Search

N/A, Along with seventy other participants, including magistrates and journalists, I spend two days trial runs in the prison of Haren prison. What does this immersion mean and what does it do to a person? This contribution gives, on the basis of a detailed report, an impression of my experiences3 during my short stay of 32 hours in the largest prison of Belgium.

Op 30 september 2022 werd de gevangenis van Haren ingehuldigd door een trotse minister van Justitie.d Dit artikel blikt terug op de lange totstandkoming van Haren als grootschalig gevangeniscomplex, op de politieke keuzes en de reacties uit de samenleving en de academische wereld. Is deze nieuwe gevangenis wel zo ‘nieuw’ als ze wordt voorgesteld? En volstaat een nieuw gebouw om de lovenswaardige intenties te realiseren?

Opiniestuk over het belang van de uitgaansvergunning en het penitentiair, Do not question penitentiair leave because of the shooting of one perpatrator

Introduction to the book

Vergelijking tussen het Belgische penitentiaire beleid en het Brusselse (im)mobiliteitsbeleid, met een pleidooi voor een radicale omslag.

Wat is klassenjustitie?

De aanslag in het Joodse museum in Brussel in mei 2014, de aanslagen op Charlie Hebdo in Parijs en de verijdelde geplande terreuracties in Verviers begin 2015 leidden tot een verhoogde aandacht voor radicalisering in België. Dit resulteerde o.a. in het Actieplan ‘Aanpak radicalisering in gevangenissen’ van 11 maart 2015. De recente aanslagen in Parijs in november 2015 en de linken met België brachten alles echter in een stroomversnelling. Het regende voorstellen en beleidsmaatregelen op verschillende vlakken, het ene al meer doordacht dan het andere. De naar Syrië vertrekkende en terugkerende ‘foreign terrorist fighters’, die zich geroepen voelen om mee strijd te voeren met Islamitische Staat (IS), en de verdachten die zouden betrokken zijn bij de aanslagen in Parijs, zijn ondertussen de meest geviseerde groep geworden in België. De regering stond en staat nog steeds onder zware druk om de bevolking gerust te stellen dat aanslagen in België zullen kunnen vermeden worden. Na de terreurdreigingen niveaus drie en vier (zie ook Beyens, 2016) en het paniekvoetbal die ermee gepaard ging, is het hoog tijd om even stil te staan bij de aanpak die er in het afgelopen jaar werd uitgewerkt.

Review van het boek 'Howardreizen' van Tom Vander Beken

Een vluchtmisdrijf met dodelijke afloop voor een jong meisje beroerde twee weken geleden de gemoederen. Politierechters trokken aan de alarmbel en uitten hun onmacht om recidiverende plegers van verkeersmisdrijven effectief de gevangenis in te krijgen. ‘Soms kun je niet anders dan een gevangenisstraf uitspreken. Maar die voeren ze niet uit’, kopte de weekendkrant van de Standaard van 7 november jl.. Het oude zeer van de niet-uitvoering van de gevangenisstraf was weer brandend actueel.

Kenmerkend voor de geschiedenis van de strafuitvoering is dat met de evoluerende visie op de delinquent en op de betekenis van de straf de “penitentiaire personeelskaders” wijzigden. Zijn er in de beroepen en functies doorheen de tijd constanten of vaste waarden, dan verschijnen op gezette tijden nieuwe spelers op het toneel. In deze bijdrage wordt de geschiedenis van de Belgische strafuitvoering overlopen en worden perioden onderscheiden waarin telkens de nieuw opkomende beroepen en functies worden gesitueerd. Het zal opvallen dat vanaf het interbellum steeds meer “sociaal personeel”, in de brede betekenis, een rol is gaan spelen in de strafuitvoering.

Interview with Freddy Pieters, the president of the Brussels sentence implementatie court.31

In this article, the questions why scientific misconduct has become a subject of criminological research and how scientific misconduct relates to a production-oriented academic culture are examined. It is argued that the current academic career path produces a ‘strain to anomie’. The authors further examine the slippery notion of the term ‘scientific misconduct’ – why is data-slicing okay and ‘self-plagiary’ is not? – and conclude that questions about the prevalence of scientific misconduct are hardly answerable. They also point at a number of undesirable side-effects of the emerging culture of mistrust and control in academia, amongst which socially disengaged, highly predictable and little innovative research. They end with a plea to recapture a truly academic culture.

