Notitie KIWK : maatregeleffectiviteit oeverherstel : macrofaunarespons op de aanleg van duurzame oevers in het beheergebied van Waterschap Zuiderzeeland

Een van de doelen van de Kennisimpuls waterkwaliteit (KIWK) is het kwantificeren van de effectiviteit van lokale maatregelen in verschillende watertypen op verschillende gemeenschappen. In dit document is het effect van de aanleg van duurzame oevers in het beheergebied van Waterschap Zuiderzeeland op de macrofaunagemeenschap in tochten geanalyseerd. Door een gebrek aan monitoringsdata op locaties met een duurzame oever vóór de aanleg hiervan, was het echter niet mogelijk om veranderingen in de soortensamenstelling toe te schrijven aan de aanleg van duurzame oevers. Wel zijn er verschillen in soortensamenstelling te zien tussen locaties met verschillende oevertypen en een overeenkomende typologie. Lokaal is te zien dat bij de aanwezigheid van duurzame oevers meer soorten worden gevonden, die daarbij geassocieerd zijn met een omgeving rijk aan waterplanten en slib/fijne detritus en positief scoren op de KRW-maatlat. Elders blijkt echter dat een hoge organische belasting dit verschil kan overschaduwen en dus het effect van duurzame oevers teniet kan doen. De verschillen tussen locaties worden dan door andere (locatie-specifieke) milieu-omstandigheden veroorzaakt. De waterkwaliteit op basis van de macrofaunasamenstelling (EKR-scores) is voor enkele locaties met een duurzame oever hoger dan voor de bijbehorende controlelocaties. Hiermee lijkt de aanwezigheid van duurzame oevers positief van invloed te zijn op de ecologische kwaliteit, mits andere limiterende omgevingsfactoren op orde zijn. Om het verschil in kwaliteit toe te kunnen schrijven aan de aanleg van de oevers is echter een uitgebreidere monitoringsopzet nodig. De aanbeveling is dan ook om toekomstige monitoring zo vorm te geven dat er voor meerdere locaties een uitspraak over de effectiviteit van de aanleg van duurzame oevers kan worden gedaan. Hiermee kunnen we leren van uitgevoerde maatregelen en kennis over maatregeleffectiviteit verder ontwikkelen.