the historical process of Menzilhane Baths is explained through recent sources. The construction technique, materials, heating system, and architectural elements were examined in detail. 1/50 scale survey drawings are prepared and the recent situation is documented. Then the analytical survey of the structure was prepared. The damage analysis in which the materials used in the structure were identified, material analysis, the type of deterioration in the structure and its causes are determined were prepared.In the fourth chapter, which examines the historical analysis, identifying problems related to restitution, comparison with similar structures and the structural data with historical written and visual sources are analyzed. As a result of these studies, four main phases were determined. The original period of the building is documented, the building is estimated to be built in the first period of the 1500s, the earliest study of the building prepared in 1927, the second period, the major changes in the structure of the 1950s, the third period, and the 1990s, when the building registration was made up to the fourth period. In the fifth chapter, intervention proposals for the needs and problems observed in the field following the methods and interventions have been applied against structural degradation and unqualified interventions are presented. The main decisions planned to be made under the headings of consolidation, cleaning, conservation, contemporary annexes, and electrical and mechanical systems within the scope of the need of the structure were explained.The conclusion chapter discusses the future use of the building and its close environment. The area is aimed to preserve the historical identity and transfer it to the future generations by protecting it in a more qualified manner with respectful preservation decisions. 239

Bu çalışma, Nevşehir ili, Mustafapaşa Köyü'nde bulunan, M.S 1878 tarihinde yapılmış sivil mimarlık örneği bir yapıyı konu edinmiştir.Birinci bölümde, teze konu yapının projelendirilmesindeki amaç, kapsam ve yöntemlerden bahsedilmektedir.İkinci bölümde, çalışma alanının bulunduğu Kapadokya Bölgesi ve Mustafapaşa Köyü'nün coğrafi özellikleri, tarihi, siyasi, sosyal gelişimi ve mimarisi araştırılmıştır.Üçüncü bölümde, yapının güncel durumu incelenerek, ölçüleri alınmış, fotoğraf albümü oluşturulmuş, bu belgeler ışığında rölövesi tamamlanmıştır. Yapıdan elde edilen bilgilere göre hasar analizi hazırlanmış ve bozulmaları oluşturan etkenler belirlenmiştir.Dördüncü bölümde, yapının yapıldığı dönemdeki özgün durumunun tespiti için, sözlü-yazılı kaynaklar, yapıdan gelen izler, benzer dönem örnekleri, yapı içi karşılaştırmalar yapılmış, elde edilen verilere göre restitüsyon projesi hazırlanmıştır.Beşinci bölümde, hazırlanan rölöve belgeleri ve restitüsyon projesi esas alınarak, yapının bulunduğu Mustafapaşa Köyü'nün ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte bir işlev uygun görülerek, restorasyona yönelik müdahale yöntemleri belirlenmiştir.Altıncı bölümde sonuç olarak, Kapadokya Bölgesi'ne ait mimari dokunun korunmasına ilişkin genel yorumlar yapılmıştır. The subject of this thesis study is the construction of a civil architectural representative, which was built in 1878 A.D.,located in Nevşehir-Mustafapaşa Village.In the first chapter, It was mentioned about the aims,contents and the methods of the project designing of the construction, subject to the thesis.In the second chapter, it was conducted a research on geographical characteristics, historical political, social improvement and architectural of Cappacodia District , Mustafapaşa Village,field of the study.In the third chapter, surveyed and composed a photo album by analysing the construction's final version and it's drawings was completed through these documents. Analysis of deterioration and environmental impacts was stated, according to the informations about the construction.In the fourth chapter, interior comparisions, representatives from the same period, trails come out of the construction,oral and written resources were conducted in order to determine it's genuine and original version.The restitution project was designed taking into account these informations.In the fifth chapter, based on the designing of drawings documents and restitution project, methods of intervention the restoration might expose to, were identified considering it's functionality from the point of fulfilling to the needs of Mustafapaşa Village in which the construction located.In the sixth chapter, consequently, general comments were stated about the protection of architectural condition in Cappacodia District. 110

Zindankapı kesiminde yapılan kazı çalışmaları sonucu, Bursa antik şehir sur dokusunun önemli bir parçası olan zindan ortaya çıkartılmıştır. Zindanın restorasyonu amacıyla ilk aşamada belgeleme ve rölöve çalışmaları yapılarak, 3 dönem halinde restitüsyon projeleri hazırlanmıştır. Bursa zindanının ayağa kaldırılarak müze-sosyal tesis fonksiyonuyla yeniden kullanımının sağlanması amacıyla hazırlanan restorasyon projeleri ise, 2013 yılında Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından uygun bulunarak onaylanmıştır. Bu çalışmada, Bursa şehir surlarının son bölümünde ve hisar gibi iyi korunan bir alanda yer alan zindanın, bir kültür varlığı olarak korunması ve kullanımında süreklilik sağlanarak özgün özellikleriyle geleceğe aktarılması konusunda, Dr. Mimar İbrahim Yılmaz tarafından üretilen restorasyon projesi anlatılacaktır. As a result of excavations in Zindankapı District, the dungeon was revealed which is a significant part of the ancient urban texture. Survey and restitution projects were completed in previous period. Besides the reconstruction of the Bursa Dungeon, the restoration projects that were prepared with the purpose of the re-use of the dungeon as museum- social facilities function were approved by Bursa Cultural and Natural Heritage Preservation Board in 2013. In this paper, the restoration projects that were prepared by Dr. Arch. İbrahim Yılmaz will be discussed which were made according to the restitution project about the preservation as a cultural assets and transferring of the dungeon to the next generations which is located at the end of the Bursa city walls. Also restoration methods and practices that were proposed by the designer of the project will be explained in this content.

