Search

Özet Sağlıklı ve kaliteli yaşam, başarılı, mutlu uzun bir yaşam için olmazsa olmazlardandır. Dünya Sağlık Örgütü de (DSÖ) sağlığı, temel insan haklarından biridir diyerek, yaşam için sağlığın ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktadır. Bu konuda yapılan bilimsel araştırmalarda da sağlığın, sağlıklı kalmanın, kaliteli yaşamda, sürdürülebilirliğin önem ve değeri açıklanmaktadır. Sağlıklı ve kaliteli yaşamda, yaşanılan çevrenin, ekonomik ve sosyal yapının etkileri konusunda birçok bilimsel açıklamaya rastlanmaktadır. Yaşam için çevresel bileşenlerden olan hava, su, toprak, çok önemlidir. Solunum yapmak için temiz havaya, günlük ortalama 2,5 litre temiz suya, yaşamak ve beslenmek için kirlenmemiş toprağa ihtiyaç vardır. Son yıllarda kirlenen hava, su, toprak nedeniyle kalp damar, şeker, Alzheimer, Parkinson gibi hastalıkların yaygınlaşması, çevresel kirlenmenin, ekonomik ve sosyal yapıların hayli bozulduğunu göstermektedir. Sağlıklı ve kaliteli yaşam için çevre, ekonomik ve sosyal yapıların geliştirilmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik olarak yapılması gerekenler önemli yer tutmaktadır. Bu çalışmada sağlıklı ve kaliteli yaşam için Sürdürülebilir Dünya Görüşü yapılan çalışmalar ışığında tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sağlık, Kaliteli Yaşam, Kirlenme, Sürdürülebilirlik A SUSTAINABLE WORLDVIEW IN HEALTHY AND QUALITY LIFE Abstract Healthy and quality life is a must for a long, successful, happy life. The World Health Organization also emphasizes the importance of health for life by claiming that health is one of the basic human rights. Scientific researches on this topic also explain the importance and value of health, maintaining health and sustainability of quality life. There exist many scientific explanations about the effects of the environment, economic and social structure in healthy and quality life. Air, water and soil, which are the environmental components, are very crucial for life. Clean air for respiration, an average of 2.5 liters of clean water per day and uncontaminated soil are needed to live and take nourishment. The widespread diseases such as heart, vein, diabetes, Alzheimer and Parkinson due to polluted air, water and soil in recent years point out the significant deterioration of environmental, economic and social structures. The development of environmental, economic and social structures for health and quality of life and the important issues to be done in order to ensure sustainability are important. In this study, sustainable worldview for healthy and quality life is discussed on the basis of performed researches. Key words: Health, Quality Life, Pollution, Sustainability

Bu çalışma, Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi ve Türkiye'nin su yönetimi politikası ile olan ilişkisine odaklanmaktadır. Tezin amacı, Su Çerçeve Direktifinin Türkiye'nin su yönetimi politikasının farklı boyutları üzerindeki etkilerini anlamak ve analiz etmektir. Bu tez, Türkiye'nin su yönetimi politikasındaki hukuki söylemler, organizasyonlar ve politika ağlarının değişim açısından daha esnek olduğunu savunurken, Su Çerçeve Direktifinin uygulanması için gerekli değişikliklerin önemli bir bölümünü oluşturan kurumsal düzenlemelerin değiştirilmesi gerekliliği üzerinde durmaktadır. Ayrıca Su Çerçeve Direktifi ve amaçları doğrultusunda Türkiye'nin uyum süreci üzerinde durulmuştur. Bugüne kadar yapılmış tüm çalışmaların üzerinde durularak Türkiye'nin su konusunda yapması gerekenler ve giderilmesi gereken sorunların politika analizi yapılmıştır. This study concentrates upon the relationship between the European Union Water Framework Directive and Turkey's policy on water management. The thesis aims to understand and analyse the effects of the Water Framework Directive on different dimensions of Turkey's water management policy. This thesis argues that the legal discourse, organizations and policy networks in Turkey's water management policy are more flexible in terms of change and emphasizes the need to change the institutional arrangements that make up an important part of the changes necessary for the implementation of the Water Framework Directive. Moreover, the study discusses Turkey's harmonization process in line with Water Framework Directive and its objectives. By analysing all the studies conducted so far, a policy analysis has been carried out on what Turkey needs to do about water and the problems that need to be solved. 109

