Rozumienie zdrowia przez młodzież chorująca na cukrzycę typu 1 w oparciu o własne kryteria

Wprowadzenie: „Zdrowie" jest pojęciem postrzeganym niejednoznacznie, różnie w zależności od płci, wieku, sytuacji społecznej, zdrowotnej oraz systemu wartości wyznaczających cele życiowe. Cel pracy: Określenie kryteriów rozumienia zdrowia przez młodzież chorującą na cukrzycę typu 1 w porównaniu z grupą zdrowych rówieśników. Materiał i metody: Badaniem objęto 66 osób (34 dziewczęta i 32 chłopców) w wieku 14-18 lat (średnia wieku: 15,9+1,3 roku) chorujących na cukrzycę typu 1 ponad 2 lata (średni czas trwania choroby: 4,3+3,4 roku). Grupę kontrolną stanowiło 60 osób dobranych pod względem płci i wieku. Rozumienie zdrowia przez badanych określane było metodą Listy Kryteriów Zdrowia Juczyńskiego, która zawiera 24 stwierdzenia, odpowiadające różnym pozytywnym wymiarom zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego. Wyniki: Stwierdzono różnice oraz podobieństwa w zakresie wybieranych kryteriów zdrowia między badanymi grupami. Młodzież chorująca na cukrzycę typu 1 kierowała się w swoich działaniach rozumieniem zdrowia w wymiarze fizycznym i psychicznym. Najwyższe wartości wag otrzymały kryteria: należycie się odżywiać (waga - 4,65), umieć się cieszyć z życia (waga - 4,3), mieć sprawne wszystkie części ciała (waga - 3,9). Najmniejsze znaczenie osoby z cukrzycą przypisywały procesom: bycie odpowiedzialnym (waga - 0,04), rozwiązywanie swoich problemów (waga - 0), panowanie nad swoimi uczuciami i popędami (waga - 0). W obu grupach kryterium „umieć się cieszyć z życia" (stan) było na najwyższych pozycjach średnich wartości. Wnioski: Postrzeganie „bycia zdrowym" przez młodzież z cukrzycą odbiega od postrzegania przez ich zdrowych rówieśników. Wybór kryteriów zdrowia dokonany przez młodzież chorującą na cukrzycę typu 1 wynika najpewniej z ich sytuacji zdrowotnej oraz wskazuje na trudności w zakresie realizowania zaleceń terapeutycznych. Zrozumienie potrzeb psychologicznych młodzieży z cukrzycą typu 1, wsparcie psychoterapeutyczne w połączeniu z diabetologiczną wiedzą merytoryczną, mogą wpływać na poprawę jakości życia.