Search

As near-surface mineral resources are being depleted, mining operations are focused on deepening. Rising environmental concerns prefer underground mining methods because their footprint is less than that of surface mining methods. Among the underground mining methods, block caving is a method with low operating costs and comparable production rate to open-pit mines. Mine design and planning optimization is performed to ensure the optimal use of mineral resources with minimal possible extraction costs. Stope boundary optimization is vital in the underground mining planning process, and numerous algorithms have been proposed in that regard. The floating stope algorithm is the most widely used algorithm which is presented for those mining methods where selective mining is possible. This paper tries to apply the floating stope algorithm for stope boundary optimization in the case of block caving. In that regard, a framework is discussed to determine the input parameters of the floating stope algorithm that are suited for block caving including minimum block size, floating ranges, and cutoff grade. These parameters are defined to customize the floating stope algorithm for the block caving method. Then the customized algorithm is applied to optimize the boundary of the underground block caving stope. Then, the corresponding undercut level is determined using the “effective cross-section” heuristic. The procedure is applied in the Songun copper mine. Based on the results, the minable reserve is 617 million tons with an average copper grade of 0.53%.

Although the flotation separation of sulfides and their electrochemical interactions have been examined in some investigations, study the direct relationship between the flotation kinetics of sulfides and their galvanic interactions during the process yet has not been addressed. To fill this gap, an extensive study was conducted to explore the effect of galvanic interactions for chalcopyrite and pyrite on their flotation kinetics when they are wetting ground by three different grinding media types (steel, chromium, and ceramic). Assessment of the flotation test results indicated that there was no galvanic interaction between the ceramic grinding balls and chalcopyrite. The galvanic interactions were mostly related to the grinding of chalcopyrite by steel balls. EDTA analysis showed that by increasing the amount of iron oxy/hydroxy and their precipitations on the surface of chalcopyrite, the recovery of chalcopyrite was decreased. Furthermore, increasing the pyrite content in the flotation of chalcopyrite increased the flotation rate constant and then decreased it. Flotation tests demonstrated that grinding chalcopyrite by ceramic media type, which has lower electrochemical activity in comparison with the other considered media, can be resulted in a higher flotation rate constant and ultimate recovery. Grinding the mixture of chalcopyrite and pyrite by steel or chromium media can show almost the same effect on the flotation rate constant and ultimate recovery. In general, the experimental results showed that by increasing the galvanic interaction, the flotation recovery and flotation kinetics were decreased.

In deep mines with combined mining potential, optimization hauling systems as the technological phase with the largest share in the total operation costs are essential from the aspect of achieving the profitability of the mining project. In this study, using a hybrid semi-quantitative approach, the impacts of haulage systems in large-scale and deep open-pit mines with combined mining potential were evaluated on mining options. According to the results of evaluating the use of the haulage system in the Sungun copper mine, the most appropriate haulage system was selected in-pit crushing and conveying system, truck-shovel, battery trolley, and trolley assist, respectively. Also, the use of the modern haulage system in the Sungun copper mine had a direct impact on the following mining options, respectively, with the intensity of -11.03, 32.94, 11.73, 17.06, and 15.07. (a) independent underground mining, (b) independentopen-pit mining, (c) simultaneous mining, (d) sequential mining, and (e) combinations of simultaneous and sequential. The obtained results indicate that the use of a modern and suitable haulage system for the mine leads to the desire to continue mining with the open-pit method, which leads to an increase in OTD.

The abrasivity of materials is of vital importance in selecting an affordable excavation method in the early stages of a tunneling project. The amount of specific energy and the Mode I and Mode II stress intensity factors in the eroded disc is more than the non-eroded disc. Vickers hardness number rock (VHNR), rock abrasivity index (RAI), Cerchar abrasivity index (CAI), LCPC abrasivity coefficient, and Norwegian University of Science and Technology (NTNU) abrasion test are among the methods for estimating rock abrasivity. Correlations were proposed in this study for estimating the CAI of sandstone and tuff. To achieve reliable comprehensive results, various kinds of sandstone and tuff with different geological properties were selected. Sandstone and tuff samples were collected from different regions. Various tests were then carried out on prepared rock specimens to determine the uniaxial compressive strength (UCS), tensile strength, longitudinal waves velocity, Schmidt hammer rebound hardness, and the equivalent quartz content (EQC). Two correlations were presented by analyzing the experimental results with the help of SPSS and Excel. The first correlation estimated the CAI of sandstone based on the UCS and EQC with a coefficient of determination (R2) of 0.81. Moreover, using data analysis in Excel, another correlation was proposed to estimate the CAI of tuff. The second correlation estimated the Schmidt hammer rebound hardness of tuff with an R2 of 0.88.

The pore geometry and topology properties of rocks are significant for a better understanding of the complex hydrologic and elastic properties. If the complexity of porous media is considered, reliable results can achieve. In three-dimensional imaging of cavities, these complexities are taken into account. In this study, by conducting different methods deep understanding from some sandstones pore space is undertaken. Three series of 2D micro-computed tomography sandstones binary images have been considered, each of them imagined as a 3D binary image. Using novel skeletonization and pore-throat partitioning algorithms some network properties have been evaluated and compared for three cases. Those properties are pore and grain size distribution, throat length frequency, and coordination number frequency. Also, geometric measures in 2D and 3D have been considered using Minkowski functionals. The area, the perimeter and the 2D Euler number of 2D binary images and the volume, the surface area, the mean breadth also known as integral of the mean curvature, and the 3D Euler Number of 3D binary images are considered.

One of the inseparable components of the grinding process in tumbling mills is the grinding media used in them. Despite the simplicity of grinding media shapes in a tumbling mill, their effect on breakage performance as well as on the mill power draw has remained a complex problem. A large share of energy consumption in mineral processing plants is related to grinding operations, so the study of power consumption in this sector is very important. This study compares the effects of conventional rods (simple rods) and grooved rods on the mill power draw in a dry rod mill at various mill speeds and grinding media filling. The results of the study showed that with an increase in grinding media weight and mill speed, power consumption was increased for both types of grinding media studied. The specific power rate decreased with increasing the speed and media filling. By increasing mill speed, the sensitivity of the specific power draw to the grinding media filling was increased. The specific power draw of grooved rods at low and medium speeds was shown to be more than that of simple rods, but at speeds above 60% of the critical speed, the specific power draw of the grooved rods was lower than that of the simple rods. Using an empirical model, the experimental and model values were compared. The results showed that the prediction of the mill power draw using the presented empirical model, in the range of low and medium speeds is more reliable. Therefore, using this model at low speeds is perfectly valid. However, as speed increases, its credibility decreases.

Abrasion and chemical durability of ballast aggregates are considered to be essential characteristics that affect the performance of structures such as railway. Los Angeles abrasion index and weight loss in magnesium sulfate solution are among the most important parameters of rocks that are usually used in engineering designs. These parameters are largely influenced by the texture characteristics of rocks. In this research, seven types of extrusive igneous rocks were investigated in order to evaluate the correlation of textural indices with mineralogical, physical and mechanical characteristics. Engineering characteristics including density, porosity, point load strength, Los Angeles abrasion index and weight loss of magnesium sulfate were measured in the laboratory for the samples. Also, the thin section photographs of the samples were analyzed in ImageJ and JMicroVision image analyzer softwares. Textural indices (texture coefficient, elongation index, circularity index, solidity index and ferret diameter index) were calculated based on the image analysis for all the samples. Finally, the relationships between these indices with mineralogical and physical-mechanical characteristics of the rocks were evaluated. The results showed that non-dimensional minerals such as feldspar and mafic minerals (amphibole, pyroxene and biotite) have a relatively significant relationship with elongation index. Also, very strong linear relationships were observed between Los Angeles abrasion index (R² = 0.90) and weight loss of magnesium sulfate (R² = 0.877) with texture coefficient. Finally, based on the results, it is inferred that textural indices such as textural coefficient can be used in estimating the durability characteristics of aggregates with high reliability. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Chapdoni-Posht-e-Badam complex is located in the structural zone of Central Iran and in the northeast of Yazd province. The study area is one of the areas with high potential for mineralization of rare earth elements. In this research, to investigate the mineralogy and mineralization of rare earth elements, field studies, mineralogy with transmission-reflection light microscope, electron microscope and X-ray diffraction method (XRD), chemical analysis by ICP-MS method have been used. After the studies, the results of studies show the enrichment of rare earth elements in the area. In between, Ce elements with an average grade of 1353 ppm, La with an average grade of 745 ppm, and Y with an average grade of 252 ppm from 170 analyzed samples have high enrichment and Dy-Sm-Gd-Yb-Er elements show slight anomalies. Gneiss, granite, granite-gneiss, magmatite and schist are the most important host rocks for mineralization in the area. These rocks are mainly altered and metamorphosed. The Metasomatization of the host rock is one of the most obvious evidence of alteration for the enrichment of rare earth elements. Different types of minerals have been identified in the region, the main minerals of which are rare earth elements including Bastnasite, Monazite and Allanite. Minerals that can contain trace amounts of rare earth elements include Thorite, Zircon, Uranothorite, Apatite, Fluoroapatite, and Titanite. Tourite and Uranothorite minerals, which are parageneses with rare earth element mineralization, can be considered as tracer minerals of mineralization in the region, and gamma radiometric method can be used to trace and explore the mineralization zones of rare earth elements. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

The Arc Section in the northwest of Birjand is located in the eastern Iran structural zone. The petrography and geochemistry of siliciclastic deposits of this section have been studied in order to determine the lithology and tectonic setting of the source area. Petrographic evidence of sandstone samples, including types of monocrystalline and polycrystalline quartz with non undulose and undulose extinction, the abundance of sedimentary rock fragments and to a lesser extent metamorphic and volcanic lithics, as well as drawing results of the modal analysis of these samples on the tectonic provenance diagrams show that the studied sandstones are the result of recycled orogeny and post collision. Also, based on the geochemical analysis of the major elements of the shale samples, these sediments originate from igneous rocks and belong to the collision tectonic setting. The sistan suture zone is placed between two continental blocks of Lut and Afghan. According to most researchers, subduction of the oceanic crust has played a very important role in the tectonic evolution of this region. The recent studies show that due to the westward subduction of the Sistan Ocean in the Early to Middle Cretaceous, the upper mantle was pushed under the Lut block and the collision between the Lut and Afghan blocks along the Sistan collision zone probably occurred in the Upper Cretaceous. Combining above data and comparing it with the tectonic evolution of the region shows that the results of this study can be used to reconstruct the paleogeography of this area. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Introduction: Considering that weather plays an important role in the performance and distribution of lakes, it is difficult to evaluate how climate affects them. More than half of the world's lakes have dried up over the past years.A playa is an intracontinental dry basin with a negative water level. The sediments forming playas are also controlled by the sedimentary processes governing them. Lake sediments are valuable maps of the physical and chemical history of the lake and its facies patterns (Enzel et al,2003,62). Evaporite sediments are valuable sediments for reconstructing climatic, geographical and paleo-oceanographic conditions because they are sensitive indicators of weather conditions and water chemistry. In general, evaporite minerals are formed whenThe amount of evaporation is equal to or more than the amount of water entering the sedimentation basin. With increasing salinity, as a result of increasing temperature, carbonates, sulfates (gypsum) and rock salt (halite) are formed respectively. But detrital minerals enter the basin, feldspars are the most abundant type of these minerals in the earth's crust, followed by quartz. These types of minerals, like quartz, are the main components of many igneous, sedimentary and metamorphic rocks. In this research, the mineralogical status of paleo-sedimentary environments in the subsurface deposits of Jazmurian playa sediments has been investigated in order to investigate the deposition conditions in the past. Research methodology: This research was carried out in Jazmurian play area located in the southeast of the country in the two provinces of Sistan and Baluchistan and Kerman. The method of this research is field, laboratory and analytical method. Research data includes library data, statistical data, visual data, field data, and laboratory analysis. The stages of field studies include initial visit and sampling. Laboratory analyzes have been performed on sediment samples. First, with mineralogical analysis, the type of minerals and their origin are determined according to their deposition conditions in order to analyze the past climate and their deposition environment. Mineralogical analysis has been carried out in the laboratory of the Geological and Mineral Exploration Organization of the country. Also, analysis (TIC TOC-TS-TC) has been used to determine the amount of total organic carbon, inorganic organic carbon, organic carbon and total sulfur in sedimentary deposits. These analyzes were carried out at the CSIC Research Institute under the supervision of the University of Zaragoza, Spain. Results: Based on the field studies and investigation of the width of the playa, the environments and sub-environments of sedimentation in Jazmurian playa are 4 environments, including clay zone, salty zone, swollen and salty zone, central dry zone (seasonal lake). In this research, the findings of mineralogical analysis of two sediment cores show that there are both erosional and evaporite facies in Jazmurian playa. Constituent minerals in this playa include quartz, anortite, clay, calcite, dolomite, gypsum, halite. The amount of destructive minerals in the region is anorthite, followed by quartz and clay. In core No. 1 of Jazmurian, the value of TS, which expresses the dryness and evaporation of the environment, has varied from 0.01 to 0.04. In this core, the amount of TC varies between 2.2% and 0.8%, and among these, the amount of TOC, which indicates the origin of carbon in plants and animals in the environment, is very small, and the contribution of TIC in the sediments of this core is higher. In core No. 2 of Jazmurian, the value of TS in the sediments of this core from the beginning to the depth of 170-180, which is the highest value in this core and shows an increasing peak. The value of TC varies between 0.8 and 1.08. The highest value of TC in this core is related to the value of TIC and the value of TOC in this core is also very low Discussion & Conclusions: Based on field studies and investigation of sedimentation environments and sub-environments in Jazmurian playa, there are 4 environments including clay zone, salty zone, swollen and salty zone and central dry zone (seasonal lake). These sedimentary sub-environments affected by climate change are transformed into each other in the Holocene period. In this research, the findings of mineralogical analysis of two sediment cores show that there are detrital and evaporite minerals in Jazmurian playa. Constituent minerals in this playa include quartz, anortite, clay, calcite, gypsum, halite. The amount of destructive minerals in the region is first anorthite, then quartz and clay. Investigating the mineralogical values in the Jazmurian region shows the climatic fluctuations in the Jazmurian region. These climatic fluctuations have finally faced an increase in the dryness of the environment, which has led to the creation of a salty and shallow lake in the beginning and finally to the complete drying of the lake and the creation of a playa in the current conditions. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

