Endosülfan'ın Fare Karaciğeri Üzerine Etkisinin Ultrasütrüktürel ve Biyokimyasal Değerlendirilmesi

Giriş: Çalışmanın amacı, endosülfan"ın fare karaciğeri üzerine etkisini biyokimyasal veriler ile birlikte ultrasütrüktürel olarak araştırmak, ve aynı zamanda ışık mikroskobik değerlendirmek. Materyal ve Metod: Çalışmada 26-30 gram ağırlığında 12 erkek albino fare kullanıldı. Fareler iki eşit gruba ayrıldı. Endosülfan grubuna, fındık yağında çözülmüş endosülfan (13 mg/kg/gün, vücut ağırlığ) 10 gün süresince intragastrik yol ile oral olarak uygulandı. Kontrol grubuna, yalnızca fındık yağı verildi. Bütün fareler onuncu günün sonunda servikal dislokasyon ile sakrifiye edildi. Histolojik ve biyokimyasal analizler (SOD; superoksit dismutaz, GSH; glutatyon peroksidaz, CAT; katalaz, G6PD; glikoz-6-fosfat dehidrogenaz, MDA; malondialdehid) için doku örnekleri alındı. Bulgular: Bazı hepatositlerin mitokondrionlarının iç membranlarında bozulma, endoplazmik retikulum sisternalarında dilatasyon, lipid ve vakuoler yapıların varlığını gözlendi. Işık mikroskobik olarak belirgin vakuolizasyon görüldü. G6PD, SOD, GSH ve MDA aktivitelerinde artmaya rağmen CAT aktivitesinde azalma vardı. Sonuç: Endosülfanın fare karaciğeri üzerine olumsuz etkisinin nedeni olarak, endosülfanın hepatositlere direkt toksik etkisi yanısıra oksidatif stres indüksüyonuna bağlı olabileceği düşünülebilir.