Naar aanleiding van een studie over privatisering van gevangenissen begin jaren negentig, vroeg ik me, in wat ik toen slechts als een 'interludium'-hoofdstuk over elektronisch toezicht (ET) beschouwde, af of het elektronisch toezicht slechts een modeverschijnsel was, ingegeven door de fascinatie voor technologische ontwikkelingen (Beyens, Snacken & Eliaerts, 1992: 142). Ik kon toen niet vermoeden welke belangrijke plaats het ET twintig jaar later zou innemen in het bestraffingssysteem, en dit zowel op internationaal als op nationaal vlak. Vandaag is er al lang geen twijfel meer over het feit of het ET een vaste plaats moet krijgen in de bestraffing, het is gewoon zo. De totstandkoming en de snelle ontwikkeling van het ET getuigen van een ongeziene politieke gulzigheid voor deze bestraffingsmodaliteit en is door de opeenvolgende ministers van justitie onafgebroken gepromoot als een instant (politiek) wondermiddel om het tij van de overbevolking te keren of om stakende cipiers te sussen (Beyens, Bas, Kaminski, 2007; Vander Beken, 2013; Daems, 2013). Deze bijdrage gaat in op de vraag in de lokomotieftekst naar de mate waarin technologie wordt ingezet ter ondersteuning van het strafsysteem en leidt tot een technologisering van de strafuitvoering. Technologische hulpmiddelen worden ondertussen niet alleen ingezet om gevangenisstraffen uit te voeren buiten de gevangenis, in de privésfeer, maar ook binnen de gevangenismuren wordt er steeds meer gebruik gemaakt van diverse vormen van bewakings- en informatietechnologie. Binnen het bestek van deze bijdrage zal ik vooral aandacht besteden aan het elektronisch toezicht (ET), gezien dit de meest in het oog springende penale nieuwigheid is in België, en op kwantitatief vlak een ongezien 'succes' is en een onmiskenbare invloed heeft op de praktijk van supervisie in de samenleving. Ik zal echter ook stilstaan bij de stille, maar zeer gedecideerde opmars van de beveiligings- en informatietechnologie in de gevangenissen. Ook zij geven de vrijheidsberoving een ander karakter, wat gevolgen heeft, zowel voor de gedetineerden als voor het werk van de penitentiaire beambten

Begin augustus 2014 schreef Piet Piron zijn laatste vonnis en hing hij zijn toga definitief aan de haak. Slechts enkele dagen later werden we ontvangen bij hem thuis in de Vlaamse Ardennen om te spreken met de gewezen voorzitter van de strafuitvoeringsrechtbank van Gent. We blikten samen terug op zijn rijke professionele carrière, maar spraken ook over zijn leven na de SURB.

Introductie op het boek over de werking van de strafuitvoeringsrechtbanken in België en kritische analyse van het vroegere en huidige gevoerde beleid.

Analyse van het penitentiaire beleid in België

Research into the lived experiences of the Belgian prisoners and the Belgian - Dutch prison staff with the mixed Belgian - Duch Belgian prison regime in the the Dutch prison of Tilburg

Achtergrond Sinds februari 2010 verblijven er Belgische gedetineerden in de Nederlandse penitentiaire inrichting Tilburg. Zij verblijven daar in een hoofdzakelijk Belgisch regime dat gevoerd wordt door Nederlands personeel onder een gemengde Belgisch-Nederlandse directie. Tot deze bijzondere constructie hebben de Belgische en de Nederlandse regering besloten, omdat in Nederland al jaren sprake is van een dalende detentiepopulatie, terwijl in België juist een nijpend tekort is aan celcapaciteit. Doel De situatie zoals die zich nu voordoet in de PI Tilburg bood een unieke mogelijkheid om de ervaringen van personeel en gedetineerden te onderzoeken in een internationaal vergelijkende context. Methode Belgische en Nederlandse onderzoekers verrichten gezamenlijk een kwalitatieve studie gebaseerd op Het instrument dat Alison Liebling heeft ontwikkeld om het morele klimaat in penitentiaire inrichtingen te meten ( Measuring the Quality of Prison Life, MQPL). Resultaten en Conclusies Het wordt duidelijk dat er, ondanks de geografische nabijheid, grote verschillen zijn tussen het Belgische gevangenisregime en het Nederlandse, bijvoorbeeld met betrekking tot de omgang tussen gedetineerden en personeel, de voorbereiding van de invrijheidstelling, de voeding en de medische verzorging. De belangrijkste resultaten van het onderzoek zullen worden gepresenteerd, alsmede de comparatieve context waarin het onderzoek werd verricht.