روند روبه‌رشد برداشت‌های حوزه زمان نیاز این حوزه را به مطالعه در خصوص پردازش داده‌ها افزون ساخته است. باتوجه ‌به حجم بالای داده‌های برداشت شده دستیابی به تسریع در ارایه مدلی با دقت قابل ‌قبول که در برابر نویز نتایج مناسبی را ارایه دهد، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. پردازش داده‌های الکترومغناطیسی حوزه زمان برخلاف حوزه فرکانس، پیچیدگی‌های بسیاری دارد. اغلب روش‌های معکوس‌سازی در این حوزه نیازمند مدل اولیه، جداول دیجیتالی جستجو، محاسبات سنگین ماتریس ژاکوبین و یا مشتقات فریچت هستند. روش زهدی در ابتدا به ‌عنوان یک روش کاربردی برای ارزیابی داده‌های مقاومت ویژه الکتریکی برداشت شده با استفاده از آرایه‌های الکترودی ونر و شلومبرژه معرفی شد که با تعیین مدل اولیه، بر اساس داده‌های برداشت شده مانع از محاسبات سنگین و تکرارپذیر ماتریس ژاکوبین و یا مشتقات فریچت می‌شود. نظر به توانایی روش زهدی در مدل‌سازی داده‌های مقاومت ویژه الکتریکی (رسانایی ویژه)، در این مقاله امکان استفاده از این روش در مدل‌سازی داده‌های الکترومغناطیسی حوزه زمان به وسیله مدل‌های مختلف مصنوعی بررسی شد. نتایج مدل‌سازی به کمک این روش، نشان می‌دهد علاوه بر بهبود نتایج نهایی، این روش پایداری خوبی را در برابر افزودن نویز 5 و 10 درصد به داده‌ها نشان می‌دهد که برای معکوس‌سازی داده‌هایی که نویز بالایی دارند مورد توجه و مطالعه بیشتری قرار ‌می‌گیرد.

یکی از روش‌های ژئوفیزیکی که می‌توان برای اکتشاف ذخایری عمقی استفاده کرد روش مغناطیس‌سنجی است. مرسوم‌ترین ابزار اندازه‌گیری در روش مغناطیس‌سنجی زمینی، مغناطیس‌سنج‌های پروتون است. مغناطیس‌سنج‌های پروتون در مقایسه با حسگرهای میکروالکترومکانیکی گران قیمت و سنگین هستند و اندازه بزرگی دارند. همچنین نرخ نمونه‌برداری این مغناطیس‌سنج‌ها پایین است. این امر باعث می‌شود عملیات صحرایی زمان‌بر و هزینه‌بر باشد. با پیشرفت تکنولوژی، حسگرهای میکروالکترومکانیکی بسیار سبک و ارزان قیمت با نرخ نمونه‌برداری بالا و حساسیتی قابل قبول، معرفی شده‌اند. در این مطالعه یکی از این حسگرها راه‌اندازی شده و سپس برداشت‌هایی بر روی یک ذخیره کوچک آهن که در مجاورت روستای سرسیف در شهرستان سقز استان کردستان واقع است، انجام شده است. نتایج این برداشت‌ها با نتایج برداشت‌های انجام شده با استفاده از مغناطیس‌سنج پروتون مقایسه شده‌اند. این مقایسه نشان می‌دهد در برداشت‌های مغناطیس‌سنجی با استفاده از حسگرهای میکروالکترومکانیکی در محدوده مورد نظر، زمان برداشت حدود 5/8 ساعت و زمان برداشت بر روی همان پروفیل‌ها با استفاده از مغناطیس‌سنج پرتون حدود 30 ساعت است. همچنین هزینه برداشت با استفاده از حسگر به یک پنجم برداشت با مغناطیس‌سنج پروتون کاهش یافته است. به این ترتیب کاهش هزینه و زمان برداشت در یک عملیات مغناطیس‌سنجی که از اهداف این تحقیق است، برآورده شده است.

عملیات چاه‌آزمایی تجزیه و تحلیل رفتار مخزن و چاه بر‌‌ اساس زمان و تخمین پارامترهای مخزنی است؛ برای دستیابی به یک مدل دقیق و به‌روز از مخزن، مهم‌ترین پارامتر مورد بررسی، فشار است که به وسیله‌ فشارسنج درون‌چاهی اندازه گرفته می‌شود. استفاده از ابزار فشارسنج درون‌چاهی مشکلات عملیاتی و هزینه اضافه برای شرکت کارفرما ایجاد می‌کند. روش دیگر چاه‌آزمایی سطحی است که در آن ابزار اندازه‌گیری دبی و فشار در سر چاه نصب می‌شود. از مزایای این روش کاهش قابل توجه هزینه‌ها، سهولت نصب و داده‌‌گیری، عملیات ساده‌تر و ریسک کمتر و امکان داده‌‌گیری برای بازه‌های زمانی طولانی و دیدن اثر مرز در مخازن بزرگ است. مهم‌ترین ایراد آن هم پیچیده شدن محاسبات و ورود خطای ناشی از تاثیر شرایط ستون چاه در داده‌های ثبت شده است. در این پژوهش به کمک نرم‌افزار پایپسیم داده‌های سرچاهی به دست آمده از یک چاه واقع در یک مخزن متعارف نفتی و زیر اشباع، تبدیل به داده‌های ته چاهی شده و سپس آنالیز چاه‌آزمایی بر روی آن‌ها انجام می‌شود و خواص مخزن به دست می‌آید. نتایج به دست آمده از چاه‌آزمایی‌ سطحی با نتایج آزمایشگاهی و نتایج حاصل از چاه‌آزمایی معمولی مقایسه و عملکرد روش چاه‌آزمایی سطحی بررسی می‌شود. مقایسه‌ نتایج، نشان می‌دهد که روش چاه‌آزمایی سطحی قادر است تراوایی، ضریب پوسته، ضریب بهره‌دهی، فشار متوسط و شعاع مخزن را به ترتیب با خطای 2/6، 3/17، 4، 7 و 3/13 درصد نسبت به روش چاه‌آزمایی معمولی پیش‌بینی کند.

تفکیک و به نقشه درآوردن زون‌های دگرسانی در اکتشاف تیپ‌های مس پورفیری اهمیت ویژه‌ای دارد. برای بارزسازی این زون‌های دگرسانی از تکنیک‌های سنجش از دور استفاده شده‌ است. منطقه ظفرقند، در جنوب‌شرق اردستان و شمال‌شرق اصفهان، واقع شده ‌است. بر اساس تقسیم‌بندی زون‌های ساختاری زمین‌شناسی در زون ایران مرکزی و همچنین در بخش میانی کمان آتشفشانی ماگمایی ارومیه-دختر قرار دارد. در این منطقه، هاله‌های دگرسانی مختلفی وجود دارد که شامل فیلیک، پتاسیک، پروپیلیتیک، آرژیلیک و کمی سیلیسی است. در این مطالعه با استفاده از تصاویر سنجنده استر، به شناسایی دگرسانی‌های رسی، آرژیلیک، فیلیک، پروپیلیتیک پرداخته شده‌ است. همچنین از تصاویر لندست 8 برای شناسایی دگرسانی‌های رسی و اکسید آهن استفاده شده ‌است. در این راستا، پس از انجام پیش‌پردازش‌های لازم، روش‌های ترکیب رنگی کاذب (FCC)، نسبت باندی (BR)، کمترین مربعات رگرسیون شده (LS-Fit)، فیلترگذاری تطبیقی (MF) و آنالیز مولفه اصلی (PCA) جهت آشکارسازی زون‌های حاوی این دگرسانی به کار گرفته شدند. از روش‌های بهره گرفته شده روش کمترین مربعات رگرسیون شده، فیلترگذاری تطبیقی در تصاویر استر و همچنین روش نسبت باندی در هر دو تصویر و روش آنالیز مولفه اصلی در لندست نتیجه مناسبی را به همراه داشته ‌است.

شبیه‌سازی دقیق ویژگی‌های هندسی ناپیوستگی‌ها، یکی از اهداف مهم در مهندسی سنگ است. یکی از توانمندترین روش‌های شبیه‌سازی ماهیت تصادفی ویژگی‌های هندسی ناپیوستگی‌ها، مدل‌سازی تصادفی سه بعدی شبکه ناپیوستگی‌های مجزا (DFN) است که طبیعت ناهمگن توده‌سنگ‌های درزه‌دار با ویژگی‌های هندسی که به طور آماری تعریف شده‌اند را ارایه می‌دهد. تاکنون ویژگی‌های ناپیوستگی‌ها از جمله موقعیت، شکل، جهت‌داری، اندازه (پایایی)، فاصله‌داری و بازشدگی درزه‌ها شبیه‌سازی و در مدل تصادفی سه بعدی شبکه ناپیوستگی‌های مجزا به کار گرفته شده است. در این پژوهش، برای شبیه‌سازی زبری از یک راهکار آماری بر پایه برآورد ناپارامتری توزیع به روش کرنل استفاده شده است. با این روش می‌توان حتی آن دسته از ویژگی‌های هندسی ناپیوستگی‌ها که توابع توزیع مشخصی برای آن‌ها ارایه شده است را نیز شبیه‌سازی کرد. پس از شبیه‌سازی مقدار زبری، هندسه زبری نیز باید به گونه‌ای شبیه‌سازی شود که مقدار زبری را تداعی کند. بر این اساس، در این پژوهش، شبیه‌سازی سطح ناپیوستگی با استفاده از روش دو بعدی شبیه‌سازی زبری ناپیوستگی (DRS) انجام و سپس از دو بعد به سه بعد توسعه داده شده است. در نهایت شبیه‌سازی زبری ناپیوستگی به عنوان یک بسته مجزا به برنامه کامپیوتری DFN-FRAC3D اضافه شده است. برنامه کامپیوتری DFN-FRAC3D به عنوان یکی از توانمندترین ابزار در این حوزه قادر است با استفاده از داده‌های برداشت شده و سپس شبیه‌سازی ویژ‌گی‌های ناپیوستگی، مدل بلوکی سه بعدی شبکه ناپیوستگی‌ها را ارایه دهد، بنابراین با اعمال دستاورد‌های این پژوهش در برنامه کامپیوتری یاد شده، از این پس می‌توان با تمامی ویژگی‌های هندسی ناپیوستگی را شبیه‌سازی کرد. برای نشان دادن نتایج حاصل از این پژوهش، خروجی برنامه کامپیوتری DFN-FRAC3D برای شرایط بدون اعمال ویژگی زبری و با اعمال آن در شبکه ناپیوستگی‌های مجزا مقایسه شده است.

این مقاله، یک تحقیق بر پایه شبیه‌سازی دینامیک مولکولی است که به بررسی مکانیزیم جذب سدیم اولئات (NaOl) بر روی سطح 001 کانی اکسیدی و به شدت آبدوست هماتیت در محیط فلوتاسیون و تاثیر آن بر خواص ترشوندگی این کانی می‌پردازد. شبیه‌سازی‌های دینامیک مولکولی انجام‌یافته در این تحقیق، در محیط کد متن‌باز لمپس انجام شد. بررسی خواص ترشوندگی سطح هماتیت نیز با مقایسه ویژ‌گی‌های ترمودینامیکی دو سطح بکر و پوشش داده شده آن به وسیله کلکتور انجام گرفت. شاخص‌های مورد بررسی در مقایسه ترشوندگی دو سطح بکر و پوشش داده شده به وسیله کلکتور، انرژی سطح، محل قرارگیری مرکز جرم مولکول‌های آب، دانسیته آب در لایه‌های تماس و مجاور سطح و ضریب نفوذ سیال در دو سیستم بود. در مجموع نتایج حاصل از شبیه‌سازی‌ها نشان داد، سطح 001 هماتیت به دلیل چگالی بالای بار الکتریکی تجمع یافته، به شدت آبدوست بوده و تنش سطحی بالایی دارد. وجود اتم‌های اکسیژن در سطح هماتیت نیز سبب ایجاد سایت‌های تشکیل پیوند هیدروژنی بر روی سطح کانی شده و آبدوستی سطح را تشدید می‌کند. در مقابل، با جذب سدیم اولئات بر روی سطح هماتیت، کاهش شدید در میزان انرژی سطحی و کاهش تمایل سطح به جذب مولکول‌های آب مشاهده شد. همچنین، میزان تنش سطحی و بار الکتریکی تمرکز یافته بر روی سطح که سبب آبدوستی سطح می‌شد، تا حد زیادی کاهش یافت. همچنین، پوشش سطح به وسیله کلکتور احتمال تشکیل پیوندهای هیدروژنی مابین مولکول‌های آب و سطح هماتیت را از بین برد و در نهایت موجب تغییر رژیم ترشوندگی سطح کانی از آبدوست به آبگریز شد.

