Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri ile Günlük Ritim Tercihi ve Uyku Değişkenleri Arasındaki İlişki

The aim of this study wasto determine the relationship of vocational burnout levels with circadianpreference and sleep variables of science teachers. Three hundred scienceteachers working in Kocaeli province participated in the study. Data werecollected using “Demographic Form”, “Maslach Burnout Scale ”and “CompositeScale of Morningness” and were analyzed with SPSS 21.0 package program. A surveydesign was used in the study. In the analysis, it was investigated whether scienceteachers' vocational burnout levels couldbe predicted by the variables circadian preference, MSFsc, social jetlag, age,gender, seniority, educational status, doing their job willingly, satisfactionwith the work environment and motivation to go to school. In addition, associationsamong vocational burnout levels, circadian preferences and sleep variables wereexamined. According to the results of the analysis, vocational burnout levelsof science teachers were found to be high. Significant positive correlations werefound between vocational burnout scores of science teachers with CSM and MSFsc.A negative correlation was found between teachers' vocational burnout levelsand their motivation to go to school. Besides, motivation to go to school andMSFsc predicted vocational burnout levels of science teachers. As a result, oneof the variables predicting vocational burnout of science teachers was found tobe circadian preference. In cases where the sleep pattern of the individualsdue to circadian rhythm is not compatible with the working hours of theirprofession, the individual cannot sleep adequately which may result in stress andincrease their vocational burn out levels.
Bu araştırma, fen bilimleri öğretmenlerinin mesleki tükenmişlikdüzeyleri ile günlük ritim tercihleri ve uyku değişkenleri arasındaki ilişkiyitespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Kocaeli ilinde görev yapan 300 fenbilimleri öğretmeni katılmıştır. Veriler, “Kişisel Bilgi Formu”, “MaslachTükenmişlik Ölçeği” ve “Karma Sabahçıl Ölçeği” kullanılarak toplanmış ve SPSS21.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Çalışmada tarama modelikullanılmıştır. Analizlerde fen bilimleri öğretmenlerinin günlük ritim tercihi,MSFsc, sosyal jetlag, yaş, cinsiyet, kıdem, öğrenim durumu, mesleğini isteyerekyapma, çalıştığı ortamdan memnuniyet ve okula gitme motivasyonu değişkenlerinebakılarak mesleki tükenmişlik düzeylerinin yordanıp yordanmadığıaraştırılmıştır. Bunun yanında mesleki tükenmişlik düzeyi, günlük ritim tercihive uyku değişkenleri arasındaki ilişkiler ve bu değişkenlerin durumuincelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre fen bilimleri öğretmenlerinin meslekitükenmişlik düzeyleri yüksek çıkmıştır. Fen bilimleri öğretmenlerinin meslekitükenmişlik puanları ile CSM ve MSFsc arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkibulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile okulagitmedeki motivasyonları arasında negatif yönde bir ilişki tespit edilmiştir.Bunun yanında okula gitme motivasyonu ile MSFsc’nin mesleki tükenmişlikdüzeyini yordadığı görülmüştür. Sonuçta fen bilimleri öğretmenlerinin meslekitükenmişlik düzeyini yordayan değişkenlerden birisinin günlük ritim tercihiolduğu görülmüştür. Bireylerin günlük ritimden kaynaklı uyku düzeni mesleğinçalışma saati ile uyumlu olmadığı durumlarda kişi yeterli uyku uyuyamadığı içinstres oluşabilmekte ve bu durum tükenmişlik düzeyini artırabilmektedir.