SÜLEYMANİYE KÜTÜPHANESİNDE BULUNAN BİR SAFEVİ MUSHAFI HAKKINDA (SULTAN AHMED I 22)

Mushaflar İslamiyet açısından en kutsal olan nesnedir. Döneminin hattat ve müzehhipleri onu en güzel bir şekilde yazmak ve bezemek için hünerlerini göstermişlerdir. Bu önem bütün İslam coğrafyasında benimsenmiş ve her dönemde uygulanmıştır. Dönemin sanat görüşü değişmesine rağmen yine en güzel yazıları ve tezhipleri Mushaflar üzerinde uygulamaktan vazgeçmemişlerdir. Geçmişte devlet yöneticilerinin katkıları da Tezyini sanatlar açısından, çok önemli bir yer teşkil etmiştir. Yöneticilerin İslam çatısı altında olması özellikle Mushaf üretiminde bu teşviklerin önünü açmıştır. Sanatkârlara olan destek sonucu Tezyini sanatlar gelişmiş ve çeşitlenerek üretimleri çoğalmıştır. Hatta yazma eserlerin özellikle Mushafların, zamanında devletlerarasında en değerli hediye olması ne kadar ihtimam gördüğünün kanıtıdır. Sanata olan bu desteğe Türk medeniyetinin katkısı olduğu kadar farklı coğrafyaların da üzerine eklemeleri olmuştur. Türkler haricinde sanata olan desteğin en büyüğü Safevi devleti tarafından sağlanmıştır. Zamanında Şahların sanat ve sanatçıya verdiği değer gelişmenin en önemli kısmını teşkil etmektedir. Tezyini sanatlar içerisinde yer alan tezhip sanatıda bu gelişmeler ile ilerlemiş, incelmiş ve çeşitlenmiştir. Çalışma konusu olarak seçtiğimiz eser Türkiye’nin en geniş içerikli arşivlerinden biri olan Süleymaniye Kütüphanesinde kayıtlı olan bir Mushaf’tır. Sanatsal içeriği incelenmemiş ve üzerine fazla araştırma yapılmamış bu eser Sultan Ahmed I 22’de kayıtlıdır. Eser üzerindeki incelemelerimizde eserin nasıl ve ne şekilde elimize ulaştığına dair fazla bir bilgiye maalesef rastlayamadık. Eserin tarihi belli olmadığından önceliğim bu noktaya değinmek olacaktır. Çalışmada Mushaf gelişimi hakkında kısa bir bilgi verilerek, eserde bulunan tezhipli sayfalar ve içerikleri anlatılmıştır. Özellikle Mushaflar içerisinde çok nadir görülen Nıfsü’l Kur’an tezhibi eserin ne kadar önemli ve özel olduğunu yansıtması bakımından önemlidir.