UNESCO Dünya Kültür Mirası Aday Listesi'nde olan Mardin'in anıtsal ve sivil mimarisinin oluşturduğu kentsel dokusu, son zamanlarda yoğun bir restorasyon ve dönüşüm içindedir. Sivil mimarlık yapılarına yönelik çalışmalar özel şahıslar; kamulaştırılmış olanlar da Valilik tarafından yürütülmekte; anıtsal yapılar ise çoğunlukla farklı kamu kurumlarının (Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Valilik, Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü, vb.) sorumluluğunda ele alınmaktadır. Kamunun özellikle anıtsal eserlerin kullanımı ve işlev değişiklikleri de dâhil olmak üzere yenileme kararları; ülkemizde olduğu gibi Mardin'de de irdelenmeyi gerektirmektedir. Geleneksel yapım tekniğinin hala devam ettiği Mardin'de, anıtların ve anıtlara zamanla eklemlenen bölümlerin tarihlendirilmesini yapmak çok zordur. Günümüzde hala eklektik uygulamalar devam etmekte, birçok dönem ekinin ya da uygulama sonucunun yapının özgün elemanı veya özgün ifadesi olduğu sanılmaktadır. Tez, çok sayıda kültür varlığı bulunan Mardin'de, anıtsal eserlerde gözlemlenen ve özgün oldukları kabul edilen dönem eklerini ve değişiklikleri inceler. Çalışma; Mardin'in anıtsal yapılarının süreç içindeki değişimlerini ele alarak farklı zaman dilimlerinde yapılara eklemlenen mimari eleman ve katmanların özgünlük, değişmişlik durumlarını araştırmaktadır. Yapılan araştırma ile Mardin'deki koruma ve onarım çalışmalarında, özellikle yapılardaki dönem ekleri ve müdahaleleri konusunda bundan sonra alınacak kararlarda daha kapsamlı verilere ulaşılması sağlanmıştır. Bu çerçevede, anıtlara yönelik gelecekteki koruma çalışmalarına katkı sağlayarak eserlerin bilimsel müdahalelerle gelecek nesillere aktarılması amaçlanmaktadır.Bu kapsamda kentsel sit alanı ve yakın çevresindeki anıtsal ya da 1. grup korunması gerekli kültür varlıkları incelenmiştir. Bunların arasında Artuklu Beyliği Dönemi eserlerinden Mardin Ulu Cami, Şehidiye Medresesi, Zinciriye Medresesi ve Akkoyunlu eseri Kasımiye Medresesi önceliklidir.Seçilen anıtlara ait erken dönem araştırmalarına ulaşılmıştır. 19. yüzyılın sonlarına doğru ilgili anıtlara ait farklı arşivlerden görseller bulunmuştur. Alman bürokrat Oppenheim'in XIX. yüzyıl sonu ile XX. yüzyıl başında çektiği ve 1911'de Mardin'e gelen İngiliz misyoner Getrude Bell'in çekmiş olduğu fotoğraflarından faydalanılmıştır. Bilimsel sayılabilecek en erken veriler 20. yüzyılın başında Albert Gabriel'e aittir. Gabriel, 1932'de Mardin'deki anıtsal yapıları tanıtmış, yapıların iç ve dış mekân fotoğraflarını çekip, çizimlerini yapmış, kitabelerini okumaya çalışmıştır. Cumhuriyet döneminde ise özellikle Ara Altun'un yapmış olduğu çalışmalar çok önemlidir. Altun; 1967'de Mardin kentsel sit alanındaki anıtları inceleyip plan krokilerini çıkarmıştır. Yaptığı incelemelerde Gabriel eskizlerini altlık olarak kullanmış 35-40 yıl arasındaki zaman diliminde bile mevcut farklılıkları dile getirmiştir. Anıtlar üzerindeki değişimler, Altun belgelemelerinden günümüze kadar yaklaşık 50 yıllık zaman diliminde hala devam etmektedir. Anıtların farklı dönemlerdeki vakıf kayıtları, Başbakanlık Devlet Arşivleri'ndeki kayıtları, Mardin Şer'iye sicillerindeki ve o dönem Mardin'in bağlı bulunduğu vilayet olan Diyarbakır Salnamelerindeki kayıtlar incelenmiştir. Özellikle Cumhuriyet dönemi Vakıflar onarımları sonucu anıtlara yapılmış müdahaleler, çalışmada ilk defa ele alınmış ve çok önemli verilere ulaşılmıştır. Daha önce okunamayan ya da keşfedilmemiş kitabeler okunmuştur. Anıtların yapım tekniği ve malzemeleri incelenmiş; kendi içlerinde karşılaştırılmıştır. Yapım tekniklerinin okunması; zamanla yenilenen mimari elamanların tespitinde yardımcı olmuştur. Anıtlara özgü ölçü birimlerinin yanında farklı dönemlere ait arşın değerleri bulunmuştur. Geçmişte yapılan tüm araştırmalar, güncel veriler ile karşılaştırılmış; eserlerin mimari elamanları özgünlükleri ve değişmişlikleri üzerine güncel bilgilere ulaşılmıştır. Monumental and civil architecture that shapes the urban texture of Mardin, which is recently included in the tentative list of UNESCO World Heritage, became the scene of intensive restoration and transformation works nowadays. Preservation projects focusing on civil architecture are conducted by private initiatives and the buildings under public ownership are being carried out by the Governorship, while public institutions are mostly responsible of the monumental historical buildings. Renovation decisions given by the public institutions, especially those are about reusing and restoration of the monuments, need to be discussed analytically in relation to Mardin's special conditions as well as within the general context of Turkey. In Mardin, where the traditional construction techniques still survive, it is very difficult to date monuments because numerous annexes and features were attached to the monuments within a period extending sometimes a millennium almost using the same techniques. Eclecticist renewal practices are still taking place today, and many annexes, which have been added in different periods and as consequences of restoration interventions, are easily mistaken to be original components of centuries old monuments. This thesis analyses the cultural heritage of Mardin in relation to the periods of construction, in order to define architectural annexes and changes which can be wrongly assumed to be authentic elements of structures. The thesis investigates the authenticity and alterations on the architectural elements and layers that are articulated each other in different periods. This research provides an opportunity to reach more comprehensive data especially about the historicity of architectural additions and interventions that can be employed during future conservation and renovation works in Mardin monuments. In this context, monumental structures in and nearby the urban conservation area that are listed under the 1st protection category are studied. Among these mostly Artuqid period monuments such as Mardin Ulu Mosque, Şehidiye Madrasah, Zinciriye Madrasah and an Aqquyunlu monument Kasimiye Madrasah are discussed in detail. It has also been consulted to early researches about these monuments.For the selected structures, images dating back to the end of the nineteenth century have been found in different archives. The German bureaucrat Oppenheim's photos, which were taken at the beginning of the twentienth century, to the photos of British missionary Gertrude Bell who visited the city in 1911 and the documents belonging to Albert Gabriel, from the beginning of the 1930s provide reliable information. They documented the monumental buildings in Mardin, photographed their interiors and exteriors, prepared measured drawings and tried to read the inscriptions. In 1960s and 1970s, especially the studies by Ara Altun are very important. Altun examined and sketched out plans of the monuments in Mardin urban area. He pointed out the alterations in the buildings even within a short period of 35-40 years by making comparisons to Gabriel's sketch plans. Changes on these monuments have been observing for almost 50 years since Altun's documentation until today. The pious foundation (waqf) records of monuments, records in the State Archives of the Prime Ministry, Mardin Sharia court decisions and the information in Diyarbakir Salnames (provincial annuals) concerning Mardin are investigated. The interventions on the monuments and their results during the Republican period have been discussed in this thesis, and very important data have been revealed. Previously undiscovered or unreadable inscriptions have been read. Construction techniques and materials of the monuments have been examined and they were compared with other structures in the city. Investigation on the construction techniques has helped to identify once renewed architectural elements. On the other hand, different `arshin` (cubit) values for different periods have been found. Previous studies have been compared with the information at hand and it has been reached to new data about the authenticity of architectural elements and their alterations. In the provincial archives of the General Directorate of Foundations' Mardin department important data about the monuments have been found. During the early Republican period, many monuments in Turkey were declared to be properties of the General Directorate of Foundations. Over time, some of these have been transferred or sold to some other official bodies or to private investors. For this reason, researchers who will examine the protection of monumental structures should to make detailed research in the archives of the General Directorate of Foundations of the Prime Ministry in Ankara. There is no reference to the Prime Ministry General Directorate Archives in the conservation reports of all monuments under consideration. No correspondence regarding repairs during the republican period 1950-2000 was reached by the Diyarbakır Foundations Regional Directorate, which Mardin was affiliated with. In addition to the General Directorate in Ankara, archival documents in the regional directorates of different cities of the country should be considered by the researchers, which are easily accessible. These monuments are preserved as cultural heritage, despite the changes they have undergone since they were first built to the present day. To serve new functions which will not damage the monuments in the framework of their own work or protection regulations; it needs scientific interventions in order to be able to conserve their authenticity and project them to the future generations. For example, in possible future restorations, the structures should be intervened by paying attention to the units of measurement, which are specific to the structures. Architectural elements with special measures, proportions and techniques such as arches and domes, must preserve their uniqueness in future essential interventions. The data obtained about the architectural elements of the monuments studied in relation to their construction techniques will help for the future protection and renovation interventions. During the interventions to the monuments in the future, the measures and proportions of the different periods that are exposed in the monuments should be preserved. Focussing on the Zinciriye Madrasah, for example, the construction technique of the southern porticoes renovated in 1797, reflect the characteristics of the repair period. These portico arches are different from the porticoes in the upper courtyard of the madrasah, in terms of the construction techniques, their size and proportions. The later interventions on these porches which were integrated with the structure as an annex, should take into account their own proportions and measures. Holistic stylistic approaches should be avoided. It can be suggested that the previous works have not considered all the details of the monuments, which are examined in this study, as necessary. It has been recently discovered after the restoration by the Foundations, the Ulu Mosque had engraving inscriptions on the praying nave walls, which dated back from the Ottoman layer. These monuments, which are significant with their pointed dome, have never been studied in relation to their domes and the construction technique has not been questioned until to this study. In this study, various measurements were made about the walls of the domes and analogues were made with works of Islamic period. Interesting data have been reached in the Zinciriye Madrasah's and the Great Mosque's sliced pointed domes that they are double-shelled structures. The distance between the two shells varies between 1 to 2 meters. The inside dome of all of the monuments, which are thought to be the exact hemisphere from the inside, are two-centred, pointed domes. In this study, with the help of the information provided by the evidence and newly obtained information, the data which are not included in the survey and restitution projects and reports, approved by the official protection board until today. It is recommended that, these data should be revised in conservation and restoration plans that will be prepared in the future. It is understood that it is very difficult to identify the original parts in the monuments and even in civil architectural examples examined in Mardin where the traditional construction technique still continues. It can be suggested that this is the effect of the continuity of materials used in the monuments for centuries. The masonry tradition has survived as a result of the transfer of masonry artisanship from past to present via masters and their apprentices. As a result, documentation of the work and archiving it has been signified. Even partial reinforcements and restorations that were made within a 50 year period cannot be understood without detailed documentation. It is understood that some architectural elements of monuments, which were believed to be original, were in fact rebuilt during the renovation of 1963-1966, as those are in the case of the porticoes of Kasimiye Madrasah's courtyard and in the upper floor porches of the Zinciriye Madrasah. The importance of the preparation of conservation projects with pre-repair analytical research; photography and documentation in pre-intervention, during and after the process of intervention, to convey the monuments to the future generations with their unique form as much as possible is emphasized. What is more, as it has been in the past, today stonemasons, who are raised in Mardin, still work intensively in the actual building sites in Southeastern Anatolia. In this context, it can be suggested that the stone workmanship in and around Mardin has to be regarded as an intangible cultural heritage asset. 326

