What is the Predictive Power of Visual Mathematics Literacy Perception and Its Sub-dimensions for Geometry Success?

Problem Durumu: Okuryazarlık kavramı günümüzde şekillenenbir kavram olarak bilinmekle birlikte tarihsel sürecinin de çok eski olmadığınıaraştırmalar neticesinde görmek mümkündür. Ayrıca okuryazarlık kavramı çokgenel bir kavramdır ve bu kavramla ilişkili yeni okuryazarlık türleriliteratürde her geçen gün oluşturulmuş ve oluşturulmaktadır. İnsanların ilkçağlardan beri mağara duvarlarında görselleri kullanması, görsellerin eğitimsürecinin neredeyse tamamına entegre edilmesi ve görsel kavramların zihinselsüreçte somutlaştırmayı sağlayarak kalıcılığı artırması görsel okuryazarlıkkavramını doğurmuştur. Görsel okuryazarlık, Hortin (1980) tarafından, “görsel elemanları okuma ve yorumlamakapasitesiyle beraber görsel öğeler ile düşünme ve öğrenme becerisi, yanigörsel olarak düşünebilme” şeklinde tanımlanmıştır. Eğitim alanında farklıokuryazarlıklara dair ortak yanların bütünleşmesinden doğan sanatsal matematikveya görsel matematik okuryazarlığı gibi okuryazarlıkların tanımlanması önplana çıkmıştır. Bu noktadan hareketle görsel matematik okuryazarlığı “günlükhayatta karşılaşılan problemleri görsel veya uzamsal, tersine görsel veyauzamsal bilgileri de matematiksel olarak algılayabilme, ifade edebilme, yorumlayabilme,değerlendirme ve kullanabilme yeterliğidir” (Duran ve Bekdemir, 2013). Görselmatematik okuryazarlığının günlük yaşamda ve matematik eğitiminde vazgeçilmezbir anlamı ve önemi vardır. Görsel okuryazarlık ve görsel matematikokuryazarlığı kavramları, geometri öğrenme alanı ile bilişsel okuryazarlıkbecerileri arasındaki ilişki sonucunda ortaya çıkmıştır. Geometri matematikselöğrenmenin temel alanlarından biri olmasına rağmen, geometriyle ilgili akademikbaşarının altında yatan bilişsel süreçler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Öğretmenadaylarının görsel matematik okuryazarlığı algılarının, matematik eğitiminde önemlibir faktör olduğu düşünülmektedir. Bunlara ek olarak, birçok görselin geometrialanına dâhil edilmesi nedeniyle, bu alandaki başarının görsel matematikokuryazarlığı algısı ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla görselmatematik okuryazarlık algısı ve alt boyutları ile geometri başarısı arasındakiilişkinin incelenmesinin alan yazına yararlı olacağı öngörülmektedir. Araştırmanın Amacı: Buaraştırmanın amacı, öğretmen adaylarının görsel matematik okuryazarlığı ilegeometri başarıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın Yöntemi: Mevcutaraştırma, betimsel nitelikli bir çalışmadır. Betimsel çalışmalar, verilen birdurumu olabildiğince tam ve dikkatli bir şekilde tanımlamaya çalışır. Eğitimalanındaki araştırmalarda, yaygın olarak betimsel yöntem tarama çalışmalarıyapılmaktadır. Mevcut araştırmada görsel matematik okuryazarlığı ile geometribaşarısı arasındaki ilişkiyi belirten verilerin elde edilmesi noktasındailişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu,2015-2016 öğretim yılı güz döneminde, Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi,matematik eğitimi anabilim dalında okuyan matematik öğretmen adayları oluşturmaktadır.Örneklemde ise bu öğrencilerden basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 232(97 erkek, 135 kadın) öğrenci yer almıştır. Araştırmada,veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından geliştirilen ve öğretmenadaylarının görsel matematik okuryazarlık algı düzeylerini belirlemek amacıyla GörselMatematik Okuryazarlığı Ölçeği ve geometri başarı düzeylerini incelemek için GeometriBaşarı Testi kullanılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının görsel matematikokuryazarlıkları ile geometri başarıları arasındaki ilişkinin hesaplanmasındaPearson Momentler Çarpım Korelâsyon Katsayısı yöntemi, görsel matematikokuryazarlığı algısı ve buna ait alt boyutların geometri başarısınınyordayıcısı olup olmadığı Çoklu Regresyon Analizi yöntemiyle incelenmiştir.Araştırmanın Bulguları: Çalışmabulguları dikkate alındığında görsel algı kaynağının geometri başarısı ilearasında düşük düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Nitekim görsel matematikokuryazarlığının veri kaynaklarından biride görsel algıdır. Bu kaynağıngeometri başarısı ile ilişkisini göz ardı etmek mümkün değildir. Literatürtaraması yapıldığında görsel algıların geometri başarısı ile doğrudan veyadolaylı yönden ilişkili olduğu görülmektedir (Bekdemir ve Duran, 2012;Karunaratne, 2000). Yine bulgular neticesinde görsel matematik