Związek między wdrożeniem MSRF 540 a redukowaniem praktyk wygładzania wyniku finansowego netto za pomocą odpisów z tytułu utraty wartości należności i zapasów przez podmioty sprawozdawcze w Polsce

Celem publikacji jest odpowiedź na pytanie badawcze dotyczące związku między wejściem w życie Międzynarodowego Standardu Rewizji Finansowej (MSRF) nr 540 a mitygowaniem praktyk wygładza- nia wyniku finansowego netto za pomocą odpisów z tytułu utraty wartości należności i zapasów przez podmioty sprawozdawcze w Polsce. Pytanie powstało w wyniku przeprowadzonych przez autora wcze- śniejszych badań, w których wykazano, że podmioty sprawozdawcze w latach 2000–2010 stosowały odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości należności i zapasów w celu mitygowania wahań wyniku finansowego netto, a wygładzanie to było efektywne. W niniejszym artykule wykazano, że w okresie przed wdrożeniem MSRF nr 540 podmioty sprawozdawcze w sposób efektywny ograniczały wahania wyniku finansowego netto za pomocą odpisów, natomiast po wejściu w życie tego standardu rewizji finansowej w okresie 2009–2014 nie stwierdzono związku między wartościami odpisów z tytułu utraty wartości należności i zapasów a redukowaniem zmienności wyniku finansowego netto. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą testu równości median odchyleń przeciętnych wyniku finansowego bez uwzględnienia odpisów oraz z uwzględnieniem tych odpisów, za pomocą testu rangowanych znaków Wilcoxona. Odrzucono hipotezę o równości median odchyleń przeciętnych przed wejściem w życie MSRF nr 540, natomiast na podstawie danych z okresu po wdrożeniu standardu nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy równości median odchyleń przeciętnych. Świadczy to o pozytywnym wpływie MSRF nr 540 na redukowanie procesów rachunkowego kształtowania wyniku finansowego (accounting earnings management). Wskazana ogólna prawidłowość nie dotyczy banków, w przypadku których nie stwierdzono, aby odpisy wartości należności kredytowych redukowały zmienność wyniku finansowego netto, zarówno w okresie przed wdrożeniem MSRF nr 540, jak i po jego wdrożeniu.