Estimation of the cardinal temperatures for germination of four Satureja species growing in Iran / Ocena Temperatur Głównych Kiełkowania Czterech Gatunków Cząbru Rosnących W Iranie

Wstęp: Kiełkowanie nasion jest złożonym procesem fizjologicznym regulowanym przez czynniki genetyczne i środowiskowe, w tym temperaturę, wodę, tlen, światło i pH. Wśród nich, temperatura jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na maksymalną szybkość i procent kiełkowania diaspor. Cel: W niniejszej pracy określono temperatury główne (Tb, To, Tc) kiełkowania nasion dla czterech gatunków cząbru występujących w Iranie. Metody: Nasiona Satureja mutica Fish. et C. A. Mey., S. macrantha C. A. Mey., S. sahandica Bornm i S. bachtiarica Bunge inkubowano w dziewięciu stałych temperaturach (od 0 do 40°C), w przedziałach co 5°C. Wykonano doświadczenie czynnikowe w układzie całkowicie losowym z czterema powtórzeniami, a dla określenia temperatur głównych zastosowano trzy modele regresji: segmentową regresję liniową (ISL), wielomianu kwadratowego (QPN) oraz regresję pięcioparametrową (FPB). Wyniki: Najwyższy procent kiełkowania (GP)odnotowano w temperaturze 20°C, odpowiednio: u S. mutica (86%), S. macrantha (55%), S. sahandica (81%) i S. bachtiarica (89%). Z wyjątkiem S. sahandica, nie stwierdzono jednak istotnej różnicy między 20 a 25°C. Kiełkowanie ustało w 0°C i w 40°C. Najwyższa zdolność kiełkowania (GR), najkrótszy średni czas kiełkowania (MGT) oraz czas kiełkowania 50% nasion (D50) obserwowano przy 20-25°C u wszystkich gatunków. Zdolność kiełkowania diaspor S. bachtiarica była istotnie (p≤0.05) wyższa niż u trzech pozostałych gatunków we wszystkich analizowanych temperaturach. Żaden z gatunków nie osiągnął 50% kiełkowania w temperaturach wyższych niż 30°C. Wnioski: Uzyskane wyniki pokazały przewagę S. bachtiarica nad innymi gatunkami, a S. macrantha charakteryzowała się najniższymi parametrami opisującymi kiełkowanie. Modele FPB i ISL najdokładniej przewidywały poziom temperatur głównych, ze względu na wyższą wartość współczynnika determinacji R2 i niższą wartość średniej kwadratowej błędów (RMSE). We wszystkich trzech modelach najniższe i najwyższe temperatury główne (Tb, To, Tc) zanotowano odpowiednio u S. macrantha i S. mutica.