Aging mother-adult daughter relationship: Solidarity, conflict, ambivalence, typlogy and variations in tme

oz YAŞLANAN ANNE - YETİŞKİN KIZ EVLAT İLİŞKİSİ DAYANIŞMA, ÇATIŞMA, İKİRCİKLİ DUYGULAR, TİPOLOJİ VE ZAMAN İÇİNDEKİ DEĞİŞİMLER Mottram Ahçh, Sanem Master, Psikoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Prof Dr. Nuran Hortaçsu Haziran 2003, 230 sayfa Bu tez, kalitatif analiz yöntemi kullanarak, yaşlanan anne ve yetişkin kız evlat arasındaki dayanışma, çatışma ve ikircikli duygulan incelemiştir. 30 anne- kız çifti ile gerçekleştirilen derinlemesine mülakatlarda, katılımcıların ilişki tarihçesi, yaşam seyri (çocukluk, ergenlik, genç yetişkinlik, kızın evlenmesi, kızın anne olması ve annenin dul kalması) boyunca yaşanan değişiklikler, sosyal ilişkiler yapısı, görüşme sıklığı, beklentiler, nesiller arası dayanışma cinsi ve sıklığı, yakınlık, uyum, çatışma veya fikir ayrılığı, ve ebeveyn ve evlat olma yönünden birbiri ile karşılaştırma konulan araştırılmıştır. Buna ilaveten, anne-kız çiftlerinin kendi açılarından kişilik benzerlik ve farklılıktan da incelenmiştir. Katılımcılar, yaşlanan anne ve yetişkin kız evlatlar arasında yüksek miktarda nesiller arası dayanışma olduğunu belirtmişlerdir. Anne-kız çiftleri arasındaki çatışmalar, karışma, rahatsız edici kişilik Özellikleri ve davranışlar, ve görüş ayrılıklarından kaynaklanmıştır. Yetişkin kız evlatlar, annelerinden daha fazla ikircikli duygular yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Her iki taraf da, ilişkilerindeki uyumu korumak amacıyla, pasif ve ikincil ilişki sürdürme ve koruma yöntemleri uygulamaktadır. Analizlerden üç belirgin anne-kız ilişki tipi çıkmıştır:yakın/barışçıl, ikircikli ve mesafeli. Yaşamın farklı evrelerinde anne-kız ilişkisi bazı değişikliklere uğramıştır, bu evreler kızın evlenmesi, kızın anne olması, annenin yaşlanması ve sağlığının bozulması, ve annenin dul kalması içermektedir, Toplumda yaşanan bazı tarihi olayların ve sosyal değişimlerin etkileri çalışmada gözlenmiştir. Araştırma sonuçlan, Türk kültürel özellikleri göz önünde bulundurularak ve Batılı araştırma sonuçlan ile karşılaştırılarak tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Nesiller arası dayanışma, çatışma, ikircikli duygular, ilişki sürdürme ve koruma yöntemleri, tipoloji, yaşam evreleri, yaşam süreçleri, anne- kız ilişkisi, yaşlanan anne, orta yaşlı kız evlat. vı ABSTRACT AGING MOTHER - ADULT DAUGHTER RELATIONSHIP: SOLIDARITY, CONFLICT, AMBIVALENCE, TYPOLOGY AND VARIATIONS IN TIME Mottram Alıçh, Sanem M.S., Department of Psychology Supervisor: Prof. Dr. Nuran Hortaçsu June 2003, 230 pages Using qualitative analysis, this thesis analyzes intergenerational support, conflict, and ambivalence between aging mothers and their middle aged adult daughters. In-depth interviews with 30 mother-daughter pairs explored respondents' relationship history, changes in the relationship over the life course (childhood, adolescence, young adulthood, marriage of daughter, parenthood of daughter, widowhood of mother), social network composition, frequency of contact, expectations, type and frequency of intergenerational support, intimacy, compliance, conflict or disagreement, and comparison of self with the other party in tertns of parenting styles and filial behaviors. Moreover, similarities and differences in the personalities of mother-daughter dyads were investigated from both mothers and daughters perspective. Participants reported that, there is an ample amount of intergenerational support between aging mothers and their adult daughters. Conflicts between mother-daughter pairs arise from interference, irritating personality traits and behaviors and differing views. Daughters experience more ambivalent feelings than mothers in their relationship. Both iiiparties employ passive and secondary relationship maintenance tactics with the goal of preserving relationship harmony. Three distinct types of mother-daughter relationship emerged: close/peaceful, ambivalent and distant. Mother-daughter relationships have undergone transformations with life stages: daughters' marriage, daughters' parenthood, mothers' aging and declining health and mothers' widowhood. Effects of certain historical events and social changes emerged from the study. The research findings were discussed with reference to Turkish cultural characteristics and they were compared with Western research findings. Keywords: Intergenerational support, conflict, ambivalence, maintenance, typology, life stages, life course, mother-daughter relationship, aging mother, middle aged daughter IV 230