Search

Kent de Afdeling sinds het reflectieverslag van de werkgroep juridische reflectie van de ABRvS bij de geloofwaardigheidsbeoordeling meer waarde toe aan iMMO-rapportages? Marcelle Reneman bespreekt diverse uitspraken van rechtbanken en twee nieuwe Afdelingsuitspraken waarin de rapportage een rol speelde. Het zogenoemde onderdelenvereiste blijkt te zijn losgelaten. Maar over de waardering als steunbewijs is nog niets gezegd.

In dit artikel wordt de praktijk van datagedreven opsporing beschreven en worden de consequenties ervan voor het stelsel van strafvordering geduid. Om datagedreven opsporing uit normatief oogpunt in te bedden in het stelsel van strafvordering, zal moeten worden onderkend dat de toepassing van opsporingsbevoegdheden óók gericht kan zijn op andere doelstellingen (zoals het verstoren van criminele infrastructuren of het produceren van intelligence). Daarbij moeten worden gezocht naar een vorm van normering die ook passend is voor deze andere doelstellingen. Het is daarvoor noodzakelijk dat het Wetboek van Strafvordering en de Wet politiegegevens beter op elkaar aansluiten en het stelsel van toezicht en controle op datagedreven opsporing opnieuw wordt ingericht.

De heersende leer in de rechtspraak en literatuur is dat causaliteit in het strafrecht moet worden vastgesteld aan de hand van de leer van de redelijke toerekening. In dit artikel wil ik een alternatief standpunt verdedigen over causaliteit in het strafrecht. Dat alternatieve standpunt houdt in dat het vaststellen van causaal verband in de meeste gevallen niet een materieelrechtelijke kwestie is van het toepassen van juridische criteria op vastgestelde feiten, zoals de redelijkheid of de condicio sine qua non. Het vaststellen van causaal verband is in de meeste gevallen een formeelrechtelijke kwestie die wordt bepaald door het bewijsrechtelijke criterium of het tenlastegelegde verband buiten redelijke twijfel uit de bewijsmiddelen kan worden afgeleid.

Centraal in dit artikel staat een onderscheid dat ik maak tussen drie registers van normativiteit: doelmatigheid, rechtvaardigheid en fatsoen. Aan de hand van voorbeelden betoog ik dat binnen een verantwoorde evaluatie van het recht aan alle drie de registers aandacht wordt geschonken. Het hoofdvoorbeeld vormt het systeem van promoveren en degraderen in het gevangeniswezen. Ook komt aan bod hoe de beweging ELS zich verhoudt tot deze registers.

Deze bijdrage gaat over de beperking van het aantal studenten voor een bacheloropleiding binnen het Nederlands universitair onderwijs door het vaststellen van een maximum voor het aantal toelatingen. Ingegaan wordt op de recente geschiedenis van het hanteren van numerus fixus, de (juridische grondslag van de) huidige procedure, de toepassing van numerus fixus bij rechtenopleidingen en aankomende wetswijzigingen ten aanzien van selectiemogelijkheden. De beoogde wetswijzigingen zijn bedoeld om de kansenongelijkheid te verminderen en de toelatingskansen zo min mogelijk te beperken.

Artikel 21 SW kent bijzondere waarderingsvoorschriften, waaronder voor woningen. Op grond van jurisprudentie van de Hoge Raad werken deze waarderingsvoorschriften onder omstandigheden door in de waardering van vorderingen die afhankelijk zijn van de waarde van een goed waarvoor een waarderingsvoorschrift geldt. De auteurs analyseren de reikwijdte van deze doorwerking.

Het zwijgrecht is een fundamenteel onderdeel van het recht op een eerlijk proces, maar is desondanks niet absoluut. In dit artikel wordt aan de hand van systematische feitenrechtspraakanalyse onderzocht wat de rol is van het zwijgen van de verdachte in de bewijsbeslissing bij diefstal, of dit verschilt tussen de delicten diefstal en witwassen en zo ja, welke factoren daarbij relevant zijn.

In deze Uitspraak Uitgelicht bespreekt Galina Cornelisse het arrest Landkreis Gifhorn (JV 2022/106 nt S. Thelosen, ve22000591) waarin opnieuw strenge eisen worden gesteld aan de uitzonderingen op de hoofdregel, namelijk dat vreemdelingen alleen in speciale inrichtingen in bewaring mogen worden gesteld. De beperkte rolopvatting van de Nederlandse bestuursrechter in dit soort zaken is niet verenigbaar met het Unierecht.

