Ulusal Düzeydeki Problemli İnternet Kullanımını Önleme Programlarının İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, ulusal düzeyde problemli internet kullanımını önlemeye yönelik geliştirilen programları ve bu programların etkililiğini inceleyen araştırmaları sistematik bir şekilde incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu belirlenirken yapılandırılmış bir alanyazın taraması gerçekleştirilmiştir. Alanyazın taraması Ekim 2020 – Kasım 2020 tarihleri arasında YÖKTEZ ve ULAKBİM veri tabanlarında yayımlanan araştırma makalelerini ve lisansüstü tezlerini içerecek şekilde Türkçe olarak yapılmıştır. Problemli internet kullanımını önlemeye yönelik uygulanan programlar üzerine yapılan araştırmaları belirleyebilmek için alanyazın taramasında “problemli internet kullanımı”, “internet bağımlılığı”, “önleme” ve “psiko-eğitim” terimleri kullanılmıştır. Yapılan alanyazın taraması sonucunda erişilen araştırmalar dâhil edilme kriterleri göz önünde bulundurarak araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Bu kapsamda araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2020 yılları arasında problemli internet kullanımını önlemeye yönelik uygulanan programlarla ilgili 5 araştırma makalesi ve 8 lisansüstü tezi olmak üzere toplamda 13 çalışma oluşturmaktadır. Araştırma kapsamındaki makale ve tezlerin incelenmesi sürecinde araştırmacılar tarafından hazırlanan “Araştırma Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Araştırma kapsamında incelenen programlar deneysel model türü, çalışma grubu, yazarların alanları, kuramsal yönelimler, oturum içerikleri ve programların etkililiği açısından incelenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen programların genel olarak etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca bu programların farklı kuramsal yaklaşımlar ve içeriklerden oluştuğu görülmüştür. Araştırmanın sonuçları, alanyazın ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.