Akuaponik sistemler uygulanabilir alternatif bir tarım yöntemi olarak son zamanlarda oldukça yaygınlaşmıştır. Birçok ülkede ve son yıllarda Türkiye'de bu sistem gelişen teknolojinin yardımıyla modern bir şekilde uygulanmaktadır. Bu sistemin kazandığı popülerlik ve uygulanabilirlik ışığında, bu tez çalışması yürütülmüştür. Bu çalışmada, Japon balığının (Carassius auratus) gelişimi akuaponik (APS) ve kapalı devre (sump filtre) (SFS) sistemlerde karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve bu iki farklı filtre sisteminin su parametrelerine olan etkileri araştırılmıştır. APS'de roka (Eruca vesicaria) bitkisi kullanılmış, bu bitki mikroyeşillik olarak üretilmiştir. Bitkinin su kalitesine etkisi SFS ile kıyaslanarak sistemlerin filtrasyon verimlilikleri incelenmiştir. Canlı ağırlığı ortalama 1,76±0,03 gr olan Japon balıkları altı adet akvaryuma, her birine on beşer adet olacak şekilde stoklanmıştır. Roka tohumları üç gün suda bekletilip filizlendirilmiştir. Daha sonra her bir Akuaponik yatağına yaklaşık 200 adet tohum olacak şekilde serpme yöntemi ile tohumlar ekilmiştir. 60 gün süren çalışmada belirli periyotlarla NH3-N, NO2-N, NO3-N, PO4, bazı anyon ve katyon değerleri ölçülmüştür. Çalışma sonunda Japon balıkları APS'de ortalama 3,11±0,100 gr, SFS'de ise 3,07±0,103 gr canlı ağırlığa gelmiştir. Spesifik büyüme oranları ve yem dönüşüm oranları, APS ve SFS'de sırasıyla 0,94±0,024 - 0,93±0,014 ve 2,04±0,062 - 2,01±0,056 olarak hesaplanmıştır. Her iki grupta yaşama oranları %100 olarak kaydedilmiştir. Çalışma süresince hem APS'de hem de SFS'nde su kalitesi bakımından Japon balığının sağlığını ya da refahını olumsuz yönde etkileyebilecek kötü su koşulları yaşanmamıştır. Başlangıçta pH değerleri 8,5 düzeyinde iken deney sonuna doğru her iki sistemde de pH değeri düşme eğilimi göstermiştir. Bulgular nitrifikasyon işleminin hem APS'de hem de SFS'nde başarıyla gerçekleştiğini göstermektedir. Bununla birlikte, SFS'nde nitrifikasyon işleminin APS'e göre nispeten daha iyi çalıştığı görülmüştür. Çalışmada NH4 değerleri 30. günde APS'de 0,0054 NH4 mg/lt, SFS'de 0,0019 NH4 mg/lt olarak tespit edilmiştir. Deneme sonunda 60. günde ise APS'de 0,0033 NH4 mg/lt, SFS'de 0,0022 NH4 mg/lt olarak kaydedilmiştir. NH4 değerlerinde APS'de önemli oranda azalma, NO3-N değerlerinde ise 30. günden itibaren sürekli bir artışın olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara göre roka filizlerinin yüksek pH ortamında NO3-N'u yerine daha çok NH4'u kullandığı tespit edilmiştir. Rokalar mikroyeşillik boyutu olan 3,78 cm boya 20 günde gelmişlerdir. Takip eden günlerde yüksek pH nedeniyle roka filizlerinin gelişim hızında yavaşlama gözlemlenmiştir. Genel olarak bakıldığında, tez çalışmasına konu olan Japon balığı - roka APS'nin su kalitesini optimal koşullarda tutma konusunda SFS ile benzer olduğu, Japon balığının gelişimi ve yaşama oranı üzerine olumsuz bir etkisinin olmadığı ve roka bitkisinin mikroyeşillik olarak üretiminin mümkün olduğu görülmektedir. Aquaponics has recently been most prevalent as a viable form of alternative agriculture. In many countries and lately in Turkey these systems have been used in a modern way with the help of developing technology. The present study has been carried out in the light of the popularity and practicability of this system. In this study, the growth of goldfish (Carassius auratus) was studied comparatively in aquaponic (APS) and sump filter systems (SFS) and the effects of these two different filter systems on water parameters were investigated. Arugula (Eruca vesicaria) was used in APS and produced as microgreens. The effect of the plant on water quality was compared with SFS and the productivity of filtration systems was examined. Goldfish with a mean live weight of 1,76±0,03gr were stocked in six aquariums each with fifteen goldfish. Arugula seeds were germinated by being kept in water for three days. These seeds were then planted by sprinkling over aquaponic beds each with about two hundred seeds. In the experiment that lasted sixty days, NH3-N, NO2-N, NO3-N, PO4, and some anion and cation values were measured at specific periods. At the end of the experiment, mean live weights of goldfish reached 3,11±0,100 gr in APS, and their live weights reached 3,07±0,103 gr in SFS. Their specific growth rates and food