Može li fenotipizacija korena suncokreta u rizotronima otkriti osobine genotipova otpornih na sušu?

Temeljno ispitivanje morfoloških osobina korena je ključno za odabir genotipova suncokreta sa odgovarajućim osobinama korena bolje prilagođenim uslovima suše. Ova studija, deo SmartSun projekta koji finansira Fond za nauku Republike Srbije, ima za cilj da proceni potencijal postojećih genotipova suncokreta da tolerišu sušne uslove korišćenjem visoko propusne fenotipizacije korena u rizotronima. Rizotroni su providni kontejneri koji omogućavaju nedestruktivno posmatranje rasta i razvoja korena u realnom vremenu. Morfološke osobine korena u studiji su procenjene korišćenjem rizotrona pod dobro navodnjenom kontrolom (70% zapreminskog sadržaja vode) i stresom od suše (41-50% zapreminskog sadržaja vode), praćeno analizom digitalne slike korena pomoću WinRhizo skenera. Studija je otkrila da nekoliko morfoloških osobina korena, uključujući svežu i suvu masu korena, širinu korena, dužinu primarnog korena, ukupnu dužinu korenovog sistema, zapreminu, površinu i prečnik, mogu ukazivati na različit odgovor na sušu. Generalno, ispitivani genotipovi su ispoljili smanjenu brzinu rasta i značajno smanjenje merenih parametara, osim prosečnog prečnika korenovog sistema, u uslovima smanjene dostupnosti vode u poređenju sa rastom pod dobro zalivenom kontrolom. Fenotipizacijom korena suncokreta u rizotronima i odabirom odgovarajućih osobina korena, mogu se identifikovati genotipovi tolerantni na sušu koji mogu da izdrže uslove vodenog stresa, usmeravajući napore oplemenjivanja ka većem fokusu na ove osobine.
Investigating root morphological traits thoroughly is crucial for selecting sunflower genotypes with suitable root traits better adapted to drought conditions. This study, a part of the SmartSun project funded by the Fund of Science in the Republic of Serbia, aims to assess the potential of existing sunflower genotypes to tolerate drought conditions using high-throughput root phenotyping in rhizotrons. Rhizotrons are transparent containers that allow non-destructive real-time observation of root growth and development. Root morphological traits in the study were assessed using rhizotrons under well- watered control (70% volumetric water content) and drought stress (41-50% volumetric water content), followed by root digital image analysis using a WinRhizo scanner. The study revealed that several root morphological traits, including fresh and dry root mass, root width, primary root length, a total length of the root system, volume, surface area, and diameter, can indicate a differential response to drought. Generally, the tested genotypes exhibited a reduced growth rate and a significant decrease in measured parameters, except for the average diameter of the root system, under reduced water availability conditions compared to growth under well-watered control. By phenotyping sunflower roots in rhizotrons and selecting appropriate root traits, drought-tolerant genotypes that can withstand water stress conditions can be identified, directing breeding efforts towards a greater focus on these traits.