Search

Bu tez çalışması Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi tarafından 2019FEBE009 nolu proje ile desteklenmiştir. Mikroplastik olarak adlandırılan 5 mm’den küçük plastik parçacıklar, son zamanlarda dikkat çeken önemli kirleticiler arasındadır. Atıksu arıtma tesisleri potansiyel mikroplastik kaynağı olarak görülmekte olup bu konudaki çalışmalar akademide hız kazanmıştır. Tez çalışması kapsamında, Denizli Merkez Atıksu Arıtma Tesisi’nden alınan atıksu ve arıtma çamuru numunelerinde mikroplastik kirliliğinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu amaca yönelik ilk olarak atıksu ve çamur ortamından mikroplastiklerin izole edilmesine yönelik metot optimizasyonu yapılmıştır. Mikroplastik izolasyonu için numunelerin organik yüküne bağlı olarak değişen reaksiyon sürelerinde (15-120 dk) ve dozlarda (7-50 mL) %50’lik H2O2 ile 70℃’de oksidasyon işlemi gerçekleştirilmiştir. Atıksu ve arıtma çamurlarından izole edilen mikroplastikler, stereo-mikroskop yardımıyla boyut (1000, 500 ve 100 μm), şekil (parça, lif ve film) ve renklerine (siyah, kahverengi, mavi-lacivert, kırmızı-pembe, şeffaf-beyaz ve yeşil-sarı) göre kategorize edilmiştir. Mikroplastik kirliliğine mevsimsel değişimin etkisinin incelenmesi amacıyla yağışlı (aralık, ocak ve şubat) ve kurak (temmuz, ağustos ve eylül) mevsimi temsilen toplam 6 ay süresince iki haftalık periyotlarda örnekleme yapılmıştır. Deneysel çalışmalar sonucunda, atıksu numunelerinde tespit edilen baskın mikroplastik boyutları 100-500 μm (%68,29-%81,71), şeffaf-beyaz renkte (%45,53-%83,65), ve lif (%43,50-%75,61) şeklinde olduğu görülmüştür. Arıtma çamurlarında da baskın mikroplastik boyutu 100-500 μm (%55,72-%81,42), şeffaf-beyaz renkte (%49,62-%89,45), ve lif (%40,24-%76,23) şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Polimer türü tayini amacıyla gerçekleştirilen FTIR analizi sonuçlarında, kış mevsiminde yoğun olarak polietilen (%49,04) ve polietilen vinil asetat (%40,38) polimerleri tespit edilirken, yaz mevsiminde polietilen vinil asetat (%51,85) ve polietilen (%38,89) tespit edilmiştir. Denizli Merkez Atıksu Arıtma Tesisi’nde mikroplastik kirliliği giderme verimi %95’in üzerinde olmasına rağmen, günlük olarak alıcı ortama deşarj edilen mikroplastik konsantrasyonu oldukça yüksektir (ortalama kış: 2,22×1010 MP/gün ve ortalama yaz: 9,14×109 MP/gün). Tesiste oluşan çamur keki, katı atık depolama sahasında bertaraf edilmekte olup, depolama sahasına gönderilen mikroplastik konsantrasyonu kış ve yaz mevsimi için sırasıyla ortalama 1,21×1015 MP/gün ve 1,20×1015 MP/gün olarak bulunmuştur. Microplastic pollution have attracted attention recently. Wastewater treatment plants are seen as a potential source of microplastics, and studies on this subject have gained momentum in academia. Within the scope of the thesis, microplastic pollution investigated in wastewater and sludge samples taken from Denizli Central Wastewater Treatment Plant. For this purpose, a method optimization was performed for the isolation of microplastics from wastewater and sludge media. For microplastic’s isolation, the oxidation process was carried out with 50% H2O2 at 70°C at varying reaction times (15-120 min) and doses (7-50 mL) depending on the organic load of the samples. Microplastics isolated from wastewater and treatment sludges were determined by stereo-microscope in terms of size (1000, 500 and 100 μm), shape (piece, fiber and film) and colors (black, brown, blue-dark blue, red-pink, transparent-white and green). -yellow) categorized. To examine the effect of seasonal change on microplastic pollution, sampling was carried out in two-week periods for a total of 6 months, representing the wet (December, January and February) and dry (July, August and September) seasons. As a result of experimental studies, the microplastics detected in wastewater samples were mostly 100-500 μm (68.29%-81.71%) in size, transparent-white in color (45.53%-83.65%). The dominant microplastic shape was observed as fiber (43.50%-75.61%) in wastewaters. All detected microplastics in sludge samples were mainly 100-500 μm (55.72%-81.42%) in size, while the dominant color was transparent-white (49.62-89.45%). As for the microplastics' shape in sludge samples, fibers (40.24%-76.23%) were the dominant. In the results of the FTIR analysis performed for the determination of the polymer type, polyethylene (49.04%) and polyethylene vinyl acetate (40.38%) polymers were detected intensively in winter, while polyethylene vinyl acetate (51.85%) and polyethylene (38.89%) were detected in summer. Although removal efficiency of microplastic pollution in Denizli Central Wastewater Treatment Plant is over 95%, the microplastic concentration daily discharged into the receiving environment is quite high (average winter: 2.22×1010 MP/day and average summer: 9.14×109 MP /day). The sludge cake formed in the facility is transferred to the landfill daily. The microplastic concentration which landfilled was found to be 1.21×1015 MP/day and 1.20×1015 MP/day, respectively, for the winter and summer seasons.

