Köprülüzade Abdullah Paşa ve El Yazması Divanının Muhtevası

Osmanlılar Dönemi’nde Arap dili ve edebiyatına yapılan katkılar üzerine yapılan çalışmalar genelde Osmanlıların medreselerde verdikleri Arap dili grameri ve belagati eğitimi üzerine yoğunlaşmıştır. Ancak Osmanlı ilim adamlarının Arap şiiri alanında da bazı eserler ortaya koydukları görülmektedir. Söz konusu dönemde Arap şiiri ve edebiyatı alanında yapılan çalışmaların gün yüzüne çıkarılması son yıllarda artarak devam etmektedir. Bu çalışmada, bir dönem Osmanlı idaresine damgasını vurmuş hem ilme hem de devlete hizmet eden Köprülüler sülalesine mensup, Arapça bir divan telif etmiş bir şair, bir kıraat âlimi ve bir Osmanlı Paşası olan Köprülü Abdullah Paşa(öl. 1148/1735) ve onun şiir divanının muhteviyatı incelenmiştir. Şairin divanı çeşitli kütüphanelerde yazma halinde bulunmaktadır. Abdullah Paşa’nın şiiri ve yazma halindeki divanı üzerine yapılmış bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Şair, ailesi sebebiyle iyi bir eğitim almış, Arapların yaşadığı coğrafyalarda görev yapmış özellikle de Mısır’da vali olduğu dönemde Ezher ulemasından yararlanmış ve klasik Arap edebiyatında ele alınan konular hakkında şiirler söylemiştir. Bu tür araştırmaların Osmanlılar döneminde Arapçanın çöküş yaşadığı iddialarına karşı yapılan çalışmalara da bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.