Sağlık bilimlerinde araştırma ve yayın etiği

Son yıllarda akademik atama ve terfi başvurularında istenilen asgari puan ve asal eser kriterlerinin önemli oranda yükseltilmesi ve başlatılan “akademik teşvik” uygulaması nedeniyle akademisyenlerin yayın yapma arzusu önceki yıllara oranla önemli ölçüde artmış, gerek ulusal gerekse uluslararası dergilere gönderilen makale sayılarında neredeyse bir patlama yaşanmıştır. Bilimsel araştırma ve yayın sürecinde dürüst davranmada esas sorumluluk araştırmacılar ve yazarlarda olsa da etik ihlallerin önlenmesinde hakemler, editörler, üniversiteler, üniversitelerin bağlı olduğu kurumlar ve bağımsız mahkemeler gibi denetleyicilere de önemli görevler düşmektedir. Alınacak önlemler arasında en önemlisi kanımızca araştırmacı ve yazarlar için üniversitelerde formal eğitimin bir parçası olarak araştırma ve yayın etiği ilkelerinin öğretilmesi, bu eğitimin belli aralıklarla mezuniyet sonrası da devam ettirilmesi olarak öne çıkmaktadır. Bilimsel dergilerdeki editör ve hakem kadrosunun da etik ihlaller konusunda yetkin olması, periyodik olarak araştırma ve yayın etiği konusunda makale veya derleme yayınlayarak tüm çevrelerin bu konuda bilgilendirilmesi diğer önemli bir unsurdur. Benzer eğitim ve bilgilendirmenin üniversite üst yönetimi, etik kurullar ve üniversitelerin bağlı bulunduğu kurumlar için de belli zaman aralıkları ile yapılması ve kanun ve yönetmeliklerin günümüz koşullarına cevap verecek şekilde güncellenmesi etik ihlallerin önüne geçebilmek için zorunlu görünmektedir.