Azot, bitki gelişmesinde önemli bir yere sahip makro besin elementidir. Organik materyaller bitkilerin ihtiyaç duyduğu bitki besin elementlerini ihtiva etmektedir. Çalışmada biyostimülasyon amacıyla gıda endüstrisi arıtma çamuru, biyokömür, leonardit ve vermikompost uygulamalarının topraktaki azot prosesleri üzerindeki etkilerinin laboratuvarda yürütülen bir inkübasyon çalışmasıyla ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 100 kgN/da ve 200 kgN /da dozlarında organik materyal uygulanan toprak örnekleri 90 gün boyunca 28°C’de karanlıkta inkübe edilmiştir. Belirli periyotlarla alınan toprak örneklerinde pH, elektriksel iletkenlik, toplam azot, amonyum ve nitrat azotu konsantrasyonu değerleri takip edilmiştir. Üreaz aktivitesi, arginin amonifikasyon hızı ve nitrifikasyon potansiyeli değerleri ise toprak kalitesini belirlemek için ölçülmüştür. Elde edilen veriler sonucunda organik materyal ilavesinin inkübasyon periyodu boyunca toprak örneklerinin iletkenlik değeri, amonyum ve nitrat azotu konsantrasyonları ile üreaz aktivitesi, nitrifikasyon potansiyeli ve arginin amonifikasyon hızı değerlerini arttırdığı gözlenmiştir. pH ise inkübasyon süresi boyunca hafif salınımlar göstermiştir. Topraktaki azot proseslerinin uygulanan organik materyallerden %8-90 seviyelerinde olumlu yönde etkilendiği görülmüştür. Topraktaki azot prosesleri üzerindeki olumlu etkisi en yüksek olan uygulama arıtma çamuru uygulaması olarak bulunurken, en düşük stimülasyon etkisi biyokömür uygulamalarında tespit edilmiştir. Topraktaki azotla ilgili prosesleri stimüle etmesi açısından vermikompost ve leonardit uygulamalarının yarattığı etkinin, arıtma çamurunun yarattığı etkiye yakın olduğu, dolayısıyla vermikompost ve leonarditin arıtma çamuruna alternatif olarak toprak ıslah çalışmalarında değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Nitrogen is a macronutrient element that has an important place in plant development. Organic materials contain plant nutrients that plants need. The aim of this study is to reveal the effects of food industry sewage sludge, biochar, leonardite and vermicompost applications on nitrogen processes in the soil with an incubation study carried out in the laboratory for biostimulation purposes. Accordingly, at 100 kgN / and 200 kgN / of organic material applied soil samples were incubated in the dark at 28 ° C for 90 days. Soil samples taken at specific intervals, pH, electrical conductivity, total nitrogen, ammonium nitrogen, nitrate nitrogen concentrations were followed. Urease activity, arginine amonification rate and nitrification potential values were measured to determine soil quality. As a result of the data obtained, it was observed that the addition of organic material increased the conductivity value, ammonium and nitrate nitrogen concentrations, urease activity, nitrification potential and arginine amonification rate values during the incubation period. pH showed slight fluctuations during the incubation period. It has been observed that nitrogen processes in the soil are positively affected by the applied organic materials at 8-90% levels. While the application with the highest positive effect on nitrogen processes in the soil was found as sewage sludge, the lowest stimulation effect was found in biochar applications. It was concluded that the effect of vermicompost and leonardite applications in terms of stimulating nitrogen- related processes in the soil is close to the effect of treatment sludge, so that vermicompost and leonardite can be used in soil improvement studies as an alternative to treatment sludge.

Bu araştırma kentsel arıtma çamurunun fiğ+arpa karışımının verim ve kalitesi ile bazı toprak özelliklerine etkisini araştırmak amacıyla 2015 ve 2016 yıllarında iki yıl süresince Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinin Bornova'daki deneme tarlalarında yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak yürütülmüş ve kontrol ve mineral gübre uygulaması yanında 1, 2 ve 3 t/da arıtma çamuru uygulanmıştır. Araştırma sonucunda arıtma çamurunun; fiğ+arpa karışımının verimini, bitki boyunu, yeşil ot verimini, ham kül verimini olumlu etkilediği, ancak botanik kompozisyon, kuru madde oranı ve verimi, ham protein, NDF ve ADF oranlarını etkilemediği görülmüştür. Bitkideki ağır metallerden Cu, Mn ve Ni'de arıtma çamuru uygulamalarının etkisi görülmezken Zn ve Cd oranlarında arıtma çamuru düşüşe neden olmuştur. Toprağın ağır metal içeriğine bakıldığında Cu, Mn, Ni, Zn, Cd miktarlarında hafif artışlar ortaya çıkmıştır. Ancak bu artışların arıtma çamurunun tarımda kullanılmasına dair yönetmeliğin sınır değerlerinin altında kaldığı görülmüştür. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde üretim yapılacak tarım arazisinin toprak analiz sonuçlarına göre 2 ya da 3 t/da arıtma çamurunun tarımda kullanılabileceği sonucuna varılmıştır., This research was carried out in 2015 and 2016 in Ege University Faculty of Agriculture in Bornova to investigate the effect of sewage sludge on yield and quality of vetch + barley mixture and some soil properties. The research was carried out in randomized block complete design with four replications and 1, 2 and 3 t/da sludge was applied as well as control and mineral fertilizer application. As a result of the research, It has been observed that the sewage sludge affected the yield, plant height, green herbage yield and crude ash yield of vetch + barley mixture but did not affect the botanical composition, dry matter ratio and yield, crude protein, NDF and ADF ratios. Sewage sludge did not affect the concentrations of Cu, Mn and whereas Zn and Cd concentrations decreased with sludge treatment. In terms of heavy metal content of the soil, slight increases occurred in the amounts of Cu, Mn, Ni, Zn and Cd with sludge treatment. However, it is observed that these increases are below the limit values of the regulation on the use of sewage sludge in agriculture. When the results are evaluated in general, it is concluded that 2 or 3 t / da sludge can be used in agriculture according to the soil analysis results .

