Search

Çalışma, paydaş teorisi kapsamında, sürekli denetimde blokzinciri teknolojisinin kullanımının değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Çalışmanın örneklemini BIST-100 endeksinde bilişim sektöründeki firmaların yöneticileri, muhasebe, denetim, finans, bütçe-raporlama, yatırımcı ilişkileri departmanlarında görev yapan personeller oluşturmaktadır. Ölçek, yazar tarafından oluşturulmuştur. Güvenilirlik analizi SPSS 23 programında iç tutarlık katsayısı Cronbach Alfa hesaplanarak yapılmış, maddelerin madde toplam puan korelasyon değerleri belirlenmiştir. Anketin ilk bölümü kişisel bilgi formundan oluşmaktadır. Üç bölümden oluşan paydaş teorisi bölümünün Cronbach Alfa (.923, .912, .912) değerlerine göre yüksek güvenilirlikte çıkmıştır. Çalışmanın blokzinciri teknolojisinin uygulanabilirliğine yönelik oluşturulan iki bölümde Cronbach Alfa (.826, .786) değerlerine göre güvenilir çıkmıştır. Sürekli denetimin uygulanabilirliğine yönelik iki alandan oluşan bölümde sürekli denetimi uygulamayan firmaların Cronbach Alfa (.580) değeri düşük güvenilirlik çıkmaktayken, sürekli denetim uygulayan firmaların Cronbach Alfa (.782) değeri güvenilir çıkmıştır. Çalışmanın sonucuna göre paydaş teorisi kapsamında sürekli denetimin rolü ve blokzinciri teknolojisi etkileşimi: BIST-100 bilişim sektörü firmalarında uygulanmasına yönelik oluşturulan ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. The study aims to evaluate the use of blockchain technology in continuous auditing within the scope of stakeholder theory. The sample of the study consists of managers of companies in the IT sector in the BIST-100 index, personnel working in accounting, auditing, finance, budget-reporting, investor relations departments. The scale was created by the author. Reliability analysis was performed by calculating the internal consistency coefficient Cronbach Alpha in the SPSS 23 program, and item-total score correlation values of the items were determined. The first part of the questionnaire consists of a personal information form. It was found to be highly reliable according to the Cronbach Alpha (.923, .912, .912) values of the stakeholder theory section, which consists of three parts. In the two sections of the study, which were created for the applicability of blockchain technology, it was found to be reliable according to the Cronbach Alpha (.826, .786) values. The Cronbach Alpha (.580) value of the companies that do not implement continuous auditing was found to be low reliability in the section on the applicability of continuous auditing, while the Cronbach Alpha (.782) value of the companies that applied continuous auditing was reliable. According to the results of the study, the role of continuous auditing within the scope of stakeholder theory and the interaction of blockchain technology: BIST-100 shows that the scale created for its implementation in IT sector companies is valid and reliable.

Geleneksel tasarım optimizasyonlarında tasarım değişkenlerindeki belirsizlikler ihmal edilir. Fakat işletim durumunda bir mühendislik sistemi veya herhangi bir parçası hesaba katılmayan farklı etkilere maruz kalabilir. Bir parça veya sistem üzerine optimizasyon yaparken bu gibi belirsizlikleri de hesaba katmak için güvenilirlik temelli tasarım optimizasyonu yöntemleri geliştirilmiştir. Güvenilirlik temelli tasarım optimizasyonları sayesinde üretim maliyetlerini azaltırken güvenlik katsayılarına bağlı kalan tasarımlara ulaşmak mümkündür. Bu tez içerisinde güvenilirlik temelli tasarım optimizasyonu yöntemleri hakkında literatür araştırmasının yanı sıra HyperMesh ve HyperStudy programlarını kullanarak motor taşıma braketi üzerinde uygulamalı bir örnek çalışma yapılmıştır. Uncertainties of design variables disregard in traditional design optimization. But an engineering system or some of parts can expose to uncalculateded effects on operating situations. Reliability based design optimizations methods developed for calculating these kind of uncertainties when optimizing a part or a system. Help of reliability based design optimizations it is possible to reach the designs adhere to reliability coefficients when reducing costs. In this study, literature research has been made about reliability based design optimization methods and also an optimization sample on engine carrying bracket with HyperMesh and HyperStudy.

Bu çalışmada tek bileşenden oluşan çok-durumlu yedeklenmiş bir sistemde güvenilirlik analizi, sistemin belirli bir zaman noktasında belli bir seviyede olduğu bilgisi altında, sisteme ait sağ kalım olasılıklarının ve ortalama geriye kalan yaşam zamanlarının hesaplanması temel alınarak ele alınmıştır. Sisteme ait bu bilgi, sistem ile ilgili ele alınacak bakım onarım ve maliyet hesaplamalarında son derece önemlidir. Bu nedenle yedeklenmiş sisteme ait maliyet hesabı da, çalışmada sistemin bozulmadığı fakat belli bir t yaşına geldiği durum ile bozulduğu durumdaki yenileme maliyetleri dikkate alınarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar literatürde çok-durumlu sistemler için elde edilen bazı sonuçlar ile karşılaştırmalı olarak sunulmaktadır., In this thesis, reliability analysis of a multi-state standby system consisting of one component has been studied based on the evaluations of survival probabilities and mean residual lifetimes of system under the knowledge that the system is at a specific state at a particular time point. This information is highly important in the evaluation of the maintenance and repair costs for the system. Therefore, cost calculation of standby system also has been analysed considering replacement costs in conditions that system has not failed but reached to a certain age and the system has failed in this study. The results obtained in the study have been presented comparatively with some results obtained for a multi-state system in literature.

Firmalar üretim hatlarından ve makinelerinden maksimum oranda yararlanabilmek için plansız makine duruşlarını minimum seviyeye düşürmek zorundadır. Plansız duruşların yoğun olduğu üretim tesislerinde öncelikle arızalarla ilgili detaylı bir analiz yapılmalı, analiz sonucuna bağlı olarak gerekli bakım faaliyetleri belirlenmelidir. Bu çalışmada, bir Minyatür Devre Kesici (Miniature Circuit Breaker, MCB) üretim hattındaki altı makine için gerekli bakım faaliyetlerinin belirlenmesinde güvenilirlik analizinden yararlanılmıştır. Güvenilirlik analizi ile birlikte üretim tesisindeki durumsal farkındalığın bakım açısından artırılması amaçlanmıştır. Güvenilirlik analizinde, makine bazlı arızalanma ve tamir süresi verileri kullanılmıştır. Bu veriler bir Üretim Yönetim Sistemi (Manufacturing Execution System, MES) ile elde edilmiştir. Anderson-Darling testi ile duruş verilerinin uygun olduğu olasılık dağılım modelleri belirlenmiş, parametrik olmayan veriler için de Kaplan-Meier analizi uygulanmıştır. Güvenilirlik analizi ile MCB üretim hattındaki makinelerin mevcut arıza oranları, arıza dağılımları ve yaşam olasılıkları hakkında bilgiler elde edilmiştir. Bu bilgiler bakım yapılacak makinelerin önceliklendirilmesinde kullanılmıştır. Bakım faaliyetlerinde ön planda tutulması gereken arızalar, kümülatif etkilerine göre tespit edilmiştir. Böylece MCB üretim hattındaki darboğaz noktaları ve makineler için bakım faaliyetlerinde hangi arızalara önem verilmesi gerektiği belirlenmiştir Companies need to reduce unplanned machine downtimes to minimum level in order to make maximum use of their production lines and machines. In production facilities where unplanned downtimes are common, first of all, a detailed analysis of the failures should be made and the necessary maintenance activities should be determined depending on the analysis result. In this study, reliability analysis was used to determine the required maintenance activities for six machines in a Miniature Circuit Breaker (MCB) production line. With the reliability analysis, it is aimed to increase the situational awareness in the production facility in terms of maintenance. Machine-based time to failure and time to repair data were used in the reliability analysis. These data were obtained with a Manufacturing Execution System (MES). When suitable, the probability distribution models for each failure was determined with the Anderson-Darling test, and Kaplan-Meier analysis was applied for non-parametric data. With the reliability analysis, information was obtained regarding the current failure rates, failure distributions and survival probabilities of the machines in the MCB production line. This information is used to prioritize the machines to be maintained. Failures that should be kept in the forefront in maintenance activities have been determined according to their cumulative effects. Thus, it has been determined that which failures should be given importance to in maintenance activities for the bottleneck points in MCB production line and machines