Zin en onzin van de gevangenisstraf. Wat leren de cijfers ons?

Een penologische kijk op detentiehuizen

Persoonlijk verhaal van ontmoetingen met Gentse criminologen

Veerle Scheirs, Kristel Beyens en Sonja Snacken van de VUB hebben heel wat bedenkingen bij de voorgestelde wijzigingen aan de voorwaardelijke invrijheidstelling. In deze tekst reflecteren zij hierover.

Een onderzoeker loopt aan tegen de beperkingen die de gekozen onderzoeksmethode met zich meebrengt. In eerder onderzoek zochten we naar factoren die agressiegedragingen en -gevoelens bij treinbegeleiders oproepen (Steenhout & Lippens, 2010). Het takenpakket van de treinbegeleider is divers. In Belgie vervult hij voornamelijk een veiligheidsfunctie (zowel fysieke veiligheid van de reiziger als de exploitatieveiligheid). De treinbegeleider doet eveneens de controle van de vervoerbewijzen en fungeert als aanspreekpunt van de spoorwegmaatschappij. Dit onderzoek gebeurde op basis van enquetes met vragen met gesloten antwoordcategorieen, gecombineerd met halfopen interviews. We stelden onder andere vast dat heel wat gevallen van agressie niet werden gemeld. De oorzaken van deze niet-meldingen werden geinventariseerd, evenals de factoren die aanleiding geven tot onveiligheidsgevoelens. Deze resultaten brachten op hun beurt nieuwe vragen met zich mee, waar kwantitatief onderzoek via enquetes geen antwoord kan bieden. De bedrijfscultuur en communicatieproblemen in de contacten tussen treinbegeleiders en reizigers bleken belangrijke factoren te zijn bij het ontstaan van agressie. Deze factoren konden echter maar beperkt worden uitgediept in het surveyonderzoek, dat enkel toegang gaf tot een beperkte voorgeformatteerde vorm van kennis, waardoor het moeilijk was om in te spelen op nieuwe of onverwachte elementen in het onderzoek. In de zoektocht naar informatie is de onderzoeker steeds afhankelijk van de indrukken en het verhaal van de onderzochte zelf. Hij blijft echter een outsider, die via de visie van de insider poogt een impressie te krijgen van zijn leefwereld. Onderzoek wordt vaak beperkt door de mate waarin de onderzochten hun verhaal kunnen en willen overbrengen. Onderzoekssubjecten zijn echter niet steeds bereid zichzelf bloot te geven (Miller, 1995), zeker als het gaat om regelovertredend gedrag. Mensen zijn zich bovendien niet steeds bewust van hun handelen en hebben de neiging bepaalde, voor de onderzoeker belangrijke feiten als triviaal te beschouwen, waardoor ze hierover niet spreken in interviews (Bouchard, 1984). Vooral wanneer de werkcontext belangrijk is, kan dit voor obstakels zorgen. Voor de respondent zijn bepaalde werkprocedures immers triviaal. In dit verband wijst Giddens (1982: 31) op het verschil tussen het discursieve en het praktische bewustzijn van de sociale actor. Op het niveau van het discursieve bewustzijn is iedereen in staat om bepaalde redenen te geven, om verantwoording af te leggen waarom men een bepaalde handeling verricht. Deze redenen hoeven niet noodzakelijk ‘waar’ te zijn, of te maken te hebben met het doel dat een actor wil bereiken. Het praktische bewustzijn verwijst naar alles wat de actoren weten en gebruiken om zich te kunnen bewegen in het sociale leven. Het betreft stilzwijgende kennis (tacit knowledge), die men niet noodzakelijk hoeft te kunnen verwoorden, maar die desalniettemin ‘gekend’ en bepalend is voor het handelen. Het zijn echter factoren die het handelen feitelijk bepalen, zonder dat de actoren zich daarvan bewust hoeven te zijn. Giddens noemt dit ‘de verborgen kern van het fenomeen institutionele reproductie’ (Giddens, 1993: 27). Het blootleggen van deze praktische kennis betreft meestal een kunde die voor de betrokkenen vaak al lang bekend is, maar meestal niet geformuleerd kan worden op discursief niveau. Het manifest maken van dit soort weten kan voor de direct betrokkenen als banaal overkomen.

Sociologicshe analyse van het rechtspreken als sociale praktijk.