Landfilling of wastes is the ultimate disposal method applied worldwide. However, the storage of wastes can often cause environmental pollution and can affect live health negatively. In order to avoid these problems, efforts have been made to investigate the landfilling of waste in the bioreactor landfill areas. Bioreactor landfilling is a system that accelerate waste degradation according to conventional landfilling by decomposing, compressing, storing together with sewage sludge, adding enzyme and buffer, recirculating of leachate or applying aeration, and aiming to reach stable waste as soon as possible. In the content of this study, the effects of leachate recirculation, aeration and aeration direction, waste composition, on leachate pollutant concentrations were investigated on a pilot scale. According to the results of the study, it has been determined that the size reduction and aeration are effective systems for the removal of pollutant concentrations in the leachate. It has also been concluded that the aeration from the top of reactor is also an effective application. © 2020 Gazi Universitesi Muhendislik-Mimarlik. All rights reserved. Istanbul Teknik Üniversitesi, IT This study was supported by Istanbul Technical University and Istanbul Metropolitan. Experimental studies were conducted in Namık Kemal University and İSTAÇ AŞ. We would like to thank these units.

Bu tezin amacı Özgül Filtre Direnci (ÖFD) ve Kapiler Emme Süresi parametreleri kullanılarak gizli formül katyonik polimer ile nişasta bazlı polimerin çamur şartlandırma işlemindeki performanslarını karşılıklı olarak değerlendirmektir. Bu amaçla, farklı iki tip (katyonik ve anyonik tip) nişasta bazlı polimer ve bir çeşit gizli formül katyonik polimer kullanılmıştır. Deneysel çalışma Denizli'de bulunan kenstsel nitelikli atıksu arıtma tesisinden alınan aktif çamur ve yoğun çamur örnekleri ile yürütülmüştür. Şartlandırma denemeleri, çamur örnekleri farklı dozlarda kullanışan polimerler ile klasik jar testi metodu ile yürütülmüştür. Sonuçlar, her bir uygulama için yoğun çamur örneklerinin aktif çamur örneklerine kıyasla daha fazla su verme kapasitesine sahip olduğunu göstermiştir. Anyonik yapılı nişasta bazlı polimer şartlandırma işleminde en yüksek filtrelenebilirlik performansını göstermiştir. Yoğun ham çamurun KES değeri 399,4 s iken 5g/ kg Kuru Madde anyonik yapılı nişasta bazlı polimer uygulamasında KES değeri 11,5 s olarak belirlenmiştir. Ancak benzer sonuçlar ÖFD testi uygulamalarında elde edilememiştir. The objective of this thesis was to compare sludge conditioning performance of secret formula cationic polymer and starch based polymer as determined by mainly specific resistance to filtration (SRF) and capillary suction time (CST) parameters. For this purpose, two different type of starch based polymers (cationic and anionic type) and secret formula cationic polymer were used. The experimental studies were carried out with waste activated sludge and thickened sludge samples taken from a municipal wastewater treatment plant in Denizli, Turkey. In conditioning experiments, sludge samples were conditioned with different dosages of polymer using classical jar test method. The results showed that, thickened sludge higher dewatering capacity than activated sludge in each polymer application. Anionic type of starch based polymer showed the highest filterability performance on conditioning. While the CST value of raw thickened sludge was 399.4 s, the CST was 11.5 s in 5 g / kg dried solids anionic type of starch based polymer application. But similar results were not obtained in SRF test applications. 81