Bursa, Dört Erken Osmanlı Mescidinde Restorasyon Sırasında Ortaya Çıkan Yeni Bulgular Işığında Restitüsyon Ve Restorasyonun Yeniden İrdelenmesi. Bursa Kenti, Osmanlı'nın devletten imparatorluğa evrildiği süreçte çok önemli bir yere sahiptir. Özellikle, Osmanlı Mimarisinde Erken Dönem olarak nitelendirilen 1300-1500(miladi) yılları arasında inşa edilmiş olan eserlere Edirne ile birlikte ev sahipliği yapan Bursa Kenti, günümüzde hala önemli sayıda nitelikli yapının ayakta kaldığı şehirlerden biridir. Çalışmada, Bursa'da bulunan Dört Erken Osmanlı Mescidi'nin restorasyon süreçleri incelenmiştir. Yine bu çalışma kapsamında Bursa'da günümüzde ayakta kaldığı testit edilen 77 Erken Osmanlı Mescidi arasından çalışmaya konu edilen yapıların seçilmesinin nedeni, restorasyon uygulamaları sırasında ortaya çıkarılan verilerin değerlendirilerek proje sürecine tekrar dönülmesi ve uygulamanın daha doğru şekilde sonuçlandırılmasıdır. Öncelikle yapılar, rölöveleri üzerinden kapsamlı şekilde tanıtılmıştır. Yapıların konumları ve çevresi, plan özellikleri, yapım sistemi ve malzeme özellikleri detaylı şekilde anlatıldıktan sonra, tarihi araştırma, restitüsyon ve restorasyon süreçleri çalışma içinde yer almıştır. Proje süreci bu şekilde tamamlandıktan sonra, uygulama süreçleri ve yapılara ait bu süreçte ortaya çıkan yeni nitelikli izler değerlendirilmiştir. Bu izlerin gerektirdiği proje revizyonları anlatıldıktan sonra, yeni müdahale kararları sonucunda yapıların restorasyon uygulaması sonucu günümüzdeki durumlarına yer verilmiş ve son olarak ta ortaya çıkan sonuç yorumlanarak çalışma sonlandırılmıştır., According of the new findings in emerged during the restoration, re-evaluation of restitution and restoration for 4 Early period Ottoman locality little mosque, Bursa. City of Bursa has a significant place in the process where the Ottomans have evolved from the state to the empire. Especially the city of Bursa which hosts, together with Edirne, works constructed between 1300 and 1500 which is called as the Early Period in the Ottoman Architecture, is one of the cities in which there are still some significant number of quality buildings surviving. In the study, the restoration processes of Four Early Ottoman Period Mosques in Bursa were examined. Also, in the scope of this study, the selection of the mentioned buildings among the 76 Early Ottoman Period Mosques which are determined to be surviving is the return back to the project stage and the appropriate finalizing of the application through analyzing the data that emerge during the restoration applications. Primarily, the buildings have been extensively introduced through their building surveys. After a detailed description of the location and surroundings, plan characteristics, building systems and material characteristics, historical investigation, restitution, and restoration processes take place in the study. After the completion of the project process as such, the application processes and the new quality marks that belong to the buildings emerged during this process have been evaluated. After discussing the project revisions required by those marks, as a result of the restoration application caused by the new decisions of intervention, their contemporary situation is included, and finally the study has been finalized through the interpretation of the emerging outcome.

Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan borçlunun, borcu ödediği tarihten bir sene içinde genel hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak geri alınmasını isteyebileceği dava türü istirdat davasıdır. Çalışmamızda, icra iflas hukukunda istirdat davası kavramı, tanımı ve amacı ve uygulamadaki bu amaca giderken kullanılabilecek yöntemler, eda davası mı yoksa icra hukukuna özgü bir dava çeşidi mi olduğu, hukuki niteliği ve istirdat davasının borç olmayan paranın tamamen ödendiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılması zorunluluğu yönleriyle sebepsiz zenginleşme davasından farkları, bir eda davası olan istirdat davasının tespit davası niteliğindeki menfi tespit davasıyla benzer ve farklı yönleri, istirdat davasının şartları, takip yolları açısından ayrı ayrı her takip yolunda istirdat davası açılması durumunda uygulanacak kurallar ve farklılıklar, menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi durumu ve istirdat davasının hukuk aleminde yol açacağı son kararla birlikte oluşacak hukuki durum yani davanın hüküm ve sonuçları incelememizde tüm yönleriyle değerlendirilmiştir. The type of case where the debtor, who had to pay the full amount of a sum he/she was not indebted, may claim the reimbursement of the money by applying to the court at the General Provisions Department, within one year after the he/she pays the debt, on the grounds that he/she had not objected to the legal proceedings or his/her objection had been annulled, is a replevin. All the aspects of the concept of replevin in the debt enforcement and bankruptcy law, its definition and purpose, and the methods that can be used in enforcement to achieve this purpose, whether it is an action for performance or a type of case specific to debt enforcement law, its legal nature, differences with unjust enrichment cases due to the fact that the replevin needs to be filed within one year of foreclosure as of the date the money, which is not a debt, is fully paid, similarities and differences between the replevin, which is an action for performance, and the negative declaratory action which is similar to it in the nature of a declaratory action, the causes of replevin, rules and differences to be implemented in the case of filing a replevin separately in each proceeding in terms of the proceedings pathways, the case where the negative declaratory action in the nature of a similar declaratory action turns into a replevin, and the legal status to be established in the legal world by the replevinupon the definitive judgment, thus the provisions and consequences of the lawsuit, have been assessed in our thesis. 135

Orta çağ şehir surları içinde, sur mimarisini oluşturan beden duvarları, şehir kapıları ve kulelerin yanında zindan bölümleri de yer almaktadır. Bursa mimarlık tarihinin önemli yapıları arasında bulunan şehir surlarında, kazı çalışmalarıyla ortaya çıkartılan zindan, savunmanın güç olduğu şehrin batı ucunda hisar gibi iyi korunan bir alanda tasarlanmıştır. Bursa zindanının antik şehir dokusunun bir parçası olarak belgelenmesi ve bulgular ışığında değerlendirilerek, şehir surlarında ve kalelerde bulunan diğer zindan yapıları arasındaki yerinin belirlenmesi çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır. Bu kapsamda, kültürel mirasın korunması amacıyla, zindanın müze ve sosyal tesis fonksiyonuyla yeniden kullanımını sağlayacak restorasyonu için hazırlanan rölöve ve restitüsyon çalışmaları anlatılacaktır. The medieval town within the walls, the walls that form the architecture of the main walls, the dungeon is located beside the city gates and towers. On the city walls among the important buildings of Bursa’s history of architecture, dungeon that was discovered by excavations, was designed where it was difficult to defend at the west end of the city. The main purpose of this work is to determine the place of Bursa Dungeon among other dungeons within the city walls and castles with the help of documentation of Bursa Dungeon as part of the fabric of the ancient city and evaluation in the light of findings. In this context, in order to protect the cultural heritage, survey and restitution projects that were prepared fort he restoration project as the re-use of the dungeon as museums and recreational facilities will be described.

Makalede Kosova, İpek’te yer alan, Fatih (Çarşı-Bayraklı) Camisi’nin koruma-onarım projesi anlatılmaktadır. Bir 15. yüzyıl yapısı olan Fatih Camisi, aynı dönemde, Kosova’da inşa edilmiş büyük camilerin tipik bir örneğidir. Taş yığma olarak inşa edilmiş tek mekânlı yapı, önünde taş sütunlarla taşınan bir son cemaat yerine sahiptir. Caminin harimi kemerler ve pandantiflerle taşınan, büyük tek kubbeyle, son cemaati ise üç kubbe ile örtülüdür. Yapının iç mekânında taş sütunlar ve kemerlerle taşınan bir kadınlar mahfili mevcuttur. İç mekândaki büyük kubbesi, geçiş elemanları, mihrabı ve duvarları kalem işleriyle süslü olan yapının özgün litürjik elemanları büyük ölçüde korunabilmiştir. Yapının tek minaresi farklı örgü teknikleriyle farklı dönemlerin izlerini taşımaktadır. Yazıda. proje hazırlanırken yapı ve çevresi için yapılmış olan tarihsel araştırmalar ve belgeleme çalışmaları anlatılmış, yapının restitüsyonu ile ilgili kaynaklar ve karşılaştırma örnekleri, hazırlanan restitüsyon çizimleriyle birlikte verilmiştir. 1999 iç savaşında ciddi bir hasara uğramış Fatih Camisi, 2012 yılında oldukça kapsamlı bir restorasyon geçirmiştir. Makalede, bugün hazırlanan koruma-onarım projesi dahilinde planlanan, küçük onarımlar, ekler ve çevre düzenlemelerine yönelik müdahaleler ve bunların uygulanması sırasında gözetilecek ilkeler detaylı olarak anlatılmıştır. In this article the conservation Project of the Fatih (Carsi-Bayrakli) Mosque which is located in Pec in Kosovo is presented. The Fatih Mosque is built in the 15th century and it is a typical example of the big mosques built in Kosovo in this era. The stone masonry building has a single praying hall a narthex with stone columns infront it. The praying hall has a single dome applied with pendentives and arches and the narthex has three smaller domes. There is a mezanine built for women inside the praying hall and the domes, walls, mihrab and pendentives has kalemisi ornaments. The minaret of the mosque shows the different masonry styles of the different eras. In the paper, the documentation of the Fatih Mosque, the historical researches of the building and its environments are given while the sources for its restitution, comperative studies and restitution drawings are presented. After suffering a serious damage in the 1999 civil war the Fatih Mosque had an extensive restoration in 2012. In this article a new conservation project which includes minor repairs and additions with a landscape design is presentes with detailed principles for the restoration.

