Hemodiyaliz hastalarında N-Asetilsisteinin bazı oksidadif stres parametrelerine etkisi

Amaç: Kronik böbrek yetersizliği (KBY)'nin patogenezinde yer alan oksidatif stres için, hemodiyaliz (HD) ortamı bir model olarak düşünülmektedir. Lipoprotein metabolizması bozuklukları, hiperhomosisteinemi ve kronik enflamasyon sonrası gelişen oksidatif stresin yol açtığı patolojik değişikliklerin, ateroskleroz gelişimini hızlandırarak KBY ve HD hastalarında gözlenen artmış kardiyovasküler hastalık riskine neden olduğu belirtilmektedir.Bu çalışma, HD işleminin, oksidatif stresle ilişkisini göstermek; tedavi protokolüne eklenen N-asetilsistein (NAC)'in ölçülen parametreler üzerine muhtemel etkilerini değerlendirmek amacıyla planlandı.Gereç ve Yöntem: En az altı aydır, düzenli HD tedavisi (2-3 seans/hafta, 4 saat) alan 13 hasta çalışmaya alındı. Hastalardan birinci HD seansı öncesi kan alındı ve seans boyunca 500 mL % 0.9 sodyum klorür çözeltisi intravenöz (iv) olarak verildi (Plasebo grubu). Bu seansı takip eden 2. (NAC-1 grubu) ve 3. (NAC-2 grubu) HD seanslarında, hastalara rutin tedavilerine ek olarak, 500 mL % 0.9 sodyum klorür içinde 50 mg/kg NAC verildi.Diyaliz öncesi ve sonrası olmak üzere, toplam altı kez alınan kanlardan elde edilen serum/plazma örneklerinde; miyeloperoksidaz (MPO), tümör nekrozis faktör ? (TNF-?), neopterin, proteinlerin ileri oksidasyon ürünleri (AOPP), protein karbonil bileşikleri (PCC), tiyol, paraoksonaz (PON), homosistein ve okside LDL (oxLDL) düzeyleri ölçüldü.Bulgular: HD'nin MPO, TNF-?, AOPP, PCC, tiyol ve PON1 düzeylerini artırdığı; neopterin, homosistein düzeyini düşürdüğü; oxLDL'yi etkilemediği; iki ardışık doz NAC ilavesi ile AOPP, PCC ve homosistein düzeylerinin düştüğü; ölçülen diğer parametrelerin ise değişmediği belirlenmiştir.Sonuç: Yüksek MPO ve TNF-? seviyeleriyle gösterildiği gibi, HD'de aktifleşen nötrofillerin oksidatif strese neden olduğu; güçlü bir antioksidan olan NAC'ın, rutin HD tedavi protokolüne eklenerek oksidatif stresle ilişkili bazı patolojik değişiklikleri düzeltebileceği söylenebilir.Anahtar kelimeler: Antioksidan, hemodiyaliz, N-asetilsistein, oksidatif stres. Aim: Hemodialysis (HD) medium is considered as a model for oxidative stress found in pathogenesis of chronic renal failure (CRF). It is stated that pathological changes caused by oxidative stress developing after chronic inflammation, lipoprotein metabolism disorders and hyperhomocysteinaemia expedite the emergence of atherosclerosis and, therefore, induces increased for cardiovascular disease risk observ ed in the patients with CRF and HD.This study was planned to exhibit the relationship between HD process and the oxidative stress; to evaluate the possible effects of N-acetylcysteine (NAC), which is added to treatment protocol, on measured parameters.Materials and methods:Thirteen patients receiving HD treatment for at least six months (2-3 sessions /week, 4 hours) were included in the study. Blood samples from the patients taken prior to the first HD session and 500 mL of 0.9 % sodium chloride solution was administrated intravenously (iv) to the patients during the session (Placebo Group). In the second (NAC-1 Group) and third sessions (NAC-2 Group) following this session,the patients given 50 mg/kg NAC (iv) in 500 mL of 0.9 % sodium chloride solution in addition to their routine treatment.The serum/plasma samples obtained from blood samples taken prior to and after the HD treatment, six times in total, are analyzed for myeloperoxidase (MPO), tumor necrosis factor ? (TNF-?), neopterin, advanced oxidation protein products (AOPP), protein carbonyl content (PCC), thiol, paraoxonase (PON), homocysteine and oxidized LDL (oxLDL) levels.Results: It is identified that HD increased the MPO activity and TNF-?, AOPP, PCC, thiol and PON1 levels; while causing a decrease in the levels of neopterin and homocysteine, and causing no change with oxLDL. AOPP, PCC and homocysteine levels declined and other parameters did not change with a supplementary double dose of NAC.Conclusion: It may be stated, as exhibited with high levels of MPO and TNF-?, that the neutrophils activated in HD process causes oxidative stress and that some of pathological changes related to oxidative stress may be prevented by adding NAC, which is a very strong antioxidant, to the routine HD treatment protocol.Key Words: Antioxidant, hemodialysis, N-acetylcysteine, oxidative stress. 113