Atık su arıtma tesislerinin işletilmesi sırasında bir yan ürün olarak açığa çıkan arıtma çamurlarının uygun arıtma proseslerinden geçirilerek insan sağlığı ve çevreye herhangi bir olumsuz etkisi olmaksızın bertaraf edilmeleri gerekmektedir. Uygun özelliğe sahip arıtma çamurlarının tarımsal amaçlı kullanılması tarımsal üretimde verimliliği arttıran bir bertaraf yöntemidir. Bu çalışmada süt endüstrisi atık su arıtma tesisinden temin edilen ve yaklaşık %6 oranında katı madde içeren çürütülmüş çamur örneğinin topraktaki azot prosesleri açısından tarımsal amaçlı kullanım potansiyelinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 50 ton/ha, 100 ton/ha ve 200 ton/ha dozlarında çürütülmüş çamur uygulanan toprak örnekleri 45 gün boyunca 28°C’de karanlıkta inkübe edilmiştir. Belirli periyotlarla alınan toprak örneklerinde toplam azot, amonyum azotu, nitrat azotu konsantrasyonları ile birlikte toprak kalitesini belirlemede yaygın olarak kullanılan üreaz aktivitesi, arginin amonifikasyon hızı ve nitrifikasyon potansiyeli değerleri takip edilmiştir. Elde edilen veriler çürütülmüş çamur dozunun artması ile birlikte toprak örneklerinin toplam azot, amonyum azotu ve nitrat azotu konsantrasyonlarının arttığını göstermiştir. Ayrıca üreaz aktivitesi, arginin amonifikasyon hızı ve nitrifikasyon potansiyeli değerlerinin benzer bir eğilimde olduğu belirlenmiştir. Farklı dozlarda çürütülmüş çamur uygulanan toprak örneklerinde amonifikasyon prosesinin nitrifikasyon prosesine göre daha baskın olduğu tespit edilmiştir. Süt ürünleri endüstrisinden temin edilen ve yaklaşık %6 oranında katı madde içeren çürütülmüş çamurun Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon Tesisleri ile Fermente Ürün Yönetimi Tebliği’ndeki diğer şartları yerine getirmek kaydı ile azot prosesleri bakımından tarımsal verimliliği arttırmak için kullanılan azotlu gübrelere alternatif olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Sewage sludge which is produced as a byproduct during the operation of wastewater treatment plants must be properly treated and disposed of in order to eliminate any negative effects on human health and environment. Use of sludges with suitable characteristics for agricultural purposes is a method of disposal that increases productivity in agricultural production. In this study, it is aimed to determine the potential of agricultural use of digested sludge samples containing approximately 6% solids obtained from the wastewater treatment plant of a dairy industry in terms of nitrogen processes in the soil. In this direction, soil samples were applied with digested sludge at doses of 50 ton/ha, 100 ton/ha and 200 ton/ha and then the mixtures were incubated in the dark at 28 °C for 45 days. Total nitrogen, ammonium nitrogen and nitrate nitrogen concentrations together with urease activity, arginine amonification rate and nitrification potential values which are commonly used in determination of soil quality were determined in soil samples taken at certain periods of incubation period. The obtained data apparently showed that the total nitrogen, ammonium nitrogen and nitrate nitrogen concentrations of the soil samples increased with the increment of application dose of digested sludge. It was also determined that the urease activity, arginine amonification rate and nitrification potential values have a similar tendency of increment. It was reported that the ammonification process is more dominant than the nitrification process in soil samples treated with different doses of digested sludge. The overall results indicated that the digested sludge containing approximately 6% solids obtained from dairy products industry can be considered as an alternative to the nitrogen fertilizers which increases the agricultural productivity in terms of nitrogen processes, provided that they meet other requirements in the Mechanical Separation, Biofuels and Biomethanization Plants and the Fermented Product Management Communique.

Yürütülen yüksek lisans tezi kapsamında Peroksidisülfat (PDS) kullanımı ile sülfat radikalleri rolüyle evsel atıksu arıtma çamurlarının anaerobik yöntemle stabilizasyonu öncesinde çamur dezentegrasyonu amacıyla kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bunun yanı sıra PDS kullanımı, mekanik su alma işlemi öncesinde çamurların su verme özelliklerini geliştirmek amacıyla bir şartlandırma işlemi olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada PDS kullanımı Denizli’de bulunan evsel atıksuların arıtıldığı Denizli Evsel Atıksu Arıtma Tesisi’nden alınan çamurlara uygulanmıştır. Çalışmada ilk olarak proses koşullarının hem dezentegrasyon hem de şartlandırma açısından optimize edilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Dezentegrasyon yöntemi için en uygun koşullar tayin edildikten sonra anaerobik çamur çürüme çalışmaları biyokimyasal metan potansiyeli (BMP) testi ile yürütülmüştür. Yüksek lisans tezi deneysel çalışmalarından elde edilen sonuçlar, PDS kullanımının çamur dezentegrasyonu amacıyla kullanılabileceğini göstermiştir. Çalışma sonucunda PDS kullanılan çamurların su verme özelliklerini geliştirdiği belirlenmiştir. Within the scope of the master thesis, sludge disintegration was investigated before the stabilization of domestic wastewater treatment sludges by anaerobic method with peroxydisulphate (PDS) role as sulfate radicals. In addition, the use of PDS was considered a conditioning process to improve the quenching properties of sludges prior to mechanical quenching. In this study, the use of PDS was applied to sludges taken from Denizli Domestic Wastewater Treatment Plant where domestic wastewater is treated. In the study, firstly, studies were carried out to optimize the process conditions both in terms of disintegration and conditioning. After determining the most suitable conditions for disintegration method, anaerobic sludge decay studies were carried out with biochemical methane potential (BMP) test. The results of the experimental studies showed that the use of PDS can be used for sludge disintegration. As a result of the study, it was determined that the sludges used in PDS improved the quenching properties.