Çelik donatılarda meydana gelen korozyon, yapı ömrünü kısaltmakta ve yapısal elemanların taşıma güçlerini azaltmaktadır. Yüksek korozyon ve çekme dayanımına sahip olan lifli polimer (FRP) donatılar, çelik donatılara alternatif olarak görülmekte ve bu donatıların kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Ancak FRP donatıların, düşük elastisite modülüne ve gevrek malzeme davranışına sahip olmaları gibi farklı dezavantajları da bulunmaktadır. Bu olumsuz malzeme özellikleri sebebiyle, salt FRP donatılı betonarme elemanlarda büyük deformasyonlar ve geniş çatlaklar gözlemlenmekte ve süneklik problemleri ortaya çıkmaktadır. Salt FRP donatılı kirişlerde meydana gelen süneklik ve servis sınır durumu problemleri ile salt çelik donatılı kirişlerde gözlemlenen korozyon problemlerinin çözümünde, çekme bölgesinde her iki donatı çeşidinin de yer aldığı hibrit FRP-çelik donatılı kiriş tasarımın etkili bir alternatif olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışma, her iki donatının dezavantajlarını minimize eden ve bu iki donatının üstün özelliklerini eleman davranışına yansıtan hibrit FRP-çelik donatılı kirişlerin davranışlarının anlaşılabilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, iki farklı tipte FRP donatısının kullanılmasıyla oluşturulan 3 farklı deney grubunda yer alan toplam 25 adet basit mesnetli kiriş, dört noktalı eğilme altında test edilmiştir. Hibrit donatılı kirişlerin davranış farklılıklarının en iyi biçimde ortaya konulabilmesi için her deney grubunda birer adet salt çelik ve salt FRP donatılı kirişe de yer verilmiştir. Çalışmada çelik/FRP donatı oranı değişken tutularak bu oranın eğilme davranışı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Hibrit donatılı kirişlerin eğilme taşıma gücü kapasiteleri, geliştirilen yeni bir model aracılığı ile deneysel verilere oldukça yakın bir biçimde tahmin edilmiştir. Hibrit donatılı ve salt FRP donatılı kirişlerin yük deformasyon eğrisi tahminleri için birer yeni metot önerilmiştir. Ayrıca literatürde yer alan farklı süneklik tanımları kullanılarak hibrit donatılı kirişlerin süneklikleri değerlendirilmiş ve enerjiyi temel alan süneklik tanımının hibrit FRP-çelik donatılı kirişler için en uygun tanım olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Salt FRP, salt çelik ve hibrit-FRP çelik donatılı kirişlerin ilk çatlama yüklerinin tahmininde, deneysel eğilmede çekme dayanımının yanı sıra iki farklı beton yönetmeliğine göre hesaplanan eğilmede çekme dayanımı değerleri kullanılmıştır. Bu hesaplarda atalet momenti ifadesi olarak da, brüt kesit ve çatlamamış kesit atalet momenti ifadelerinden faydalanılmıştır. Yapılan detaylı analitik çalışmalar, salt FRP, salt çelik ve hibrit FRP-çelik donatılı kirişlerin ilk çatlama yüklerinin hangi çekme dayanımı ve atalet momenti kombinasyonu yardımıyla daha yakın olarak hesaplanabileceğini göstermiştir. Ayrıca, bu kirişlerde yük-sehim eğrilerinin yakın olarak tahmin edilebileceği deneysel yöntemler ve etkili eylemsizlik momenti ifadelerine ulaşılmıştır. Son olarak, hibrit FRP-çelik donatılı kirişlerin taşıma gücü dayanım azaltma katsayılarının hesaplanması için bir yöntem önerilmiştir. Bu yöntem, dayanım azaltma katsayısını kirişin kırılma moduna, en dış çekme donatısı nihai birim deformasyonuna ve toplam donatı içerisindeki çelik donatı oranına bağlı olarak ifade etmektedir. İÇİNDEKİLER DİZİNİ ÖZET…………………………………………………………………………………i ABSTRACT...............................................................................................................iii TEŞEKKÜR ............................................................................................................... v İÇİNDEKİLER DİZİNİ..........................................................................................vii ÇİZELGELER DİZİNİ...........................................................................................xii ŞEKİLLER DİZİNİ................................................................................................. xv SİMGELER DİZİNİ............................................................................................. xxiv KISALTMALAR DİZİNİ ...................................................................................xxxii 1. GİRİŞ....................................................................................................................... 1 2. LİTERATÜR.......................................................................................................... 6 3. DENEYSEL ÇALIŞMA ...................................................................................... 24 3.1. Deney Elemanları........................................................................................... 25 3.2. Malzeme Mekanik Özellikleri........................................................................ 31 3.2.1. Donatı................................................................................................... 31 3.2.2. Beton .................................................................................................... 34 3.3. Deneysel Gözlemler ve Kirişlerin Yük-Deplasman İlişkileri ........................ 35 3.4. Test Düzeneği ve Ölçüm Düzeni.................................................................... 40 4. EĞİLME ............................................................................................................... 44 4.1. Malzeme Modelleri ........................................................................................ 45 4.1.1. Todeschini Beton Modeli ..................................................................... 45 4.1.2. Çelik Donatı Modeli............................................................................. 47 4.1.3. FRP Donatı Modeli .............................................................................. 50 viii 4.2. Hibrit Donatılı Kiriş Göçme Sınır Durumu Tanımları................................... 51 4.2.1. Denge Üstü Kırılma Sınır Durumu ...................................................... 51 4.2.2. Denge Altı Kırılma Sınır Durumu........................................................ 52 4.3. Eğilme Taşıma Gücü Hesabı.......................................................................... 52 4.4. Eğilme Taşıma Gücü ve Kırılma Modu Tahminleri ...................................... 56 4.5. İlk Çatlama Yükleri Tahmini ......................................................................... 59 4.5.1. Betonun Prizmatik Numune Eğilmede Çekme Dayanımına Göre Hesaplanan İlk Çatlama Yükü Değerleri............................................ 61 4.5.2. Betonun Eurocode 2 [34] Formülünden Elde Edilen Eğilmede Çekme Dayanımına Göre Hesaplanan İlk Çatlama Yükü Değerleri .............. 62 4.5.3. Betonun ACI 318M-11 [35] Formülünden Elde Edilen Eğilmede Çekme Dayanımına Göre Hesaplanan İlk Çatlama Yükü Değerleri .............. 63 4.5.4. Farklı Yöntemler Kullanılarak Hesaplanan Kirişlerin İlk Çatlama Yükü Tahminlerinin Değerlendirilmesi ....................................................... 65 5. YÜK DEPLASMAN DAVRANIŞI..................................................................... 71 5.1. Atalet Momenti İfadesi................................................................................... 71 5.1.1. Çatlamamış Kesit Atalet Momenti....................................................... 74 5.1.2. İlk Çatlama Sonrası.............................................................................. 74 5.2. Elastisite Modülü............................................................................................ 77 5.2.1. ACI 318M-11 [35] Elastisite Modülü Tanımı ..................................... 77 5.2.2. Sekant Modülü Tanımı......................................................................... 77 5.2.2.1. Katman (Layer) Analizi ................................................................... 78 5.3. Salt Çelik Donatılı Kirişlerde Yük Deformasyon İlişkisi Tahmin Yöntemi.. 80 5.4. Hibrit Donatılı Kirişlerde Yük Deformasyon İlişkisi Tahmin Yöntemi ........ 81 5.5. Salt FRP Donatılı Kirişlerde Yük Deformasyon İlişkisi Tahmin Yöntemi.... 85 5.5.1. A yöntemi............................................................................................. 85 5.5.2. B yöntemi............................................................................................. 87 5.6. Salt Çelik ve Hibrit FRP-Çelik Donatılı Kirişlerin Yük Deformasyon Tahminleri ve Deneysel Eğrilerle Karşılaştırılması ....................................... 87 5.7. Salt FRP Donatılı Kirişlerde Yük Deformasyon Tahminleri (A ve B Yöntemi) ve Deneysel Eğrilerle Karşılaştırılması........................................................ 109 6. SÜNEKLİK......................................................................................................... 121 ix 6.1. Abdelrahman ve diğ. [41] Süneklik Tanımı................................................. 124 6.2. Spadea ve diğ. [42] Süneklik Tanımı........................................................... 128 6.3. Tomlinson [43]-Jaeger [44] Süneklik Tanımı.............................................. 131 6.4. Vijay ve GangaRao [45] Süneklik Tanımı................................................... 134 6.5. Zou [46] Süneklik Tanımı............................................................................ 137 6.6. Naaman ve Jeong [40] Süneklik Tanımı ...................................................... 140 7. GEREKLİ TASARIM DAYANIMI VE DAYANIM AZALTMA KATSAYISI ……………………………………………………………………………...160 7.1. ACI 318M-11 [35] Yönetmeliğinin Kaynak Kabul Ettiği Çalışmalar......... 161 7.1.1. Yük Modelleri .................................................................................... 162 7.1.2. Güvenilirlik Analizi ve Hedef Güvenilirlik İndisi ............................. 163 7.2. ACI 318M-11 [35] ‘de Dayanım Azaltma Katsayısı ().............................. 164 7.3. ACI 440.1R-15 [1] Yönetmeliğinin Referans Kabul Ettiği Çalışmalar....... 165 7.4. ACI 440-1.R-15 [1]‘da Dayanım Azaltma Katsayısı ()............................. 166 7.5. Hibrit FRP-Çelik Donatılı Kirişlerde Dayanım Azaltma Katsayısının ( ) Belirlenmesi ................................................................................................. 167 7.5.1. Dayanım Değişkenleri ve Kapasitesinin Belirlenmesi....................... 168 7.5.2. Analiz Edilecek Kirişlerin Seçilmesi ................................................. 169 7.5.3. Yük modelleri ve Yük seçimi ............................................................ 170 7.5.4. Güvenilirlik Analizi ve Sonuçları ...................................................... 171 7.5.5. Hibrit Donatılı Kirişlerde Dayanım Azaltma Katsayısı ( ) .............. 174 8. SONUÇLAR....................................................................................................... 176 KAYNAKLAR ....................................................................................................... 180 ÖZGEÇMİŞ............................................................................................................ 187 EKLER.................................................................................................................... 188 EK-1 ……………………………………………………………………………...188 EK-2 ……………………………………………………………………………...193 EK-3 ……………………………………………………………………………...195

Bu çalışmada üç farklı metal seçilmiştir. Bu metallerin spektral analizleri yaptırılmıştır.Çekme ve charpy deney numune boyutlarında malzemeler kesilmiş ve normalizasyon uygulaması sağlanmıştır.Normalizasyon uygulaması sonrasında kaynak yapılacak numunelere V kaynak ağzı açılarak sırasıyla Ark , MIG ve TIG kaynak uygulamaları sağlanmıştır.Kaynaklı ve kaynaksız numuneler çekme testi ve çentik darbe testleri yapılarak; mikrosertlik ve iç yapı incelemeleri sağlanmıştır. Elde edilen değerlerin normal ve kümülatif dağılımları belirlenmiş ve güvenirlik incelemeleri gerçekleştirilmiştir.Yapılan testler sonucunda kaynaksız numunelerin güvenilirliğinin kaynaklı numunelere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. In this study, three different metals were selected. Spectral analysis of these metals was done. Materials of the sample size were drawn and normalized application was provided.After normalization application, V, weld opening was applied to the samples to be welded and arc, mig and tig welding applications were provided respectively.Welded and non-welded samples were subjected to tensile test and notch impact tests; microhardness and internal structure investigations were provided. The normal and cumulative distributions of the obtained values were determined and reliability studies were performed. As a result of the tests, the reliability of non-welded samples was found to be higher than that of welded samples. 105