Improving the mechanical properties of soil in order to build civil projects is one of the important concerns of civil engineers. For a long time, various methods have been recommended to improve the soil used in projects, and most of these methods have been the result of using past experiences, among which the use of different additives to the desired soil has been one of the most common methods. Today, by using high-tech laboratory equipment, it is possible to select additives needed to improve soil properties based on the type of minerals that make up that soil. Therefore, in the research, using scanning electron microscope and X-ray diffraction method, the type of constituent minerals and the morphology of the soils used in the channels of Azadegan Plain, which mainly had a chalky texture, were studied. The results of the research show that there are changes in the paste limit for all related samples, the lowest value for the sample with 5% lime is an increase of 7.65% and the highest value for the sample with 7% cement is an increase of 113.74%. The angle of internal friction for all samples shows, the lowest value related to the sample with 5% lime, 5% slag is equal to 22.2% and the highest value related to the sample with 5% cement is equal to 6.4% increase.

در پروژه‌های اکتشافی، شناسایی ناهنجاری‌های ژئوشیمیایی در مناطق مختلف ممکن است تحت تاثیر فرآیندهای زمین‌شناسی، پیچیده‌گی‌های خاصی پیدا کنند. برای حل این ابهامات باید از روش‌های مختلف، برای درک صحیحی از اطلاعات موجود، استفاده شود. در این تحقیق با بیان مفهوم خوشه‌بندی سلسله مراتبی جهت شناسایی عناصر مرتبط با کانی‌سازی، تکینگی و نحوه ترسیم نقشه‌های تکینگی در قالب مدل‌های مولتی‌فراکتال و روش ماشین بردار پشتیبان، نواحی ناهنجار که احتمال کانی‌سازی در آن وجود دارد از مناطق زمینه تفکیک می‌شود. در ابتدا با روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی و با استفاده از روش وارد، در خوشه‌های ایجاد شده، دو عنصر طلا و مس به عنوان عناصر مرتبط با کانی‌سازی شناسایی شدند. برای محاسبه شاخص تکینگی این دو عنصر، در هر نقطه از روش مبتنی بر پنجره و رابطه توانی عیار- مساحت استفاده شد. در نهایت با تفکیک مقادیر شاخص تکینگی به دو بخش آموزش و آزمایش و با کمک روش SVM فرآیند طبقه‌بندی و تخمین مقادیر شاخص تکینگی جهت شناسایی مناطق آنومال برای مناطق مجهول انجام پذیرفت. مطالعه موردی بر روی داده‌های مربوط به نمونه‌های سطحی خاک در محدوده کانسار مس پورفیری غنی از طلای دالی به مساحت 900×800 متر مربع واقع در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر انجام شده است. نتایج حاصل از روش ترکیبی استفاده شده در این پژوهش با مطالعات قبلی مطابقت خوبی را نشان می‌دهد. در نتیجه استفاده از این روش‌های ترکیبی معرفی شده می‌تواند راهنمای مناسبی در جهت تولید نقشه-های ژئوشیمیایی در مناطق ناشناخته گردد.

در چند دهه اخیر، استفاده از میکروارگانیسم‌ها و محصولات آنها برای جداسازی زیستی کانی‌ها، به ویژه بیوفلوتاسیون و بیوفلوکولاسیون، بیشتر مورد توجه محققان و صنایع قرار گرفته است. با توجه به مزایای روش‌های زیستی، در این پژوهش به بررسی مطالعات انجام گرفته بر روی جداسازی گالن از کانی‌های معمول همراه آن از جمله اسفالریت، کالکوپیریت و پیریت به کمک میکروارگانیسم‌ها و ترشحات خارج سلولی آنها و نتایج حاصله پرداخته شده است. بر اساس یافته‌ها، سلول‌های باکتریایی گونه تیوباسیلوس، توانایی مناسبی برای بازداشت و فلوکولاسیون انتخابی گالن دارند، لیکن سلول‌های گونه پلیمیکسا، توانایی بازداشت و فلوکولاسیون انتخابی پایینی داشته و اکثر کانی‌های سولفیدی حاضر در پالپ را بازداشت یا فلوکوله می‌کند. به علاوه، سازگار کردن باکتری‌ها، به ویژه گونه پلیمیکسا با گالن و کانی‌های همراه، باعث افزایش ترشحات خارج سلولی از جنس پروتئینی یا پلی‌ساکاریدی خواهد شد. باکتری‌های سازگار شده باسیلوس سابتیلیس و باسیلوس مگاتریوم، توانایی جداسازی گالن را دارند. با توجه به ماهیت آبرانی پروتئین‌های خارج سلولی، جذب کمتر آنها بر روی سطح گالن در مقایسه با اسفالریت، باعث شناوری کانی دوم و بازداشت گالن می‌شود. در مقابل، ترشح بیشتر پروتئین در حضور گالن نسبت به پیریت، در اثر سازگاری، باعث شناوری گالن و بازداشت کانی دوم خواهد شد. همچنین، می‌توان گفت که تمایل پلی‌ساکاریدهای خارج سلولی به جذب بر روی گالن و تمایل پروتئین‌های خارج سلولی به جذب بر روی اسفالریت باعث می‌شود که در صورت تماس مخلوط این دو کانی با EPS باکتریایی، معمولا گالن بازداشت یا فلوکوله شده و اسفالریت تا حدی شناور ‌شود.

در بین روش‌های مختلف بهبود تولید و ازدیاد برداشت نفت، تزریق آب از متداول‌ترین روش‌ها است که اخیرا به‌ طور گسترده‌ای مطالعه شده است. در این مطالعات اثر کیفیت سیال تزریقی بر کاهش تراوایی مخزن و تاثیر تزریق آب بر بهبود تولید مورد بررسی قرار گرفته است. حال‌ آنکه علاوه بر کیفیت مناسب، فراهم کردن آب به مقدار لازم نیز اهمیت بالایی دارد. در این مطالعه، منابع مختلف آب موجود برای پیشنهاد منبع بهینه برای تزریق در یک میدان نفتی نزدیک به خلیج‌فارس بررسی شد. این منابع شامل آب کم‌شور، آب دریا، پساب واحد بهره‌برداری و فاضلاب شهری بود که در این‌ بین آب تولیدی همراه با نفت (پساب میدان‌های نفتی) و پساب‌های شهری در راستای رفع چالش‌های محیط زیستی و کاهش هزینه بالای تصفیه نیز می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای تزریق در میدان‌ها باشند. منابع یاد شده از منظر کیفیت سیال، سازگاری با آب سازندی، تشکیل رسوبات معدنی و امکان استفاده از آن‌ها بررسی شد. در این پژوهش برای تعیین سازگاری سیالات و پیش‌بینی جنس رسوبات احتمالی از نرم‌افزار ژئوشیمیایی OLIScalChem استفاده ‌شده است. در نتیجه این بررسی کمترین مقدار رسوبات ناشی از ترکیب آب سازندی با فاضلاب شهری و بیشترین مقدار مربوط به آب خلیج‌فارس است. توجه به این نکته ضروری است که برای انتخاب سیال تزریقی عوامل غیرفنی متعددی مانند شرایط اقلیمی، مسیر انتقال آب و هزینه‌های مربوطه، توانمندی اقتصادی کشور، مسایل محیط زیستی و اولویت استفاده از منابع آب تاثیر بسزایی دارند.

عملیات بارگیری و باربری در معادن روباز، به ‌عنوان آخرین مرحله‌ فرآیند استخراج در نظر گرفته می‌شود. برای انجام این عملیات، استفاده از سیستم شاول- کامیون به دلیل مزایای زیاد مانند انعطاف‌پذیری بالا، ارجحیت دارد. به‌ دلیل هزینه‌های عملیاتی زیاد، مدیریت مناسب ناوگان و بهینه‌سازی در این بخش به ‌طور قابل توجهی در اقتصاد پروژه موثر است. مساله تخصیص و گسیل کامیون، به ‌ویژه در معادن بزرگ با نقاط بارگیری و تخلیه متعدد بسیار پیچیده است. با توجه به اندازه و پیچیدگی مساله، استفاده از روش‌های حل ریاضی به ‌دلیل زمان حل بسیار زیاد که به استفاده از ابررایانه‌ها منجر می‌شود، توجیه‌پذیر نیست. برای رفع این کاستی‌ها می‌توان از الگوریتم‌های ابتکاری استفاده کرد. در این مقاله، یک الگوریتم ابتکاری در محیط نرم‌افزار MATLAB، برای حل مساله تخصیص و گسیل یک معدن واقعی توسعه داده شده است. با توجه به نتایج به‌ دست آمده، زمان اجرای الگوریتم ابتکاری 39 ثانیه محاسبه شده است. در نهایت حل همین مساله با یک مدل ریاضی موجود طی 24 ساعت، نشان‌دهنده برتری الگوریتم پیشنهادی نسبت به مدل‌سازی ریاضی است.

در این پژوهش، یک رویکرد هیبریدی برای خوشه‌بندی نواحی مستعد کانه‌زایی مگنتیت-آپاتیت در محدوده برگه 1:100000 اسفوردی به کار گرفته شده است که تعداد بهینه خوشه‌ها به کمک یک روش داده محور و مدل فرکتال مقدار- مساحت (C-A) به دست آمده‌ است. بدین منظور، با توجه به ویژگی‌های متالوژنیکی ذخایر هدف در محدوده مورد مطالعه، 9 لایه شاهد که شامل نشانگرهای زمین‌شناسی، ژئوشیمیایی، ژئوفیزیکی و دورسنجی است، از مجموعه داده‌های مکانی استخراج و تولید شده‌اند. از منحنی پیش‌بینی- مساحت (P-A)، به عنوان یک روش داده محور برای تعیین وزن و اهمیت هر لایه استفاده شده ‌است. تکنیک همپوشانی شاخص جهت ادغام 9 لایه وزن‌دار شده، به کار گرفته شده ‌است. در الگوریتم‌های خوشه‌بندی، تعداد خوشه‌ها تاثیر قابل توجهی بر نتیجه مدلسازی پتانسیل معدنی دارد. برای تعیین تعداد صحیح خوشه‌ها، تعداد کلاس‌های نقشه نهایی تولید شده به کمک مدل فرکتالی مقدار- مساحت شناسایی و در ادامه از آن برای اجرای الگوریتم‌های خوشه‌بندی بدون نظارت استفاده شده ‌است. با فرض پنج خوشه (به عنوان تعداد بهینه خوشه‌ها)، سه الگوریتم خوشه‌بندی که شامل k-means، فازی c-means و نقشه خود سازمانده (SOM) است، برای شناسایی مناطق امیدبخش کانه‌زایی هدف به کار گرفته شده‌ است. در بین سه الگوریتم اجرا شده، الگوریتم k-means، بیشترین بازدهی را در شناسایی ذخایر شناخته شده آهن در محدوده مورد مطالعه داشته ‌است؛ به طوری که زون پتانسیل معرفی شده با 8 درصد مساحت محدوده، حدود 65% رخدادهای معدنی را شناسایی کرده است.

با افزایش تقاضای جهانی و همچنین توسعه سریع صنایع آهن و فولاد، مقدار باطله‌های تولید شده ناشی از معدنکاری و فرآوری این فلز، افزایش یافته است. بازفرآوری باطله‌های کارخانه‌های فرآوری سنگ آهن، از دیدگاه اقتصادی (به عنوان منبع ثانویه آهن) و محیط زیستی حایز اهمیت است. هدف از تحقیق حاضر تعیین روشی بهینه برای بازیابی آهن از باطله‌های کارخانه فرآوری سنگ آهن دانه‌بندی بالستان است. بدین منظور پس از نمونه‌برداری از دپوهای مختلف باطله کارخانه فرآوری سنگ آهن بالستان (واقع در شمالغرب ایران) یک نمونه معرف انتخاب و بر روی آن آنالیزهای شیمیایی، کانی‌شناسی، توزیع دانه‌بندی و تعیین اندیس کار باند انجام گرفت. عیار آهن کل در باطله حدود 10 درصد اندازه‌گیری شد که 5/8 درصد از آن در قالب کانی مگنتیت (با درجه آزادی کمتر از 40 درصد) شناسایی شد. مقدار d80 نمونه 7 میلی‌متر و اندیس باند (Kwh/ton) 84/11 اندازه‌گیری شد. برای تعیین روش مناسب بازیابی آهن، آزمایش‌های پیش‌فرآوری مغناطیسی، خردایش و دیویس تیوب انجام گرفت. با پیش‌فرآوری مغناطیسی باطله با اندازه ذرات 10-0 میلی‌متر، تحت میدان 2000 گاوس و به روش خشک، حدود 80 درصد از بار ورودی به درام با عیار آهن کل 5 درصد به باطله منتقل می‌شود. 20 درصد از بار ورودی با عیار آهن تقریبا 24 درصد به کنسانتره بازیابی می‌شود. برای حذف کانی‌های باطله و پرعیارسازی کنسانتره پیش‌فرآوری شده، خردایش و جدایش مرحله‌ای بهترین نتیجه را داشته است. خردایش در دو مرحله برای تولید محصولاتی به ترتیب با ابعاد کمتر 250 و 45 میکرون انجام گرفت. جدایش مغناطیسی نیز در سه مرحله با شدت میدان‌های 3000 و دو مرحله جدایش با میدان 1000 گاوس انجام شد که در نهایت کنسانتره با عیار آهن کل بیش از 66 درصد و بازیابی آهن 88/44 درصد حاصل گردید.