Het strafrecht staat erom bekend dat het met een zekere terughoudendheid moet worden toegepast. Alleen indien inzet van andere middelen niet effectief is, is het aangewezen om het strafrecht in te zetten tegen ongeoorloofd gedrag. Tegelijkertijd klinkt de roep om inzet van het strafrecht als doelmatig en afschrikwekkend middel steeds luider, zo ook in het kader van aan voetbal gerelateerde feiten. Deze noties doen de vraag rijzen wat de precieze rol van het strafrecht in en rondom het voetbal is (of moet zijn). Die vraag wordt beantwoord met aandacht voor twee uitgangspunten in het strafrecht: onrechtmatigheid en de ultimum remedium-gedachte.

Het wetsvoorstel ‘Wet confiscatie criminele goederen’, dat in december ter advies aan de Raad van State is voorgelegd, voldoet niet aan de eisen van proportionaliteit, subsidiariteit en doelbinding. Er bestaat geen noodzaak tot uitbreiding van de huidige confiscatiemaatregelen in Nederland. De reikwijdte van de voorgestelde regeling is te breed met het oog op de gevallen waarin non-conviction based confiscatie (NCBC) kan worden ingezet (doelbinding) en de inzet van NCBC als zelfstandige procedure (subsidiariteit). De voorgestelde regeling beoogt belangrijke rechtswaarborgen van de verdediging, zoals het recht op een eerlijk proces, toegang tot een effectief rechtsmiddel en de onschuldpresumptie, te omzeilen. En tot slot worden de belangen van het slachtoffer ook niet gewaarborgd door de NCBC-procedure.

Op 1 januari 2024 wijzigt titel 7.12 BW ten gevolge van de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Deze bijdrage geeft een overzicht van de wijzigingen en problematiseert vanuit een juridisch-technisch perspectief de introductie van een aantal nieuwe bepalingen die zien op de oplevering van bouwwerken en de daaraan verbonden rechtsgevolgen.

Het bericht dat ITV Studios advocatenkantoor Van Doorne N.V. inschakelde om zelfonderzoek te doen naar de ernstige situatie rondom de voormalige deelnemers van The Voice lokte een zo mogelijk nog heftigere maatschappelijke discussie uit dan zelfonderzoek naar fraude en corruptie. In deze bijdrage wordt onderzocht wat het verschil is tussen deze vormen van zelfonderzoek.

Soms leunt beleid grotendeels op cijfers en data, zie de coronapandemie en de klimaatcrisis. Hoe verhoudt dit zich tot recht en democratie? vraagt Maxim Februari zich af in zijn essay Doe zelf normaal.

Leerboek ten behoeve van de deelnemers aan de advocaat-stagiaire opleiding van de Law Firm School. Dit zijn advocaat-stagiairs van de bij de Law Firm School aangesloten grote internationaal opererende advocatenkantoren in Nederland.

In het Smallsteps-arrest uit 2017 oordeelde het Hof van Justitie van de EU dat de uitzondering die in Richtlijn 2001/23/EG inzake overgang van ondernemingen is opgenomen voor de faillissementsdoorstart, niet van toepassing is wanneer een dergelijke doorstart wordt gerealiseerd met gebruikmaking van de pre-packmethode. In het Heiploeg-arrest van april 2022 blijkt het Hof over deze kwestie een compleet ander standpunt in te nemen. Na een korte introductie van de relevante Europese regelgeving en weergave van de belangrijkste overwegingen uit het Smallsteps-arrest, bespreekt de auteur de Heiploeg-zaak en staat hij stil bij de implicaties van het recente Hof-arrest voor de Nederlandse doorstartpraktijk.

Deze drafting tip gaat over de dwingende bewijskracht van een tussen partijen opgemaakte akte en over de vraag wat rechtens is als de echtheid van hetgeen in de akte is opgenomen of de echtheid van de daarop geplaatste handtekening door een der partijen wordt betwist.

De onlangs door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstellenintroduceren een vaststellingsprocedure voor staatloosheiden een optierecht op Nederlanderschap voor in Nederlandgeboren staatloze kinderen zonder rechtmatig verblijf.Katja Swider bespreekt de politieke achtergrond die tot dehuidige wetsvoorstellen heeft geleid en analyseert de voorstellenin het licht van internationale verplichtingen. De nieuwestaatloosheidsvaststellingsprocedure blijkt de meest benadeeldestaatlozen – degenen zonder rechtmatig verblijf – zoveel mogelijk uitte sluiten. En het nieuwe optierecht kent een te lange wachttijd, gaatte ver met de eis dat geen andere nationaliteit kan worden verkregenen discrimineert tussen kinderen met en zonder wettig verblijf.