Bu tez çalışması TÜBİTAK tarafından 114M258 No'lu proje ve Pamukkale Üniversitesi Bilimsel AraştırmaKoordinasyon Birimi tarafından PAUBAP 113O232 No’lu proje ile desteklenmiştir. Depremler dünyanın varoluş sürecinden bu yana insanlığı ve içerisinde yer aldığımız çevresel yapıyı etkileyen önlenemez doğal afetlerden biridir. Bu afet sonucunda, eğer deprem meydana gelmeden önce gerekli önlemler alınmaz ise, depremin canlılar üzerinde oluşturduğu maddi ve manevi hasar artış gösterir. Meydana gelen depremler sonucunda üst yapıların gördüğü hasarlardaha çok göz önünde yer almakta ve insanların dikkatini çekmektedir. Buna rağmen geçmişten günümüze kadar meydana gelmiş olan büyük depremlerin alt yapı sistemleri üzerinde oluşturduğu hasarlar ve sonuçları küçümsenmeyecek seviyelerdedir. Bu çalışmada, sismik etkiler sonucu oluşan kalıcı yer deformasyonlarının boru hatları üzerindeki etkisi güvenilirlik analizleri kullanılarak incelenmiştir. Güvenilirlik analizleri, muhtemel bir etki altında sistemlerin nasıl davranış göstereceğini önceden tahmin edilmesine yardımcı olan, uygulama, işlem ve hesap adımları bakımından farklılık gösteren yöntemlerden oluşur. Tez kapsamında probabilistik yaklaşıma sahip ve performans fonksiyonu temelli güvenilirlik analizi yöntemlerinden Ortalama Değer Birinci Mertebe İkinci Moment, Geliştirilmiş Birinci Mertebe İkinci Moment ve Monte Carlo Simülasyonu yöntemleri gömülü boru hatları üzerine uygulanmıştır. Çalışma alanı ABD’nin Los Angeles şehrinde bulunan Balboa bulvarıdır. 1994 yılında meydana gelen Northridge depreminde Balboa bulvarında hasar gören ve hasar görmeyen boruların risk analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde; analiz sonuçları ile deprem sonrasında gözlenen sonuçların birebir uyum sağladığı görülmüştür. Çalışma sonucunda boru hatlarının sismik güvenilirliğine etki eden zemin ve boru parametreleri belirlenmiş olup bu bilgiler deprem etkisiyle oluşabilecek risklerin azaltılmasında faydalı olacaktır. Earthquakes are one of the irrepressible natural disasters that have affected humanity and the environmental structure we involved in since the world's existence. As a result of this natural disaster; if the necessary precautions are not taken before the earthquake occurs, the pecuniary and spiritual damages caused by the earthquake on the living things will increase. As a result of the occurred earthquakes, the damages on the superstructures are more considered and attract the attention of the people. However, the damage and consequences of the major earthquakes that have occurred from the past to the present on the infrastructure systems are on a level that can not be underestimated. In this study, permanent ground deformations, which occur as a result of seismic effects, effect on pipelines has been studied by using reliability analysis. Reliability analysis consists of methods that differ in application, transaction, and computation steps that help predict how systems will behave under a possible influence. In the scope of the thesis, with probabilistic approach and performance function-based reliability analysis methods; Mean Value First Order Second Moment, Advanced First Order Second Moment and Monte Carlo Simulation methods were applied on embedded pipelines. The area of study is Balboa boulevard in Los Angeles, USA. Risk analyses of damaged and undamaged pipes in Balboa boulevard during the Northridge earthquake occured in 1994 were conducted. When the results were examined, it was observed that the results of the analysis and the results observed in the application area after the earthquake matched exactly. As a result of the study, ground and pipe parameters affecting the seismic reliability of the pipelines were determined and this information will be useful for reducing the risks that may occur due to the earthquake.

Günümüzde tüm şirketler ürünlerinin veya sistemlerinin güvenilirliğini arttırabilmek için önemli çalışmalar yürütmektedir. Müşteri tatmini, satışlarda sürdürülebilirlik, marka itibarı, piyasadaki rekabet avantajı, garanti maliyeti ve maliyet analizleri gibi faydaları nedeniyle güvenilirlik önem ve özenle takip edilmesi gereken bir konu haline gelmiştir. Rekabetçi pazara daha güvenilir ürünler sunmak istemelerinin en önemli nedeni, düşük güvenilirliğe sahip ürünlerin, arızalanma sürelerinin kısa olması, firmaların garanti politikasına bağlı olarak çoğu firmanın değişim ve onarım politikaları sebebiyle de oluşan arızaların büyük garanti maliyetlerine yol açmasıdır. Ürünlerin güvenilirliğini arttırmak için öncelikle en fazla garanti maliyeti oluşturan alt bileşenlerin tespit edilmiştir. Bu da ancak geçmişte müşterilere satışı yapılmış olan ürünlerin servis arıza verilerinin takibiyle sağlanabilmektedir. Mevcut ürünün alt bileşenlerinin blok diyagramları incelenerek, saha arıza verileri analiz edilmiş, Nevada grafikleri kullanılarak iyileştirilmesi gereken bileşenler saptanmıştır. Bu sayede ürünün en yüksek arızalanma oranı ve garanti maliyetine sahip olan alt bileşeni ve arızalanmasına yol açan etmenler belirlenmiştir. Hızlandırılmış ömür testlerinin düzeneklerinin kurulması aşamasında, test esnasında alt bileşenin arızalanmasına neden olacak sıcaklık ve basınç seviyeleri belirlenerek, hızlandırma faktörleri hesaplanmış ve minimum örneklem hacmi hesabına göre numuneler hazırlanmıştır.Her sıcaklık seviyesi için güvenilirlik hesaplamaları yapılarak ve istenen sıcaklıkta ve arzu edilen zaman periyodunda hayatta kalma olasılığı hesaplanmıştır. Alfa kesim ve probist yaklaşımları kullanılarak, güvenilirlik değerleri bulanıklaştırılmıştır. Ürünün güvenilirliğini artırmak için, fan motorlarının sistemde paralel olarak bağlanmaları önerilmiştir. Önerilen yeni modelin blok diyagramları paylaşılmış ve hesaplamalar sonucunda güvenilirliğin arttığı görülmüştür. Nowadays, all companies carry out important efforts to increase the reliability of their products or systems. Customer satisfaction, sustainability in sales, brand reputation, competitive advantage in the market, cost of warranty and cost analysis have become important issues due to its reliability. The most important reason why they want to offer more reliable products to the competitive market is that the products with low reliability are short in failure periods and the failures that occur due to the change and repair policies of most companies depending on the guarantee policy of the companies lead to great warranty costs.In order to increase the reliability of the products, firstly the sub-components that make up the maximum warranty cost have been identified. This can only be achieved by monitoring the service breakdown data of products sold to customers in the past. The block diagrams of the sub-components of the existing product were analyzed, field failure data were analyzed and the components that needed improvement were determined using Nevada graphics. In this way, the sub-component of the product with the highest failure rate and warranty cost and the factors leading to its failure were determined. During the setup of accelerated life tests, the temperature and pressure levels that cause the failure of the subcomponent during the test were determined, acceleration factors were calculated and samples were prepared according to the minimum sample volume calculation.Reliability calculations were made for each temperature level and the probability of survival at the desired temperature and the desired time period was calculated. Using alpha cut and probist approaches, reliability values were fuzzifed. In order to increase the reliability of the product, it is recommended to connect the fan motors in parallel in the system. The block diagrams of the proposed new model were shared and it was observed that the reliability increased as a result of the calculations. 135

YÖK Tez No: 544740 Acil durumlardan eğitim kurumları da etkilenmekte ve eğitim-öğretime ara verilmek zorunda kalınabilmektedir. Eğitim kurumlarının acil durumlarda güvenli hale getirilmesi hem kişiler açısından hem de eğitimin devamı açısından önemlidir. Mevcut çalışmalar sonucunda gözlemlenen eksikliklerden dolayı bu çalışmanın amacı eğitim kurumlarının eksikliklerinin giderilerek daha güvenli hale getirebilmektir. Bu tezde de eğitim binalarının daha güvenli hale getirilmesi için irdeleme yöntemi kullanılarak ulusal ve uluslararası aynı konuda yapılan araştırmalar, yönetmelikler, kanunlar incelenmiştir. İnceleme sonucunda tasarlanan kılavuz içerisinde 8 ana başlık oluşturulmuş oluşturulan genel başlıklar, yapısal ve yapısal olmayan, güvenlik, çevresel, yangın, tahliye, sağlık, elektrik ve genel başlıklarıdır. Toplamda 120 soruluk değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. Örnek olarak belirlenmiş olan okul üzerinde kılavuz uygulanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda değerlendirme yapılabilen 100 kriterden 52 kriter olumlu ve 48 kriterde olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Oluşturulan bu değerlendirme kılavuzu ile kurumları daha güvenli hale getirebilmek hedeflenmiştir. Bu çalışma bundan sonra aynı konu üzerindeki çalışmalara yol gösterici olacağı beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Acil Durum, Acil Durum Yönetimi, Eğitim Binaları. Educational institutions are also affected by emergency situations and education and training can be paused. Making educational institutions safe in emergencies is important both for individuals and for continuing education. The purpose of my study is to eliminate the deficiencies of educational institutions and make them safer because of the deficiencies observed as a result of the studies. In this thesis, researches, regulations and laws on the same national and international issues are examined by using the method of examination in order to make educational buildings more secure. As a result of the review, 8 main headings were created in the guideline designed as follows: Structural and non-structural, security, environmental, fire, evacuation, health, electricity and general form is formed. A total of 120 questions were evaluated. As an example, guidance was applied to the selected school. Only 100 criteria were used in the evaluation. As a result of the study, 52 criteria were evaluated as positive and 48 criteria as negative. With this evaluation guide, it is aimed to make the institutions more secure. In the next phase, it is expected to guide the studies on the same subject. Keywords: Emergency, Emergency Management, Educational Buildings.

