Uticaj priliva stranih direktnih investicija na izvoz sektora poljoprivrede zemalja u razvoju

Intenziviranje procesa globalizacije svetske privrede tokom prethodnih nekoliko decenija odrazilo se i na poljoprivrede zemalja u razvoju, transformišući ih i integrišući u svetsku privredu. Globalizacija u sektoru poljoprivrede praćena je sve značajnijim stranim direktnih investicijama i jačanjem međunarodne trgovine poljoprivrednim proizvodima. Predmet ove doktorske disertacije je odnos priliva stranih direktnih investicija i izvoza ovog sektora u zemljama u razvoju. Osnovni cilj ove disertacije je davanje odgovora na istraživačko pitanje da li i na koji način strane direktne investicije u sektoru poljoprivrede zemalja u razvoju utiču na izvoz ovog sektora. Relevantna teorija međunarodne trgovine i transnacionalnih preduzeća ukazuje na oprečne zaključke u pogledu odnosa stranih direktnih investicija i izvoza u zemlji domaćinu. Ovi zaključci mogu se grupisati u dve osnovne hipoteze: hipotezu komplementarnosti i hipotezu supstitutivnosti. Kako se obe hipoteze ne mogu teorijski osporiti problem odnosa stranih direktnih investicija i izvoza u zemlji domaćinu svodi se na empirijsko pitanje. Međutim, rezultati dosadašnjih empirijskih istraživanja takođe ne ukazuju na jedinstvene zaključke u pogledu ovog problema. Na početku disertacije, razmotrena je dosadašnja relevantna teorijska i empirijska literatura. Empirijska istraživanja na makro nivou analizirana su primenom meta-regresione analize. Ovom analizom utvrđeni su razlozi varijacija rezultata u dosadašnjim empirijskim istraživanjima. Zatim su primenom metoda deskriptivne statistike opisane dosadašnje razmere globalizacije, kao i zastupljenost protekcionizma u sektorima poljoprivrede u svetu. Opisan je istorijat globalizacije poljoprivrede, pri čemu su sa posebnom pažnjom obrađeni problemi koji se odnose na promene do kojih je ovaj proces doveo u zemljama u razvoju, posebno u pogledu priliva stranog kapitala u njihove sektore poljoprivrede, većeg uključivanja ovih sektora u svetsku ekonomiju i promena vezanih za preh
The intensification of the globalisation of world economy over the past decades inter alia affected developing countries agricultures, transforming and integrating them in the world economy. The globalisation of agriculture is closely related to increasingly significant foreign direct investment in the sector and intensification of agricultural international trade. The subject of this doctoral thesis is the relationship between the inflows of foreign direct investment and exports of this sector in developing countries. The main aim of this thesis is to answer the research question if and how the foreign direct investment in developing countries’ agricultural sectors affect the exports of these sectors. The relevant theory of international trade and transnational enterprises suggests conflicting conclusions concerning the relationship between foreign direct investment and exports in the host country. These conclusions can be grouped into the two general hypotheses: the complementarity hypothesis and the substitution hypothesis. As neither of the hypotheses can be theoretically refuted, the problem of the relationship between foreign direct investment and exports in the host country reduces to the empirical one. However, the results of the existing empirical studies also do not offer a unanimous conclusion regarding this research problem. In the introductory parts of the thesis, the relevant theoretical and empirical literature was reviewed. The macro-level empirical studies were scrutinised using the meta-regression analysis. The analysis results revealed the factors behind the variation of the empirical results in the existing related literature. Additionally, descriptive statistical methods were applied in order to describe the extent of the globalisation, as well as the magnitude of protectionism in the world agriculture. The history of the agricultural globalisation was presented, with the focus on the problems related to the changes in developing countries that