Arıtmaçamurlarının stabilizasyonunda kullanılan ve net enerji üretimi ile ön planaçıkan anaerobik çürütme proseslerinin modellenmesi konusunda literatürdekimevcut çalışmalar proses ve model kompleksliği nedeniyle oldukça sınırlısayıdadır. Güvenilir dinamik modellenme yaklaşımları; prosesin izlenmesi,proses dinamiğindeki temel mekanizmaların daha iyi anlaşılması ve tanımlamasıile proses davranışının tahmin edilmesine, kontrol algoritmalarınıngeliştirilmesine ve dizaynın kolaylıkla yapılmasına yönelik önemli bilgilersunmaktadır. Bu çalışmada; arıtma çamurlarının anaerobik çürütülmesi ilestabilizasyonu ve anaerobik çürütme prosesinin modellenmesinde kullanılan basitsubstrat karakterizasyon modelleri, ara substrat karakterizasyon modelleri veileri düzey substrat karakterizasyon modelleri tanıtılmıştır. Son olarak,Anaerobik Çürütme Modeli (ADM1), ADM1 uygulamaları ve modifikasyonları vearıtma çamurlarının ADM1 ile modellenmesi konusunda literatürde mevcutçalışmalar detaylı olarak incelenmiştir., Due tothe process and model complexity, number of available modelling studies inliterature related to anaerobic processes used for the stabilization of sewagesludge are limited. Reliable dynamic modelling approaches provides importantinformation about monitoring the process, prediction of process behavior bybetter understanding and defining mechanisms of process dynamic, developing thecontrol algorithms and designing easily. In this study, basic substratecharacterization models, secondary substrate characterization models andadvanced level substrate characterization models are introduced which are usedin modelling of stabilization of sewage sludge via anaerobic digestion along withthe process of anaerobic digestion. Finally, available studies in theliterature are summarized in detail related to Anaerobic Digestion Model(ADM1), ADM1 applications and modifications, and modelling of sewage sludge viaADM1.

Yüksek Lisans Tezi. YÖK Tez No:528783, Bu çalışmada, Cu, Ni, Cr, Pb, Zn, Cd, Fe, Mn gibi ağır metallerin Konya Kenti Atıksu Arıtma Tesisinde (AAT) giderim verimleri araştırılmıştır. Bu amaçla, 2016 yılının Şubat-Ekim ayları arasında AAT'ye gelen ham atıksu, fiziksel arıtım sonrası atıksu ve çamuru, biyolojik arıtım sonrası atıksu ve çamuru ile tesisteki çamur arıtım işlemleri sonucunda oluşan nihai stabilize çamur numunelerinde Cu, Ni, Cr, Pb, Zn, Cd, Fe, Mn miktarları tayin edilmiştir. Buna bağlı olarak, hem fiziksel arıtımda hem de biyolojik arıtımda ağır metal giderim verimlerinin belirlenmesi yanında, ağır metallerin ne kadarının çamur fazına geçtiği belirlenmiştir. Son çökeltim tankı çıkış suyu (arıtılmış su) dikkate alındığında, tesisin incelenen ağır metaller için giderim veriminin Cu (%87) > Ni (%84) > Fe (%82) > Cr (%77) ? Cd (%77) >Mn (%72) > Zn (%60) > Pb (%55) şeklinde sıralandığı tespit edilmiştir. Buna ilave olarak, AAT'nin askıda katı madde, Biyokimyasal Okisjen İhtiyacı ve Kimyasal Oksijen İhtiyacı giderim verimlerinin sırasıyla %97, %96 ve %95 olduğu tespit edilmiştir. ATT'den çıkan arıtılmış atıksudaki ağır metal konsantrasyonlarının Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği'nde belirtilen deşarj standartlarını sağladığı tespit edilmiştir. Nihai stabilize edilmiş çamurdaki ağır metal seviyelerinin ise Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik'te belirtilen sınır değerlerinin altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu sonuç, arıtma çamurunun toprak iyileştirici materyal olarak güvenli bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir., In this thesis, the removal of some heavy metals, including Cu, Ni, Cr, Pb, Zn, Cd, Fe and Mn, from wastewater in Konya Wastewater Treatment Plant was investigated. For that, the heavy metal concentrations of the raw wastewater and effluents from primary and secondary settling tanks and sludge samples were determined during the sampling period from February to November 2016. The removal efficiency of wastewater treatment plant for the investigated heavy metals was found as Cu (87%) > Ni (84%) > Fe (82%) > Cr (77%) ? Cd (77%) >Mn (72%) > Zn (60%) > Pb (55%). Additionally, the removal efficiency of treatment plant for the suspended solid, biochemical oxygen demand and chemical oxygen demand were 97%, 96% and 95%, respectively. The heavy metal concentration of effluent from the treatment plant was lower than those reported in Turkish Water Pollution and Prevention Regulation. It was also found that the heavy metal content of stabilized sludge were lower than those reported in the regulation on the use of stabilized sewage sludge for soil, which shows that the sludge can be safely used as a soil conditioner material.