برای طراحی یک معدن بعد از اینکه انجام عملیات زمین‌شناسی، تهیه مدل سه بعدی و مدل بلوکی معدن به اتمام رسید، تعیین محدوده نهایی انجام می‌شود. تعیین محدوده نهایی با استفاده از روش‌های دقیق و روش‌های هوش مصنوعی قابل محاسبه است. مساله تعیین محدوده نهایی از نظر سختی جزو مسایل NPhard است. روش‌های دقیق معمولا به نتیجه‌ای بهتر و بهینه خواهند رسید، اما برای مسایل بزرگ با تعداد بلوک‌های زیاد ممکن است با زمان حل بسیار بالایی قادر به پاسخ‌گویی به مساله باشد. در این شرایط بهتر است از الگوریتم‌های هوش جمعی یا تکاملی برای تعیین محدوده نهایی استفاده کرد. بهینه‌سازی مساله تعیین محدوده نهایی شبیه به مسایل بهینه‌سازی دیگر است که با استفاده از یک منطق الگوریتمی در نرم‌افزار متلب قابل حل است. در اینجا از الگوریتم کشتل در متلب برای بهینه‌سازی محدوده نهایی استفاده شده است. ابتدا الگوریتم کشتل برای حل مساله دو بعدی و سه بعدی پیاده‌سازی شده و در نهایت معدن مس سونگون به عنوان مطالعه موردی انتخاب و نتایج حل مساله تعیین محدوده نهایی با الگوریتم کشتل و نرم‌افزار NPVScheduler مقایسه شده است. نتایج نشان می‌دهد که استفاده از الگوریتم کشتل در مساله تعیین محدوده نهایی معدن مس سونگون اختلاف 47/0 درصدی با نرم‌افزار NPVScheduler دارد. مقایسه الگوریتم کشتل با نتایج لرچ گروسمن در تعیین محدوده نهایی دو بعدی و مقایسه نتایج حاصله از الگوریتم کشتل با نرم‌افزار NPVScheduler در مسایل سه بعدی نشان‌دهنده کارآیی مناسب آن در حل این مسایل است.

Objective: “Improving the mechanical properties of soil to build civil projects is one of the important concerns of civil engineers. For a long time, various methods have been recommended to improve the soil used in projects, and most of these methods have been the result of using past experiences, among which the use of different additives to the desired soil has been one of the most common methods. Methods: Today, by using high-tech laboratory equipment, it is possible to select additives needed to improve soil properties based on the type of minerals that make up that soil. Therefore, in the research, using scanning electron microscope devices and X-ray diffraction method, the type of constituent minerals and the morphology of the soils used in the channels of Azadegan plain, which mainly have a chalky texture, were studied. Results and Conclusions: The results of the research show the changes in the paste limit for all samples, the lowest value for the sample with 5% lime is 7.65% increase and the highest value for the sample with 7% cement is 113.74% increase. The changes in the internal friction angle for all samples show that the lowest value for the sample with 5% lime and 5% slag is 22.2% and the highest value for the sample with 5% cement is 6.4% increase. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Mineralogy and chemical composition are the main indicators for selecting operational parameters for copper leaching from mineral resources and smelting furnace dust. The main goal of this research is to evaluate the dust composition of chalcopyrite concentrate smelting furnaces to improve copper leaching efficiency. In this regard, for four months, samples were taken daily from the dust of the smelting furnaces of Sarcheshme copper complex. Using X-ray diffraction analysis, X-ray fluorescence spectroscopy, scanning electron microscopy with energy dispersive spectroscopy, and reflective light microscopy, the composition of the samples was determined and leaching tests were designed and implemented to determine the main operational parameters. The results of this study showed that the grain size distribution of the samples did not change significantly during the sampling period, but the amount of some elements such as arsenic was varried and fluctuated between 0.17 and 3.90%. The changes of copper and iron were also about 2%. The results of leaching tests of flash furnace dust showed that the solid percentage, acid concentration and temperature are the most important operating parameters. Under the optimal operating conditions, about 65% of copper is dissolved without the use of an oxidizer within a maximum of 60 minutes. By using a two-stage electrochemical process, the conditions for extracting more than 95% of copper from flash furnace dust was provided. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

This study aims to investigate the content, geochemical speciation and mobility of heavy metals as well as mineralogical characteristics of wastes in a coal washing plant (Alborz-e-Sharghi Company). The obtained results revealed that coal wastes as compared to world coal mean are normal to enriched in terms of Pb, Cu, Ni, Cr and As while are depleted with respect to Cd and Zn. XRD analysis indicated that quartz, kaolinite, illite, calcite, calcite, siderite, gypsum and pyrite are present in the studied samples. The results obtained from speciation analysis showed that Pb, As, Cu, Ni and Cr were mainly associated with phases 6 and 5 (sulfide and silicate bound fractions) while Zn and Cd were mostly retrieved from phase 1 (water soluble fraction). The mobility factors also confirms that Zn and Cd with 53.32 and 44.12 % are the most mobilizable elements. This is particularly prominent for 30 years aged coal wastes. This study generally concludes that most mobilized metals such as Zn and Cd have the high potential to find their ways into the surrounding environments and this should be considered in future assessments and management of coal waste produced in the study area. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Background and Objectives Urmia Lake is the largest saltwater in the Middle East, which has been located in the northwest of Iran. Nowadays, various factors have exposed it to dryness and wind erosion, the result of which is the increase in soil salinity, the thinning of solute crystals, and the occurrence of dust storms. Identifying the nature of these dusts specially the mineralogy of them is important in providing solutions to deal with the crisis. Investigating the characteristics and mineralogy of dusts in the region are useful in predicting and controlling ways to reduce their damages, and dust mineralogy is a practical method to determine their origin. In other words, the deposition of dust in different areas can affect the nearby ecosystems by making changes in the texture, composition of elements and even the acidity of the soils of the affected areas. The source of dust is very important in the mineralogy of sedimentary particles and depends on various factors such as geology and soil characteristics as well as climatic conditions. Also, the height of atmosphere which the dusts are there, can be useful in studying the effect of mineralogy in this height. Methodology For this purpose, three flat sites without vegetation and prone to fine dust production were selected from the eastern shore of Urmia Lake, and each site was divided into 3 layers based on the height from sea level, but the first layer was omitted from the studying areas because of the high soil moisture due to low distance to lake, which results in decreasing dust production by this layer, and eventually 2 random samples (0-5 cm) were picked up from each layer. This research work carried out based on 12 selected soil samples from 3 sites and their layers. The soil samples from 0 to 5 cm depth as a surface soil of layers were transferred to trays with dimensions of 3 x 40 x 30 cm in the wind tunnel of agriculture faculty of Tabriz University, with 370cm length, 50cm width and 70cm height, and wind erosion was simulated by applying the maximum wind speed of 45 meters per second to it was done for 15 minutes at each height. Then, the dust particles released at 2 heights of the wind tunnel (10 and 30 cm from the floor of the device) and the control soil sample were subjected to XRD analysis and the obtained diffractions were interpreted using High Score software. Finally, statistical analysis was performed using a nested design to find the effect of factors such as the location, layer and height of the wind tunnel on the content of minerals in windblown dust. Findings The obtained results showed that the dominant minerals in the most dust samples, were quartz, calcite, halite and gypsum with the highest average percent of quartz, because of the widespread occurrences of this mineral in the earth crust. The statistical analysis results revealed the significant effect of layer on quartz at the p<0.01 level, but the effect of site on calcite was significant at the p<0.05 level and the maximum amount of quartz appeared in layer 2 of site 2, while its minimum amount has observed in layer 2 of site 1. The maximum and minimum amount of calcite was found in site 2 and 3 respectively, but predominance of quartz in the dust samples can be attributed to the wind blow within a short distance. Also, the differences can be related to the nature of the parent materials of sites from which soils were derived. Conclusion In general, the presence of calcite as the main mineral in samples is due to study area temperature and precipitation increase and decrease respectively, which cause lake dryness, while gypsum and halite are produced in result of chemical equilibrium process and distribute in salty soils. Gypsum also can be produced during the reaction of calcite and sulfates of sea salts. The dryness of the lake also results in rising the gypsum minerals from dried floor of Lake and the presence of halite is affected by Urmia Lake salts that remain after water evaporation in dried land as a main mineral in soil and dust samples of affected lands. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

تلفیق داده‌ها یکی از روش‌هایی است که با استفاده از آن می‌توان مطالعات اکتشافی در مقیاس ناحیه‌ای را به صورت یکجا و همزمان بر روی همه داده‌های در دسترس از منطقه مورد مطالعه انجام داد. نتایجی که با در نظر گرفتن همه داده‌ها و ارتباط میان آنها به دست می‌آید، دقت و اطمینان بیشتری دارد. در چنین شرایطی عموما از مدل‌سازی پتانسیل معدنی برای تعیین نواحی امیدبخش استفاده می‌شود. در روش جدید معرفی شده در مقاله حاضر ضمن بررسی تئوری زونالیته ژئوشیمیایی در بهبود بخشیدن به نتایج به دست آمده از تهیه مدل پتانسیل معدنی، بخشی از زون فلززایی ارسباران انتخاب و ارایه نقشه آنومالی فوق و تحت کانسار، محدوده‌های کانی‌سازی پنهان و پراکنده معرفی شده بررسی شد. همچنین نقشه‌های شاهد ژئوشیمی تک عنصری، نقشه‌های ژئوشیمی تولید شده با روش زونالیته، ساختاری، دگرسانی و زمین‌شناسی با استفاده از موقعیت اندیس‌های شناخته شده با روش وزن‌های نشانگر وزن‌دهی و تولید و در مرحله بعد برای تهیه مدل‌های پتانسیل معدنی لایه‌های وزن‌دار اطلاعاتی با روش لجستیک رگرسیون (LR) تلفیق شدند. در پایان از رخدادهای معدنی شناخته شده کانی‌سازی مس پورفیری منطقه برای ارزیابی مدل‌های تولید شده استفاده شد که نتایج نشان می‌دهد مناطق مشخص شده برای اکتشاف با استفاده ازمدل تهیه شده با استفاده از نقشه شاهد ژئوشیمی زونالیته، انطباق خوبی با رخدادهای معدنی موجود دارد.

ایران با دارا بودن ذخایر غنی معدنی، استعداد زیادی در توسعه این بخش و به‌ طور ویژه معادن مس دارد. معدنکاری در کشور ظرفیت بالایی برای کمک به اقتصاد و اشتغال دارد. نقش پیمانکاران بخش خصوصی و بررسی مشکلات ورود آن‌ها به حوزه معدن و سرمایه‌گذاری در این بخش، از جمله عوامل تاثیرگذار در به فعالیت در‌آوردن ظرفیت‌های گسترده معدنکاری در ایران است. وجود پیمانکاران کلان در بخش عملیات معدنی نه ‌تنها به ‌عنوان بازویی جدایی‌ناپذیر از پیکره معدنکاری بزرگ‌مقیاس در سطح ملی محسوب می‌شود، بلکه می‌توان به آن به‌ عنوان پیش‌نیاز توسعه اقتصادی پایدار نگریست. به ‌هرحال با وجود مزایای انکار‌ناپذیر و ضرورت وجود پیمانکاران کلان معدنی برای کار در معادن بزرگ‌مقیاس، برخی مشکلات راهبردی مانند تحریم‌های بین‌المللی، عدم دسترسی به ماشین‌آلات معدنی باکیفیت، عدم دسترسی به قطعات یدکی باکیفیت و تکنولوژی روز دنیا، فرسودگی بخشی از ناوگان ترابری، زمان‌بر بودن تامین قطعات یدکی به دلیل شرایط تحریم، نوسانات نرخ ارز، روند تغییرات تورم اعلام ‌شده و نظایر آنها موجب فعالیت محدود پیمانکاران در سطح کلان شده است. در این پژوهش، با تطبیق و تحلیل مشکلات پیمانکاران در معادن بزرگ ایران، به ارزیابی و تحلیل مهم‌ترین چالش‌های پیمانکاران کلان در عرصه معدنکاری به ‌ویژه معادن بزرگ مس پرداخته و راهکارهای حمایتی از جمله، فراهم کردن امکان واردات ماشین‌آلات به‌روز و بزرگ معدنی، تامین قطعات یدکی، متناسب‌سازی تعدیل با تورم، تدوین فهرست‌بهای خاص رشته معدن و نظایر آنها برای تداوم فعالیت پیمانکاران معدنی ارایه شده است.