Veel werkenden hadden de afgelopen twee coronajaren weinig te zeggen over hun werkplek. Anderen lukte het prima hun werk naar eigen inzicht corona-proof te organiseren. Als we niet uitkijken verdiept deze ongelijkheid in zeggenschap over de werkplek zich alleen maar verder, wanneer straks het hybride werken de norm wordt.

Bulkbevoegdheden, zoals bulkinterceptie van communicatie en bulk-hacking, worden steeds vaker gebruikt, niet alleen in zaken van nationale veiligheid, maar ook in strafrechtelijke onderzoeken naar zware criminaliteit. De EncroChat-hack is daar een recent voorbeeld van. De vraag die echter nog moet worden beantwoord is: hoe moeten deze bevoegdheden die tot grootschalige data-analyse in strafrechtelijke onderzoeken leiden worden genormeerd zodat zij in overeenstemming zijn met artikel 8 EVRM? Twee recente arresten van het EHRM met betrekking tot bulkinterceptie bieden enkele lessen. Zij laten zien dat bulkbevoegdheden moeten worden beschouwd als een proces dat ‘end-to-end-waarborgen’ vereist en een gedetailleerde regulering van alle verwerkingsfasen: te weten de verzameling, de selectie, de analyse en het gebruik (waaronder het delen) van de data.

Een wettelijk recht op toegang tot de werkvloer voor vakbonden kent de Nederlandse wetgeving niet. Het is wel in ILO-verdragen verankerd en de toezichtsorganen hebben een uitgebreide jurisprudentie ontwikkeld inzake vakbondsfaciliteiten. Naast publiekrechtelijke handhaving door inspectiediensten van de overheid, is privaatrechtelijke naleving van de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden in wet en cao door vakbonden onontbeerlijk voor de belangenbehartiging van vaak kwetsbare arbeidsmigranten. De regering heeft aangekondigd de aanbevelingen van de Commissie Roemer voor arbeids- migranten over te nemen. De uitspraken van de ILO-toezichtorganen bieden een goede leidraad om dit voornemen uit te voeren.

Het aandeel in de totale Nederlandse loonsom van eigenrisicodragers ligt in 2021 rond de 50%. Dit forse aandeel onderstreept het belang van helderheid over de aard van de op de eigenrisicodrager rustende re-integratieverplichtingen. In deze bijdrage staat de vraag centraal of de wettelijke verplichting van de eigenrisicodrager zijn voormalige (uitzend)werknemers te re-integreren ‘alsof nog een dienstbetrekking met hem bestaat’ meebrengt dat hij hen een (vast) dienstverband moet aanbieden.

Hoewel de KMar inmiddels heeft laten weten niet door te zullen gaan met etnisch profileren in het kader van MTV-controles, is zulk profileren volgens de Nederlandse rechter niet in strijd met internationale discriminatie- verboden. Dat strookt echter niet met de rechtspraak van het EHRM: als huidskleur, ook al is dat in een optel- som van criteria, beslissend is voor de vraag of iemand wordt staande gehouden is er steeds sprake van een onderscheid in strijd met artikel 1 Protocol 12 EVRM. Tegelijkertijd valt niet te ontkennen dat ras historisch steeds in grote mate bepalend is geweest, en nog steeds is, voor het antwoord op de vraag wie zich relatief vrij over de wereld kan bewegen, en wie niet. Die ongelijke toegang tot legale migratie komt voort uit het koloniale verleden en heeft tot gevolg dat mensen zonder rechtmatig verblijf vooral mensen van kleur zijn. Het verbod om expliciet onderscheid te maken op grond van ras maakt het echter onmogelijk om het structurele verband tussen huidskleur en verblijfsstatus juridisch te erkennen.

Het Nederlandse Klimaatakkoord en overig klimaat- en energiebeleid formuleren het streven dat de eigendom van duurzame elektriciteitsprojecten, en zon- en windprojecten op land in het bijzonder, in 2030 voor tenminste 50% in handen is van lokale bedrijven en omwonenden (‘de 50%-doelstelling’). Deze lokale mede-eigendom wordt ook wel aangeduid als (een vorm van) financiële participatie.

Op 7 september 2021 ben ik gepromoveerd aan de VU Amsterdam op een proefschrift met de titel ‘ De redelijk handelende aanbesteder . Over de wisselwerking tussen het Europees aanbestedingsrecht en het Nederlands verbintenissenrecht bij een aanbestedingsprocedure’. In dit proefschrift heb ik een antwoord geprobeerd te geven op de vraag wat de rol is van het Nederlands verbintenissenrecht in de verhouding tussen een aanbestedende dienst die een Europese aanbestedingsprocedure toepast en een deelnemer aan die procedure. In dit artikel geef ik in grote lijnen de bevindingen van mijn onderzoek weer.