″The Self-Efficacy Measure for Sleep Apnea″ (SEMSA) ölçeği obstrüktif uyku apne sendromlu (OSAS) hastaların sağlık inanışlarını değerlendirmek ve sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) cihazı kullanımını optimize etmek için tasarlanmış, 26 soru üç bölümden oluşan bir ölçektir. Hastalığa dair risk algısını, tedaviden beklentinin derecesini ve özyeterliliği inceler. Bu çalışmamızda CPAP tedavi uyumuna bağlı bilişleri değerlendirmek için tasarlanan SEMSA ölçeğinin Türkçe versiyonunu (Tr-SEMSA) oluşturmayı ve Türk toplumu için geçerlilik ve güvenilirliğini saptamayı amaçladık. Ölçeğin kültürel adaptasyonu sürecinde Beaton ve arkadaşlarının ileri-geri çeviri yöntemi kullanılmıştır. Ölçek Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği'ne başvuran OSAS ön tanısı ile polisomnografi testi planlanan, OSAS tanısı konularak CPAP tedavisi planlanan veya OSAS tanısı ile CPAP tedavisi almakta olan hastalara uygulanmıştır. Araştırmaya yaş ortalaması 53,63±12,10 (min:27; maks:82) olan 144'ü (%75,4) erkek, 47'si (%24,6) kadın toplam 191 hasta dâhil edilmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa değeri toplam ve her bölüm skoru için >0,925 olarak saptanmıştır. Bir hafta ara ile uygulanan test/tekrar test güvenilirliği açısından, her bir bölüm için sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) 0,945-0,976 arasında bulunmuştur.Tr-SEMSA ölçeğinin 26 sorusu 3 faktörlü yapı göstermiş olup Türk OSAS hastaları için geçerli ve güvenilir saptanmıştır. Tr-SEMSA ölçeği hem tedavi başlangıcında hem de takibi sırasında Türk OSAS hastalarının; hastalık ile ilgili risk algılarını, tedaviden beklentilerini ve tedaviye uyum konusundaki özyeterliliklerini değerlendirmek için uygun bulunmuştur. `The Self-Efficacy Measure for Sleep Apnea` (SEMSA) is a 26-item self-questionnaire designed to evaluate the health beliefs of patients with OSAS and to optimize the use of continuous positive airway pressure (CPAP) treatment. It observes the risk perception of the disease, the degree of expectation from the treatment and self-efficacy. In this study, we aimed to assess the Turkish version of ″The Self-Efficacy Measure for Sleep Apnea″ (Tr-SEMSA) scale designed to evaluate the cognitions related to compliance of CPAP treatment and to determine it's validity and reliability for the Turkish population.The cultural adaptation of SEMSA was performed based on Beaton's forward-backward translation method. The questionnaire was applied to 191 patients in Gazi University Faculty of Medicine, Department of Pulmonary Medicine. Included subjects were; pre-diagnosed OSA patients who were planned to receive a polysomnography test, recently diagnosed OSA patients who are candidates for CPAP treatment and patients with OSA diagnosis who are already using CPAP. The mean age was 53,63±12,10 (min:27; maks:82) years. Subjects (n = 191) were predominately men 144 (%75,4).Internal consistency of Tr-SEMSA was found high with >0,925 Cronbach alpha. In terms of the test/retest reliability for each section applied with one week interval intraclass correlation coefficient (ICC) ranged from 0.945 to 0.976.26 questions of the Tr-SEMSA showed a 3-factor structure ″perceived risks″, ″outcome expectancies″, ″treatment self-efficacy″ and was found to be valid and reliable for Turkish patients with OSA. Tr-SEMSA both at the beginning of treatment and during follow-up is suitable for assessing disease-related risk perceptions, expectations from treatment, and self-efficacy for compliance with Turkish OSAS patients of all degrees. 130

Bir alışverişin varlığını belgeleyen fiş/fatura aslında birçok hukuki işlemin de başlangıcı sayılmaktadır. Ancak, mal ve hizmet alımlarında fiş/fatura alınmaması kayıtdışı bir işlemdir.Bu yüzden bu konuda özellikle genç, öğrenci kesimin duyarlılığı büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Aksaray Üniversitesi’nde eğitim gören öğrencilerinfiş/fatura alımına yönelik tutum ve davranışları üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin analiz edilmesidir. Çalışmada elde edilen sonuçlar Faktör analizi, Güvenilirlik analizi, Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis H testi kullanılarak elde edilmiştir. Yapılan faktör analizi sonucunda üç faktöre ulaşılmıştır. Bu faktörlere; “Fatura duyarlılığı”, “Alışveriş davranışı” ve “Çıkar çatışması” başlıkları verilmiştir., The voucher/invoice that certifies the existence of a shopping is the beginning of many legal transactions. However, it is an unregistered operation not to receive voucher/invoice in the purchases of goods and services.Therefore, the sensitivity of students, especially young ones, has importance in this regard.The aim of this study is to determine the factors affecting the attitude and behaviours of the students who want to get voucher/invoice at Aksaray University and to analyse the factors. The results of this study were obtained by using Factor analysis, Reliability analysis, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis H test. In the consequence of the Factor analysis, three factors were obtained: “Sensitivity of voucher”, “Shopping behaviour”, “Conflict of interest”.

Missing data is problematical for researchers. As common statistical analysis programs depend on full data sets, researchers need solutions to eliminate missing data problem. Although full data sets are created via data imputation by using several methods in literature, it is known that psychometric features of the scale will be affected. In this study, the change in Cronbach α value for data sets having missing data in different rates, has been analyzed in terms of sample size, test length, distribution manner and scoring method. Full data sets in the study have been created as 20-repetitions under conditions designated in Wingen 3 program, and by applying factor analysis to data sets chosen randomly from 20-repetitions, it has been determined that data are one-dimensional. Values have been deleted randomly in the rates of 5%, 10% and 20% in accordance with missing data mechanism with codes typed in R program, where each full data set is created, and missing data sets, where Cronbach α reliability value will be calculated, have been obtained. This study is simulative as the data are created via simulation method and also relational and aims to determine reliability changes. For different scoring methods, as simple size increases, change in Cronbach α value decreases. As the number of items increases, change in Cronbach α decreases. Even if sample size, test length and distribution manner are different, as the rate of missing data increases, change in Cronbach α value increases. İçindekiler Öz ii Abstract iii Teşekkür iv Tablolar Dizini vii Şekiller Dizini viii Simgeler ve Kısaltmalar Dizini x Bölüm 1 Giriş 1 Problem Durumu 3 Araştırmanın Amacı ve Önemi 4 Araştırma Problemi 4 Sınırlılıklar 5 Bölüm 2 Araştırmanın Kuramsal Temeli ve İlgili Araştırmalar 6 Kayıp Veri Çalışmalarının Tarihsel Gelişimi 6 Kayıp Veri Mekanizmaları 9 Kayıp Veri Sürecinde Rassallığın Sorgulanması 10 Kayıp Veri İle Başa Çıkma Yöntemleri 10 İlgili Araştırmalar 16 Bölüm 3 Yöntem 19 Benzetim(Simülasyon) Koşulları 19 Verilerin Analizi 20 Bölüm 4 Bulgular ve Yorumlar 21 Araştırmanın 1. Alt Problemine Yönelik Bulgular 21 Araştırmanın 2. Alt Problemine Yönelik Bulgular 29 Bölüm 5 Sonuç, Tartışma ve Öneriler 38 Likert Tipi Verilere Ait Sonuçlar 38 İkili Verilere Ait Sonuçlar 38 Kaynaklar 43 EK-A: Likert Tipi Veriler İçin Trok Testi Sonuçları 49 EK-B: İkili Veriler İçin Trok Testi Sonuçları 52 EK-C: Türetilmiş Veriler için Örnek Faktör Analizi Sonuçları 55 EK-Ç: Etik Beyanı 56 EK-D: Yüksek Lisans Tez Çalışması Orijinallik Raporu 57 EK-E: Thesis Originality Report 58 EK-F: Yayımlama ve Fikrî Mülkiyet Hakları Beyanı 59 Kayıp veri sorunu, yapılan çalışmalarda araştırmacıların karşılaştığı önemli bir sorundur. Yaygın kullanılan istatistiksel analiz programları tam veri setleri ile çalıştığından araştırmacılar kayıp verinin varlığında bu sorunu gidermeye yönelik çözümler aramaktadırlar. Her ne kadar alanyazında yer alan çeşitli yöntemler kullanılarak veri atama yoluyla tam veri setleri oluşturulsa da kullanılan ölçeğin psikometrik özelliklerinin etkileneceği bilinen bir gerçektir. Bu çalışmada farklı oranlarda kayıp veri içeren veri setleri için hesaplanan Cronbach α değerindeki değişim örneklem büyüklüğü, test uzunluğu, dağılım biçimi ve puanlama türü değişkenleri açısından incelenmiştir. Çalışmada kullanılan tam veri setleri Wingen 3 programında belirlenen koşullar altında 20’li tekrarlar hâlinde üretilmiş ve bu 20’li tekrarlardan random olarak seçilen veri setlerine faktör analizi uygulanarak verilerin tek boyutlu olduğu belirlenmiştir. Oluşturulan tam veri setlerinin her biri R programında yazılan kodlarla rassal olarak kayıp veri mekanizmasına uygun olarak %5, %10 ve %20 oranında değer silinerek Cronbach α güvenirlik değerinin hesaplanacağı eksik veri setleri elde edilmiştir. Çalışma, kullanılan veriler benzetim yolu ile üretildiğinden simülatif; belirli koşullar altında güvenirliğin nasıl değiştiğini kestirme amacı taşıdığından ilişkisel bir çalışmadır. Bulgulara göre farklı puanlama türleri için(kategorik ve likert) örneklem büyüklüğü arttıkça Cronbach α değerindeki değişimin azaldığı görülmüştür. Benzer şekilde madde sayısı arttıkça Cronbach α değerindeki değişim azalmaktadır. Farklı oranlarda kayıp veri içeren veri setleri için hesaplanan Cronbach α değerindeki değişimin dağılım biçimine (normal dağılım, sağa çarpık dağılım, sola çarpık dağılım) bağlı olmadığı ortaya konmuştur. Örneklem büyüklüğü, testin uzunluğu ve dağılım biçimi farklı olsa dahi kayıp veri oranı arttıkça Cronbach α değerindeki değişim de artmaktadır.

