İslâm kelâmı açısından Hıristiyan Tanrı tasavvuru ? zât-sıfat ilişkisi

Kelamın teşekkül etmeye başladığı erken dönemde, İslamî düşünce ile Hıristiyanlık arasında oldukça canlı ve karşılıklı bir kültürel etkileşim söz konusudur. Çünkü bu dönem, gerek teologların gerekse kelamcıların kendi inanç ve fikirlerini ifade edebilme için arayış içinde oldukları ve bunu bir zorunluluk olarak hissettikleri bir periyodu yansıtmaktadır. Bu süreç beraberinde, düşünce alanının genişlemesini ve metotlarının şekillenmesini getirmiştir. Bu çalışma mümkün olduğunca, bilimsel yeterlilikleri kadar kendilerinden sonraki düşünürleri etkilemiş olmaları bakımından anahtar sayılabilecek olan ilk dönem yazarlarına ait eserlerin ışığında, tevhid-teslis ikilemi, Tanrı'nın zât ve sıfatları hakkında düşünce farklılıkları merkezinde, kelamın düşünce yapısını tespite çalışmıştır.Çalışmamız, özellikle kelamcıların konu ettiği Nesturî, Melkâî ve Ya'kûbî Hıristiyanları karşısında şekillenen İslam kelamının kapsamlı bir serüvenini yansıtmakta, düşünce yapısı ve metodoloji bakımından gelişimini konu etmekte, kültürel hayattaki etkilerinin boyutları üzerinde durmaktadır. Ayrıca çalışmamız, skolastik teolojiye karşı teşekkül eden kelamın, Grek felsefesi ve Hıristiyan teolojisi ile karşılıklı aksiyonunun boyutlarını da ortaya koymaktadır. In the early centuries of the Islam, there was a very lively cultural interaction between Islamic and Christian thought. Because it was a period of when mutekellimun and Christian theologians had to find ways of expressing their beliefs and ideas in Arabic. During the process, their thinking and methodology is developed. This thesis, represents the wide range of counter arguments on Tawheed-Trinity and concept of God and His attributes, including detailed studies on especially the earliest key writers and their influence on later authors.This work is the comprehensive survey of Kalam against Christianity in terms of the relationship between God?s essence and his attributes especially Nestorians, Melkites and Jacobites from the early centuries. On the other hand, it traces the development of Kalam in terms of frame of mind and methodology, also its impact on various aspects of Muslim cultural life. This work shows how did Kalam begin to confront scholastic theology and how did Kalam interact with Greek philosophy and Christian theology. 293