İddianamenin iadesi kurumu, 1412 sayılı Ceza Muhakemesi Usulü Kanunundan5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa geçiş dönemindeki yeni yasanın ceza adaletsistemimize getirdiği en köklü yeniliklerden birisidir. 01.06.2005 tarihinde yürürlüğegiren 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Kamu Davasının Açılması başlıklıikinci kısmında, kanunun 174. Maddesinde düzenlenmiştir. 25.05.2015 Tarih ve 5353sayılı yasa ile kanun, henüz yürürlüğe girmeden tadil edilmiştir.Uygulamada özellikle yetersiz düzenlenip mahkemelere sunulan iddianamelerinönüne geçilerek filtre fonksiyonunu yerine getirmesi, buna bağlantılı olarak kişilerinlekelenmeme haklarının zedelenmemesi, yargılamaların hızlandırılması ile tek celsededuruşmanın bitirilmesi amacı, kurumun sisteme girmesinde başat rol oynamışlardır.Kanunun sistematiğine göre soruşturma evresi içerisinde düzenlenen kurumun, kimiyazarlar tarafından ayrı bir evre ya da ara muhakeme evresi olarak kabul edildiğigörülmektedir.Ceza yargılamasının asıl amacı hukukun toplanmasına izin verdiği delillerin yinehukuka uygun yöntemlerle toplanarak, bu şekilde maddi gerçeğe ulaşmaktır. Bukapsamda delillerin toplanmasından sonra yeterli şüphe üzerine düzenlenerek yetkili vegörevli mahkemeye sunulan, kişiye bir suç ithamında bulunan iddianamenin mahkemetarafından kabul edilmesi ile aleni olan kovuşturma aşaması başlayacağındaniddianamenin kanunda gösterilen şekilde ve içerikte olması gerekecektir. Aksi takdirdeusulüne uygun olarak düzenlenmeyen iddianame Cumhuriyet başsavcılığına iadeedilecektir.Çalışmamızda iddianamenin iadesi kurumun tanımı, ceza usul mevzuatımızagirişi, hukuki niteliği, amacı, süresi, nedenleri, iade yasakları, Avrupa İnsan HaklarıSözleşmesi'nin 6.maddesi ile bağlantısı, uygulamadaki yeri irdelenmiş, ayrıcaiddianamenin iadesinin sonuçları ve iade kararına karşı başvurulabilecek kanun yoluüzerinde durulmuştur. Restitution of indictment institution, the new law in transition period from theCriminal Procedures Law No.1417 to Criminal Procedure Law No:5271, is one of themost fundemental change to our criminal justice system. It was arranged in the 174thclause of law, becoming valid on 01.06.2006 with the title Initiation of PublicProsecution in the second part of Criminal Procedure Law No:5271. With the date25.05.2015 and 5353 numbered law, the law(code)was amended before becoming valid.In practice, particularly insufficient arranged indictments are averted to performfilter function, relevant to this, people's rights against self-incrimination, with theiradjudications' speed; the aim of the trial in a single session plays a vital role to log intothe system for the institution. According to the systematic of law, institution, arrangedin the inquirement stage, by some writers it is accepted as a different or a secondarytrial.The main aim of the Criminal procedure is to reach material fact in the way theproofs that law allowed to be collected and these also collecting with the legal ways. Inthis context, after collecting proofs, alleged offence to the person, arranged uponenough suspicion, put forward to an authorized court, indictment is agreed upon by thecourt as the prosecution stage is going to begin, the indictment will be necessary in sucha way and context of law. Otherwise, the indictment which is not arranged according tothe procedure will be remanded to Chief Public Procecutor's Office.In our work(study), it is studied definition of restitution of indictment institution,its access to our law of criminal procedure, legal nature, aim, duration, reasons,restitution bans, the relation with European Convention of Human Right's 6th clause,also it is emphasized the results of restitution of indictment and the legal remedy to beapplied against the decision of restitution. 119

Saraylar ait oldukları dönemlerin kültürel niteliğini yansıtmakla birlikte, bu mekanları kullananların yaşam biçimlerini ve dönemin sanatsal özellikleri ile yapım tekniklerini de yansıtan yapılardır. Araştırma konusu olan Beylerbeyi Sarayı bahçeleri bitkisel düzenlemesi, sarayı oluşturan yapı ve mekanlar bütününün tasarım özellikleri ve bezemeleri ile batı etkilerinin belirgin bir şekilde izlendiği bir yapıdır. Beylerbeyi Sarayı'nın çevre duvarları içinde yer alan bahçeleri ve birbirinden farklı fonksiyonlar barındıran yapıları tasarlandığı dönemdeki özgün durumu çeşitli sebeplerden dolayı koruyamamıştır. Bu araştırmanın amacı; Osmanlı Dönemi bahçe anlayışının ortaya konması ve tasarım ilkelerinin saptanmasının yanı sıra Beylerbeyi Sarayı bahçelerinin tarihsel süreç içerisindeki gelişiminin ve değişiminin irdelenmesi, Yeni Beylerbeyi Sarayı'nın konumu, saray kompleksinde yer alan köşkler ve saray bahçelerinin bitkisel tasarım özellikleri açısından farklı dönemlerde geçirdiği değişimlerin saptanarak tasarım ilkeleri, mekan organizasyonu, yapısal ögeler ve kullanılan bitkisel materyaldeki tarihi süreç içindeki değişimin ortaya konarak, restitüsyon çalışmasının gerçekleştirilmesidir.Bu bağlamda; araştırma alanına ait rölöveler ile tarihi fotoğraflar, harita, plan, yazılı kaynak ve belgelerden elde edilen veriler değerlendirilmiş, özellikle görsel materyal incelenerek bu bahçelerin tarihi süreç içinde geçirdiği değişimler saptanmıştır. Verilerin yetersiz olduğu bölümlerde aynı dönemde yapılmış olan saray bahçeleri ile karşılaştırmalı çalışma yapılarak bahçelerin özgün plan kurgusu, bitkisel ve yapısal ögeleri belirlenmiştir.Sonuç olarak; Beylerbeyi Sarayı Bahçelerinin bitkisel ve yapısal elemanların kullanım özellikleri ve süreç içinde geçirdiği değişimler saptanmış, bahçelerin tasarlandığı döneme ait yapısal ve bitkisel materyalleri değerlendirilerek restitüsyon çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile Osmanlı Dönemi saray bahçelerinin tasarım ilkelerinin ortaya konmasının yanı sıra bitkisel ve yapısal elemanların koruma-bakım- onarımlarının yapılması ve gelecek nesillere bu kültürün aktarılması hedeflenmiş; benzer çalışmalara örnek oluşturulması amaçlanmıştır. Although palaces reflect the cultural characteristics of the era they belong to, they also reflect life styles of the users and artistic properties of the period and construction techniques. Beylerbeyi Palace gardens, subject to the research subject, are structures where western influences are followed vividly with their plantation arrangement, design characteristics of the entirety of the structures and locations making up the palace and with their ornaments. The gardens of Beylerbeyi Palace contained within their surrounding walls and its structures containing different functions are not able to preserve their situation unique to the period when they were designed due to various reasons. The purpose of the research is to reveal the garden understanding of the Ottoman Period and the evaluation of design principles and in addition, to explicate development and change of Beylerbeyi Palace gardens within the historical process, and to determine the changes that the mansions and palace gardens included in the palace complex went through in terms of the location of New Beylerbeyi Palace and plantation design properties, and to reveal the change in the historical process of the location organization, structural components and used plantation materials, and to carry out the restitution of palace gardens. In this context; the surveys of the research area and the data acquired from historical photographs, maps, plans, written resources and documents were evaluated and especially visual materials were examined and the changes that these gardens went through within the historical process were determined. In the sections where the data were insufficient, they were compared with the palace gardens that were built during the same era and plantation and structural materials which the gardens could contain were determined. In conclusion; the utilization properties of the plantation and structural materials of Beylerbeyi Palace Gardens and the changes that these materials went through in the process were determined, and the structural and vegetative materials belonging to the period when these gardens were designed were evaluated and restitution studies were carried out. With the present study, the design principles of Ottoman Era palace gardens were revealed and in addition an approach was put forward for protection, maintenance and repair of vegetative and structural components, passing on this culture to the future generations and for forming a sample to similar studies. 569