ذخیره‌سازی هوای فشرده یکی از روش‌های ذخیره‌سازی انرژی است. مهم‌ترین قسمت سیستم ذخیره‌سازی هوای فشرده، مخزن ذخیره‌سازی است. در این تحقیق رفتار و پایداری بلندمدت مغار نمکی به عنوان محل ذخیره‌سازی هوای فشرده بررسی شد. بر اثر ساخت و بهره‌برداری از مغار نمکی، شرایط تنش برجا در اطراف مغار تغییر کرده و باعث ایجاد اختلاف تنش برجا در اطراف مغار می‌شود. اختلاف فشار بین تنش برجا و فشار درون مغار باعث همگرایی مغار و آسیب‌هایی در اطراف آن می‌شود. در این تحقیق از سنگ‌ نمک گنبد نمکی نصرآباد واقع در اطراف کاشان برای آزمایش خزش استفاده‌ شد. برای بررسی رفتار خزشی سنگ نمک، آزمایش خزش در سه سطح تنش به ‌صورت پلکانی انجام شد. پارامترهای مدل رفتاری لابی 2 (LUBBY 2) محاسبه شد. با استفاده از نرم‌افزار المان محدود LOCAS مغار شبیه‌‌سازی و رفتار و پایداری آن بررسی شد. نتایج آزمایش‌ها و مدلسازی مشخص کرد که با افزایش تنش در هر مرحله شیب قسمت ثانویه خزش افزایش یافته، می‌توان نتیجه گرفت با افزایش تنش ضریب ویسکوزیته ماکسول کاهش یافته است. مغار شبیه‌سازی شده آهنگ افت حجم 68/0 درصد سالیانه دارد و میزان جابه‌جایی در قسمت نیمه پایین مغار بیشتر از قسمت نیمه بالایی مغار بوده است. سقف مغار تمایل حرکت به سمت پایین و کف مغار تمایل حرکت به سمت بالا داشته است. ضریب ایمنی مغار بر اساس معیار اتساع دوریس نیز با افزایش عمق، کاهش و احتمال اتساع در دیواره مغار افزایش یافته است.

یکی از نتایج عملیات انفجار، حرکت توده خرد شده است که با توجه به نوع ماشین‌آلات، ممکن است نقش مستقیمی در راندمان عملیات بارگیری داشته باشد. در این بررسی با استفاده از نرم‌افزار المان مجزای UDEC نحوه‏ حرکت توده‏ خرد شده حاصل از انفجار مدلسازی شده است. از آنجا که نرم‌افزار المان مجزای UDEC قابلیت مدلسازی تمامی فرآیند انفجار را ندارد، برای مدلسازی حرکت توده خرد شده باید ضرایب میرایی را به گونه‌ای تغییر داد تا حرکت آزادنه‏ بلوک‌ها پس از انفجار را مدلسازی کند. بر اساس نتایج مدلسازی عددی با استفاده از یک تابع نمایی منفی و تعیین سه مقدار مشخصه برای آن (مقدار اولیه، حد آستانه و توان) می‌توان نتایج جابه‌جایی توده‌ خرد شده بر اثر انفجار را مدلسازی کرد. به کمک این تابع میراکننده بلوک‌های انفجاری با یک و دو ردیف چال مدلسازی شده است. نتایج این مدلسازی‌ها نشان می‌دهد که میزان جابه‌جایی توده خرد شده برای انفجار دو چال انفجاری، وابسته به زمان تاخیر بین دو ردیف بوده و برای زمان‌های تاخیر 17ms و 50ms بیشترین جابه‌جایی افقی توده‌ خرد شده به ترتیب برابر 30m و 55m بوده است. این مقادیر انطباق مناسبی با مقادیر اندازه‌گیری شده در عملیات میدانی انفجار نشان می‌دهد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که با تغییر در مقادیر مشخصه‌ تابع نمایی منفی تعریف شده برای تغییرات ضریب میرایی در مدل، می‌توان سرعت حرکت بلوک‌ها، جابه‌جایی آن‌ها و هندسه‌ کپه در قرار نهایی را تعیین کرد که بیانگر قابلیت بالای روش المان مجزا در مدلسازی عددی حرکت توده‏ خرد شده است.

جهت طراحی سیستم زهکشی مناسب در یک معدن روباز، به شناخت دقیق شرایط هیدروژئولوژیکی و عوامل موثر بر وضعیت آب‌های زیرزمینی منطقه معدنی نیاز است. از عوامل مهم برای بررسی شرایط هیدروژئولوژیکی یک منطقه معدنی، شناخت وضعیت حوضه آبریز، تغییرات زمانی و مکانی سطح پیزومتریک و دامنه اختلالات ناشی از فعالیت‌های معدنکاری، شرایط جوی و وضعیت تکتونیکی منطقه است. شرایط هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی معدن روباز سنگ آهن سنگان نیز متاثر از عوامل جوی مانند بارش و عوامل تکتونیکی شامل تعداد گسل‌ها و روند ‌آن‌ها، فواصل و ارتباط آن‌ها با یکدیگر است. بر این اساس در این تحقیق، تاثیر عوامل مختلف شامل میزان بارندگی، آبراهه‌ها، وضعیت تکتونیک و گسل‌های منطقه و گسترش پیت معدن در طول دوره بهره‌برداری بر نوسانات سطح آب زیرزمینی حوضه آبریز منطقه معدنی سنگ آهن سنگان ارزیابی شد. با بررسی نوسانات سطح پیزومتریک ناشی از این عوامل در دوره زمانی اسفند 1389 تا اسفند 1392 و تحلیل نمودارها و نقشه‌ها مشخص شد که از بین عوامل یاد شده، گسترش پیت آنومالی Cn بیشترین تاثیر را بر افت سطح پیزومتریک آنومالی‌های غربی منطقه سنگان دارد. با ترسیم نمودار همبستگی بین فاصله از پیت و تغییرات تراز آب زیرزمینی مناطق مجاور آنومالی Cn و به دست آمدن ضریب همبستگی حدود 94%، مشخص گردید که شعاع تاثیر گسترش این پیت بر تغییر تراز آب زیرزمینی مناطق مجاور حدود 700 متر است. همچنین، مشخص شد که عواملی همچون میزان بارندگی، وضعیت آبراهه‌ها و وضعیت تکتونیک به طور مستقیم بر نوسانات سطح آب زیرزمینی آنومالی‌های غربی تاثیر چندانی نمی‌گذارند.

وجود مس اکسیدی در کنار طلا، موجب افزایش میزان مصرف سیانور در فرآیند سیانوراسیون و کاهش جذب طلا بر روی کربن و مشکلات عدیده در فرآیندهای پایین‌دستی الوشن، الکترووینینگ و ذوب می‌شود. در پژوهش حاضر، مطالعه افزایش بازیابی انحلال طلا و جذب انتخابی آن بر روی کربن فعال با استفاده از افزودنی آمونیاکی و بررسی تاثیر عوامل مختلف مانند نوع افزودنی آمونیاکی، تغییر سیستم برخورد طلا با کربن از CIL به CIC و افزودن آب‌اکسیژنه و سیانور به محلول فیلتر شده در مرحله جذب در دستور کار قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد اضافه ‌کردن نشادر یا آمونیاک به محلول سیانوراسیون، در نمونه با عیار مس بالا (یک درصد مس) و در نمونه با عیار مس متوسط (نیم درصد مس) موجب افزایش به ترتیب حدود 60 و 30 درصدی بازیابی انحلال شده است. همچنین بازیابی جذب طلا بر روی کربن فعال در خاکی با عیار بالای 5/0 درصد مس از حدود 25 درصد در طی فرآیند CIL معمولی به حدود 100 درصد در طی فرآیند سیانوراسیون آمونیاکی به صورت CIC شد. نتایج نشان داد که آمونیاک مایع نسبت به نشادر، تا 10 درصد بازیابی انحلال بیشتر و تا 3 درصد بازیابی جذب بالاتری را ایجاد می‌کند، در حالی که مصرف سیانور را به نصف و میزان جذب مس بر روی کربن را تا یک سوم کاهش می‌دهد.

معدن سینقان در فاصله 25 کیلومتری شهرستان دلیجان (استان مرکزی) شواهد مهمی از کانسنگ اکسیدهای آهن حاوی مس، طلا و عناصر نادر خاکی (REE) را نشان داده است. در تحقیق حاضر، نمونه کم‌عیار معدن از زون آلبیتی حاوی 69/0 درصد مس و 223، 186 و 55 گرم در تن سریم، لانتانیم و نئودیمیم فرآوری و با نتایج همبستگی عناصر در نمونه‌های ژئوشیمیایی مقایسه شد. سریم، نئودیمیم و لانتانیم بیشترین همبستگی را با یکدیگر و با عنصر توریم نشان دادند. ضریب همبستگی REE سبک با فسفر غالبا منفی بوده است. نتایج لیچینگ با سولفات آمونیم نشان داد که رخداد REE در نمونه به صورت جذب روی کانی‌های رسی نیست و بررسی ضریب همبستگی REE با آلومینیم و سدیم در نمونه‌های ژئوشیمیایی نیز موید این موضوع بوده است. نتایج لیچینگ با H2SO4 نشان داد که امکان لیچینگ انتخابی مس وجود دارد. راندمان کم لیچینگ با H2SO4، HCl و HNO3 و در نهایت، راندمان لیچینگ 96 درصد سریم و لانتانیم در شرایط پخت اسیدی نشان داد که بخش قابل توجهی از REE در قالب کانی‌های مقاوم است. نسبت عیار REE در کنسانتره مغناطیسی نزدیک به آهن است. مطابق آنالیز همبستگی عناصر در نمونه‌های ژئوشیمیایی، همبستگی کلسیم با REE در محدوده 2/0- تا 3/0- است. در آزمایش فلوتاسیون نیز علیرغم اینکه کلسیم 5/3 برابر در کنسانتره افزایش عیار داده است، این افزایش برای REE کمتر بوده است. از نتایج این تحقیق می‌توان در موارد مشابه به ویژه در مطالعات مراحل اولیه اکتشاف و امکان‌سنجی فرآوری استفاده کرد.