Bu çalışmada Gökova–Akyaka Atık Su Arıtma Tesisi’ nden alınan atık su arıtma çamurunun Anadolu Sığla Ağacı’nda (Liquidambar orientalis Mill.) bitki gelişimi üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemede, arıtma çamuru 2 yıl boyunca 4 ayda bir toprağa serpme yöntemiyle, toplamda 12 kez, her bir dozda 20 kg/m2 olarak uygulanmıştır (0 kg/m2/yıl, 20 kg/m2/yıl, 40 kg/m2/yıl, 60 kg/m2/yıl ). Bu amaçla bitki boyu, gövde çapı, yaprak rengi ve yapraklarda bazı bitki besin elementleri ve ağır metal analizleri yapılmıştır. İki yıllık uygulamanın sonucunda bitki boyunda en yüksek boy artışı arıtma çamurunun yılda 20 kg/m2 uygulanan bitkilerden, en fazla gövde çapı kalınlaşması 40 kg/m2 uygulanan bitkilerden ve en koyu yaprak rengi ise 60 kg/m2 uygulanan bitkilerden elde edilmiştir. Yapraklarda yapılan analizler sonucunda ise nikel ve kurşun miktarının toksik değerlerde olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde; arıtma çamuru kullanımının L. orientalis türünde 20 kg/m2/yıl dozunu aşmayacak şekilde kullanımının uygun olduğu ve bu miktarda bitkilerde zararlı etkilerin ortaya çıkmadığı sonucuna ulaşılmıştır. In this research, it was aimed to determine the effects of usage taken sewage sludge from Gökova–Akyaka Wastewater Treatment Plant on plant growth of Liquidambar orientalis species. In the experiment, sewage sludge was applied as 20 kg m2 year-1 dose and totally 12 times once in four months during two years (0 kg m2 year-1, 20 kg m2 year-1, 40 kg m2 year-1, 60 kg m2 year-1). For this reason plant height, body diameter, leaf color, some plant nutrients and heavy metals analyses were done. As a result of two year application, the highest length of plant obtained on the plants in a year which sewage sludge applied 20 kg m2 year-1, the most thickening on body diameter of the plants applied 40 kg m2 year-1, the darkest leaf color of the plants applied 60 kg m2 year-1. As a result of analysis, it wass determined that nickel and lead have toxic values. When the results are determined; it was found out that it was suitable to use up to 20 kg m2 year-1 sewage sludge on L. orientalis and it did not cause any harm on this species.

Bu çalışmada, Aydın ilinde önemli bir tarımsal ve çevre sorunu olan zeytin atığı ve atık çamurunun birlikte alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Diğer taraftan ikincil amaç olarak bu materyalin yanmasından sonra oluşan külün, içeriğinden dolayı toprağa ve topraktan su kaynaklarına geçişine engel olmak amacıyla, inşaat malzemesi olarak değerlendirilebilmesi olanaklarının belirlenmesi için de yapılmıştır. Çalışmada Aydın il sınırları içerisinde ki atık su arıtma tesisinden elde edilen arıtma çamuru kullanıldı. Arıtma çamurunun enerji değerini arttırmak için farklı oranlarda tarımsal ikincil ürün olan zeytin atığı ilave edilerek homojen karışımlar hazırlanmıştır. Daha sonra hazırlanan numunelerin bünyesinde bulunan yüksek nem içeriklerinin düşürülmesi amacı ile açık havada güneşte kurutma uygulanmıştır ve kurutma verimliliği değerlendirilerek alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Materyalin taşımaya uygunluğu ise peletlenip kurutulduktan sonra; su emme gibi mekanik test uygulanarak kontrol edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Arıtma çamuru, zeytin atığı, güneşte kurutma, alternatif enerji, pelet mekanik özellikleri. In this study there is investigated about possibilities of alternative energy usage together of olive waste and sewage sludge, which become problem for agriculture and environment in Aydın province. On the other side the aim of this study is to determine the possibility of application of waste's ashes in construction materials to avoid negative impact of contamination of danger content to ground and water resources. In this study is used sewage sludge of wastewater treatment which is located in Aydın municipality. In order to increase the energy value of sewage sludge, the homogeneous mixture is prepared by adding different ratios of olive waste that is the secondary agricultural products. After that under open air condition drying process was applied to prepared samples for reducing the high moisture content in the structure. Drying efficiency and the usability for alternative energy sources has been investigated. The suitability of the material for transport condition was tested by some mechanical property; like water absorbability of pellets.Key Words: Sewage sludge, olive waste, solar drying, alternative energy, co-pelletization mechanical properties. 92

Arıtma çamuru, su ve atıksu arıtılması sonucu katı ve sıvı karışımlardan oluşan maddedir. Bu madde bazı ön ve nihai işlemlerden geçirilerek zararsız hale getirilmelidir. Aksi durumlarda çevresel zararlara yol açabilmektedir. Atıksu arıtma tesislerinde üretilen çamurun miktar ve özellikleri atıksuyun bileşimine bağlıdır. Bununla birlikte, kullanılan atıksu arıtımının türü ve çamurun bertaraf yöntemleri oldukça önemlidir. Arıtma tesislerinde oluşan çamurlar, tesiste atıksu arıtımı sırasında kullanılan arıtma türüne ve atıksu arıtma tesisinin bulunduğu bölgenin atıksu karakteristiğine göre değişmektedir. Evsel atıksu arıtımı sonrası arda kalan arıtma çamuru çeşitli arıtma aşamalarından geçirmekte ve bu sayede arıtımı ve/veya bertarafı gerçekleşmektedir. Söz konusu arıtma aşamalarından geçirilen ve zararsız hale getirilen arıtma çamuru nihai işlem yeri olarak toprak güçlendirici madde olarak (gübre vb.) kullanılmakta veya yakma işlemine tabi tutulmaktadır. Yapılan çalışmada, kentsel atıksu arıtma tesisleri kaynaklı çamurların nihai bertarafı kapsamında kurutma yöntemleri Ankara ili kentsel atıksu arıtma tesisleri bağlamında incelenmiştir. Ankara ili arıtma çamurlarının hibrit yapıda hem solar radyasyon ile çalışan hem de termal enerji kaynakları (kojenerasyon ile solar paneller) ile de kurutma sistemine kesintisiz bir güç sağlayacak olan bir sistemde kurutulması en uygun çözüm olacaktır. Söz konusu termal kaynak tesiste hali hazırda var olan kojenerasyon sisteminden sağlanabilir. Ayrıca solar radyasyon kaynaklı kurutma sisteminden daha iyi verim alabilmek için çamur kurutma sistemine güneş panelleri eklenmesi önemli bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır., Sewage sludge is a matter consists of solid and liquid mixtures which resulting from the treatment of water and wastewater. This substance must be rendered harmless by some preliminary and final treatment. Otherwise it can cause environmental damage. Otherwise, it could cause some environmental damages. The amount and characteristics of the mud produced in wastewater treatment plants depend on the composition of the wastewater. However, the type of wastewater treatment used and the disposal methods of the mud are very important. Sludges formed in treatment plants vary according to treatment type which used during wastewater treatment and character of wastewater of the region which wastewater treatment plant in. The treatment mud remaining after the domestic wastewater treatment is passed through various stages of purification, and the treatment and / or disposal takes place at this site. Sewage sludge remaining after the domestic wastewater treatment is passed through various stages of treatment and the sludge treatment and/or disposal is carried out by using these methods. The treated sludge, which has been passed through the purification stages and rendered harmless, is used as soil strengthening material (fertilizer etc.) as the final treatment site or subjected to incineration process. In the study, drying methods in the context of the final disposal of mud sourced from urban wastewater treatment plants have been examined in the context of urban wastewater treatment plants in Ankara. It will be the most appropriate solution to dry the sludge in the Ankara municipal sewage sludge in a hybrid structure that will provide uninterrupted power to both the solar radiation as well as the thermal energy sources (cogeneration and solar panels). The thermal welding can be provided from the existing cogeneration system. In addition, adding solar panels to the sludge drying system is an important alternative to improve the efficiency of the solar radiation sourced drying system.