Bu araştırmada 11 ve 12 yaş grubu için Bellek ve Öğrenmenin Geniş Kapsamlı Ölçümü 2 (BÖGKÖ 2, Wide Range Assessment of Memory and Learning 2, Sheslow ve Adams, 2003) isimli nöropsikolojik test bataryasının bünyesinde yer alan Parmak Pencere ve Sembolik Çalışma Belleği isimli alttestlerin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Bellek ve Öğrenmenin Geniş Kapsamlı Ölçümü 2 (BÖGKÖ 2) testi içinde yer alan Parmak Pencere alttesti, görsel dikkat/konsantrasyon ve sıralı görsel bellek becerisini değerlendirirken, Sembolik Çalışma Belleği alttesti de sayı ve harf tabanlı çalışma belleği becerisini değerlendirmektedir. BÖGKÖ 2 Testinin, 11-12 yaş çocukları için alttest ilişkileri yönünden geçerli olduğu, adı geçen alttestlerin zamana karşı değişmezlik ve iç tutarlılık bakımından da güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. İlköğretim beşinci ve altıncı sınıfta okumakta olan 11-12 yaşındaki çocukların BÖGKÖ 2 Testinin Parmak Pencere ve Sembolik Çalışma Belleği alttestlerinden alınan puanlar alttestlerinde gösterdikleri başarı puanlarının birbirleriyle ilişkisine bakılmış ve iki alttestten alınan puanların anlamlı derecede birbirleriyle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. BÖGKÖ 2 testinin Parmak Pencere ve Sembolik Çalışma Belleği alttestlerinin11-12 yaş çocukları için ortalama, standart sapma, ortalamanın standart hatası, medyan ve yüzdelik sıralamaları hesaplanmıştır. BÖGKÖ 2 Testinin Parmak Pencere ve Sembolik Çalışma Belleği alttestlerinden alınan puanların 11-12 yaş çocukları için cinsiyet ve okul türüne göre değişkenliklerine bakılmış Parmak Pencere Alttestiyle başlandığında kız öğrencilerin ortalamaları erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Sembolik Çalışma Belleği alttestinde ise kızların ortalamalarının erkeklerin ortalamalarından daha düşük olduğu saptanmıştır. Okul türüne bakıldığında ise, her iki alttest için özel okulda okuyan çocukların ortalamalarının devlet okulunda okuyan çocukların ortalamalarından daha yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.Anahtar sözcükler: Bellek, çalışma belleği, nöropsikolojik testler, geçerlik ve güvenirlik çalışması In this study, the reliability and validity study was conducted for the Finger Windows and Symbolic Working Memory subtests of the neuropsychological test battery, Wide Range Assessment of Memory and Learning 2 (WRAML 2, Wide Range Assessment of Memory and Learning 2, Sheslow and Adams, 2003) for 11 and 12 year old children. While the Finger Windows subtest of the WRAML 2 assesses visual attention/concentration, and visual sequential memory skills, the Symbolic Working Memory subtest of the WRAML 2 assesses working memory skills.The results of the study show that the WRAML 2 is valid with regard to the subtest relations, for children aged 11-12, and that the mentioned subtests are also reliable in terms of test-retest reliability and internal consistency.The scores of Finger Windows sub-test of the WRAML 2, and the scores of Symbolic Working Memory subtest of the WRAML 2 were examined for children aged 11 to 12. The sample consisted of fifth and sixth graders, and it was found that the scores of the two subtests were significantly related to each other.Mean, standard deviation, standard error of the mean, median and percentage orders of Finger Windows and Symbolic Working Memory sub-tests of the WRAML 2 were calculated for children at the age of 11-12.The scores of the Finger Windows and Symbolic Working Memory subtests of the WRAML 2 were compared according to gender and school type. Results showed that the mean score obtained from the Finger Windows subtest was higher for girls. For the Symbolic Working Memory subtest, the mean score of girls was significantly lower than the mean score of boys. As for the school type, it was found that the mean score of children attending private school was higher than the mean score of children attending public school for both subtests.Keywords: Memory, working memory, neuropsychological tests, validity and reliability study 120

Bu çalışma, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde İ. Hakkı İnan'ın danışmanlığında Özge Can Niyaz tarafından hazırlanan "Türkiye'de süt sektöründe gıda güvencesinin temel paydaşlar açısından tüm boyutları ile değerlendirilmesi: TR22 Güney Marmara Bölgesi örneği" adlı doktora tezine dayanılarak hazırlanmıştır. Süt, insan beslenmesi başta olmak üzere tarım ve sanayi gibi birçok alanda kullanılan önemli bir üründür. Türkiye, süt ve süt ürünleri üretimi açısından dünya sıralamasında ilk onda yer almasına rağmen süt ve süt ürünleri tüketimi açısından gelişmiş ülkelerin oldukça gerisinde kalmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de süt ve süt ürünlerinde güvenceyi etkileyen faktörlerin tüketiciler açısından değerlendirilmesidir. Araştırma kapsamında büyükbaş ve küçükbaş hayvanlardan elde edilen süt çeşitleri ele alınmıştır. Bu nedenle araştırma Türkiye’nin hem büyükbaş hem de küçükbaş hayvan sütü üretiminde önde gelen bölgelerinden biri olan TR22 Güney Marmara Bölgesinde yürütülmüştür. Çalışma birincil verilerden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında 166 süt ve süt ürünleri tüketicisi ile anket yapılmıştır. Elde edilen birincil verilerin analizinde temel istatistiki yöntemlerin yanı sıra Güvenirlik Analizi, Faktör Analizi ve İkili Lojistik Regresyon Analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bölgesindeki tüketicilerin üçte ikisi, süt ve süt ürünlerinde güvencenin sağlanmadığını belirtmiştir. Süt ve süt ürünlerinde güvencenin sağlanması üzerinde etkili bulunan değişkenler; kişi başına miktar, toplam miktar, hijyen, gelecek endişesi, tüketicinin yaşı ve boyu, süt ürünleri fiyatı, hane aylık süt harcaması, AB süt hijyeni çalışmalarından haberdar olma durumu olarak belirlenmiştir. Milk is a specific product that can be used in many areas such as agriculture and industry and especially human nutrition. Although Turkey is ranking in top ten countries in the world in terms of the production of milk and dairy products, it falls behind developed countries in terms of consumption of milk and dairy products. The aim of this study is to evaluate the factors affecting the security of milk and dairy products in Turkey in terms of consumers. In the scope of the study, milk types obtained from cattle and ovine were discussed. For this reason, the study was carried out in TR22 South Marmara Region, which is one of the leading regions of Turkey in both cattle and ovine milk production. The study consists of primary data. A survey was conducted with 166 milk and milk products consumers within the scope of the research. In the analysis of the primary data obtained, Reliability Analysis, Factor Analysis and Binary Logistic Regression analyzes were used in addition to basic statistical methods. Two-thirds of the consumers in the study area stated that milk and dairy products were not provided with security. Variables that are effective on milk and dairy product security are determined as per capita quantity, total quantity, hygiene, future concern, age and height of consumers, price of dairy products, household monthly milk expense, EU milk hygiene studies.

Bu çalışmanın amacı, Liden ve çalışma arkadaşları (2013) tarafından derlenen 7 madde ve tek boyuttan oluşan hizmetkâr liderlik ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik analizini yapmaktır. Çalışma, Bursa Serbest Bölgesinde faaliyet gösteren özel sektör firma çalışanlarına anket yöntemi uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde keşfedici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Bu çalışma sonucunda, Liden ve çalışma arkadaşları (2013)’nın derlediği 7 madde ve tek boyuttan oluşan hizmetkâr liderlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğu saptanmıştır The purpose of this study is to analyze the reliability and validity of servant leadership scale compiled by Liden, et al. (2008), that has one dimension with 7 articles. This study was conducted via survey method with employees working in private sector companies located around Bursa Free Zone. To analyze the datum, exploratory and confirmatory factor analysis methods have been used. The results of this study revealed that the Turkish version/form of the servant leadership scale composed of seven article and one dimension compiled by Liden, et al. (2013) is a reliable tool.

