Search

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

CEL NAUKOWY: Wyodrębnienie, opis i określenie relacji pomiędzy podejściami do mediacji w szkole ze względu na odmienność ich celów. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Ukazanie mediacji w szkole jako konstruktywnego narzędzia rozumienia naturalności konfliktów międzyludzkich i społecznych, będącego podstawą wypracowania demokratycznych stosunków międzyosobowych. Zastosowaną metodą jest analiza treści oraz krytyczna analiza źródeł, a także metaanaliza pojęć odnoszących się do postawionego problemu badawczego. PROCES WYWODU: Wychodząc od kwestii naturalności konfliktów w życiu społecznym i edukacyjnym, gdzie jedną z dostępnych możliwości ich rozwiązywania jest mediacja, wyodrębnione i scharakteryzowane zostają dwa sposoby rozumienia mediacji w szkole oraz wewnętrzne dla nich sposoby postrzegania konfliktu i celu mediacji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pozwala to na zobaczenie w procesie mediacji w szkole potencjału budowania relacji opartych na wartościach demokratycznych, partnerstwie we wspólnym projektowaniu przyszłości w odróżnieniu od bazujących na dominacji i poszukiwaniu winnych. WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Przeprowadzone analizy prowadzą do stwierdzenia, że mediacje w szkole mogą być wsparciem dla wychowania demokratycznego jako niezbędnego elementu demokratycznych relacji międzyludzkich oraz ustroju demokratycznego. Wnioski mają znaczenie dla praktyków szkolnych mediacji, zachęcając nie tylko do koncentracji na rozwiązywaniu sporów, ale także wykorzystywaniu ich transformatywnego charakteru.

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

CEL NAUKOWY: Ukazanie problematyki oswajania obcości przez wprowadzenie do narracji społeczno-wychowawczej kategorii Innego jako implikacji dla edukacji międzykulturowej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Postrzeganie obcości w kontekście źródłowego doświadczenia Innego. W badaniu zastosowano metodę analizy danych zastanych (desk research) oraz krytyczną interdyscyplinarną analizę źródeł, dokonano metaanalizy pojęć i kategorii stanowiących tytułowy problem badawczy. PROCES WYWODU: Jako drogę do zrozumienia i oswojenia obcości proponuje się budowanie dialogicznych relacji w przestrzeni spotkania. Służą one rozwijaniu twórczych orientacji życiowych niezbędnych w kształtowania postawy otwartości, twórczego rozumienia i akceptacji Innego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pojęcie Obcego i obcości zostało ukazane w ujęciu różnych analiz źródłowych. Kategorię Innego zaproponowano jako łącznik między obcością i swojskością. Stanowi ona zasadniczą propozycję metodyczną jako działanie wpisujące się w rozwijanie twórczych orientacji życiowych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analizy teoretyczne wskazanych kategorii prowadzą do implikacji pedagogicznych i edukacyjnych w kontekście kształtowania przestrzeni spotkania, rozwijania postawy dialogicznej i twórczego rozumienia odmienności w edukacji międzykulturowej.

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest określenie miejsca i roli narracji w przestrzeni edukacyjno- wychowawczej oraz przedstawienie kluczowych etapów budowania kompetencji narracyjnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem artykułu jest dokonanie oceny przestrzeni współczesnej polskiej szkoły pod kątem możliwości korzystania z narracji w pracy edukacyjnej i wychowawczej. Przeprowadzono analizę literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: Przedstawiono różne sposoby rozumienia pojęcia narracji. Omówiono korzyści edukacyjne wynikające z wprowadzenia do procesu nauczania myślenia narracyjnego oraz z wykorzystania autonarracji uczniów podczas udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Opisano proces nabywania kompetencji narracyjnej przez uczniów. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Myślenie narracyjne oraz autonarracja stanowią niezwykle ważne zasoby, pomocne w prowadzeniu procesu kształcenia i w udzielaniu wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Korzystanie z podejścia narracyjnego wymaga jednakże stworzenia tzw. „bezpiecznej bazy”, to jest przestrzeni dla narracji, co jest wyzwaniem dla szkoły o transmisyjnym podejściu do kształcenia. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Narracje zajmują szczególne miejsce w systemie edukacyjnym. Pozwalają zdobywać wiedzę, rozumieć rzeczywistość, ale także siebie. Są medium w komunikacji uczeń – nauczyciel – pedagog – psycholog. Przestrzeń edukacyjna powinna uwzględniać i wzmacniać powyższe funkcje, jak również kłaść nacisk na kształtowanie kompe- tencji narracyjnej. Praca na gruncie edukacyjnym musi skupić się także na diagnozie i usuwaniu barier, które hamują myślenie narracyjne i autonarrację, dzięki czemu można odejść od oceny ucznia na rzecz dialogu.

