Cinsel istismar mağduru çocukların adli görüşmesini yürüten profesyonellerin ikincil travmatik stres, tükenmişlik ve mesleki doyum düzeyleri ile ilişkili değişkenler: Türkiye örneği

Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye çocuk izlem merkezlerinde görev alan adligörüşmecilerin ikincil travmatik stres, tükenmişlik ve mesleki doyum düzeyleri ile ilişkilideğişkenlerin saptanmasıdır. Kurum uygulama izni alınan 26 çocuk izlem merkezinde aktifhizmet sunan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 106 adli görüşmeciden oluşan örneklemeKişisel ve Mesleki Bilgi Formu, Yardım Çalışanları İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği, StresleBaşaçıkma Tarzları Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri sunulmuştur. Elde edilen veriler;bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Mann Whitney Utesti, Kruskal Wallis testi, Tukey testi, Games-Howell testi, Dunn-Bonferroni testi, çokludoğrusal regresyon analizi ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir.Tanımlayıcı istatistik ışığında, katılımcıların büyük bir oranının (%90,6) çalışmaalanına özgü olarak düzenli şekilde süpervizyon desteği almıyor olduğu, yine büyük biroranının (%87,7) icra ettiği iş karşılığında kendisine ödenen ücreti yeterli bulmadığı tespitedilmiş olup vardiya düzeni açısından Türkiye çocuk izlem merkezleri arasında birstandardizasyon bulunmadığı dikkati çekmiştir. Mesleki doyum, tükenmişlik, ikinciltravmatik stres, stresle etkili başaçıkma tarzı, stresle etkisiz başaçıkma tarzı ve psikolojikbelirti düzeyi bu çalışmanın ana değişkenleri olarak kabul edilmiştir. Ana değişkenlerinbirbiriyle olan ilişkilerine bakılmış, ana değişkenler ile arasında anlamlı fark olabileceğidüşünülen bağımsız değişkenler katılımcılara alanyazın çalışmaları ışığında hazırlanmış olanKişisel ve Mesleki Bilgi Formu ile sunulmuştur. Bu form üzerinden katılımcılara, konunundaha derinlemesine incelenmesini sağlamak amaçlı bir açık uçlu soru yöneltilmiştir. Yapılananalizler sonucunda mesleki doyum ile yaş, cinsiyet, meslekte çalışma süresi, kişiseltravmatik yaşantı geçmişi değişkenleri, tükenmişlik ile yaş, eğitim durumu, vakatartışmalarında bulunma, yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma, düzenli ve sağlıklıbeslenme, 30 günde yürütülen adli görüşme sayısı değişkenleri, ikincil travmatik stres ileadli görüşmeci olarak çalışma süresi, yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma, düzenli vesağlıklı beslenme değişkenleri, stresle etkili başaçıkma tarzı ile cinsiyet değişkeni, psikolojikbelirti düzeyi ile yaş ve yeterli düzeyde fiziksel egzersizde bulunma değişkenleri arasındaanlamlı düzeyde fark olduğu saptanmıştır. Katılımcıların mesleki doyum düzeyi arttıkçastresle etkili başaçıkma tarzı kullanma düzeyinin arttığı; stresle etkisiz başaçıkma tarzıkullanma ve psikolojik belirti düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir. Tükenmişlik düzeyiarttıkça stresle etkisiz başaçıkma tarzı kullanma ve psikolojik belirti düzeylerinin arttığı;stresle etkili başaçıkma tarzı kullanma düzeyinin ise azaldığı saptanmıştır. İkincil travmatikstres düzeyi arttıkça psikolojik belirti düzeyinin de arttığı bulunmuştur. Stresle etkilibaşaçıkma tarzı kullanma düzeyi arttıkça psikolojik belirti düzeyinin azaldığı, stresle etkisizbaşaçıkma tarzı kullanma düzeyi arttıkça psikolojik belirti düzeyinin arttığı saptanmıştır.Ana değişkenler arasında çoklu ilişkilerin belirlenmesine yönelik yapılan çoklu doğrusalregresyon analizine göre; mesleki doyumu stresle etkili başaçıkma tarzı ve psikolojik belirtidüzeyinin yordadığı, tükenmişlik, ikincil travmatik stres ve stresle etkisiz başaçıkma tarzınıpsikolojik belirti düzeyinin yordadığı, stresle etkili başaçıkma tarzını mesleki doyumunyordadığı, psikolojik belirti düzeyini ise stresle etkisiz başaçıkma tarzı, tükenmişlik veikincil travmatik stresin yordadığı belirlenmiştir.Katılımcıların en fazla oranlarda, yönetimsel ile yasal düzenleme ve makro yönetselsistem ile ilgili sorun ve çözüm önerileri belirttiği görülmüştür. Türkiye çocuk izlemmerkezleri işleyişinin yazılı bir düzenleme ile standardize edilmesi, kurumsal desteğin ve işmotivasyonunun artırılması, adli görüşmecilerdeki eşduyum yorgunluğuna yönelik olarakkoruyucu ve destekleyici hizmetlerin geliştirilmesi, konu ile ilgili yeni çalışmalarınyapılması gerekli görülmüştür.Anahtar Sözcükler: Adli Görüşmeci, İkincil Travmatik Stres, Tükenmişlik, MeslekiDoyum, Stresle