Het strafrecht is ultimum remedium of het laatste redmiddel. Vanuit die gedachte bestaat er een zekere mate van hiërarchie tussen de verschillende rechtsgebieden. Met de ontwikkeling van de klassieke rechtspleging naar hybride rechtspleging wordt het strafrecht steeds vaker ingezet als optimum remedium en dus als het beste rechtsmiddel. De onderlinge hiërarchie tussen de rechtsgebieden vervaagt daardoor steeds meer. De angst bestaat dat met de inzet van het strafrecht als optimum remedium ook de reikwijdte van het materiële strafrecht steeds verder uitbreidt. De vraag is echter of die angst ook terecht is.

Asielzoekers mogen onder bepaalde voorwaarden in Nederland werken. Dit onderzoeksrapport gaat in op de belemmeringen waar asielzoekers mee te maken krijgen bij hun toetreden tot de Nederlandse arbeidsmarkt. In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben wij dit vraagstuk bestudeerd met behulp van een bestandsanalyse, interviews met asielzoekers en sleutelfiguren, een vignettenstudie onder statushouders en een juridische analyse. Hierbij hebben wij in het bijzonder aandacht besteed aan de ‘24-weken-eis’. Deze eis bepaalt dat asielzoekers – als aan bepaalde aanvullende voorwaarden is voldaan – binnen een tijdsbestek van 52 weken maximaal 24 weken betaald werk mogen uitvoeren. Er is al jarenlang discussie gaande over de vraag of met deze eis aan asielzoekers nog wel ‘effectieve toegang’ tot de arbeidsmarkt wordt verleend, zoals vereist door de Europese Opvangrichtlijn.

De overheid is verantwoordelijk voor het realiseren van publieke belangen, zoals veiligheid, gezondheid, duurzame ontwikkeling of een leefbare omgeving. Maar zij kan dat niet alleen. Daarbij heeft zij de hulp van anderen nodig. Dit geldt zeker als het gaat om het bewaken van kwaliteit en veiligheid van producten: van staafmixers tot windturbines en van liften tot speelgoedauto’s. Normalisatie en conformiteitsbeoordelingen zijn belangrijke vormen van zelfregulering. Overheden maken er in regelgeving en besluitvorming gebruik van om publieke belangen te realiseren. Dat is niet zonder risico’s. De kwaliteit van normen of conformiteitsbeoordeling kan onder druk staan door perverse marktprikkels. Kenbaarheid van de normen kan onvoldoende zijn verzekerd, nu voor inzage vaak moet worden betaald. Het is de vraag of burgers en bedrijven in de praktijk voldoende mogelijkheden hebben om rechtmatigheid van normen of conformiteitsbeoordelingen bij de rechter aan te kaarten. Het democratisch gehalte is op zijn minst kwetsbaar: vooral grote partijen lijken hun stempel te drukken op de normen. De overheid kan niet zonder normen en conformiteitsbeoordelingen, maar alertheid blijft in een democratische rechtstaat geboden

Dit artikel bespreekt de wijziging van de pensioenregeling en de betekenis voor de waardeoverdracht van opgebouwd pensioen naar de nieuwe pensioenregeling volgens de Wet toekomst pensioenen

De Hoge Raad heeft in zijn uitspraak van 9 april 2021 (Van Dooren q.q./Holding) art. 3:262 BW, dat betrekking heeft op de rangwijziging van hypotheekrechten en beperkte genotsrechten op hetzelfde registergoed, analoog van toepassing verklaard ten aanzien van pandrecht. In dit artikel wordt ingegaan op de inhoud en strekking van art. 3:262 BW, de discussies in de literatuur over de mogelijke analoge toepassing van dit wetsartikel op pandrecht vóórdat dit arrest in 2021 door de Hoge Raad werd gewezen, alsmede op enkele juridische en praktische kwesties naar aanleiding van dit arrest. Aan de orde komen de vraag of voor de (goederenrechtelijke) rechtsgeldigheid van een rangwijziging medewerking van de pand- of hypotheekgever is vereist, de problematiek van de vaak geringe kenbaarheid van stille pandrechten op niet-registergoederen, de (on)mogelijkheid van rangwijziging tussen beperkte genotsrechten onderling, en herverpanding. Tenslotte wordt in dit artikel kort aandacht besteed aan de opmerkingen van de Hoge Raad ten aanzien van de wijze en reikwijdte van parate executie van pandrechten op vorderingen door de hoogst gerangschikte pandhouder.