Ruchun-Mazar region is located in southern Sanandaj-Sirjan Zone, southwest of Baft city in Kerman province, Iran. Seh Chah, Chah Sorbi, Chah Nar, Zardbazi Dar, and Chah Sorbi Arjmand Pb-Zn deposits located in this region were investigated. The most outcrops of the geological units in the area include the Paleozoic metamorphic complexes of Gol Ghohar (amphibolite, gneiss and micaschist), Ruchun (schist, marble, calcschist, black chert, slate and phyllite), and Khabar (marble, calcschist). Microdioritic, monzodioritic and diabasic dykes have intruded into the metamorphic units. Dolomitic and calcitic marble of Ruchun complex is the host rock for Pb-Zn mineralization. Primary mineralization in Seh Chah, Chah Sorbi, and Chah Nar deposits includes galena, sphalerite, and pyrite ± chalcopyrite along with quartz, calcite, and dolomite ± barite. Vein-veinlet, open space filling, brecciated ± disseminated ± laminate structures and textures can be seen in these deposits. The most important alterations in these deposits are silicification and carbonitization (calcitic and dolomitic alterations). Primary sulfide ore in Zardbazi Dar and Chah Sorbi Arjmand deposits has been weathered and mining has been carried out on nonsulfide ore (supergene ore). The nonsulfide ore formed at the expense of sulfides, and mainly consists of smithsonite, hydrozincite, hemimorphite, and cerussite. It seems that these deposits belong to the direct replacement and, to a lesser extent, wall rock replacement nonsulfide zinc deposits. Based on the geological, mineralogical and alteration evidence, the primary mineralization in the region can be divided into two groups of SEDEX type (Chah Sorbi deposit) and vein type (Chah Nar and Seh Chah deposits). It was concluded that under supergene conditions in some deposits, nonsulfide ore was also formed. Moreover, the deposits of this region can be categorized into primary sulfide (hydrothermal) and nonsulfide (supergene). Introduction Iran embraces extensive areas having high potential for carbonate-hosted (CH) Zn-Pb deposits due to the suitable geodynamic conditions and the occurrence of large carbonate platforms (Rajabi et al., 2012). A wide variety of Zn-Pb deposits have been reported along Sanandaj-Sirjan Zone (SSZ) in Iran. The development of SSZ is related to the generation of the Neo-Tethys Ocean during the Permian and its subsequent destruction due to the convergent and continental collision between the Arabian and Iran plates during Cretaceous to Tertiary periods (Mohajjel et al., 2003; Ghasemi and Talbot, 2006). Ruchun-Mazar (Rechan) region is located in the southern Sanandaj-Sirjan zone (Fig. 1). This area is located at 75 km southwest of Baft city in Kerman province, Iran. In this region, the lower paleozoic marble rocks of Ruchun complex host numerous Zn-Pb deposits (Fig. 2). Although sulfide mineralization is dominant in this region (e.g., Seh Chah, Chah Sorbi, and Chah Nar deposits), secondary non-sulfide ores are common (e.g., Zardbazi Dar and Chah Sorbi Arjmand deposits). Based on geology, mineralogy, mineralization and alteration, the similarities and differences among the Pb-Zn deposits of this region were investigated. Material and methods At the first step, a 1:50,000 integrated geological map of Ruchun-Mazar region was prepared. Then, a more detailed investigation of the deposits, including field sampling of rock units, ore veins, tunnels and other mining works was done. Field observations were supplemented by petrographic studies and X-ray powder diffraction (XRD) analysis. From the collected samples (224 samples), 95 thin sections, 48 polished thin sections, and 41 polished sections were prepared for petrographic and mineralogical studies. Twenty-eight samples (sulfide and nonsulfide ores and gossan) were analyzed by XRD at the GSI. Nonsulfide ores, which contain Zn, were identified (stained bright red) by Zinc Zap, a solution of 3% potassium ferricyanide K3Fe(CN)6 and 0.5% diethylaniline dissolved in 3% oxalic acid. Results Ruchun-Mazar mining area is located in the southern part of Sanandaj-Sirjan zone (Fig. 1). Based on stratigraphy of the region, chronological sequences from the oldest to youngest include Paleozoic Gol Gohar, Ruchun and Khabar metamorphic complexes, Permian-Triassic metamorphosed carbonates, Jurassic-Cretaceous meta flysch, Cretaceous marbles (Koh-e-Khabar), Eocene-Oligocene flysch, and Quaternary sediments (Fig. 2). Gol Gohar complex (unit Pz2) contains gneiss, micaschist and amphibolite with a probable Cambrian age which has been intruded by mafic intrusive bodies. The Ruchun complex (unit Pz3) is the host complex for lead, zinc and iron mineralizations in the region. Sequence of stratigraphic layers from bottom to the top contains Gol Gohar complex (Camberian), Ruchun complex (Camberian-Ordovician), and Khabar complex (Middle-Upper Devonian), respectively. Metamorphosed carbonate rocks (dolomitic and calcitic marbles) of Ruchun complex (Pz3d and Pz3m) are seen in brown and light to dark gray colors and often alternate associated with metamorphosed sedimentary and volcanic rocks (Pz3sch unit) (Fig. 3A). The Ruchun complex was intruded by microdiorite, monzodiorite, microgabbro, and diabase dikes (Fig. 3B). Quartz and calcite veins have cut most of the Ruchun complex units (Fig. 3C and 3D). Calcitic and dolomitic marbles with probable Permian-Triassic age (Fig. 3E and F) can be seen on Ruchun complex (units PTm and PTd). Mafic (gabbro) to felsic (granite) intrusive bodies (gabbro to granite) were exposed in the west of DehSard village, next to Permian-Triassic dolomite (Fig. 3F). Pb-Zn mineralization in the Mazar-Ruchun region is formed in the calcitic and dolomitic marble (Pz3d and Pz3m) of the Ruchun complex (Fig. 4A, B, C and D). These metamorphosed carbonates are composed of calcite and dolomite, and minor minerals such as muscovite, quartz, and opaque minerals (Fig. 4E and F). Based on the morphology of calcite blade (Burkhard, 1993), and the presence of calcite (type I and II), the temperature of metamorphism of this marble is between 250 and 350 degrees, which corresponds with the green schist facies. Marbles alternate associate with schist (green schist, mica schist and graphite schist) and phyllite (Fig. 3A, E and G). Primary mineralization in Seh Chah, Chah Sorbi and Chah Nar deposits includes galena, sphalerite, pyrite ± chalcopyrite associated with quartz, calcite, and dolomite ± barite. Vein-veinlet, open space filling, brecciated ± disseminated ± laminated structures and textures can be seen in these deposits. The most important alterations in these deposits are silicification and carbonitization (calcitic and dolomitic alterations). Carbonate host rock and structural control can be considered as the most important factors for controlling primary ore mineralization in the Seh Chah and Chah Nar Pb-Zn deposits. Dolomitic and calcitic marble in the Seh Chah deposit are highly altered (Fig. 4B). A number of basic to intermediate intrusive bodies (often as dykes) can be seen in this area. Chah Nar and Seh Chah deposits were formed epigenetically with vein-veinlet, open space filling and brecciated structures and textures (Fig. 5B and C). Graphite schist in Chah Sorbi deposit is sometimes seen alternating with marble in the Ruchun complex sequence. In this deposit, in addition to vein-veinlet, open space filling and brecciated textures (which were also observed in the Seh Chah and Chah Nar deposits), part of the ore has a laminated and disseminated textures. It seems that the type of sulfide mineralization in Chah Sorbi deposit is different from the other two deposits (Fig. 6A to C). In Chah Sorbi deposit, galena, sphalerite, pyrite and chalcopyrite associated with quartz, calcite, organic matter, dolomite and barite were deposited in the hydrothermal mineralization stage (Fig. 6D and Table 1). The effects of metamorphism and deformation in this deposit can be traced by such evidence as microscopic and mesoscopic folds and faults in the ore and host rock (Fig. 6E and F). In contrast, Chah Nar and Seh Chah deposits were formed after the last metamorphic event (probably post Late Cretaceous) and no evidence of metamorphism can be seen in them. Primary sulfide ores in Zardbazi Dar and Chah Sorbi Arjmand deposits have been weathered and mining has been carried out on nonsulfide ore (supergene ore). The nonsulfide ore formed at the expense of sulfides, and mainly consists of smithsonite, hydrozincite, hemimorphite, and cerussite (Fig. 8A and G, and Table 1). Discussion and conclusion Sediment-hosted Pb-Zn deposits represent the world’s largest accumulations of base metals (Goodfellow and Lydon, 2007; Wilkinson, 2014). Table 2 shows a comparison of the general characteristics of these deposits with Pb-Zn deposits in Ruchun-Mazar area. The host rock of the studied deposits (calcitic and dolomitic marble) is different from the SEDEX type deposits (shale as the dominant host rock). Chah Nar and Seh Chah, deposits were formed epigenetically (within fracture and fault and as replacements) and deposited after the last metamorphic event (probably post Late Cretaceous). These deposits are classified as a group of epigenetic deposits and show a significant similarity to MVT deposits, although they also display fundamental differences with this category of ore deposit (especially host rock alteration). The presence of laminated and disseminated textures (before the metamorphism event) in Chah Sorbi deposit classified it as a syngenetic to early diagenetic Pb-Zn deposit (e.g., Irish type or SEDEX). Chah Sorbi deposit shows notable similarity to Howard’s Pass district, Selwyn Basin, of sedimentary exhalative (SEDEX) Zn-Pb deposits (Gadd et al., 2017). Mineralization in Howard’s Pass district (Late Ordovician to Early Silurian) was hosted by carbonaceous, calcareous and, to a lesser extent, siliceous mudstones. Mining works in Zardbazi Dar and Chah Sorbi Arjmand deposits was carried out on nonsulfide ore (supergene ore). The supergene nonsulfide deposits are unmetamorphosed and undeformed. They consist of low-temperature and low-pressure assemblages that precipitated from meteoric fluids, replacing sulfides and carbonate groundmass to form encrustations and fill pore spaces, veins, and fractures. Some of the key controls on the formation of carbonate-hosted nonsulfide Zn-Pb deposits are the nature and availability of near-surface sulfide protore, lithology, sub-aerial exposure, tectonic uplift, climate and favorable hydrology (Hitzman et al., 2003). Hitzman et al. (2003) described two specific forms of nonsulfide ore from various nonsulfide deposits around the world: red ore and white ore. Red ore is gossanous, usually found immediately above the sulfide protore, and typically contains >20% Zn, 7% Fe and Pb, and minor silver (Simandl and Paradis, 2008). Typical red ore nonsulfide minerals include iron-oxyhydroxides, goethite, hematite, hemimorphite, smithsonite, and/or hydrozincite and cerussite (Reichert and Borg, 2008). White ore contains up to 40% Zn but less than 7% Fe and Pb. Smithsonite and hydrozincite are common minerals in white ore with only small amounts of Fe-oxyhydroxides and cerussite (Reichert and Borg, 2008). Zinc and Pb nonsulfides can be used as indirect indicator minerals in exploration for MVT, SEDEX, Irish-type, carbonate replacement, and vein-type Zn-Pb deposits. It seems that Zardbazi Dar and Chah Sorbi Arjmand deposits belong to the direct replacement and lesser extent wall rock replacement nonsulfide zinc deposits. Acknowledgments This study was done supported by a grant of Ferdowsi University of Mashhad. The study is part of the Project number 41179 and also part of the first author’s doctoral thesis. We gratefully thank Dr. Mohammad Salehi Tinoni, Mohsen Jorjandipour, Ali Rashidi, Dr. Ali Amiri and Dr. Ahmad Rashidi Bosharabadi who helped us in different field works. We are grateful to the respected reviewers who played a significant role in the scientific improvement of the article.

کرومیت با مصرف گسترده در صنایع مختلف یکی از فلزات استراتژیک به شمار می‌رود. در میان انواع مختلف کانسارهای کرومیت ایران، کرومیت‌های انبانه‌ای از لحاظ اقتصادی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. از طرفی برنامه‌ریزی برای تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری در زمینه اکتشاف منابع معدنی، نیازمند تخمین‌های دقیق و قابل استناد از کمیت (تناژ) و کیفیت ماده معدنی (عیار) مورد انتظار است. ارایه تخمینی از کیفیت و کمیت ماده معدنی مورد انتظار در محدوده‌های اکتشافی نیازمند ارزیابی کمی منابع معدنی بر پایه مدل‌های توصیفی، چگالی و تناژ- عیار متوسط تیپ‌های مختلف کانساری انجام می‌پذیرد. در این تحقیق از روش ارزیابی سه بخشی، برای ارزیابی کمی منابع کرومیت انبانه‌ای در افیولیت‌های نائین استفاده شده است. این روش با در نظر گرفتن رابطه معکوس بین مساحت نواحی امیدبخش کانسار مورد نظر و چگالی کانسار به بررسی احتمال رخداد کانسار در منطقه مورد مطالعه می‌پردازد. ارزیابی انجام شده، این منطقه را برای اکتشافات بعدی مستعد ارزیابی می‌کند به گونه‌ای که انتظار می‌رود به احتمال 90 درصد حداقل 3 کانسار با تناژ حداقل 46700 تن، به احتمال 50 درصد حداقل 19 کانسار با تناژ حداقل 69400 تن و به احتمال 10 درصد حداقل 40 کانسار با تناژ حداقل 2140000 تن در این منطقه وجود داشته باشد. برای راستی آزمایی نتایج حاصله، با ترسیم منحنی لگاریتمی عیار- مساحت و نیز شاخص سینگولاریتی، جامعه زمینه و آنومالی برای عنصر کروم در منطقه مورد مطالعه به تفکیک مشخص شد. آنومالی‌های کروم در حاشیه شرقی افیولیت نایین، به تعداد حداقل سه آنومالی بارز قابل مشاهده است. این تعداد آنومالی حداقل تعداد کانسار محاسبه شده به وسیله روش ارزیابی سه بخشی را تایید می‌کند.

اولین گام برای اجرای عملیات استخراج در معادن سطحی، احداث شبکه‌ای از راه‌های ارتباطی برای دسترسی به بخش‌های مختلف معدن و انتقال مواد معدنی یا باطله است. برای طراحی موفقیت‌آمیز رمپ در معادن روباز، ارزیابی و تحلیل ریسک ایمنی آن بر اساس شرایط زمین‌شناسی، ویژگی‌های ژئومکانیکی، نوع ماشین‌آلات و طرح معدن ضروری است. در این تحقیق ریسک ایمنی رمپ معادن روباز با هدف تعیین محدوده‌های حادثه‌خیز بررسی شده است. برای این منظور از اطلاعات حاصل از گمانه‌های اکتشافی معدن سنگ آهن چادرملو برای مدلسازی استفاده شده است. در ابتدا مدل بلوکی اقتصادی معدن و رمپ پیشنهادی طبق مفروضات این تحقیق در سناریوهای مختلف مدلسازی شده است. پس از انتخاب مسیر بهینه رمپ، کل طول رمپ در فواصل 100 متری پهنه‌بندی شد تا ریسک ایمنی رمپ در 42 محدوده ارزیابی شود و از طریق محاسبه شاخص کل ریسک، نواحی حادثه‌خیز شناسایی شوند. به این ترتیب پس از ترسیم نمودار پاپیونی و بر اساس نظر خبرگان پنج رویداد آغازین شامل ناپایداری دیواره، سقوط ماشین، پرتاب سنگ، لغزندگی و تصادف به عنوان رویدادهای اصلی منجر به حادثه در طراحی رمپ معادن روباز شناسایی شده و سپس احتمال وقوع هر یک از رویدادهای آغازین و شدت اثر پیامدهای آنها تعیین شدند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق رویدادهای سقوط ماشین و ناپایداری دیواره بیشترین تاثیر منفی را بر ایمنی رمپ دارند. همچنین بیشترین مقدار شاخص کل ریسک برابر 110 (محدوده‌های شماره 37 و 42) و کمترین مقدار آن معادل 5 (محدوده‌های شماره 4، 5 و 9) محاسبه شده است.