Makalede, Kosova, Piriştine’de yer alan Emir Alaaddin Camisi’nin koruma-onarım projesi anlatılmaktadır. Yazı içerisinde, Emir Alaaddin Camisi’nin belgeleme çalışmaları, yapıyla ve çevresiyle ilgili tarihsel araştırmalar sunulmuş ve yapının restitüsyonu ile ilgili kaynaklar ve hazırlanan çizimler verilmiştir. 16. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen Emir Alaaddin Camisi, tek mekânlı, kapalı son cemaat yeri olan bir camidir. Caminin hariminin üstü ahşap bir kubbeyle örtülüdür ve yapının iç mekânında ahşap dikmeler üzerinde bir kadınlar mahfili yer alır. Topuz ahşap çatılı yapının son cemaat yerinden ulaşılan, şerefe altı mukarnaslı bir minaresi bulunmaktadır. Oldukça müdahale görmüş olan mihrabın güney cephede yarım daire şeklindeki çıkıntısının üstü koniktir. Pek çok değişiklik geçirmiş olan Emir Alaaddin Camisi’nin külliyesine ait mektep ve medrese günümüze ulaşamamıştır. Bugün çevresinde Kosova İslam Topluluğu’na ait idari binalar ile İlahiyat Fakültesi’nin eğitim yapıları yer almaktadır. Yapının açıklıklarındaki tüm kapı ve pencereler değiştirilmiş, iç mekânda bulunması beklenen özgün litürjik öğelerden sadece mihrabı kısmen korunabilmiştir. Yapının koruma-onarım projesi dâhilinde, özgün mekân kurgusu ve görüntüsüne yeniden kavuşturulmasını sağlayacak kapsamlı bir restorasyona yönelik müdahaleler ve uygulama esnasında gözetilecek ilkeler detaylı olarak makale içerisinde verilmiştir. Aynı zamanda restorasyon projesi kapsamında yapının çevresine yönelik düzenlemeler, çizimleri ve görselleriyle birlikte sunulmuştur. In this article the conservation Project of the Emir-Alauddin Mosque is presented. In the paper, the documentation of the Emir Alauddin Mosque, the historical researches of the building and its environments are given while the sources for its restitution and restitution drawings are presented. Emir Alauddin Mosque which is considered to be built in the 16th century has a single praying hall with a closed narthex. The praying hall of the mosque is covered with a wooden dome inside and it has a mezanine, built for the women, which stands on wooden columns. The building has a pyramidal wooden roof and a single minaret that can be reached from the narthex. The mihrab of the mosque, which has many alterations, projects a semi circle mass on the southern facade with a conical top. The Emir Alauddin Mosque had many alterations. The school and the madrasa of its complex is lost. Today the administrative buildings of The Kosovo Islamic Community and the buildings of The Faculty of Theology is surrounding the mosque. The authentic windows and doors of the building are changed and only a mihrab, from its authentic liturgical elements, is partially preserved. The conservation project of the mosque contains extensive interventions to restore the mosque to its authentic space organization and apparence and provides detailed principles for the restoration. Also a landscape design was presented in the paper with drawings and visual material.

Makalede Kosova, Priştine’de yer alan Piri Nazır Camisi’nin koruma-onarım projesi anlatılmaktadır. 15. yüzyılda inşa edilmiş olan, bir dönem Prens Lazar’ın da mezarını barındırmış olan Piri Nazır Camisi’nin, bölgedeki hem Müslüman hem de Hristiyan topluluklar tarafından kutsal kabul edildiği bilinmektedir. Yapı, cami, medrese ve türbeden oluşan bir külliyenin günümüze kalan tek parçasıdır. Taş yığma olarak inşa edilmiş, tek mekânlı yapının hariminin üstünde, konik, ahşap bir kubbesi bulunmaktadır. İç mekânda ahşap dikmelerle taşınan bir kadınlar mahfili mevcuttur. Tek minaresi olan ahşap topuz çatılı yapının eskiden önünde ahşap kırma çatıyla örtülü, açık bir son cemaat mekânı yer almaktaydı. Yazıda, Piri Nazır Camisi’nin belgeleme çalışmaları ile yapı ve çevresiyle ilgili tarihsel araştırmalar anlatılmış, yapının restitüsyonu ile ilgili kaynaklar ve hazırlanan çizimler verilmiştir. Piri Nazır Camisi, günümüze kadar pek çok değişiklik geçirerek ulaşmıştır. Mevcutta, günümüze ulaşmayan son cemaat yerine yeni bir ek yapılmış, iç mekânında litürjik elemanları ve mahfili büyük ölçüde müdahale görerek günümüze gelebilmiştir. Cami arazisine de zaman içinde çeşitli yapılar inşa edilmiştir. Yapının koruma-onarım projesi dâhilinde caminin özgün görüntüsünün yeniden oluşturulmasını sağlayacak kapsamlı bir restorasyona yönelik müdahaleler ve burada gözetilecek ilkeler detaylı olarak makale içerisinde verilmiştir. Aynı zamanda Kosova İslam Topluluğu tarafından caminin kadastral sınırları içindeki yapıların kaldırılması için çalışmalar yürütülmektedir. Restorasyon projesi kapsamında bu yapı sınırları içinde planlanan bir hafızlık okulu ile yeni cami müştemilatına ait projeler, çevre düzenlemesi ve bunların görselleri de yazının içinde sunulmuştur. In this article the conservation Project of the Piri Nazir Mosque is presented. The 15th century building of the Piri Nazir Mosque is respected by both Islamic and Christian communities of the region because it has housed the grave of Prince Lazar for a long time. The mosque is the only building remained from a complex that was consisted of a mosque, a madrasa and a tomb. The stone masonry building has a single praying hall which is covered with a conical wooden dome inside. There is a mezanine that was built for women carried by wooden columns. The building has a single minaret and by the time it was built there was an open narthex infront of the building that was covered with a wooden roof. In the paper, the documentation of The Piri Nazir Mosque, the historical researches of the building and its environments are given while the sources for its restitution and restitution drawings are presented. The Piri Nazir Mosque reached today with many alterations. There is an addition in place of the narthex of the building which is lost. The liturgi cal elements of the building and its mezanine had many interventions. And in time the authentic site of the Piri Nazir Complex is occupied with many buildings. The conservation project of the mosque contains extensive interventions to restore the mosque to its authentic apparence and provides detailed principles for the restoration. The Islamic Community of Kosovo is working to remove the buildings that occupy the site. The drawings for a Hifz School and an auxiliary building which are planned to be built on the site of the mosque were presented in the paper with its visual materials.