In this research, it was aimed to determine the effects of usage taken sewage sludge from Gökova–Akyaka Wastewater Treatment Plant on plant growth of Liquidambar orientalis species. In the experiment, sewage sludge was applied as 20 kg m2 year-1 dose and totally 12 times once in four months during two years (0 kg m2 year-1, 20 kg m2 year-1, 40 kg m2 year-1, 60 kg m2 year-1). For this reason plant height, body diameter, leaf color, some plant nutrients and heavy metals analyses were done. As a result of two year application, the highest length of plant obtained on the plants in a year which sewage sludge applied 20 kg m2 year-1, the most thickening on body diameter of the plants applied 40 kg m2 year-1, the darkest leaf color of the plants applied 60 kg m2 year-1. As a result of analysis, it wass determined that nickel and lead have toxic values. When the results are determined; it was found out that it was suitable to use up to 20 kg m2 year-1 sewage sludge on L. orientalis and it did not cause any harm on this species. © 2017 Namik Kemal University - Agricultural Faculty. All Rights Reserved.

WOS: 000450763800007 In this research, it was aimed to determine the effects of usage taken sewage sludge from Gokova-Akyaka Wastewater Treatment Plant on plant growth of Liquidambar orientalis species. In the experiment, sewage sludge was applied as 20 kg m(2) year(-1) dose and totally 12 times once in four months during two years (0 kg m(2) year(-1), 20 kg m(2) year(-1), 40 kg m(2) year(-1), 60 kg m(2) year(-1)). For this reason plant height, body diameter, leaf color, some plant nutrients and heavy metals analyses were done. As a result of two year application, the highest length of plant obtained on the plants in a year which sewage sludge applied 20 kg m(2) year(-1), the most thickening on body diameter of the plants applied 40 kg m(2) year(-1), the darkest leaf color of the plants applied 60 kg m(2) year(-1). As a result of analysis, it wass determined that nickel and lead have toxic values. When the results are determined; it was found out that it was suitable to use up to 20 kg m(2) year(-1) sewage sludge on L. orientalis and it did not cause any harm on this species.

