Ardışık kesikli reaktörlerde (SBR) fosfor gideriminin araştırılması

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ARDIŞIK KESİKLİ REAKTÖRLERDE (SBR) FOSFOR GİDERİMİNİN ARAŞTIRILMASI Nazan EROĞLU Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Meltem SARIOGLU CEBECİ Bu çalışmada, fosfor giderimi için Ardışık Kesikli Reaktör (SBR) kullanılmıştır. Alternatif anaerobik-aerobik şartlarda, sentetik evsel nitelikli atıksu ile beslenen 4 litre kapasiteli reaktörde çalışılmıştır. Anaerobik/aerobik şartların sağlandığı SBR' deki sürekli ve kesikli çalışmalar, farklı işletme koşullarını sağlayacak 3 ayrı set halinde yürütülmüştür. Her bir setteki çevrim süreleri; anaerobik, aerobik ve çökeltme sürelerinin toplamına eşittir. Sürekli çalışmalarda; farklı Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ), Toplam Fosfor (TP) konsantrasyonlarında ve işletme koşullarında reaktörün verimliliği araştırılmıştır. Bu çalışmalar sonunda, düşük fosfor giderimine karşı (l.Set %53, 2.Set %32, 3.Set %16) elde edilirken, daha yüksek KOİ giderimi (l.Set %90, 2.Set %86, 3.Set %77) elde edilmiştir. Kesikli çalışmalarda; işletme süreleri, anaerobik/aerobik alıkonma süreleri ve Çamur Yaşı (SRT= 10 gün) sabit alınarak, KOİ/P ve Besin/Mikroorganizma (F/M) oranlan değiştirilmiştir. Buna göre; en iyi fosfor ve KOİ giderim veriminin 1. Sette (KOİ/P=24,6; F/M=0,15) sırasıyla %71 ve %71 olarak bulunmuştur. Endüstriyel atıksu çalışmalarında, seçilen işletme şartlarında %45 fosfor ve %84 KOİ giderimi bulunmuştur. Evsel+sızntı suyu çalışmalarında %86 fosfor ve %91 KOİ giderimi sağlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Ardışık Kesikli Reaktör (SBR), Anaerobik-Aerobik Şartlar, Fosfor (P) Giderimi, Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) Giderimi. 11 ABSTRACT M. Sc. Thesis THE INVESTIGATION OF PHOSPHORUS REMOVAL IN SEQUENCE BATCH REACTOR (SBR) NazanERO?LU Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Environmental Engineering Supervisor: Assis. Prof. Dr. Meltem SARIO?LU CEBECİ In this study, Sequencing Batch Reactor (SBR) was used for phosphorus removal. The reactor capacity of 4 litter fed with synthetic domestic wastewater was studied at alternative anaerobic/aerobic conditions. The experiments were carried out as 3 sets batch and continuous studies under the anaerobic/aerobic conditions for different operations conditions. For each set duration of cycle, are equivalent to total of anaerobic, aerobic and settling duration. For continuous experiments; the reactor efficiency was investigated at different Chemical Oxygen Demands (COD), Total Phosphorus (TP) concentrations and operations conditions. Based on experimental studies low phosphorus removal efficiencies were obtained (Setl 53 %, Set2 32 %, Set3 16 %) and high COD removal efficiency (Setl 90%, Set2 86%, Set3 77%) were determined. For batch reactor experiments; COD/P and Food/Micro-organism (F/M) ratios were changed at constant anaerobic/aerobic retention duration and Sludge Age (SRT=10 days). According to experimental results, optimum Phosphorus (P) and COD removal efficiency were achieved at Setl (COD/P=24,6; F/M=0,15) as 71% and 71%, respectively. 45% phosphorus and 84% COD removals were found under the chosen operation conditions in industrial wastewater studies. 86% phosphorus and 91% COD removals were achieved mixed domestic and leaching wastewater studies. Key words: Sequence Batch Reactor (SBR), Anaerobic- Aerobic Conditions, Phosphorus (P) Removal, Chemical Oxygen Demands (COD) Removal. 82