conversion ratio in APS and SFS were calculated to be 0,94±0,024 - 0,93±0,014 and 2,04±0,062 - 2,01±0,056 respectively. The survival rates in both groups were recorded 100%. During the experiment, nothing bad or negative that could affect the health and welfare of goldfish experienced in terms of water quality in both APS and SFS. The pH value tended to decrease in both systems towards the end of the experiment while the pH values at the beginning were at the level of 8,5. The findings showed that the nitrification process had been successfully carried out in APS and SFS. Also, it was revealed that the performance of SFS in nitrification process was relatively better than APS. In the study, the NH4 values was set 0,0054 NH4 mg/lt in APS and 0,0019 NH4 mg/lt in SFS on the 30th day. At the end of the experiment, on the 60th day, it was recorded 0,0033 NH4 mg/lt in APS, 0,0022 NH4 mg/lt in SFS. There was a significant decrease, in NH4 values in APS, however in NO3-N values there was a steady increase since the 30th day of the study. According to these results, arugula sprouts used mostly NH4 instead of NO3-N in high pH medium. The microgreens length of arugula reached 3,78 cm in 20 days. A slowdown growth rates of arugula sprouts was observed due to the high pH in the following days. In general, it is clear in the research that goldfish and arugula which are the subject of the thesis, are similar to SFS in keeping water quality in optimal conditions in APS and there is no negative effect on the growth and survival rate of the goldfish. It is also clear in the present study that it is possible to grow arugula as microgreens. 58

Bu tez, hayatın devamını sağlayan, temel ihtiyacımız olan suyun, artan talebi karşılayabilmesinin çözümü olarak, özelleştirme politikasının önerilmesini irdelemek amacıyla yazılmıştır. Su sorununun boyutları belirlenerek, konu ile ilgili uluslararası alanda yapılan tartışmalar ve alınan kararlar neticesinde şebeke suyu hizmetinin özel sektöre devredilmesi ve uygulamaları incelenmiştir. Artan talep karşısında temiz suya erişimin sağlanması ve/veya arttırılması için gerekli altyapı yatırım ihtiyacının büyüklüğü ile özellikle GOÜ'deki finansman zorluklarını gösteren uluslararası kuruluşlar, su sorunun vahimiyetini vurgulayarak, suyu serbest mal statüsünden çıkararak kıt mal olarak kabul ettiler. Ekonomik bir mal haline gelen suyun en iyi özel sektör tarafından yönetileceği fikri, ÇUŞ'ların da desteğiyle örgütler ve kuruluşlar tarafından ülkelere empoze edilmeye başlandı. Kredi kuruluşları ülkelere kredi verirken özelleştirmeyi şart koştu. Böylece şirketlerin önü açıldı ve desteklenen bu şirketler dünya devleri haline geldiler.Bahsedilen süreç ve özelleştirme uygulamalarının sonuçlarının araştırıldığı bu tezde, özelleştirmenin tek ve iyi bir yöntem olup olmadığı üzerinde durulmuştur. Sonuç olarak tezde, özelleştirme uygulamalarının başarısızlıkları neticesinde, şebeke suyu hizmetinin tüketici kooperatifleri tarafından verilmesinin daha etkin ve etkili olacağı düşüncesine varılmıştır.Anahtar Sözcükler1.Su Sorunu2.Su Hakkı3.Uluslararası kuruluşlar4.Özelleştirmeler5.Çok Uluslu Şirketler This thesis is written up with the aim of semtinizing privatization policies as a solution of meeting the increasing demand of water, our essential need. An examination is made on assigning running water to private sector through determining the matter of water as a result of discussions and decisions made internationally. International organizations, which propound high requirements of infrastructure investment and especially financial difficulties of developing countries for providing and/or increasing fresh water as a matter of that huge demand, in the wake of emphasizing that question as a serious situation and excluding water from the regulation of free goods, regarded as limited goods. The concept of managing water that has become economically an asset from the best private sector is now gradually imposed on countries by organizations and foundations with the help of multinational companies. Credit companies is now enforcing countries to ensure privalization while providing credits fot them. As a result of that the companies became promising and largest economies worlwide.The mentioned process and consequences of privalization implementations are discussed in this thesis and the issue whether privalization is a single and better way is emphasized. In conclusion, it is recognized that as a result of ineffectiveness of privalization implementations providing running water from consumer cooperatives is more efficient and effective in this thesis.Key Words1.Water Problem2.Water Rights3.International organizations4.Privatizations5.Multinational Companies 152