Son yıllarda şirketlerin, çalışan memnuniyetine verdikleri değer önemli ölçüde artmıştır. Çünkü işinden memnun çalışanların verimliliği artmakta ve bu da şirketin başarısına büyük ölçüde etki etmektedir. Bu çalışmada özel bir şirkette çalışan personelin memnuniyetinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda çalışan memnuniyetini ölçen bir ölçek geliştirilmiştir. Yapılan güvenirlik analizi sonucunda, 15 maddeden oluşan ölçek yüksek güvenirlikte (Cronbach's Alpha=0.937) çıkmıştır. Faktör analizi sonucunda da tüm maddelerin tek bir boyutta toplandığı görülmüştür. Anket 77 kişi üzerinde uygulanmıştır ve araştırma yapılan şirkette çalışan memnuniyetin yüksek olduğu belirlenmiştir., There has been an incresing shift for companies towards employee satisfaction over the last decade. The main rational behind this strategic change is the fact that happy employees works better and having an increased level of efficiency effects company success as well. In this study, measurement of employee satisfaction in a company is aimed. In this concept, a scale is developed to measure employee satisfaction. After an relability analysis, developed scale consist of fifteen items is proven highly reliable (Cronbach's Alpha=0.937). After the factor analysis, it is stated that all the items are in one dimension only. Survey is applied to 77 person, all working in the same multinational IT company. Employee satisfaction is acknowledged as very high.

This paper proposes the application of the normalized full gradient (NFG) method to resistivity studies and illustrates that the method can greatly reduce the time and work load needed in detecting buried bodies using resistivity measurement. The NFG method calculates resistivity values at desired electrode offsets by extrapolation of a function of resistivity measurements (i.e. the gradient) to other depth levels using resistivity measurements done at one electrode offset only. The performance and reliability of the NFG method is tested on laboratory and field resistivity data from two sites by comparing the trend of the resistivity values at six or more electrode offsets, with the trend calculated at the same electrode offsets using the NFG method. The first area is in Rize (NE Turkey) where a resistivity survey was conducted to locate a metal tailings pipeline in unconsolidated gravel deposited by a nearby stream. The second field site is in Trabzon (NE Turkey), where the purpose of the resistivity survey was to map the boundaries of a landslide in clay, marl and geologic units. © TÜBİTAK.

Sektörel gelişim bütün sektörlerde tüm kurum ve kuruluşların ortak hedefidir. Ürün ve hizmet sağlayıcıların bu hedefe ulaşabilmesindeki kilit unsur ise, ürün ya da hizmetin sunulduğu müşteri kitlesi ile ürün ya da hizmeti üreten çalışanların memnuniyet düzeylerinin tespiti ve sürekli iyileştirilmesidir. Bu kapsamda literatürde, eğitimden bankacılık sektörüne, sağlık sektöründen genel hizmet sektörlerine kadar birçok sektörde onlarca çalışma yapılmış ve çeşitli memnuniyet ölçekleri geliştirilmiştir. Buna karşın, yapılan literatür araştırmasında sürücülerin araçtan duydukları memnuniyet düzeylerinin ve nedenlerinin belirlenmesine yönelik herhangi bir çalışma bulunmadığı tespit edilmiş ve bu çalışma kapsamında literatürdeki eksikliği gidermek üzere, hem trafik kazaları ile sürücülerin araçtan duydukları memnuniyet arasında bir ilişkinin varlığının tespiti, hem de araç tasarımlarında dünya devlerinin dikkate aldığı temel faktörlerden olan sürücü memnuniyetinin belirlenmesine yönelik olarak bir ölçme aracının sahip olması gereken geçerlilik ve güvenirlik prensipleri dikkate alınarak bir Sürücü Memnuniyet Ölçeği (SMÖ) geliştirilmiştir., Sectoral development is the common goal of all organizations and institutions in all sectors. The key element for the product and service suppliers in achieving this goal is to determine and continuously improve satisfaction level of the customer mass provided with the product and service or of the employees providing service. In this scope, tens of studies have been carried out in many sectors in the literature from education to banking, from health sector to general service sector and various satisfaction scales have been developed. Nonetheless, in the search of the literature, it has been ascertained that there isn’t any study carried out to determine the satisfaction levels and reasons of the drivers for their vehicles. Within the scope of this study, in order to make up this deficiency in the literature, a Driver Satisfaction Scale (DSS) has been developed taking into account of validity and reliability principles which an assessment instrument should have, for both determination of a relation between traffic accidents and drivers’ satisfaction from their cars and determination of the driver satisfaction that is among the principal factors taken into considered by the world’s leading organizations’ in the cars’ design 2 pilot studies have been carried out to develop Driver Satisfaction Scale. In the 1st pilot study, pre-interviews were made with randomly selected persons. In the interviews of 80 persons, their such information as age, gender, education were received and were asked an open ended question that is “what the first three things are to come to mind when the satisfaction from the vehicle is mentioned” and thus, the individuals were given the opportunity to verbalize their attitudes regarding the subject in order to collect data in the qualitative analysis. As a result of this study, the answers were collected into 62 categories. In the 2nd pilot study, item pool was formed making use of the data obtained from the 1st pilot study. Then, draft Driver Satisfaction Scale which was prepared by adding 4 more questions that are “active driving period”, “type of the vehicle used”, “traffic tickets received in the last 5 years” and “accidents made in the last 3 years” and Driver Satisfaction Scale was applied to 100 persons (50 women and 50 men) selected randomly. The data obtained from the 1st and 2nd pilot studies of Driver Satisfaction Scale have been evaluated, the statements required to be emphasized in the scale and answers of the semi open ended questions have been examined according to the demographic answers’ frequencies, such words as “ergonomics, emission, oscillation” have been reorganized in order to make it possible for everyone to comprehend regardless of their education levels and the question of “what the monthly income is” has been included in demographic section. The items obtained from the 1st and 2nd pilot studies have been gathered and Driver Satisfaction Scale of total 28 items has been formed in this way. Driver Satisfaction Scale developed within the scope of this study has been applied to 148 women and 148 men who are civil servants. The persons joining the study was informed that “all dimensions of human behavior who are road users are of great importance in transportation security”, that “there are some questions in the survey in order to determine opinions regarding drivers’ behaviors for satisfaction from the car, that “the questions don’t have any correct or right answers and the important thing is what they think sincerely”, that “all answers will be kept secret and the results will be evaluated in general. The principle of voluntariness has been based on. In evaluation of the data obtained from the study, various statistical analysis techniques considered appropriate were applied such as descriptive statistical methods, correlation, two independent sample Mann-Whitney test, factor analysis, and correlation analysis. In order to research the validity of the scale’s original structure for this sample, data obtained from the study were subjected to item-level factor analysis using principal components analysis, Varimax Rotation and 7 factors were found the Eigen value of which is above 1 and factor load above 0,50. Moreover, as a result of “scree test” and according to their interpretability it has been understood that they can be reduced to 3 factors and data were forced to 3 factor solution. Brand/model, engine power, driving speed, rapidness, driving comfort, automatic gearbox/power steering, sound insulation, interior design, internal volume, exterior appearance and color are grouped under the same factor. The Cronbach’s alfa value is calculated as 0,83 as a result of the reliability analysis of this factor consisting of 11 items and named as “Performance/Equipment/Comfort”. Ergonomics, safe drive, soundness of body, handling, fuel economy, stiffness, eligibility to the environmental requirements, maintained engine, new tires and safety for children are grouped under the “Safety” factor. This factor’s Cronbach’s alfa value is calculated as 0,82. Finally “Economy” factor is formed by the remaining 8 items (service network, meeting the need for transportation, ease of parking, ground clearance, emission release, compactness, second-hand value and tax) and its Cronbach’s alfa value is calculated as 0,76. Consequently, the Cronbach’s alfa value is calculated as 0,87 as a result of the reliability analysis of the Driver Satisfaction Scale consisting of 28 items. According to the demographic variables whether there is a difference between the scores of the items in the Driver Satisfaction Scale is compared with the Mann-Whitney test statistics. The results obtained from this analysis are as follows: - “Engine power” is more important than the other factors affecting the satisfaction for man drivers with low educational level. - “Driving speed” is more important than the other factors affecting the satisfaction for young drivers with short active driving period. - “Safe drive” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers with long active driving period and high educational level. - “Soundness of body” is more important than the other factors affecting the satisfaction for graduated drivers who have not received the traffic ticket in the last 5 years. - “Interior equipment” is more important than the other factors affecting the satisfaction for drivers with short active driving period. - “Interior design” is more important than the other factors affecting the satisfaction for drivers who have received the traffic ticket in the last 5 years. - “Internal volume” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old and man drivers. - “Fuel economy” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old and woman drivers with long active driving period and high educational level. - “Stiffness” is more important than the other factors affecting the satisfaction for woman drivers who have not received the traffic ticket in the last 5 years. - “Exterior appearance” is more important than the other factors affecting the satisfaction for young drivers with short active driving period. - “Service network” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers. - “Color” is more important than the other factors affecting the satisfaction for drivers with short active driving period, high educational level and high level of income. - “Ease of parking” is more important than the other factors affecting the satisfaction for woman drivers with short active driving period. - “Ground clearance” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers with low educational level. - “Emission release” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old and woman drivers with short active driving period, low educational level and low level of income. - “Compactness” is more important than the other factors affecting the satisfaction for woman drivers who have not received the traffic ticket in the last 5 years and with short active driving period. - “Second-hand value” is more important than the other factors affecting the satisfaction for drivers with low educational level. “Eligibility to the environmental requirements” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers. - “Maintained engine” and “New tires” are more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers with low educational level. - “Safety for children” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers with low educational level and long active driving period. - “Tax” is more important than the other factors affecting the satisfaction for old drivers with low educational level and low level of income.