Ulpiana antik kenti, bilhassa Roma İmparatorluk Dönemi'nde Moesia Superior Eyaleti'nin en önemli yerleşmelerinden biriydi. Kentin stratejik konumuna ek olarak, hinterlandında bulunan zengin maden ocakları ile Balkan Yarımadası'nın önde gelen ana yollarından olan via Lissus-Naissus üzerinde yer alması, gelişiminde belirleyici rol oynamıştır. Ulpiana, Traian döneminde (M.S. 98-117) municipium statüsüne ulaşmıştır. Municipium unvanının alınmasıyla birlikte, yerleşmede şehirleşme dinamiklerinin düzenli bir yapılaşmayla başladığı görülmüştür. Traian dönemi ile başlayan yoğun şehircilik faaliyetleri ışığında, kentin kuzey kapısı yakınında anıtsal bir tapınak inşa edilmiştir. Tapınak sadece temel seviyesine kadar korunagelmiş olsa da 2012-2014 yıllarında ele geçen mimari parçalardan yola çıkılarak mimarisinin incelenmesi ve dahası restitüsyonunun yapılabileceği anlaşılmıştır. Edinilen ön veriler sonucunda tapınağın pseudoperipteral bir plana sahip olduğu düşünülmektedir. Yapının stylobatı yüksek bir podium üzerinde yer alır. Tapınağın naosu 7 x 4 sütun ile kuşatılmıştır ki, naosu çevreleyen sütunlardan batı girişte bulunanların ilk iki sırası serbest duran sütunlardır, diğerleri ise naos duvarına bitişik yarım sütun-pilaster şeklindedir. Teze konu edilen bu tapınak yapısının bölgesel kontekst bağlamında özgün bir yer tuttuğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Nitekim Moesia Superior Eyaleti'ndeki kentlerden günümüze kalabilmiş bir tapınak yapısı henüz yoktur. Dolayısıyla yapı hakkında, Roma ve imparatorluğun batı eyaletlerinden bildiğimiz tapınaklar göz önüne alınarak birtakım değerlendirmeler yapılmıştır. Böylece, Ulpiana'da yer alan tapınak için, yapım tekniği, konum, plan ve tapınak kültü gibi temel esaslar üzerinden yorumlamaya gidilmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Roma İmparatorluk Dönemi, Moesia Superior,Romanizasyon, Ulpiana, Mimarlık Tarihi, Roma Tapınak Mimarisi, Restitüsyon,Arkeoloji. The antique city of Ulpiana, was one of the most important settlement of Roman Province Moesia Superior. Beside being a city with a strategic location, it had vast of mineral mines beneath and moreover, with its location being in one of the Balkan Peninsula's main roads via Lissus – Naissus, played a pivotal role in city's development. During Trajan era (A.D 98 - 117), Ulpiana had reached the status of municipium. With the acquisition of the status of municipium, urbanization of the settlement began with a regular building. In the light of intensive urbanisation activities taking place during the Trajan era, a monumental temple was built close to the northern gate. Although the temple reached present days only its base structure being preserved. Between the years of 2012-2014, its reconstruction was made possible by using architectural fragments and closely studying its architecture. Based on the data collected, it was discovered that the temple had pseudoperipteral plan. Stylobate of the building is located on a high podium. The naos of the temple is surrounded by 7 x 4 columns, with the first two rows located at the western side, at naos's entrance, being circle shaped and freely standing, whereas the rest being semi-circle shaped (half column) due to the fact that they were adjacent to naos wall. As a subject of thesis, the temple's structure has a special place in the entire region, since such temple structures are not known to exist in cities that were part of Moesia Superior Province. Therefore, the temples located in the western provinces of the Roman Empire are being taken into consideration while assessing the structure. In the thesis, Ulpiana temple's construction techniques, location, plans and its cult were taken into account while making the assesments.KEYWORDS: Roman Empire Period, Moesia Superior, Romanization, Ulpiana, History of Architecture, Restitution, Archaeology, Roman Temple Architecture 231

Makalede, Kosova, Piriştine’de yer alan Buzağı Camisi’nin koruma-onarım projesi anlatılmaktadır. 14. yüzyılda, Osmanlı’nın bu bölgedeki ilk yıllarında inşa edildiği tahmin edilen cami tek mekânlı, kapalı son cemaat yeri olan oldukça küçük bir camidir. Kerpiç yığma olarak inşa edilmiştir. Yapının harim mekânı yirmidört dilimli ahşap bir kubbeyle örtülüdür. Tavanın merkezinde eski, ahşap çıtalı bir göbeğin orijinal olarak korunduğu görülmektedir. Bu göbek üzerinde “Mühr-ü Süleyman” yer almaktadır. Ahşap göbekte üzeri yağlı boya ile kapatılmış renkli kalemişi bezemeler seçilebilmektedir. Yapı, çağdaşlarından farklı bodur, tuğla minaresiyle oldukça özgün bir yapıdır. Minare merdiveninde, iki sıra tuğla üzerine tek parça ahşap yerleştirilerek imal edilmiş az sayıda özgün basamak da günümüze ulaşabilmiştir. Yazı içerisinde, Buzağı Camisi’nin belgeleme çalışmaları, yapıyla ve çevresiyle ilgili tarihsel araştırmalar sunulmuş ve yapının restitüsyonu ile ilgili kaynaklar ve hazırlanan çizimler verilmiştir. Mevcutta özgününden oldukça farklı bir hale gelmiş olan yapının, çevresindeki eklerle birlikte çevresinde algılanabilmesi imkânsız hale getirilmiştir. Yapının koruma-onarım projesi dâhilinde planlanan, özgün değerlerinin öne çıkmasını ve bu değerlerle yapının çevresine de katkıda bulunmasını sağlayacak kapsamlı bir restorasyona yönelik müdahaleler ve burada gözetilecek ilkeler detaylı olarak makale içerisinde verilmiştir. Aynı zamanda yapı parseli içinde inşası yapılacak bir müştemilat, mevcutta bulunan fakat yenilenmesi düşünülen bir dükkân yapısına ait projeler ile çevre düzenlemesi, projeleri ve görselleriyle birlikte yazı içinde verilmiştir. In this article the conservation Project of the Buzagi (Yarar Ceribasi) Mosque which is located in Prishtine in Kosovo is presented. The Buazgi Mosque is a very small mosque built in the 14th century during the first years of the Ottoman rule with a single praying halla and a closed narthex. It was built with mudbricks. The praying hall of the building is covered with a wooden dome taht consists of 24 slices. There is an authentic navel preserved in the middle of the wooden dome which shows the Seal of Solomon. There are also traces of kalemisi ornaments on the wooden dome that are covered with paint. Buzagi Mosque is a very authentic building differs from the mosques of its era with a very short and thick minaret on its side. The minaret stairs also has a few authentic stairs built of wood over two rows of brick. In the paper, the documentation of the Fatih Mosque, the historical researches of the building and its environments are given while the sources for its restitution and restitution drawings are presented. The building had many alterations and today it is impossible to get any sight of the building with many buildings added to its street facade. The conservation project of the mosque contains extensive interventions to restore the mosque to its authentic space organization and its authentic apparence and provides detailed principles for the restoration. Also through this restoration project a new auxiliary building for the mosque and a small store is planned. These projects with landscape design are also presented in this paper with its visual materials.