Bu çalışma, çok yıllık çim (Lolium perenne L.) bitkisinin bitki gelişimi ve çim kalitesi üzerine farklı azot kaynaklarının ve azot dozlarının etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme, Bursa'da (40°11´ N, 29°04´ E) Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde bulunan çim bitkileri deneme alanında 2015 Mart ayında başlamış 24 ay süre ile devam etmiştir. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Deseninde bölünmüş parseller düzenlemesine göre 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. İki faktörlü denemede, ana parsellere azot kaynakları [1-Kimyasal gübre (%26'lık amonyum nitrat), 2- Buski-D.A.A.T. arıtma çamuru, 3- Penguen Gıda A.Ş. arıtma çamuru ve 4- Sütaş A.Ş.biyogaz reaktör atığı]; alt parsellere azot dozları (0, 2.0, 4.0, 6.0 g/m² N) uygulanmıştır. Arıtma çamurlarından iki tanesi gıda fabrikasından (Sütaş A.Ş., Penguen Gıda A.Ş.), diğeri evsel ve endüstriyel arıtma çamurunun birlikte işlendiği belediye tesisinden (Buski-D.A.A.T.) temin edilmiştir. Deneme başlamadan önce arıtma çamurları analize tabi tutulmuş, analiz sonuçlarına göre arıtma çamurlarının bitki besin element içeriğinin oldukça iyi, ağır metal içeriğinin ise kritik seviyenin altında olduğu tespit edilmiştir. Deneme sonuçlarına göre arıtma çamurları çok yıllık çim bitkisinde çim renk ve kalite değerleri üzerine önemli etkilerde bulunmuş, ancak bitki verimini fazla etkilememiştir. 6.0 g/m2 N dozu renk, kalite ve kuru madde değerleri üzerine en iyi sonuçları vermiştir. 4.0 g/m2 N uygulamasının ise çoğu gözlemlerde 6.0 g/m2 N dozu kadar çim renk, kalite ve kuru madde değerleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Arıtma çamurları, kimyasal gübre kadar üstün performans sergilemesede en az onlar kadar etki göstererek kabul edilebilir seviyenin üzerinde renk ve kalite değerleri vermiştir. Arıtma çamurlarının kimyasal gübreye alternatif olabileceği söylenebilir. This study was conducted to determine the effects of different sewage sludge and nitrogen doses on plant growth and turf quality of perennial grass (Lolium perenne L.). This study began in March 2015 and continued for 24 months at Agricultural Research and Experimental Center of Uludag University, Bursa (40°11´ N, 29°04´ E). The experiment was set up by split plot design in randomized blocks with three replications. Nitrogen sources served as main plots [1-Chemical fertilizers (%26 Ammonium nitrate), 2-Penguen sewage sludge, 3-Buski-D.A.A.T sewage sludge, 4-Sütaş Co. biogas reactor sludge]; four different nitrogen rates (0, 2.0, 4.0 and 6.0 g/m2) served as subplots Prior to the start of the experiment, sewage sludge was analyzed. According to the analysis results, sewage sludge were contained high plant nutrients and found to be below the critical level of heavy metal content. Sewage sludge has been determined to have a significant effect on grass color and quality values. Sewage sludge produced the lowest dry matter yield but increased the turf color and quality values. In applied nitrogen doses of 6.0 g/m2 gave the best results on turf color, quality and dry matter yield. The study showed that application of sewage sludge at rates as low as 4.0 g/m2 is useful to at least as 6.0 g/m2 nitrogen dose. Sewage sludge, although less effective than chemical fertilizers, has led to at least as the acceptable levels of turf color and quality. Sewage sludge that sludge may be an alternative to chemical fertilizers. 57

Bu denemede, kentsel arıtma çamurunun kumlu tın bünyeli toprağın ve mısırın ağır metal içeriği üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Stabilize arıtma çamuru belediyelerin atık su arıtma tesislerinden çıkan son üründür. Bu ürün arazide depolanarak, denize boşaltılarak, toprak altına gömülerek ya da yakılarak bertaraf edilmektedir. Bunlara ek olarak, stabilize arıtma çamuru toprak düzenleyici ve gübre olarak tarım alanlarında da kullanılmaktadır. Araştırma denemesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Çiftliğine ait arazi üzerinde kurulmuştur. Denemelerin yürütüldüğü araziler Gediz Havzası içerisinde yer alan Menemen Ovası'nda bulunmaktadırlar. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre, 5 uygulama ve 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Parseller 3x3 m boyutlarında, aralarında 2 m boşluk olacak şekilde düzenlenmiştir. Deneme kumlu-tın bünyeye sahip arazide kurulmuştur. Uygulamalar: kontrol, mineral gübre, kuru madde olarak 1t/da; 2 t/da; 3 t/da arıtma çamuru uygulamasıdır. Arıtma çamuru uygulamaları ile topraktaki toplam As, Ni, ve Pb içeriğinde tanığa göre istatistiksel olarak değişim olmazken, toplam Hg, Cu, Cr, Cd ve Zn elementleri istatistiksel olarak tanığa göre artış göstermiştir. Bu artışa rağmen, topraktaki toplam As, Cu, Cr, Cd ve Zn miktarı yönetmelikte izin verilen sınır değerlerin oldukça altında kalmıştır. Arıtma çamuru uygulamaları ile alınabilir Cu ve Zn elementlerinde kontrole göre istatistiksel olarak artış göstermiştir. Artan dozdaki arıtma çamuru uygulamaları mısır verimini tanığa göre istatistiksel olarak önemli düzeyde artırmıştır., The aim of this study is to determine effects of treated sewage sludge applications on heavy metal content of sandy loam soil and corn. Treated sewage sludge (TSS) is an ultimate product of municipal wastewater treatment plant. It may be deposited in landfills, in the sea (ocean disposal), under the ground, or (to a certain extent) in the air as a consequence of incineration. In addition TSS can be recycled in various ways, including its use as fertilizer, as a soil conditioner in farmland. The experiment was conducted in the experimental fields of Ege University Faculty of Agriculture Research Application and Production Farm-İzmir. The study was carried out in Menemen Plain located in Gediz Basin. The field study was conducted in 20 plots in a randomized-block design. The plots dimensions were 3 m width and 3 m length. Soil texture of experimental field is sandy loam. The experiment was conducted with four replications and five different applications. These applications are control, mineral fertilizer, dry sewage sludge 1 t/da; 2 t/da; 3t/da. There was no relationship between treated sewage sludge levels and total As, Ni and Pb concentration in soil when compared with control. However, total Hg, Cu, Cr, Cd and Zn concentrations in soil were significantly increased by increasing treated sewage sludge applications. But heavy metals concentrations in soil were lower than the toxic threshold values according to the official limits. Increasing treated sewage sludge applications were significantly increased available Cu and Zn concentrations in soil when compared with control. Applications of increasing treated sewage sludge levels were significantly increased corn yields when compared with control as statistically.