Politie en justitie hebben verregaande bevoegdheden in een democratische rechtsstaat. Een essentieel aspect van een democratische rechtsstaat is dat er een systeem van checks and balances wordt ontwikkeld, waar de bevoegdheden van deze instanties kunnen worden gecontroleerd door onafhankelijke controle-organenen. Deze controle-instanties dienen op hun beurt ook onderworpen te worden aan principes van accountability and transparantie.

Politie en justitie (incluis de strafuitvoering) zijn instanties die bekleed zijn met verregaande bevoegdheden, waarvan de impact op individuen en organisaties niet mag onderschat worden. Hierbij denken we in eerste instantie aan de gewelds- en dwangmaatregelen die zij (binnen de wettelijke grenzen) kunnen uitoefenen, hetgeen repercussies kan hebben ondermeer op de vrijheid van personen en op de private levenssfeer. Politie en justitie zijn ongetwijfeld nodig en van groot belang voor het goed functioneren van een samenleving, maar het is even noodzakelijk strikt toe te kijken op het goed functioneren van deze instanties, zodat er geen vormen van machtsmisbruik kunnen ontstaan en het democratisch gehalte van hun handelen gewaarborgd blijft. Deze locomotieftekst leidt het themanummer in over controleorganen en -mechanismen die de laatste twee decennia zijn ontwikkeld met betrekking tot de werking van politie en justitie. Er zal ook expliciet worden stil gestaan bij de controle op de vrijheidsberoving. De tekst gaat niet in op juridische procedures, maar focust op de organen en hun functioneren en de mogelijkheden die er zijn voor burgers en gedetineerden om klachten in te dienen.

In 2010 wordt de Koning Boudewijnstichting via haar Luisternetwerk op de hoogte gesteld van de dringende nood aan een ander concept van gevangenissen. Startpunt voor dit project is het "Masterplan 2008-2012-2016 voor een gevangenisinfrastructuur in humane omstandigheden" van de Belgische regering. Dit Masterplan heeft als doel een oplossing te bieden voor de overbevolking in de gevangenissen, via een uitbreiding van de gevangeniscapaciteit. De bouw van deze nieuwe gevangenissen is een uitgelezen moment om stil te staan bij de ruimtelijke noden van haar gebruikers en bewoners. Wie in de gevangenis werkt of woont heeft meestal heel wat inzicht in haar functioneren, maar wordt paradoxaal genoeg zelden geconsulteerd of gehoord in de dagelijkse uitwerking van het penitentiaire beleid. In dit project is tijdens zes focusgroepen met in totaal meer dan zestig professionele en niet-professionele gebruikers (zoals ex-gedetineerden, bezoekers, familieleden, werknemers, extern personeel, e.a) van de gevangenissen nagedacht en gediscussieerd over hun hedendaagse noden en behoeften vanuit ruimtelijk perspectief. Dit rapport wil deze mensen een stem geven en proberen te betrekken bij het besluitvormingsproces rond de renovatie en de constructie van nieuwe gevangenissen. De belangrijkste empirische bevindingen uit de focusgroepen worden in een breder kader geplaatst van hedendaagse penologische inzichten over het samenleven in de gevangenis en de nationale en internationale regelgeving hieromtrent. De vraag die centraal staat is hoe een hedendaags gevangenisontwerp er moet uit zien om de huidige ontwikkelingen inzake de uitbouw van een humaan en op re-integratie gerichte detentie te stimuleren en te maximaliseren. Tijdens de focusgroepen is herhaaldelijk gewezen op het belang van een explicitering van de penitentiaire visie van waaruit de nieuwe gevangenissen moeten ontwikkeld worden. Consortia en architecten moeten door de beleidsmaker/opdrachtgever duidelijk geïnformeerd worden over deze visie. Architecten moeten hiermee vervolgens aan de slag kunnen gaan, binnen de randvoorwaarden, maar met de nodige ruimte voor inventiviteit. Bij heel wat deelnemers is er eensgezindheid over de mate waarin het gevangenisontwerp de cultuur en het leefklimaat in de gevangenis beïnvloedt. Grote gevangenissen worden door de deelnemers, al dan niet vanuit de eigen ervaring, geassocieerd met afstandelijkheid, koude omgangsvormen en een bedreiging van de dynamische veiligheid. De vraag naar kleinschaligheid en maximale mogelijkheden voor differentiatie in functie van het detentietraject, beveiligingsniveau, specifieke problematieken van gedetineerden, etc. is dan ook erg groot. Architecten die de toekomstige gevangenis van Haren (Brussel), die bestemd is voor 1200 personen, staan dan ook voor een grote uitdaging. De meeste deelnemers aan de focusgroepen schrijven zich in in een project van humane detentie-invulling, dat normalisering en re-integratie centraal stelt. De nieuwe capaciteit dient maximale mogelijkheden te creëren om gedetineerden een regime aan te bieden op een glijdende schaal van individuele detentie tot gemeenschapsregime. Er wordt voorgesteld om met eenheden te werken die gemakkelijk van bestemming kunnen veranderen, zodat adequaat kan ingespeeld worden op de noden van het moment. Uit de tussenkomsten distilleren we een beeld van een gevangenis die zich open stelt voor de diensten en organisaties in onze samenleving en die ruimte en kansen biedt voor respectvolle interacties tussen personeel en gedetineerden en omgang met bezoekers. Via dit rapport, dat in de eerste plaats gericht is aan de ontwerpers van de nieuwe gevangenissen, hoopt de Koning Boudewijnstichting bij te dragen tot de ontwikkeling van een visie op gevangenisarchitectuur die aansluit bij de noden van een hedendaags en humaan gevangenisregime. Ze hoopt eveneens dat dit rapport het draagvlak voor een humane detentie kan vergroten, en dit zowel bij de publieke opinie als in de politieke wereld.

