'SANCHO’NUN SABAH YÜRÜYÜŞÜ'NÜN RUS BİÇİMCİLİĞİ AÇISINDAN ELEŞTİRİSİ

Russian formalism is an objective method of criticism that tries toreveal the literariness of a work with its own unique concepts based onthe work. According to this criticism method, literature is provided by theconstruction of “defamiliarization” in poetry and genres close to poetry,and “syuzhet” in genres close to novels and novels. Defamiliarization is thecreation of linguistic forms in a text that are different from the structuresthat are taken for granted in daily language. Syuzhet is the term connotingthat events and situations are organized differently from what is actuallyexpected to happen. A familiar structure is automatically perceived bythe reader, as a result of which the structure becomes invisible and theexpected literary effect does not occur. This harmful effect of automaticdetection can only be overcome by differentiation of the usual structure.These two techniques prevent the automatic perception of the text, makeit perceptible and provide the literarily.Haldun Taner is a pioneer and important writer of Turkish narrative.The author, who skillfully uses modern story techniques, has created theliterary style in his works in an effective and original way. “Sancho’sMorning Walk”, in which the protagonist is a dog, is a story in which theauthor exhibits remarkable and original uses in providing literature.The aim of this study is to criticize “Sancho’s Morning Walk” in termsof Russian formalism. It has been tried to reveal how the literature iscreated in the story, based on the defamiliarization and syuzhet techniques.In the story, how syuzhet was formed and how the defamiliarizationprinciple was applied are tried to be revealed through examples. Thestructure in the story has been examined in terms of these concepts and ithas been tried to explain how the literature was created. It has been triedto reach a conclusion in terms of Russian formalism regarding the literarydimension of the story.
Rus biçimciliği; bir eserin edebîliğini, eserden hareket ederek kendine özgü kavramlarla ortaya koymaya çalışan nesnel bir eleştiri yöntemidir. Bu eleştiri yöntemine göre edebîlik; şiir ve şiire yakın türlerde“alışılmışın kırılması”, roman ve romana yakın türlerde ise “süje”ninkurgulanışı ile sağlanır. Alışılmışın kırılması; bir metinde, günlük dildekanıksanan yapılardan farklı dilsel formların oluşturulmasıdır. Süje iseolay ve durumların gerçekte olması beklenenden farklı şekilde organizeedilmesidir. Alışılmış bir yapı okur tarafından otomatik bir şekilde algılanır, bu yüzden de yapı fark edilmez hâle gelir ve beklenen edebî etkiortaya çıkmaz. Otomatik algılamanın zararlı etkisi ancak bu olumsuz durumun ortadan kaldırılmasıyla yani alışılmış yapının farklılaştırılmasıylaaşılabilir. Temel olarak bu iki düzenleme, metnin otomatik algılanmasınınönüne geçip onu algılanır hâle getirir ve edebîliği sağlar.Haldun TANER, Türk hikâyeciliğinin öncü ve önemli bir yazarıdır.Modern hikâye tekniklerini ustaca kullanan yazar, edebîliği eserlerindeetkili ve özgün şekilde yaratmıştır. Kahramanının bir köpek olduğu “Sancho’nun Sabah Yürüyüşü”, yazarın edebîliği sağlamada dikkat çekici veözgün kullanımlar sergilediği bir hikâyesidir.Bu çalışmanın amacı, “Sancho’nun Sabah Yürüyüşü”nün Rus biçimciliği açısından eleştirisidir. Hikâyede, edebîliğin nasıl oluşturulduğu alışılmışın kırılması ve süje kavramlarından hareketle örnekler üzerinden ortaya konmaya çalışılmıştır. Hikâyedeki yapı, bu kavramlar açısındanincelenmiş ve edebîliğin nasıl yaratıldığı metinden hareketle aydınlatılmak istenmiştir. Eleştirinin sonunda ise hikâyenin edebî boyutu ile ilgiliRus biçimciliği açısından bir sonuca ulaşılması hedeflenmiştir.