Stosowanie wenlafaksyny w dawkach podzielonych – opis kazuistyczny

Wenlafaksyna jest lekiem o co najmniej dwóch istotnych mechanizmach działania przeciwdepresyjnego. Hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny (5-HT) ujawnia się już podczas stosowania niskich dawek, a hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny – dopiero przy dawkach istotnie wyższych. Za punkt odcięcia przyjmuje się na ogół dawkę 225 mg na dobę, choć zmiana z jednego mechanizmu działania na dwa ma najprawdopodobniej charakter spektralny. Możliwe, że w dawkach powyżej 375 mg na dobę lek wykazuje również działanie dopaminergiczne, ale tak duże dawki wenlafaksyny nie są zalecane przez producenta. Stosowanie wyższych dawek przekłada się na większą skuteczność przeciwdepresyjną leku. Należy jednak pamiętać, że zmiana dawki może być związana z ujawnieniem się odmiennego profilu działań niepożądanych (choć zależy to także od indywidualnej wrażliwości pacjenta). Działanie serotoninergiczne bywa odbierane jako uspokajające, sedujące, powodujące nadmierną senność, a nawet zobojętnienie i apatię. Działanie noradrenergiczne może z kolei wywoływać uczucie nadmiernego pobudzenia i zaburzenia snu. To, czy dane działanie jest odczuwane jako niewpływające na funkcjonowanie, czy też jako trudne do zniesienia, zależy ponadto od pory dnia, w której występuje. Działanie nasenne pacjent uzna za korzystne wieczorem, natomiast działanie rozbudzające – rano. Wydaje się, że pora podawania wenlafaksyny może wpływać na subiektywną tolerancję leku. W artykule opisano dwie sytuacje ilustrujące ten punkt widzenia. Nie jest do końca jasne, dlaczego pacjenci odczuwają działanie leku najsilniej wkrótce po jego przyjęciu (nie da się wykluczyć swoistego efektu placebo). Mimo to w przypadku wielu chorych subiektywna tolerancja wenlafaksyny bez wątpienia ma związek ze sposobem podawania leku; lekarze powinni brać tę okoliczność pod uwagę.