Sanayi devrimi ile büyük bir ivme kazanan çevre kirlenmesinin önlenebilmesi ve çevrenin yeniden kazanılması ile ilgili her ne tedbir alınırsa alınsın, en önemli ve kayda değer çalışma bu konudaki eğitim çalışmalarıdır. Bunun yanında medyanın konuya verdiği önem ve konu ile alakalı yapılan ilgi çekici belgesel çalışmalar halkın bu konuya olan ilgisini arttırmakta ve daha duyarlı davranmasına yolaçmaktadır.Küresel anlamda çevre eğitimi ve çevre bilincinin oluşması, diğer taraftan Mavi Bayrak ya da diğer eko-etiketlerin işleyiş prensibinin oluşmasına da yön göstermiştir. Mavi Bayrak Ödülü ve diğer birçok eko-etiket, gönüllülük esasına dayanırken, işte bu sözü edilen çalışmaların meyvesini topluyor diyebiliriz.Bu çalışmada, eko-etiket kavramı ele alınarak tarihi gelişimi, yer yüzündeki dağılımı, eko-etiket çeşitleri ve halen ülkemizde kullanılmakta olan eko-etiketlere kısaca değinilmiştir. Bunlar içinde gerek ulusal gerekse uluslararası alanda en önemli olanı Mavi Bayrak Ödülü ise ayrıntılı olarak ele alınmış, sistematik olarak ayrıntılandırılmış ve turizm açısından irdelenmiştir. Ülkemizde gündeme geldiği andan itibaren, turizm sektöründeki ivmeye paralel olarak hızlı bir gelişim gösteren Mavi Bayrak eko-etiketi her geçen gün daha da bilinirlik kazanmakta ve turizm sektöründe etkisini daha güçlü hissettirmektedir. Bunun son örneği ise `Yatlarda Mavi Bayrak Ödülü' uygulamasıdır. Environmental pollution has accelerated enormously with industrial revolution. The most important measure, that needs to be taken is educating people on this subject to prevent environmental pollution and to restore environment. Besides education, media and interesting documentary films on the subject is crucial to attract the attention of people. Those will also help people to be sensitive on the environmental problems.Environmental education and environmental awareness in the global sense has directed the principles for the creation of Blue Flag or other eco-labels. Blue Flag Award and many other eco-labels, which work on a voluntary basis, helps us to collect the good results of these concepts.This study discusses briefly eco-label concept, its historical background and worldwide use, different kinds of eco-labels and eco-labels that are currently used around our country. In this study Blue Flag Award which is the most important in national and international area is discussed in detail, systematically detailed and considered from the concept of tourism. Blue Flag eco-label has progressed very fast parallel to progressing tourism industry and has more important effect on the tourism sector . Last example of this is the `Blue Flag Award? application on yachts.Environmental pollution has accelerated enormously with industrial revolution. The most important measure, that needs to be taken is educating people on this subject to prevent environmental pollution and to restore environment. Besides education, media and interesting documentary films on the subject is crucial to attract the attention of people. Those will also help people to be sensitive on the environmental problems.Environmental education and environmental awareness in the global sense has directed the principles for the creation of Blue Flag or other eco-labels. Blue Flag Award and many other eco-labels, which work on a voluntary basis, helps us to collect the good results of these concepts.This study discusses briefly eco-label concept, its historical background and worldwide use, different kinds of eco-labels and eco-labels that are currently used around our country. In this study Blue Flag Award which is the most important in national and international area is discussed in detail, systematically detailed and considered from the concept of tourism. Blue Flag eco-label has progressed very fast parallel to progressing tourism industry and has more important effect on the tourism sector . Last example of this is the `Blue Flag Award? application on yachts.Environmental pollution has accelerated enormously with industrial revolution. The most important