Copyright of Horyzonty Wychowania is the property of Jesuit University Ignatianum in Krakow and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest namysł nad współczesną kulturą słowa w rodzinie, która jest fundamentem kultury duchowej rodziny i relacji wewnątrzrodzinnych, a te z kolei są wzorem odniesień i relacji dziecka z otaczającym światem i z innymi. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Postawiono problem badawczy: jak słowo, będące elementem kultury duchowej rodziny, jest obecne dzisiaj w tym środowisku i kształtuje relacje? Zastosowano metodę analizy i syntezy literatury przedmiotu oraz dokonano przeglądu wybranych badań. PROCES WYWODU: Artykuł koncentruje się na wymiarze kultury duchowej rodziny, która obok kultury materialnej wpisuje się w obszar kultury szerszej. Wśród istotnych jej elementów, mających związek z wychowaniem, znajduje się „słowo”. Kultura słowa obecna jest w postaci interakcji między osobami na różnych poziomach i w różnych obszarach życia rodzinnego, decyduje o jakości egzystencji i rozwoju poszczególnych członków oraz rodziny jako całości. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Słowo, ujmowane jako swoisty kod orientacyjny, gdy zostanie wypowiedziane/zapisane, lokuje człowieka w określonej przestrzeni i miejscu, do czegoś odsyła, ukazuje specyficzne obszary, dostarcza drogowskazów. Słowo w kontekście życia rodzinnego jest rozpatrywane jako jeden z podstawowych czynników wpływających na rozwój miłości i bliskości oraz wzajemnych relacji i więzi. Kultura słowa obejmuje komunikację werbalną i niewerbalną oraz „słowo pisane”. Od członków rodziny zależy jej jakość. Współczesnym zagrożeniem dla „słowa” jest rozwój nowych mediów, gdzie dominuje obraz (wizualność). WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Słowo jest jednym z najpowszechniejszych środków, którymi dysponuje kultura, może sprzyjać rozwojowi duchowemu człowieka lub ten rozwój hamować. Dlatego powinno stać się przedmiotem troski współczesnego człowieka. Dużą rolę do spełnienia ma tutaj rodzina, która wprowadza w świat słowa, kształtuje język, uczy sposobów komunikowania się, gdzie ważne miejsce zajmuje dialog.

„Tego samego dnia dwaj z nich byli w drodze do wsi, zwanej Emaus, oddalonej sześćdziesiąt stadiów od Jerozolimy. Rozmawiali oni z sobą o tym wszystkim, co się wydarzyło. Gdy tak rozmawiali i rozprawiali z sobą, sam Jezus przybliżył się i szedł z nimi. Lecz oczy ich były niejako na uwięzi, tak że Go nie poznali” (Łk 24, 13-16). Ta konwersacja podczas drogi do Emaus jest wymowną przypowieścią o życiu każdego chrześcijanina. W sposób szczególny dotyczy dialogu ekumenicznego. Kleofas i jego towarzysz byli głęboko wstrząśnięci męką ich Mistrza. Byli rozczarowani: „A myśmy się spodziewali, że On właśnie miał wyzwolić Izraela...”(Łk 24, 21a). Wracają do domu załamani, zranieni na duchu i sercu. I tak idąc dyskutują, powtarzając ciągle historię, która się wydarzyła, szukając jej sensu. W tę konwersację włącza się niespodziewanie jakiś nieznany podróżny, wydaje się być cudzoziemcem, który potrafi zafascynować ich, kiedy wyjaśnia sens Pisma świętego. Więcej, on ich pociesza i podprowadza tych dwóch towarzyszy ku głębszemu zrozumieniu tego, co się wydarzyło, by w końcu odnaleźć pełną wspólnotę z apostołami. Dialog rozpoczyna proces leczenia. Ich smutne serca zaczynają płonąć. Ten dialog znajduje chwilę przyjemnego odpoczynku, kiedy rozpoznają zmartwychwstałego Jezusa przy łamaniu chleba w domu w Emaus i pomimo że znika zaraz im z oczu, Pan objawia się w tym eucharystycznym geście i „pozostaje w ich pamięci”.