okuryazarlığınınveri kaynaklarından biri olan örüntü oluşturma boyutunun geometri başarısı ilearasında düşük düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Literatür taramasıyapıldığında da örüntü boyutunun geometri başarısı ile doğrudan veya dolaylıyönden ilişkili olduğu görülmektedir. Tanışlı ve Köse (2011)’nin yapmış olduğuaraştırmada, öğretmen adayları lineer şekil örüntüsünü yakın/uzak bir adımadevam ettirmede ve örüntünün kuralını belirlemede sadece şeklin yapısınaodaklanılan görsel ve şekil örüntüsünün sayı örüntüsüne dönüştürüldüğü sayısalyaklaşımı benimsemişler, bu yaklaşımlar altında da toplam 26 stratejikullanmışlardır.AraştırmanınSonuçları ve Önerileri: Görsel algı, geometrik bilgi ve uzamsal zekâkaynakları geometri başarısı üzerinde diğer kaynaklara göre daha fazla önemesahiptir. Bu kaynaklar geometri başarısının yaklaşık %7’sini açıklamaktadır.Özellikle uzamsal zekâ kaynağının geometri başarısı üzerindeki etkisi diğerkaynaklar göz önünde bulundurulduğunda daha yüksek çıkmıştır. Öğrencileringörsel matematik okuryazarlıklarını geliştirmek için öncelikle uzamsal zekâkaynaklarıyla beraber görsel algı ve geometrik bilgi kaynaklarıgeliştirilmelidir. Son olarak, somutlaştırma ve örüntü oluşturma kaynaklarıgeometri başarısına etki eden dördüncü ve beşinci önemli boyutlardır. Buboyutların her biri geometri başarısının yaklaşık %4’ünü açıklamaktadır.Özellikle somutlaştırma boyutunun geometri başarısı üzerindeki etkisi diğerboyutlar göz önünde bulundurulduğunda daha düşük çıkmıştır. Elde edilenbulgular doğrultusunda doğrudan ve dolaylı olarak görsel matematikokuryazarlığı algısı boyutlarının geometri başarısı ile arasındaki ilişkiyiincelemenin gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Duran ve Bekdemir (2013),görsel matematik okuryazarlığı öz-yeterlik algısının, görsel matematikbaşarısının anlamlı bir yordayıcısı olduğunu söylemişlerdir. Özgen ve Bindak(2011) çalışmalarında matematik dersi başarı puanının ve matematik dersineverilen önemin, matematik okuryazarlığı öz-yeterlik inancına yönelik anlamlıbirer yordayıcı olduklarını tespit etmişlerdir. Bu çalışmaların yanındamatematik başarısını yordayan faktörlerin neler olduğunu belirleyen çalışmalarda literatürde mevcuttur (Doğan ve Barış, 2010; Kayagil, 2010). Genel anlamdagörsel matematik okuryazarlığı alt boyutlarının geometri başarısını yordamagücü düşük çıksa da anlamlı olması ilişkinin önemini ön plana çıkarmaktadır.Sonucun böyle çıkmasının sebebi, araştırmanın yalnız bir üniversitede yapılmışolması veya örneklem sayısının düşük olması olabilir. Ayrıca araştırmadaörneklemin teste ve ölçeğe tüm bilgilerini yansıttıkları varsayılmıştır. Busınırlılıklar doğrultusunda ileride yapılacak olan çalışmalara, konuyla ilgilidaha büyük örneklemler üzerinde araştırmaların yapılması, farklı sayısalbölümlerin görsel matematik okuryazarlık algılarıyla geometri başarılarıarasındaki ilişkilerinin incelenmesi hâlihazırda bulunan matematik öğretmenleriüzerinde benzer uygulamalar yapılması ve sonuçlar doğrultusunda bu kavramlarhakkında eğitimlerin verilmesi önerilmiştir.
Purpose: In this study, it was aimed toexamine the relationship between the visual mathematics literacy perceptionsand its sub-dimension for geometry success levels of prospective teachers. Itwas also aimed to examine to what extent visual mathematics literacy perceptionand its sub-dimensions predicted geometry success. Research Methods: This study was designed in accordance with aqualitative, scanning model. The research was carried out with 232 (97 malesand 135 females) prospective teachers who studied in Mathematics EducationProgram at Firat University, Education Faculty, and were selected by simplerandom sampling method. "Visual Mathematics Literacy Perception Scale"and "Geometry Success Test" were employed in thisstudy as data collection tools. Correlation analysis and multiple regressionanalysis were used for analyzing the data.Findings: After the data were analyzed, itwas determined that there was a positive relationship between the visualmathematics literacy perception and geometry success of prospective teachers.It was also determined that visual mathematics literacy perception is ameaningful predictor of geometry success. Implications for research and practice:Providing trainings on these concepts in the direction of the results, toinvestigate the concept of perception on other learning areas of mathematicsand conducting experimental studies on the perception of visual mathematicsliteracy are suggested.