Władze państwowe wobec Kościoła rzymskokatolickiego w powiecie opatowskim w latach 1933-1939

W artykule przedstawiono jak w świetle sprawozdań starosty prezentował się Kościół rzymskokatolicki na terenie powiatu opatowskiego w latach 1933-1939. Niektóre informacje uzupełniono dokumentami z archiwów kościelnych. Problematykę zgrupowano wokół dwóch kwestii: problemów wewnętrznych Kościoła oraz styku spraw publicznych i wyznaniowych. W tej pierwszej grupie mieściły się uroczystości kościelne, inwestycje budowlane, ale też konflikty w parafiach, problemy dotyczące bezpieczeństwa oraz zmiany personalne. Uwagę starostów zwracały obchody z udziałem biskupów. Sporo miejsca poświęcono świętu Chrystusa Króla, patronującego Akcji Katolickiej oraz rocznicom koronacji papieża Piusa XI. Sygnalnie pojawiały się informacje o rekolekcjach i misjach parafialnych oraz zakonach zaangażowanych w ich przeprowadzenie. Rzadko wspominano o pielgrzymkach oraz inwestycjach budowlanych. Władze państwowe interesowały się konfliktami, do których dochodziło w parafiach. W sprawozdaniach odnotowano kilka napadów bandyckich na plebanie i duchownych oraz wybryki chuligańskie i profanacje. Zmiany personalne w obsadzie placówek duszpasterskich zauważane były w przypadku proboszczów, a wyjątkowo wikariuszy. W drugiej części artykułu przedstawiono tematykę dotyczącą społeczno-politycznej aktywności duchownych. Starostowie odnotowywali udział księży w uroczystościach patriotycznych i świeckich. Czasem pojawiały się wzmianki o nabożeństwach związanych z zawodami sportowymi. Analizowano echa aktualnych wydarzeń politycznych oraz obchodów związanych z kultywowaniem pamięci o marszałku Józefie Piłsudskim. Zwracano uwagę na wpływy Stronnictwa Narodowego wśród duchowieństwa i oddziaływanie na młodzież katolicką. Pojawiały się wiadomości o konfliktach kleru z radykalnym, sanacyjnym Legionem Młodych. Odnotowywano spory między duchowieństwem rzymskokatolickim i polskokatolickim. Uwagę zwróciło kilka publicznych wypowiedzi duchownych skierowanych przeciw Żydom, krytykujących ich zachowanie podczas procesji Bożego Ciała. W latach trzydziestych odnotowano przypadki postaw antysemickich związanych z bojkotem żydowskich placówek handlowych.