Mówiąc, że dzisiejsza sytuacja kulturowa i duchowa człowieka jest niezmiernie złożona i naznaczona głębokim kryzysem, zapewne nie dokonam wielkiego odkrycia. W debacie nad kondycją współczesnego człowieka uczestniczy również chrześcijaństwo, w tymKościół katolicki. Uważny obserwator, słuchacz i czytelnik katolickich mediów dostrzeże z łatwością ogromną rozpiętość ideowych propozycji (inaczej postrzegają swoje zadania katolicy w Japonii czy w Indiach, gdzie stanowią znikomy procent ogółu społeczeństwa, inaczej w demokracjach zachodnich, a inaczej w krajach postkomunistycznych czy w prawosławnej Rosji). Moim zamiarem jest próba odpowiedzi na temat możliwości dialogu ze współczesnym światem w duchu Soboru Watykańskiego II, jak i dokumentów Magisterium Kościoła w okresie posoborowym. Nie muszę dodawać, że ważne miejsce w tej debacie zajmuje nauczanie papieża Jana Pawła II.

Themostbasic,primevalaxiologicalexperienceisconnected withdiscoveringthat„thereissomethingthatshouldnotbe”.This basic experience of evil provokes man to looking for its signs. Seekingthem,J.Tischnerdifferentiatedthree:theaxiological(referringtovalues),theagatological(referringtotheexperienceof another man) and the structural (referring to participation). Evil is set in the human experience of values, just like good. Andbothofthemexhibitthesamenature:theyarenotobjective but subjective. They happen as a result of human will, which is deep in the middle of dispute between good and evil, evil and good. Human experience is entangled in the essential relation betweengoodandevil,aswellasevilandgood. That is the humandrama.Everymeetingwithanothermanoffersapossibility ofatragedy,inwhich„goodshowsitshelplessnessinthedispute with evil”. J.Tischnerputsthequestionaboutthewayevilexistsaside, focusing on its essence, which makes itself felt in human experience. Evil is an „apparition”, which appears among people, has some kind of dynamics, which pervade human experience. Whataretheconditionsofthepossibilityofevilemerging?These are:suffering,illusionof pleasure and happiness, and man. Evil which enters between „I” and „You” contains some untruth. However, the limit of its activity is human will. Evil „needs” man in order to show its dynamics, „to happen” and in this meaning evil exhibits the dialogue nature. Thestructuralevildiffersfromthepreviousonessinceitdoes not reveal itself in action, but through participation. Evil which „appears”’ and enters among people, acts totally, therefore demonically. It comes out as reality, in which man has a specific share. How can you break free of the demon’s control and his tempting to self-annihilation? The way shown by J. Tischner is graceand,followingitstracks,hope.Graceisthegiftofgoodand onlyinitslightdoesitappearmorevisiblehowgoodcanappear in the world of evil.

Autorka wychodzi z założenia, że konstytutywne dla doświadczenia sensu wykonywanej pracy jako rodzaju aktywności człowieka ukierunkowanej na dobro publiczne jest doświadczenie dobra osobistego. Ono bowiem w pierwszej kolejności pozwala na faktyczne realizowanie dobra wspólnego. Poczucie dobra osobistego zostaje zinterpretowane w kontekście holistycznej koncepcji człowieka, w której pozostaje on świadomy zachodzących w nim powiązań pomiędzy myślami, przeżyciami oraz towarzyszącymi im cielesnymi doznaniami. Jednocześnie też autorka zwraca uwagę, że samo doświadczenie pracy może być dla człowieka doświadczeniem rozwojowo pozytywnym oraz destruktywnym. O tym, jakie ono jest, decyduje ethos pracy, na który składają się zarówno warunki zewnętrzne, organizowane przez pracodawcę, jak i warunki osobowe, za które jest odpowiedzialny sam pracujący. Na poszczególnych etapach rozważań autorka korzysta między innymi z tekstów Józefa Tischnera, Martina Bubera i Aleksandra Lowena. Zwłaszcza studia tego ostatniego stały się podstawą do wskazania empirycznego wskaźnika poczucia dobra osobistego, jakim jest cielesna przyjemność towarzysząca zaangażowanemu wykonywaniu określonych pracą zawodową czynności.

Problem intersubiektywności w filozofi i dialogu określany jest specyficzną, dialogiczną przestrzenią „pomiędzy”. Można zatem powiedzieć, że to, co ludzkie, humanistyczny wymiar rzeczywistości, określany jest tu tym, co konstytuuje się i wydarza „pomiędzy”. Każde takie „pomiędzy” implikuje możliwość koniunkcji („i”) lub dysjunkcji („albo”) jako sposobów określenia tego, co znajdując się naprzeciw siebie, nadaje rzeczywisty sens bliskości i oddaleniu, zbliżeniu i dystansowi. Zalążki rzeczywistości „człowieka z człowiekiem” ukryte są więc „pomiędzy”, stąd wysnuwa się bowiem antropologiczna „osnowa” humanum, z której można utkać dialogicznie ufundowany ludzki świat....