Bu çalışmada, iş aile yayılımı kavramı incelenerek, Grzywacz ve Marks (2000) tarafından geliştirilmiş olan İş Aile Yayılımı Ölçeği’nin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliğinin sınanması amaçlanmıştır. Çalışma iki farklı örneklemden (n=150, n=320) elde edilen verilerle yürütülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, orijinal ölçekten 2 madde çıkarılmış ve ölçek 4 boyut ve 12 ifade ile doğrulanmıştır. Ayrıca işgören performansı ölçeğinden yararlanılarak, ölçeğin ölçüt bağımlı geçerliliği de sağlanmıştır. Güvenilirlik analizi sonuçlarına göre, her iki örnek için deölçek ,70 ve üzerinde iç tutarlılık katsayılarına ulaşmıştır. Elde edilen sonuçlar, Türkçe’ye uyarlaması yapılan ölçeğin, ülkemizde iş aile yayılım düzeyinin ölçülmesinde geçerli ve güvenilir olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

Kalp yetmezliği, kronik bir hastalıktır ve ilerleyen yaşlarda ortaya çıkmakta ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Kalp yetmezliği ortaya çıkmış, yakınmaları başlamış olan hastalarda, erken tanı, hastalığın ciddiyetinin ortaya konması ve buna göre oluşturulacak tedavi planının yakın takip altında uygulanması ölümlerin azaltılması ve geciktirilmesi açısından önem taşır. Tanıdan itibaren kalp yetmezliği sorunu olan hastaların yaşam kalitelerini artırmak önemli bir klinik öncelik olarak kabul edilmektedir. Metodolojik olarak yapılan bu araştırmanın amacı Minnesota Kalp Yetmezliği ile Yaşam Anketinin Türkçe ?ye ve Türkiye?ye uyarlanması, kalp yetmezliği hastalığına özel olarak kullanılabilecek sağlığa bağlı bir yaşam kalitesi ölçeğini dilimize kazandırılmasıdır. Minnesota Kalp Yetmezliği ile Yaşam Anketi ile dilimizde daha önce de birçok çalışma yapılmıştır fakat güvenilirlik ve geçerlilik çalışması yapılmamıştır. Veri toplama formu; sosyodemografik bilgiler, WHOQOL-Bref genel yaşam kalitesi anketi, SF-36 genel yaşam kalitesi anketi, Minnesota Kalp Yetmezliği ile Yaşam Anketi sorularından oluşmuştur. Veriler bilgisayarda SPSS 17,0 yazılım programında veri tabanı oluşturularak değerlendirilmiştir. Yapısal geçerliliği için Lisrel 8,05 (Scientific Software International, 2003) istatistik paket programları kullanılmıştır.Ölçeğin güvenilirlik ve geçerlilik analizi için, iç tutarlılık analizi, toplam madde korelasyonu ve test-tekrar test güvenirlik ölçümlerinden yararlanılmıştır. Sosyodemografik değişkenler ve eşlik eden risk faktörlerinin dağılımları, sürekli değişkenlerin ortalama ve standart sapmaları, minimum ve maksimum değişkenleri hesaplanmıştır. Olguların tanımlayıcı özellikleri ile ilgili veriler sayı ve yüzdelik ile gösterilmiştir. Ayrıca kullanılan bütün yaşam kalitesi ölçeklerinin alt boyut skorları ve total skorları hesaplanmıştır. p

Güvenilirlik analizinde ömürleri modellemede yaygın olarak kullanılan gamma, Weibull ve üstel dağılımlara alternatif olarak yeni dağılım türleri geliştirilmiştir. Son yıllarda ömürleri modellemede üstel dağılımın farklı bir genişletilmesi olan genelleştirilmiş üstel dağılım kullanılmaktadır. Öte yandan, genelleştirilmiş ters üstel dağılım ise genelleştirilmiş üstel dağılımın bir dönüşümüdür. Bu çalışmada önce genelleştirilmiş ters üstel dağılımın özellikleri detaylı incelenmiş, sonra bu dağılım güvenilirlik analizinde sıkça kullanılan çeşitli veri kümelerini modellemede kullanılmış ve diğer dağılımla karşılaştırılmaları yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Güvenilirlik Analizi, Genelleştirilmiş Ters Üstel Dağılım, Modelleme New distributions have been developed as an alternative to commonly used models such as gamma, Weibull and exponential distribution, in modelling lifetime data in reliability analysis. Recently, a new distribution called the generalized exponential distribution, as an alternative generalization of the ordinary exponential distribution is used in lifetime modelling. On the other hand, generalized inverted exponential distribution is a transformation of the generalized exponential distribution. In this thesis, firstly the distributional properties of the inverted generalized exponential distribution are investigated in detail and then secondly the distribution is used to model some well-known real data sets in reliability literature, and is compared to commonly used models.Keywords: Reliability Analysis, Generalized Inverted Exponential Distribution, Modelling 105

Taşınmaz değerleme; bir taşınmazın ve üzerindeki hakların değerleme günündeki olası değerinin bağımsız, tarafsız ve objektif ölçülere göre kestirimidir. Taşınmazın değerine etki eden bir çok faktör olabilir, bu faktörler taşınmazın cinsine göre değişkenlik gösterebileceği gibi görecelidir. Taşınmaz değerleme konusunda ülkemizdeki yasal düzenlemeler incelendiğinde; taşınmazın değerinde etkili olabilecek diğer objektif unsurların da dikkate alınması gerektiği ifade edilmesine rağmen söz konusu yasal düzenlemelerin hiçbirinde bu objektif unsurların neler olduğu ve bunların değerlemede nasıl dikkate alınacağı açıklanmamaktadır. Taşınmaz değerlemenin en çok kullanıldığı alan ülkemizde yatırımlar için arazi edinimi amacıyla tercih edilen kamulaştırma yöntemi ve arsa-konut alım satımı ve kredi kullandırılması amacı ile piyasada SPK lisanslı firmalarca gerçekleştirilen ekspertiz raporu düzenlenmesi işidir. Bu işlemlerden kamulaştırmada, kamulaştırma bilirkişilik sertifikasına sahip olanlar, SPK lisanslı firmalarda ise değerleme raporlarında imzaları bulunan uzman ve uzman yardımcıları değerleme konusunda yetkin kişiler olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda tez çalışmasında taşınmaz değerleme alanındaki 50 yetkin kişiye anket çalışması yapılmış ve anket sonuçları istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Anket verilerinin değerlendirilmesinde SPSS 15.0 istatistik paket yazılımı kullanılmıştır. İlk aşamada Güvenilirlik Analizi, sonraki aşamada Normallik Varsayımı ve son aşamada ise taşınmaz değerine etki eden faktörlerin ve ağırlıklarının belirlenmesi amacıyla Varyans Analizi uygulanmıştır. Analizler sonucunda taşınmazın değerine etki eden en önemli 15 faktör belirlenmiştir. Güvenilirlik katsayısı 0.933 olarak hesaplanmış, yüksek derecede güvenilir kabul edilmiş ve anketteki 34 olan değişken sayısının istatistiksel olarak normal dağılımda olduğu görülmüştür. Bu faktörlerin ağırlıkları da belirlenerek önem sıralaması yapılmış ve taşınmaz değerlemede taşınmazın değerine etki eden faktörlere yönelik bir standart geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler; Taşınmaz, taşınmaz değerleme, güvenilirlik analizi, normallik varsayımı, varyans analizi. Real-estate valuation is the estimation of the potential value of a property and the rights on it according to independent, neutral and objective criteria on the day of valuation. There may be many factors affecting the value of the property, these factors do not only vary depending on the kind of property, but they are also relative. When the legal regulations in our country about real-estate valuation are analyzed; although it is expressed that other objective factors that can be effective in the value of the real-estate should be taken into consideration, there is no explanation in any of these legal regulations about what these objective factors are and how they will be taken into consideration in evaluation. In our country, the areas in which real estate valuation are used are expropriation method which is preferred for land purchase in investment and expertise report regulation which is done by firms that have free market board license with the purpose of land-housing purchase and sale and loan facilities. In expropriation, those who have expropriation expertise certificate and in free market board licensed firms, experts and assistant experts who sign the valuation reports are accepted as competent people in valuation. Within this context, a survey was conducted to competent people in the field of property valuation and the survey results were statistically evaluated. For the evaluation of the survey data, SPSS 15.0 statistic package software was used. Reliability analysis was made in the first step, the next step was normality assumption and as the last step Variance Analysis was made to determine the factors and significances that affect the property value. As a result of the analysis, the most important 15 factors affecting the value of property were found.The coefficient of reliability was found to be 0.933, the survey was accepted to be highly reliable and the 34 variables in the survey were found to have statistically normal distribution. The significances of these factors were also determined, they were put in an order of importance and a standard for the factors effecting property value in real-estate was developed.Key Words; Real-estate, real-estate valuation, reliability analysis, normality assumption, variance analysis. 113