Başaçıkma Tarzı. The main purpose of this study is to determine variables related to secondary traumatic stress, burnout and job satisfaction levels of the professionals who work in Child Advocacy Centers in Turkey. Personal and Vocational Information Form, Scale of Life Quality for Professional Aides, Scale of Stress Coping Styles and Brief List of Symptoms are presented to 106 forensic interviewers who are actively providing services and volunteered to participate in the study, in 26 child advocacy centers, where preliminary permission is taken. The data obtained were analyzed using t-test for independent samples, one-way analysis of variance (ANOVA), Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Tukey test, Games-Howell test, Dunn-Bonferroni test, multilinear regression analysis and correlation analysis.Findings of descriptive statistics revealed that substantial rate (90,6%) of the participants are not supported with supervision regularly in their working areas, and again substantial percentage of them (87,7%) do not deem that they are paid sufficiently. It is also observed that there is no standardized practice among child advocacy centers in terms of work shifts. Job Satisfaction, Burnout, Secondary Traumatic Stress, the way of coping effectively with stress, coping not effectively with stress, psychologic symptoms are taken as main variables of this study. The relations between main variables are analyzed and independent variables that are considered to have meaningful relations with main variables are presented to the participants via Personal and Vocational Information Forms. Through this form, an open end question is directed to the participants. At the end of analysis, it is found that there are meaningful level of effect of age, gender, occupational time, personal traumatic life history variables on job satisfaction; meaningful level of effect of educational status, case discussions, adequate physical exercise, regular and healthy nutrition, the number of judicial interviews conducted in the last 30 days variables on burnout; meaningful level of effect of working time as a forensic interviewer, adequate physical exercise, regular and healthy nutrition variables on secondary traumatic stress; meaningful level of effect of gender variable on the way of coping effectively with stress; meaningful level of effect of age and adequate physical exercise variables on the level of psychological symptoms. It is determined that when the job satisfaction level increases, the way of coping effectively with stress increases, the usage of not effectively coping with stress methods and the level of psychological symptoms decreases. It is determined that when the burnout level increases, the usage of ways not effectively coping with stress, and level of psychological symptoms also increases, while the way of coping effectively with stress decreases. It is found that when the secondary traumatic stress level increases, the level of psychological symptoms also increases. It is found that when the way of coping effectively with stress increases, the level of psychological symptoms decreases; and while the ways not effectively coping with stress increases the level of psychological symptoms increases. According to the multilinear regression analysis conducted to determine multiple relations among main variables; it is determined that effectively coping with stress and the level of psychological symptoms predict the job satisfaction; the level of psychological symptoms predicts the burnout, secondary traumatic stress and not effectively coping with stress predict; the job satisfactions predicts the effectively coping with stress; and not effectively coping with stress, burnout, secondary traumatic stress predict the level of psychological symptoms.It is observed that most of the participants, to a large extent, have stressed administrative and legal problems and proposed administrative solutions at macro level. It is observed that it is necessary to standardize the operation of the child advocacy centers in Turkey with a written regulation, to increase the level of institutional support and job motivation, to improve supportive and protective services for forensic interviewers against compassion fatigue and to conduct new studies on this topic. Key Words: Forensic Interviewer, Secondary Traumatic Stress, Burnout, Job Satisfaction, the Way Coping with Stress. 189