هدف این تحقیق بررسی پیش‌بینی قیمت نفت با رهیافت متن کاوی و مدل داده‌‌های بزرگ است. برای استخراج خودکار ویژگی‌های متن از اخبار آنلاین نفت خام از روش شبکه عصبی کانولوشنال استفاده می‌‌شود و از این طریق قدرت توضیح‌دهندگی مدل افزایش می‌یابد. همچنین حالت مختلف سری زمانی با استفاده از تجزیه حالت از روش کانولوشن مورد استفاده قرار می‌گیرد. نزدیک به 13000 عنوان خبری طی سال‌‌های 2021-2011 جمع‌آوری شد و در نتیجه مشخص شد روش‌‌های پیش‌بینی مبتنی بر متن‌کاوی و داده‌های بزرگ مبتنی بر اینترنت از روش‌های دیگر بهتر عمل می‌کند. از این رو می‌توان گفت ارتباط موازی عنوان‌های خبری و تیتر آن‌‌ها و جستجو در موتور جستجوی گوگل در پیش‌بینی دقیق قیمت نفت خام بسیار مناسب است.

سرمایه‌گذاری‌ها و پیشرفت پروژه‌های معدنی بستگی به کمیت و کیفیت منابع و ذخایر معدنی دارد، بنابراین اطلاع از اعتبار تخمین ذخیره معدنی بر اساس روش‌های گوناگون اهمیت فراوانی دارد. این پژوهش به بررسی نقش زمین‌آمار و شبکه عصبی مصنوعی در مدل‌سازی، تخمین عیار بلوک‌های اکتشافی و تخمین ذخیره کانسار پرداخته است. مدل‌سازی توزیع فضایی مقادیر آهن با استفاده از سه روش کریجینگ معمولی، شبیه‌سازی متوالی گاوسی و شبکه عصبی مصنوعی انجام شده است. برای ساخت مدل بلوکی کانسار، از 29 گمانه اکتشافی با میانگین عمق 75/142 متر و مجموع طول 9/4139 متر استفاده شد. تحلیل‏های آماری بر روی 1247 داده کامپوزیت‏ شده 2 متری انجام شد. پس از بررسی‌های آماری، واریوگرافی سه‌بعدی برای شناخت ناهمسانگردی منطقه و انتخاب بهترین واریوگرام و بیضوی جستجو برای متغیر آهن، انجام و مدل سه‌بعدی کانسار برای تخمین عیار به روش‌های کریجینگ معمولی و شبیه‌سازی متوالی گاوسی به دست آمد. همچنین مدل‌سازی و تخمین عیار به روش شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفت. اعتبارسنجی نتایج به دست آمده از روش شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که این تخمین اعتبار بسیار خوبی دارد و به علت سادگی استفاده و عدم نیاز به محاسبات سنگین واریوگرافی جایگزین مناسبی برای روش‏های زمین‏آماری کریجینگ و شبیه‏سازی متوالی گاوسی است. در ادامه نیز بر اساس عیار حدهای مختلف، میزان تناژ و عیار متوسط محاسبه و نمودار عیار-تناژ رسم شد. نتایج نشان می‌دهد که این کانسار به ازای عیار حد 20 درصد، 439 میلیون تن ماده معدنی با عیار متوسط 42 درصد دارد.

این مطالعه توانایی روش انحراف معیار داده‌های چاه‌پیمایی را در زون‌بندی مخزنی بررسی می‌کند. به این منظور، 110 متر از رسوبات یک چاه از سازند داریان در بخش مرکزی خلیج ‌فارس با استفاده از 390 مقطع نازک میکروسکوپی، داده‌های چاه‌پیمایی و تخلخل و تراوایی مغزه بررسی شد. تحلیل رخساره‌ای انجام‌ شده به شناسایی 9 ریزرخساره در پنج زیرمحیط منجر شد. برای بررسی کیفیت مخزنی در هر یک از زون‌ها، گونه‌های سنگی پتروفیزیکی به روش‌های شاخص زون جریانی و رخساره‌های الکتریکی تعیین شدند. بر اساس شاخص زون جریانی، شش واحد جریانی هیدرولیکی برای رخساره‌های مخزن به دست آمد. با استفاده از روش خوشه‌بندی مبتنی بر نمودار و استفاده از لاگ‌های پتروفیزیکی گاما، نوترون و چگالی، 5 رخساره ‌الکتریکی شناسایی شد، سپس این دو روش با هم مقایسه شدند که در بسیاری از فواصل عمقی تطابق خوبی داشتند. زون 1 به دلیل فراوانی زیاد رخساره‌های الکتریکی و واحدهای جریانی با کیفیت مخزنی بیشتر، بهترین کیفیت مخزنی را دارد. زون 2 واحدهای جریانی با کیفیت مخزنی پایین و رخساره‌های الکتریکی با گامای زیاد دارد. فراوانی رخساره‌های الکتریکی با کیفیت مخزنی بالا در زون 3 نسبت به زون 1 کمتر است. برای تعیین زون‌بندی با روش انحراف از معیار، هر داده لاگ مورد نظر از متوسط داده‌ها در کل چاه کسر شد و سپس مقادیر به ‌دست ‌آمده با یکدیگر جمع شدند تا مقدار تجمعی انحراف از معیار محاسبه شود. این روش با سه زون تشکیل‌دهنده سازند داریان منطبق بوده اما همانند روش تعیین گونه‌های سنگی، برای تفکیک واحد‌های مخزنی مناسب نیست.

در این تحقیق، جداسازی فاز جامد و آب در باطله نهایی مدار فرآوری کائولن زنوز بررسی شد. کوارتز، کائولینیت کانی‌های اصلی و به مقدار جزیی کلسیت کانی تشکیل‌دهنده باطله نهایی شناسایی شدند. ته‌نشینی ذرات جامد پالپ، با تغییر پارامترهای مختلف بررسی و تاثیر آنها، در سرعت اولیه ته‌نشینی، شفافیت آب بخش زلال، ویسکوزیته و چگالی پالپ ته‌نشین شده ارزیابی گردید. نتایج نشان داد، با افزایش درصد جامد پالپ ته‌نشین شده از 5% تا 45% (در غیاب فلوکولانت)، سرعت ته‌نشینی به صورت غیرخطی کاهش و شفافیت آب بخش زلال، به دلیل ته‌نشینی بهتر ذرات معلق در درصدهای جامد بالا، افزایش یافت. افزایش pH، سرعت ته‌نشینی را بهبود بخشید و پالپ ته‌نشین شده متراکم‌تر شد. علی‌رغم افزایش سرعت ته‌نشینی، شفافیت آب بخش زلال، به دلیل وجود ذرات ریز معلق در pH های بالا، کاهش یافت. آنالیزها، نشان داد که 55% ذرات معلق در بخش آب زلال ریزتر از 10 میکرون بوده و درصد کانی‌های کائولینیت و کلسیت در بخش معلق، نسبت به خوراک اولیه افزایش یافته است. باتوجه به نتایج حاصل، با افزایش pH بار سطح و پتانسیل زتای ذرات معلق منفی‌تر شده، که این مساله ممکن است باعث افزایش نیروی‌های دافعه ذرات ریز شده و در نهایت به معلق شدن ذرات ریز منجر شود. استفاده از فلوکولانت حتی به مقدار کم نیز سرعت اولیه ته‌نشینی را تا 6 برابر افزایش داده و شفافیت آب زلال را بهبود بخشید، ولی چگالی بخش ته‌نشین شده به دلیل افزایش حجم پالپ، کاهش یافت.

امروزه پذیرش فناوری‌های سبز و توسعه پایدار توجه بیشتری را در صنعت متالورژی به خود معطوف کرده است. در همین راستا، لیچینگ کنسانتره کالکوپیریت با استفاده از مایع یونی 1-بوتیل-3-متیل-ایمیدازولیوم هیدروژن سولفات (BmimHSO4) در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. اثر پارامترهایی همچون دما، غلظت مایع یونی BmimHSO4، غلظت هیدروژن پراکسید، نسبت جامد به مایع و اندازه ذرات بر روی نرخ انحلال کالکوپیریت بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان داد، غلظت هیدروژن پراکسید بیشترین تاثیر و دما کمترین تاثیر را بر روی نرخ انحلال کالکوپیریت دارند. همچنین تحت شرایط، غلظت مایع یونی BmimHSO4 40%، غلظت هیدروژن پراکسید 30%، دما 40 درجه سانتی‌گراد، نسبت جامد به مایع 10 گرم بر لیتر، اندازه ذرات زیر 37 میکرون و زمان ماند 180 دقیقه استحصال مس بیش از 97 درصد به دست آمد. بررسی مطالعات سینتیکی نیز با استفاده از مدل هسته کوچک شونده نشان داد مکانیزم فرآیند لیچینگ کالکوپیریت با استفاده از مایع یونی BmimHSO4 از مکانیزم شیمیایی پیروی می‌کند. همچنین مرتبه واکنش نسبت به غلظت BmimHSO4، غلظت H2O2، نسبت جامد به مایع و اندازه ذرات به ترتیب 5386/0، 933/0، (676/0-) و (1078/1-) محاسبه شد. در این شرایط انرژی فعال‌سازی و ثابت آرنیوس نیز به ترتیبkJ/mol 63/46 و 106×2596/0 به دست آمد.

AbstractIntroduction: Ilmenite is considered the most important source of titanium and its oxide and is usually processed by sulfate, chloride, and smelting processes. In all these processes, incomplete removal of iron combined with titanium is the main problem. In order to improve iron removal, pre-processing of ilmenite by carbothermic reduction processes is a solution used in the industry. Considering the technical and environmental problems of carbothermic, replacing coke by hydrogen, is a new method that brings significant advantages in the subsequent separation processes.Methods: In this research, Kahnuj ilmenite concentrate is first characterized through physical, chemical, and structural analysis techniques. Gas reduction of the ilmenite pellets using pure hydrogen gas was performed, and then reduction products subjected to further characterization. The reduction degree was calculated based on the weight loss after the reduction process. Samples were characterized using optical microscopy, electron microscopy, X-ray diffraction analysis, and energy-dispersive X-ray spectroscopy.Findings: The Kahnuj ilmenite concentrate is composed of the FeTiO3 as the main phase, hematite, and a partial sphene phase within the ilmenite grains. Mn and Mg found in the chemical analysis of the concentrate led to incomplete separation of iron oxides in ilmenite.In this research, a maximum reduction degree of 76% is achievable at a reduction temperature of 1100 °C. With an increase in the reduction temperature, metallic iron diffused out the ilmenite structure and accumulated around the particles. With an increase in the reduction time, the aggregation of the pseudobrookite phase, occurred in the center of the ilmenite particles.