Bu araştırmada, sıradışı (rutin olmayan) matematik problemi çözme becerilerinin değerlendirilmesine yönelik hazırlanan iki adet performans görevinin, analitik ve bütünsel dereceli puanlama anahtarıyla, dört puanlayıcı tarafından puanlanmasından elde edilen puanlara Klasik Test Kuramı ve Genellenebilirlik Kuramı ile puanlayıcılar arası güvenirlik sınanması yapılmıştır. İki kuramın uygulanması sonucunda elde edilen katsayılar arası farklılaşma olup olmadığı ve hangi kuramın hangi yönlerden daha avantajlı olduğu incelenmeye çalışılmıştır.Araştırmanın ilk aşamasında 2011-2012 Bahar Eğitim-Öğretim döneminde Kütahya İlinde bir merkez ilköğretim okulunda öğrenim gören 181 ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencisine ilk iki hafta tanıtım ve deneme haftası olmak üzere, dört hafta boyunca üç performans görevi uygulanmıştır. Belirtilen öğrencilerden seçilen 132'sinin iki görevde gösterdikleri performanslar dört puanlayıcıya analitik ve bütünsel dereceli puanlama anahtarıyla on gün arayla puanlatılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında elde edilen puanların güvenirliği farklı kuramlara göre incelenmiştir. Klasik Test Kuramında puanlayıcılar arası güvenirlik analizi sınıf içi ilişki katsayısı ve puanlayıcılar arası ilişki katsayısı ile hesaplanmıştır. Aynı performanslara, aynı puanlayıcıların analitik ve bütünsel puanlama anahtarı kullanarak verdikleri puanların ortalamaları arasında fark olup olmadığı bağımlı gruplar t testi ile araştırılmıştır. Genellenebilirlik Kuramında ise her iki puanlama anahtarı için b x g x p ve anahtar çeşidinin değişkenlik kaynağı olarak alındığı b x g x p x a tümüyle çaprazlanmış desenleri kullanılarak güvenirlik analizi yapılmıştır.Araştırma sonucunda Genellenebilirlik Kuramından elde edilen katsayıların Klasik Test Kuramından elde edilen katsayılara göre göreceli olarak daha yüksek olduğu, Genellenebilirlik Kuramının uygulamasının Klasik Test Kuramına göre daha detaylı bilgi sağladığı ve her iki kuramdan da elde edilen bulguların verilerin güvenirliğinin yüksek olduğunu desteklediği görülmüştür. Genellenebilirlik Kuramında kullanılan desenlerin güvenirliği etkilediği, değişkenlik kaynağı sayısı arttıkça ölçmenin amacı bireyin toplam varyansı açıklama yüzdesinin azaldığı görülmüştür.Dereceli puanlama anahtarı türünün de ölçümlerin güvenirliğini etkileyebileceği, bu araştırmada analitik ve bütünsel dereceli puanlama anahtarlarından elde edilen puanların benzer güvenirlik katsayıları verdiği; ancak analitik dereceli puanlama anahtarından elde edilen puanların göreceli olarak daha yüksek güvenirliğe sahip olduğu söylenebilir.Puanlamanın amacına göre puanlama anahtarı ve kuram seçimi yapılması en nihai sonuç olmuştur. In this research, Classical Test Theory, Generalizability Theory and interrater reliability evaluation have been made to the scores of two performance tasks which are based on the evaluation of non-rutin mathematical problem solving abilities obtained from the grading of analytical and holistic rubrics and four raters.On the first stage of research , three performance tasks have been applied for four weeks two of which are presentation and trial periods to the 181 second tier students at a primary school in Kütahya in 2011-2012 spring term. 132 students have been chosen and their performances at two tasks have been scored by four raters with analytical and holistic rubrics following ten days. Reliability of the scores obtained on the second stage of research have been analyzed by different theories. It has been examined whether there is a difference between the scores? means of the same raters to the same performances with dependent sample t test by using interrater reliability analysis, intra-class correlation coefficient, interrater correlation coefficient , analytical and holistic rubrics in Classical Test Theory. In Generalizability theory, reliability analysis have been made for both rubrics by using fully crossed design b x g x p and kind of rubrics used as a facet b x g x px a design.Consequently, coefficients obtained from Generalizability Theory are relatively higher than the ones obtained from Classical Test Theory. The application of Generalizability Theory provides more detailed information than Classical Test Theory and findings of both theories support that reliability of data is high. Patterns used in Generalizability Theory affect reliability of scores. As the number of the source of variability increases, percentage of the description of total variance of the individual decreases.It can also be said that the sort of the rubric affects reliability of scores, analytical and holistic rubrics give similar reliability coefficients , but analytical rubric has relatively higher reliability of scores.Choosing the right rubric and the theory as to the purpose of scoring is the last finding. 169

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012, Bu tezde raylı sistemlerin kısaca tanımları verilmiş, raylı sistemlerin özel bir parçası olan hafif raylı sistemler tanıtılmış, hafif raylı sistemlerin elektrik güç beslemesi anlatılmış ve hafif raylı sistemlerin elektrik güç beslemesinde güvenilirlik analizi yapılmıştır. Güvenilirlik analizi her bir alt sistem için ayrı ayrı yapılmış ve güvenilirlik değerleri hesaplanmıştır. Hesaplanan bu değerlere göre örnek bir trafo merkezi için güvenilirlik değerleri elde edilmiştir. Daha sonra sistemin arızalanma hızı belirlenmiştir. Belirlenen arıza hızına göre sistemin seksiyonlar bazında markov modeli oluşturulmuş ve sistemin çeşitli çalışma senaryolarına göre çalışma durum olasılıkları hesaplanmıştır. Daha sonra tüm sistemin çeşitli çalışma durumlarına göre güvenilirlik değerleri bulunmuştur. Bölümün sonunda sistemin yük durum olasılıkları hesaplanıp çeşitli güvenilirlik indisleri elde edilmiştir. Sonuç olarak hafif raylı sistemlerin güvenilirlik açısından değerlendirilmesi yapılmış, güvenilirliği arttırmanın yolları araştırılmıştır. Bu tezde elde edilen veriler sistemin gelecek davranışı hakkında bilgi verme niteliğindedir. Bu tür çalışmaların artması sistemin daha güvenli tasarlanmasını sağlayacak, bununla birlikte güvenilirlik ile maliyet ilişkisini belirlemede yapılacak analizlerin önünü açacaktır., This thesis briefly defines rail transit systems; introduces light rail transit systems that is a special part of rail transit systems; explains the traction power system of light rail transit system and performs reliability analysis in traction power systems of light rail transit systems. Reliability analysis was individually conducted for every sub-system and reliability values were calculated. Reliability values for a sample substation were obtained through these values calculated and then, system failure rate was determined. Markov model for the system was established on the basis of sections according to the system failure rate and operating state probabilities of the system were identified according to various operational scenarios of the system. Afterwards, reliability values regarding the whole system were calculated according to the various operational status of the system. At the end of this chapter, load state probabilities of the system were calculated and various reliability indices were obtained. As a result, the evaluation of light rail transit systems were carried out in terms of reliability and research regarding alternative ways were conducted so as to increase the reliability. Data acquired through this thesis provide a variety of information on the future status of the system. An increase in the number of such studies will contribute to a more reliable design for the system and pave the way for future analysis regarding the reliability-cost correlation., Yüksek Lisans, M.Sc.

İstatistiksel olarak robustluk uyuşumsuz ölçülere karşı duyarsızlık olarak tanımlanır. Genel olarak ölçüyü yapan kişi ve kullanılan aletlerin mükemmel olmayışından kaynaklanan rasgele hatalar herhangi bir fiziksel kurala uymadıkları için matematiksel olasılık yasalarına göre ele alınmakta ve En Küçük Kareler Yöntemi (EKKY) adı verilen istatistiksel bir yaklaşımın konusunu oluşturmaktadırlar. Bununla birlikte EKKY ve duyarlık analizi ağın robustluğu hakkında bilgi vermezler. Oysa kaba hatalar ve sistematik biaslar ağ sonuçlarını olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedirler. Bu nedenle uyuşumsuz ölçülerin belirlenmesi ve elemine edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla uyuşumsuz ölçü testleri ve robust kestirim yöntemleri kullanılmaktadır. Güvenirlik analizi ile geometrik güç analizinin bir birleşimi olan robustluk analizi ise data snooping yöntemiyle ortaya konulamayan hataların ağ üzerindeki etkilerini sanal bir deformasyon olarak incelemektedir. Uydu jeodezisindeki gelişmelere paralel olarak GNSS ağları klasik ağların yerini almaya başlamıştır. GNSS ağlarında gözlenmiş baz vektörleri arasında korelasyon olduğu için uygun güvenirlik ölçütlerinin kullanılması gerekir. Öte yandan klasik güvenirlik teorisi bir tek uyuşumsuz ölçü olduğu varsayımına dayalıdır. Ancak ağda çoğu kez birden çok uyuşumsuz ölçü olabilir. Bu nedenle çoklu uyuşumsuz ölçüler için genelleştirilen güvenirlik ölçütleri kullanılmalıdır. Bu iki nokta robustluk analizi sonuçlarını da önemli ölçüde etkiler. Ayrıca ağdaki nokta ve baz sayısı arttırılarak veya daha presizyonlu gözlemler yaparak ağın robustluğu iyileştirilebilir. Robustluk analizini GNSS ağları gibi jeodezik ağlara uygularken kullanılan istatistiksel test yaklaşımı ile seçilen güven seviyesi ve test gücünün de sonuçlar üzerinde etkisi vardır., Statistically, robustness means insensitivity to outliers. In general, random errors are the result of human and instrument imperfections. They usually do not follow any physical law and therefore must be dealt with according to the mathematical laws of probability. Random errors are adjusted with the Least Squares Method (LSM) that is a statistical approach. Nevertheless, the LSM and precision analysis do not give any information on the robustness of the network. However, blunders and systematic biases can negatively affect the network results. Therefore, outliers need to be detected and eliminated. For this purpose outlier tests and robust estimation methods have been used. As for robustness analysis, it inspects the effects of errors that cannot be detected by data snooping method on the network as a virtual deformation. Robustness analysis is a combination of reliability analysis and geometrical strength analysis. GNSS networks have taken traditional networks' place in paralel with the progresses in the satellite geodesy. The observed baseline vectors are correlated thus appropriate reliability measures must be used in GNSS networks. On the other hand, the classical reliability theory assumes that there is only a single outlier. However, there could be more than one outlier. Hence, generalised measures of reliability for multiple outliers should be used. These two points dramatically affect the results of robustness analysis. Moreover, robustness of the network can be improved by enhancing the number of points and observed baseline vectors or by making more precise observations. The used statistical testing approach with the selected confidence level and power of the test have an important role on robustness of the network while performing robustness analysis in geodetic networks such as GNSS networks.