Makalede Kosova, Vıçıtırın’ da yer alan Gazi Ali Bey Camisi’nin koruma-onarım projesi anlatılmaktadır. Gazi Ali Bey Camisi, 14. yüzyılda inşa edilmiş, cami, medrese ve hamamdan oluşan aynı isimli vakfın bir parçasıdır. Tek mekânlı taş yığma olarak inşa edilmiş olan caminin önünde ahşap dikmelerle taşınan açık bir son cemaat mekânı bulunmaktadır. İç mekândaki ahşap kadınlar mahfili büyük ölçüde korunabilmiştir. Yapının hem harimin hem de önündeki son cemaatin üzerini örten köşeleri yuvarlatılmış ahşap kırma bir çatısı ve eskiden taş yığma olarak inşa edildiği tahmin edilen bir minaresi vardır. Yazıda proje hazırlanırken Gazi Ali Bey Camisi’nin belgeleme çalışmaları, yapı ve çevresi hakkında yapılan tarihsel araştırmalar anlatılmış, yapının restitüsyonu ile ilgili kaynaklar ve hazırlanan çizimler verilmiştir. Oldukça erken tarihlerden itibaren pek çok değişiklik geçirmeye başlayan yapıda, iç mekândaki mahfili, ahşap çatı saçakları ve tuğla duvarlar arasında kalmış olan son cemaat mekânının ahşap dikmeleri dışında özgün bir eleman kalmamıştır. 1999 iç savaşında ciddi olarak hasar gören yapının özgün litürjik elemanları ve bir dönem eki olduğu tahmin edilen minaresi de bu sırada kaybolmuştur. Mevcut halinde eklerle genişletilmiş, yanına beyaz tuğladan köşklü bir minare inşa edilmiştir. Yapının bir 14. yüzyıl camisi olduğu anlaşılamamaktadır. Medresesi bugün mevcut olmayan yapının parseli içinde, Vıçıtırın İslam Topluluğu’na ait bir bina ve buraya ait dükkânlar ile caminin müştemilatı yer almaktadır. Yapının koruma-onarım projesi dâhilinde özgün mekân kurgusu ve görüntüsünün öne çıkmasını sağlayacak kapsamlı bir restorasyona yönelik müdahaleler ve burada gözetilecek ilkeler detaylı olarak makale içerisinde verilmiştir. Aynı zamanda restorasyon projesi kapsamında yeniden inşası planlanan, içinde idari, eğitim, sosyal ve ticari mekanları barındıran Vıçıtırın İslam Topluluğu’na ait bir yapı ile yeni cami müştemilatına ait projeler, çevre düzenlemesi ve bunların görselleri de yazının içinde sunulmuştur. In this article the conservation Project of the Gazi Ali Beg Mosquewhich is located in Vushtrri in Kosovo is presented. Gazi Ali Beg Mosque is built in the 14th century as a part of the Gazi Ali Beg Foundation complex which consists of a mosque, a madrasah and a bath. It is built of stone masonry walls that surrounds a single praying hall and there is an open narthex infront of the building. The wooden colums of the narthex also carries a single, wooden roof with rounded corners that covers both the praying hall and the narthex. The mosque has a single minaret which was authentically built of cut stone. In the paper, the documentation of The Gazi Ali Beg Mosque, the historical research of the building and its environment is given while the sources for its restitution are presented with drawings. The building has lost many of its authentic features because of the alterations made in the early ages. Beside its wooden eaves, the wooden columns of its narthex that were left in the new brick walls and a mezanine built for women, there are not any authentic elements left. It also suffered a serious damage in the 1999 civil war during which the authentic liturgical elements with its minaret were all lost. The mosque is later extended with various additions and a new brick minaret is added in place of the damaged one. And with all these additions it has lost all the characteristics of a 14th century mosque. Today, on the authentic complex site there is a building which belongs to the Islamic Community of Vushtrri that contains its administrative offices as well as various stores and a small auxiliary building for the mosque. The conservation project of the mosque contains extensive interventions to restore the mosque to its authentic space organization and its authentic apparence and provides detailed principles for the restoration. Also through this restoration project a new building for the Islamic Community of Vushtrri is planned which contains administrative offices with educational, social and commercial spaces. These projects with a landscape design are also presented in this paper with its visual materials.

In Turkey, recording and expunging criminal records authority is General Directorate of Criminal Records and Statistics working under Ministry of Justice. After occurring conditions of expunging, this criminal record should not be considered negatively against suspect in criminal procedure by law practitioners. For this reasons, expunging conditions have to be known ideally by judges, prosecutors and lawyers.This article works on up to date rules of recording and expunging conditions of criminal records, executive body’s automatic expunging obligation when conditions occur, suggestion for using IT Technologies (software systems) in order to meet this obligation, effects of restitution of divested rights judgments on expunging criminal archive records and emphasizing lack of juvenile criminal records regime in Criminal Records Act, Ülkemizde adli sicil ve arşiv kayıtlarının tutulmasına, silinmesine ilişkin tüm yetkiler Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünde toplanmıştır. Buna karşılık, silinme koşulları oluşan kayıtlardan ötürü ilgililer aleyhine hüküm kurulamayacağı için adli sicil rejiminin uygulayıcılar tarafından iyi bilinmesine ihtiyaç bulunmaktadır.Bu çalışmada, en güncel haliyle, adli sicil kayıtlarının arşive alınması ve arşiv kayıtlarının silinmesine ilişkin kurallar, Adli Sicil Kanununun idareye resen silme sorumlulugu yüklemiş olması nedeniyle, şartları oluşan kayıtların otomatik silinebilmesi için yazılım sistemleri kullanılması konusundaki öneriler, yasaklanmış hakların iadesi kararının arşiv kaydının silinmesine etkisi yer almakta, çocukların adli sicil rejimine ilişkin yasal düzenleme eksikliği vurgulanmaktadır

Bu çalışma İstanbul Şehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Tez konumuz ürün kirası sözleşmesinin sona ermesi ve kiralananın iadesine ilişkindir. Bu çalışmamızın ilk bölümünde genel hatlarıyla ürün kirası sözleşmesinin tanımı, unsurları, tarafların hakları ve borçları ve ürün kirasını diğer sözleşmelerden ayıran kıstaslar; ikinci bölümünde gerek Borçlar Kanunu'nun kira sözleşmesinin genel hükümlerinde düzenlenen gerekse ürün kirasına ilişkin ayrımda özel olarak düzenlenen ürün kirası sözleşmesini sona erdiren sebepler; üçüncü bölümünde ise ürün kirası sözleşmesinin sona ermesiyle muaccel olan kiracının iade borcu incelenmiştir. Çalışmamızda Yargıtay kararlarından istifade edilmiştir. This study is prepared as a master thesis in Istanbul Sehir University Social Science Institute. Our main subject is The Termination of Ususfructuary Lease Contract and Return of The Leased Object. In the first part of our study, we analyse the definition and elements of ususfructuary lease, rights and obligations of contractor and criteria of the ususfructuary lease distinguished from the others. In the second part, reasons which terminate the ususfructuary lease in both general provisions and special provisions of the lease agreement of the Turkish Obligation Code. Finally, in the last part, the obligation of the return of the leased object which becomes due by the end of the lease contract is analyzed. In our thesis, we derived benefit from legal doctrine of Turkey and Supreme Court decisions. 222