Paper over de strafuitvoering en de werking van de strafuitvoeringsrechtbanken in België

Foreign nationals in prison

In het onderzoek Straffen als sociale praktijk (Beyens, 2000) staan de volgende onderzoeksvragen centraal. In welke gevallen kiezen strafrechters voor een gevangenisstraf of een alternatieve straf, zoals uitstel, opschorting, probatie of gemeenschapsdienst ? Welke plaats geeft de rechter aan de wettelijke en buitenwettelijke factoren in zijn beslissing? Hoe klinkt zijn vertoog over daders, strafdoelstellingen, de rol van het slachtoffer, het openbaar ministerie en de advocatuur, de publieke opinie en de media? En hoe doorkruisen deze verschillende elementen het beslissingsproces?

Essay over de definitie, invulling en verklaring van punitiviteit

Belgische strafrechters kunnen zich in het kader van de straftoemeting laten informeren over de sociale achtergrond van de dader en de haalbaarheid van een gemeenschapsgerichte straf aan de hand van sociale voorlichtingsverslagen van justitieassistenten. Dit artikel analyseert het statuut, de perceptie en evaluatie van deze sociale rapporten aan de hand van een multimethodisch onderzoek, dat gegevens van een schriftelijke bevraging bij strafrechters en justitieassistenten combineert met resultaten van individuele interviews en focusgroepen. Het gebruik van sociale voorlichtingsrapporten wordt bestudeerd als een specifieke penale praktijk, die bredere ideologische en institutionele dynamieken binnen de hedendaagse straftoemeting weerspiegelt. Onze analyse illustreert het moeilijke ontmoeten tussen de sociale en penale professionele cultuur, die beide beroepsgroepen kenmerkt. Ze suggereert dat het relatief marginale gebruik van sociale voorlichtingsrapporten door de strafrechters begrepen moet worden als een illustratie van hun discours over het professionele 'ownership' van 'hun' rechterlijke beslissing.

In Belgium, community service for adults was introduced in 1994 as a condition of probation at the sentencing level and as a condition of mediation at the prosecution level. It became a so called work penalty in 2002. This changing terminology and transformation of the legal and penological basis as an alternative sanction, embedded in a rehabilitative offender-oriented approach, to just another neoclassical form of punishment, primarily aiming for retribution, ushered in another sentencing practice and led to a sharp increase in the number of work penalties to be executed. This paper describes the legal provisions and the peculiarities of the implementation practice of the work penalty in Belgium. It explores the possible explanations of its success and the implications for the organisation of its execution. It will be argued that the work penalty fits in what Garland and Loader and Sparks have described as 'new government of crime'.

Op woensdag 9 december 2009 ontving David W. Garland een eredoctoraat van de Vrije Universteit Brussel. David Garland is Professor of Sociology aan de School of Law en het Department of Sociology van New York University, waar hij momenteel de leerstoel Arthur T. Vanderbilt Professor of Law bekleedt. Hij is jurist (University of Edinburgh, 1977), criminoloog (University of Sheffield, 1978), doctor in de (rechts)sociologie (University of Edinburgh, 1984) en ontving reeds verschillende internationale wetenschappelijk onderscheidingen. We grijpen deze eervolle gebeurtenis aan om stil te staan bij het werk van deze hedendaagse toonaangevende denker, wiens publicaties steevast heel wat criminologische interesse en weerklank oproepen in binnen- en buitenland.