Abstract The present study has been performed to evaluate the prospective effects of activity mining on the mineralogy of sediments in the Dar-e-Allo copper mine, south of Kerman. Sediments affected by Dar-e-Allo mine are divided into six sedimentary groups including: natural background sediments, sediments of waterways leading to the mine, sediments of the Sarmashk River, sediments under the waste rock dump, sediments containing secondary phases, Fe-Mg oxy-hydroxide sediments, and evaporative sediments. Mineralogical studies of sediments as an indicator to evaluate the environmental effects of mining are classified into five main groups including primary and unaltered, carbonate, clay, sulfate and oxide minerals. Sediments in the operational area of the Dar-e-Allo copper mine are associated with extreme mineralogical diversity. The sulphide minerals are the most important source of acid mine drainage and secondary minerals such as gypsum, starkeyite, copiapite, magnesiocopiapite and natrojarosite are the most important temporary reserves of potentially toxic elements (PTEs) and H+ ions. The dissolution of the mentioned minerals, especially during the initial flushing events in the wet season, cause a sharp increase in the acidity and concentration of PTEs in the surface runoff. Keywords: Sediments, Mineralogy, Environment, Daralo Copper Mine Introduction Mining operation and extraction of sulphide ore cause the oxidation of a group of sulphide minerals (pyrite and chalcopyrite) and the production of acid mine drainage (Woo and Choi 2001; Milu et al. 2002; Sinclair 2007). Sediments play an important role in physical, chemical and biological processes resulting from acidic runoff. This research attempt to evaluate the impact of mining activities on the natural sediments of the area by studying the mineralogy of surface sediments. Determining the role of these sediments in the absorption and release of PTEs from the sediments and entry into the water as a threat has great importance. The Dar-e-Allo Cu mine is one of the largest copper mines in the southeastern part of the Urumieh-Dokhtar Magmatic Belt (UDMB), about 120km south of Kerman, Iran. The oldest lithologic unit of this region is Eocene in age. The petrology of the area is predominantly composed of igneous and volcanic rocks. The host of Cu ores in the Dar-e-Allo mine is a massive granodiorite (Alimohamadi et al. 2015). The goal of this study is to evaluate the impact of mining activities on the mineralogy of sediments. Materials and Methods Thirty-one sediment samples from five sedimentary systems were collected at the end of the dry season (September 2019), when evaporative phases are formed due to intense evaporation and the supersaturation process. The sampling locations included waste rock drainages, sediments along the natural streams, evaporative deposits, sediments containing ferrous compounds and natural background sediment. After drying, these samples were sieved. XRD (X-Ray Diffraction) analysis were performed on the samples for identification of minerals by the qualitative method at the Zar-Azma laboratory in Tehran. Discussion of Results & Conclusions Mineralogical results confirmed the presence of 19 minerals in the composition of sediments. The identified minerals are classified into five main groups including primary and unaltered, carbonate, clay, sulphide and oxide minerals. Quartz, albite, orthoclase and hornblende are the most important primary minerals of lithogenic origin in sediment samples. Calcite and siderite are the only carbonate minerals identified in the sediment samples. The six minerals include chlorite, muscovite-illite, kaolinite, illite, montmorillonite and clinoptilolite are the important minerals resulting from alteration identified in the sediment samples. Moreover, five minerals including gypsum, copiapite, magnesiocopiapite, starkeyite and natrojarosite are the minerals that have stored sulfate ions in their composition. Oxide minerals include hematite and goethite. Mineralogical results show that each of the primary and secondary mineralogical compositions will show different environmental effects in the short and long term on the surrounding vital ecosystems. Albite and orthoclase as the major minerals through homogeneous or heterogeneous weathering (consumption of H+ or the production of HCO3-) can play an important role in reducing the acidity of weathering solutions and increasing the absorption of PTEs (Lottermoser 2003). Carbonate minerals neutralize the acid by forming HCO3- or H2CO3 (Skousen et al. 2000; García-Valero et al. 2020). Clay minerals can remove PTEs from Contaminated drains through cation exchange or surface adsorption (Ren et al. 2023). The consumption of H+ ions and the acidity of mine drainage decreases as a result of weathering of clay minerals (Elghali et al. 2021). As a result of the evaporation of sulfated waters, evaporate and secondary minerals with different compositions are deposited (Hammarstrom et al. 2003; Hammarstrom et al. 2005). The presence of copiapite minerals is proof of the acidic conditions of the sedimentation environment (Carbone et al. 2013). Gypsum is another important evaporative mineral in acidic drainage environments (Carbone et al. 2013). The formation of the starkeyite indicates intense evaporative conditions and the presence of Fe sulfide compounds (Sracek et al. 2004). The abundance of Na+ in the water of the mine area has provided suitable conditions for the natrojarosite formation (Bavi 2021). The Na+ required for the formation of natrojarosite is released from the weathering of albite, which is a common mineral in intermediate and acidic rocks (Desborough et al. 2010). The active presence of gypsum as a high degree of dissolution mineral in sulphide sediments (S23-S25) and very high to a dangerous degree of pollution (Bavi et al. 2023) are proof the temporary storage of H+ and PTEs in the mineralogical structure of gypsum. While sulfate salts containing Fe2+, Mn2+, Fe3+, and Al3+ (for example, starkeyite, copiapite, magnesiocopiapite, and natrojarosite) are insoluble (Lottermoser 2003) and are not easily to release H+ and PTEs to the aquatic system. The presence of these evaporite minerals with high dissolution intensity in acidic conditions (S17, S18, S23, S25) corresponds with a very high degree of contamination (Bavi et al. 2023). Hematite and goethite are stable iron oxides that have an active absorption surface and are capable of absorbing cations and anions from the surrounding environment (Carbone et al. 2013). Therefore, these minerals have a potential application in protecting the environment and absorbing PTEs from water and reducing their concentration in the solution phase. Sulphide minerals are the most important source of acid mine drainage, which depending on the composition of the host rock or sediments can cause acid production and the release of PTEs over a continuous time. In the studied area, the evaporate sediments have the highest amount of secondary minerals. The formation of these sediments only temporarily causes the storage of PTEs and H+ ions. Therefore, as a natural cleaning process, they play an important role in preventing the movement and transfer of PTEs into the environment. With the beginning of the wet season, especially during the first flood, water pollution will increase sharply; But with repeated rainfall, the intensity of pollution will decrease. Such a cycle of pollution transfer in the water environment and sediment will be repeated every year.

بارگیری و باربری بالاترین سهم را در هزینه‌های تولیدی معادن روباز به خود اختصاص می‌دهند، بنابراین در انتخاب ناوگان ماشین-آلات بارگیری و باربری ضروری است که به جنبه‌های اقتصادی توجه ویژه‌ای شود. برای درک بهتر از عملکرد اقتصادی ماشین‌آلات ترابری معادن، تاکنون شاخص‌های عملکردی گوناگونی توسط محققان ارایه شده است. در این پژوهش، شکل ویژه‌ای از شاخص عملکرد اقتصادی ارایه شده که بیان‌گر نسبت مقدار درآمد تحصیل شده به وسیله هر یک از ماشین‌آلات بر هزینه کل است. به این منظور با تمرکز بر روی ناوگان بارگیری و حمل در یک معدن روباز مشتمل بر 87 کامیون معدنی (64 عدد ماشین 100 تنی و 23 عدد ماشین 36 تنی) و همچنین 18 ماشین بارکننده (13 عدد بیل مکانیکی و 5 عدد شاول) به ارزیابی شاخص عملکرد اقتصادی ماشین‌آلات ناوگان ترابری یاد شده پرداخته شده است. به این منظور، در ابتدا هزینه کل و میزان درآمد حاصل از عملکرد هر یک از ماشین‌آلات با توجه به اطلاعات اقتصادی در دسترس برای هر ماشین، مشخص شده است، سپس شاخص عملکرد اقتصادی برای هر یک از ماشین‌آلات باربری و بارگیری محاسبه و با یکدیگر مقایسه شده است. نتایج نشان می‌دهند که بیل‌های مکانیکی به دلیل داشتن ظرفیت پایین و کم بودن زمان تعمیرپذیری آن‌ها نسبت به شاول‌ها‌، عملکرد بهتری دارند. علاوه بر این، با بررسی برند ماشین‌های مختلف مشخص شد که کامیون‌های سری C 100 بهترین عملکرد را در بین کل کامیون‌های باربری داشته و مقدار شاخص عملکرد آن به طور متوسط برای هر یک از آن کامیون‌ها 82/2 است.

در بازار فلزات اساسی، دو فلز مس و آلومینیم به دلیل استفاده در صنایع مختلف، جزو فلزات پرطرفدار در صنایع تولیدی و ساخت‌اند. از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت این فلزات می‌توان به شاخص دلار، قیمت نفت، قیمت سایر فلزات، میزان ذخایر، رشد اقتصادی کشور‌ها اشاره کرد. شواهد تجربی نشان داده است که بازارها از یکدیگر جدا نیستند و نوسانات در بازار‌های مختلف با یکدیگر در ارتباط هستند. سرریز قیمتی نیز حاکی از انتقال نوسانات قیمت بین بازار‌ها است. با توجه به این‌ که کشور ایران از نظر تولید آلومینیم و مس رتبه مناسبی دارد و صادرات مس و آلومینیم جزو ده قلم عمده کالای صادراتی غیرنفتی است، در نتیجه بررسی عواملی که در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر قیمت مس و آلومینیم تاثیرگذار هستند، برای سیاستگذاران، صاحبان کسب و کارهای مرتبط و سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی و کالایی حایز اهمیت است. از این‌رو در پژوهش حاضر تلاش شده تا با استفاده از مدل‌های DECO-GARCH و NARDL به بررسی عوامل تاثیرگذار کوتاه‌مدت (با تاکید بر اثر سرریز) و بلندمدت بر قیمت این دو فلز باارزش پرداخته شود. طبق نتایج مدل کوتاه‌مدت، وجود اثر سرریز در مدل‌ها تایید شد. نتایج نشان می‌دهد که این اثر در واریانس تغییرات داده‌ها قرار دارد. در واقع هر نوسانی در هر یک از متغیر‌ها به ‌صورت آنی بر نوسان سایر متغیر‌ها اثرگذار است. طبق نتایج مدل بلند‌مدت، قیمت نفت، رشد اقتصادی، تغییرات تکنولوژی، شاخص تولیدات صنعتی، قیمت فلزاتی مانند نیکل و آلومینا، شاخص سهام، شاخص تولید خودرو اثر معناداری بر قیمت جهانی مس و آلومینیم دارند.

تنظیم خواص سیال حفاری با استفاده از افزایه‌های مناسب برای افزایش راندمان عملیات حفاری اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه، اثر نانوذرات اکسید سیلیسیم و اکسید آهن در ترکیب با پلی اکریل آمید بر خصوصیات رئولوژیکی و فیلتراسیون سیال حفاری پایه آبی مورد بررسی قرار گرفت. مشخصه‌یابی مواد با استفاده از آنالیز پراش اشعه ایکس (XRD)، تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و طیف‌سنجی مادون ‌قرمز (FTIR) انجام شد. خواص رئولوژی شامل تغییرات تنش برشی، گرانروی پلاستیک و مقاومت ژله‌ای برای نمونه‌های سیال حفاری با غلظت‌های مختلف از افزایه پلیمری و نانوذرات اندازه‌گیری شد. همچنین اثر افزایه‌های مختلف بر میزان فیلترات سیال حفاری و کیفیت کیک گل ارزیابی و مقایسه شد. نتایج نشان داد که افزودن نانوذرات اکسید سیلیسیم تا 1٪ وزنی موجب 15٪ افزایش در گرانروی سیال حفاری می‌شود، اما افزودن نانوذرات اکسید آهن تاثیر قابل توجهی بر خواص رئولوژی سیال حفاری ندارد. تغییرات تنش برشی بر حسب نرخ برش نشان داد که بهترین مدل رئولوژی برای نمونه‌های سیال حفاری حاوی نانوذرات مدل هرشل باکلی است. نتایج به دست آمده نشان ‌داد که به دلیل برهمکنش صفحات رس با نانوذرات سیلیکا، خواص ژله‌ای و تنش تسلیم سیال حفاری در غلظت‌های پایین نانوذرات کاهش می‌یابد. نتایج تست فیلتراسیون نشان داد که افزودن نانوذرات و پلیمر به سیال حفاری، موجب کاهش بیشتر نرخ فیلتراسیون در غلظت‌های کمتر پلیمر می‌شود. این اثر به علت انسداد حفرات کیک گل به وسیله نانوذرات در حضور پلیمر است، به طوری که با افزودن همزمان نانوذرات و پلیمر، میزان فیلتراسیون سیال حفاری از cc 128 به cc 14 کاهش یافت.

به کارگیری فن‌آوری‌های نوین، تاثیر بسیار مهمی در افزایش کارآیی و بهبود بهره‌وری عوامل تولید در صنایع مختلف به ویژه معادن دارد، اما این مهم نیازمند انتخاب، اتخاذ و پیاده‌سازی راهبردهای صحیح و موثر است و هرگونه راهبرد نادرست ممکن است شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی را با اتلاف منابع مواجه سازد. بر همین اساس با رویکرد حل یک مساله تصمیم‌گیری چند معیاره، هدف اصلی این پژوهش تعیین راهبردهای جذاب استفاده از فن‌آوری‌های به اصطلاح نسل چهارم (صنعت 0/4) در بخش معدن ایران است. از این رو این تحقیق با تلفیق تئوری اعداد Z و تکنیک VIKOR فازی وزن‌دهی شده با رویکرد فازی اثرات علت و معلولی، یک روش جدید برای ارزیابی و اولویت‌بندی راهبردهای هوشمند‌سازی معادن پیشنهاد می‌کند. در این راستا پرسشنامه‌هایی حاوی پنج راهبرد (گزینه) و 11 معیار طراحی و به تیمی متشکل از هشت متخصص ارایه شد. نتایج به ‌دست آمده از اولویت‌بندی مدل ترکیبی پیشنهادی تایید می‌کند که راهبرد "ارایه مشوق‌‌های دولتی به معادن برای استفاده معادن از فن‌آوری‌‌های به‌روز" مناسب‌ترین گزینه برای اجرای صنایع نسل چهارم در معادن بزگ مقیاس ایران است. همچنین در این مطالعه، یک تجزیه و تحلیل حساسیت پارامتری برای تعیین اثربخشی راهبردهای ارایه شده انجام شد.

در این مقاله، چشمه مولد بی‌هنجاری میدان مغناطیسی محدوده مطالعاتی در منطقه ایله شهرستان تایباد که از نظر وجود کانی‌های آهنی مورد توجه است، با استفاده از نرم‌افزار مدل ویژن مدل‌سازی شده و عمق توده مدفون با استفاده از روش‌های مرسوم اویلر دی کانولوشن و طیف توان انرژی تخمین زده می‌شود. همچنین الگوریتم بهینه‌سازی مبتنی بر جمعیت به نام الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات سراسری بهبودیافته (IGPSO) تشریح می‌شود. کارآیی روش بهینه‌سازی ازدحام ذرات سراسری بهبودیافته با استفاده از داده گرانی مصنوعی آغشته به نوفه بررسی شد که نتایج، عملکرد قابل قبول روش یاد شده را نشان می‌دهد. با استفاده از این الگوریتم بهینه‌سازی، داده گرانی کاذب منطقه ایله، تجزیه و تحلیل شده و پارامترهای ساختاری توده مولد بی‌هنجاری که شامل عمق، شعاع، تباین چگالی، مختصات نقطه مبدا و فاکتور شکل است، تخمین زده می‌شود. بر اساس تحلیل انجام شده به وسیله IGPSO شکل توده مولد بی‌هنجاری کروی با یک شعاع 2/56 متر و تباین چگالی 93/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب است. حفاری در محدوده مورد مطالعه عمق میانگین مرکز توده معدنی را در حدود 2/103 متر نشان می‌دهد. عمق‌ مرکز به دست آمده برای چشمه بی‌هنجاری از وارون‌سازی با استفاده از نرم‌افزار مدل ویژن و روش بهینه‌سازی ازدحام ذرات سراسری بهبود یافته به ترتیب 120 متر و 8/111 متر است که به ترتیب خطایی برابر 14% و 7/7% را نشان می‌دهد. حجم تقریبی توده زیرسطحی در حدود 104 × 74 مترمکعب برآورد شده است.