measure, that needs to be taken is educating people on this subject to prevent environmental pollution and to restore environment. Besides education, media and interesting documentary films on the subject is crucial to attract the attention of people. Those will also help people to be sensitive on the environmental problems.Environmental education and environmental awareness in the global sense has directed the principles for the creation of Blue Flag or other eco-labels. Blue Flag Award and many other eco-labels, which work on a voluntary basis, helps us to collect the good results of these concepts.This study discusses briefly eco-label concept, its historical background and worldwide use, different kinds of eco-labels and eco-labels that are currently used around our country. In this study Blue Flag Award which is the most important in national and international area is discussed in detail, systematically detailed and considered from the concept of tourism. Blue Flag eco-label has progressed very fast parallel to progressing tourism industry and has more important effect on the tourism sector . Last example of this is the `Blue Flag Award? application on yachts.Environmental pollution has accelerated enormously with industrial revolution. The most important measure, that needs to be taken is educating people on this subject to prevent environmental pollution and to restore environment. Besides education, media and interesting documentary films on the subject is crucial to attract the attention of people. Those will also help people to be sensitive on the environmental problems.Environmental education and environmental awareness in the global sense has directed the principles for the creation of Blue Flag or other eco-labels. Blue Flag Award and many other eco-labels, which work on a voluntary basis, helps us to collect the good results of these concepts.This study discusses briefly eco-label concept, its historical background and worldwide use, different kinds of eco-labels and eco-labels that are currently used around our country. In this study Blue Flag Award which is the most important in national and international area is discussed in detail, systematically detailed and considered from the concept of tourism. Blue Flag eco-label has progressed very fast parallel to progressing tourism industry and has more important effect on the tourism sector . Last example of this is the `Blue Flag Award? application on yachts. 148

Bu çalışmada, güneş enerjisi ile çalışan bir damıtım düzeneği incelenmiştir. Deneyde, 0.56 m2 yüzeyli bir damıtım düzeneği ile Haziran 1989 - Eylül 1989 ayları arasında alınan deneysel ölçüm sonuçları, kuramsal hesaplamalardan elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmış, düzeneğin verimliliği bulunmuştur. Deneyler Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsünde yapılmıştır. Damıtım düzeneğinde, damıtıcı verimine katkıda bulunacak değişkenler deneysel olarak incelenmiş ve bunlar arasında damıtıcı içindeki havanın basıncının düşürülmesi ile damıtıcının dışındaki hava akımı değişiminin (rüzgarın) verime ne şekilde etki ettiği bulunmuştur. Bu deneysel ve kuramsal çalışmalar sonucu, tuzlu ya da kirli sulardan nitelikli, kullanılabilir ve içilebilir su elde etmek için, güneş enerjisi ile çalışan damıtıcıların kullanılmasının kolay, ucuz ve verimli olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu damıtıcılardan, sanayinin damıtık su gereksinimim karşılamada da yararlanılabilir. In this study, a single-effect solar still of 0.56 m2 surface area was built at Hacettepe University Physics Engineering Department. The solar still was used to distill saline water. Experiments were caried out at Beytepe- knkara. Data were taken between June 1989 - September 1989. Experimental results were compared with those obtained from the theoretical calculations and efficiency of the solar still was also found. The parameters which effect the efficiency were also considered. Among them, the effect of decrease of the air pressure inside the still and the effect of air current (i.e. wind) outside the still were invetigated experimentally. In conclusion, it can he said that solar stills can be used efficiently to obtain clean and drinkable water from sea water, waste water and brackish water. Solar stills are easy to built and can also be used in industry to provide partly the distilled water demand. 70