Hoe punitief is België? De gevangenispopulatie stijgt al jaren, de gemeenschapsgerichte straffen kennen een sterke opmars en er worden gemeentelijke administratieve sancties ingevoerd. Het lijkt wel alsof we méér en harder straffen. Tegelijk spreekt men over straffeloosheid: er zou geen eenduidig vervolgingsbeleid zijn, de korte vrijheidsstraffen worden niet uitgevoerd, voorlopige invrijheidstellingen worden misbruikt om de overbevolking op te lossen, het softe karakter van elektronisch toezicht wordt aangeklaagd, enzovoort. De aandacht voor slachtoffers zou dan weer een strenger beleid in de hand werken. Hoe moeten we deze paradoxale tendensen begrijpen? Is er sprake van een verharding van het strafbeleid en waaruit zou dit dan blijken? Hoe verhoudt de bestraffingspraktijk zich tegenover de evoluerende criminaliteit? Wat is de visie van de burger over het straffen? Wordt er selectief opgetreden tegen bepaalde groepen in de samenleving? Hoe moeten we de samenhang zien met bredere maatschappelijke ontwikkelingen? Academici en bevoorrechte getuigen uit het bestraffingsveld geven in dit boek een eerste aanzet tot antwoord op deze vragen.

Dit artikel focust op de besluitvorming van de CBM met betrekking tot de invrijheidstelling van de geïnterneerden en maakt hiervoor gebruik van empirische data verzameld bij vier Nederlandstalige CBM. De doelstelling van dit artikel is ten eerste een kritische analyse van hun besluitvorming op basis van observaties, interviews en dossieranalyse. Op basis van deze bevindingen en de opgetekende visies uit de praktijk worden de kritieken op en mogelijke implicaties voor de nog te implementeren wetgeving van 2007 voor de toekomstige uitvoeringspraktijk besproken. We starten met een korte historische terugblik op de internering en de invrijheidstelling.

Belgische strafrechters kunnen zich in het kader van de straftoemeting laten informeren over de sociale achtergrond van de dader en de haalbaarheid van een alternatieve straf aan de hand van sociale voorlichtingsverslagen van justitieassistenten. Dit artikel analyseert het statuut, de perceptie en evaluatie van deze rapporten aan de hand van een multimethodisch onderzoek, dat gegevens van een schriftelijke bevraging bij strafrechters en justitieassistenten combineert met resultaten van individuele interviews en focusgroepen. De analyse is gestuurd door twee onderzoeksvragen: (1) welke plaats en statuut krijgen de voorlichtingsrapporten in het rechterlijke beslissingsproces en (2) hoe ontmoeten de sociale en penale professionele culturen elkaar? Het gebruik van sociale voorlichtingsrapporten wordt benaderd als een specifieke penale praktijk, die bredere ideologische en institutionele dynamieken binnen de hedendaagse straftoemeting weerspiegelt.

Uitgaansvergunning en wet op de externe rechtspositie

De rechter spreekt straffen uit. Maar wat gebeurt er daarna? In welke mate worden deze straffen al dan niet uitgevoerd? Deze vraag is in België niet zo eenvoudig te beantwoorden. Er heerst namelijk heel wat onduidelijkheid over wie wanneer kan vrijkomen en op welke wijze de gevangenisstraf wordt uitgevoerd. Sinds de twee laatste decennia ligt de strafuitvoering in België steeds meer onder vuur, niet in het minst omdat de opeenvolgende ministers van Justitie vervroegde vrijlatingen gebruikten om de overbevolking in de gevangenissen tegen te gaan. Deze politiek roept heel wat commotie op, zowel bij de direct betrokken justitiële actoren als bij het ruimere publiek. Wie zijn oor te luisteren legt bij de strafrechters, hoort hoezeer ze worstelen met deze kwestie. In welke mate zijn ze op de hoogte van de strafuitvoering? En beïnvloedt een mogelijke vervroegde invrijheidstelling of niet-uitvoering van de straf hun strafbepaling? Zijn ze hierdoor met andere woorden geneigd om langere straffen op te leggen? Deze vragen, die erg leven in België, staan centraal in dit artikel.