Karşılaştırmalı Hukukta Yüksek Seçim Kurulu

Demokrasinin siyasi sistemlerde uygulanabilirliğinin en somut örneği seçimlerdir. Özünde politik bir yarışı barındıran seçimlerin demokratik düzende gerçekleşebilmesi için bazı kurallara uygun olarak yapılması zorunludur. Seçme ve seçilme hakkına kimlerin sahip olduğu, seçim propagandalarının nasıl yapılacağı, oy verme sürecinin yönetimi, oyların sayımı ve dökümü gibi seçimlerin yönetimi ile bu süreçte kurallara uyulmaması durumunda denetimin ne şekilde ve hangi makam tarafından gerçekleştirileceği özgür ve adil bir şekilde seçimlerin gerçekleşmesini sağlamaktadır.Türk seçim hukukunda seçimlerin yönetimi ve denetimi 1950 tarihinde kurulan seçim kurullarına verilmiştir. Hiyerarşik bir yapılanmanın bulunduğu bu teşkilatın en başında Yüksek Seçim Kurulu bulunmaktadır. Yüksek Seçim Kurulu anayasal bir organ olmakla birlikte 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda seçim kurullarının yapısını, görev ve yetkilerini ayrıntılı olarak düzenlemektedir. Seçimlerin yönetimi ve denetiminde Yüksek Seçim Kurulunun faaliyet göstermesi ve kararlarının kesin nitelik taşıması hem bu kurulun niteliğinin sorgulanmasına hem de kurulun önemine bir kez daha dikkat çekmektedir. Yüksek Seçim Kurulu'nun Danıştay ve Yargıtay üyelerinden oluşması, seçim uyuşmazlıklarına ilişkin kesin kararlar verebilmesi kurulun bir yargı organı olarak nitelendirilmesine yol açarken 1982 anayasasında yasama başlığı altında düzenlenmesi, esas görevinin seçimlerin idaresi olması itibariyle bir yargı organı sayılamayacağı doğrultusundaki görüşler kurulun hukuki niteliği konusunda görüş birliği sağlanamadığını açıkça ortaya koymaktadır. Seçimlerin yönetimi ve denetlenmesi konusunda karşılaştırmalı hukukta da ortak bir sistemin benimsendiğinden söz etmek mümkün değildir. Genellikle seçimlerin yönetimi işlevi seçim kurulları, seçim komisyonları veya seçim komitelerine verilirken seçimlerin denetimi kimi ülkelerde parlamento tarafından, kimi ülkelerde genel yargı düzenindeki mahkemeler tarafından kimi ülkelerde ise Anayasa Mahkemesi tarafından gerçekleştirilmektedir. Elections are the most concrete evidences for the applicability of democracy in political systems. In order to have elections actualized in a democratic level despite the fact that they are a political race in their essence, it is obligatory to follow some rules. That elections are actualized in a fair and independent way is determined by who owns the right to vote and to hold office, how the election propagations will be done and the voting procedure will be managed, how and by whom the inspection will take place in case rules or election management such as counting and itemizing the votes are not followed.The management and supervision of Turkish electoral law was assigned to the election board founded in 1950. Supreme Committee of Elections is at the top of this organization having a hierarchical structure. Supreme Committee of Elections is a constitutional power and it regulates the structure, assignments and authorizations of electoral boards in Law 298 on Basic Provisions on Elections and Voter Rolls. That the Supreme Committee of Elections is in charge of election management and inspection and its decisions are final calls attention to the importance of this board and to questioning the characteristic of this committee. That the Supreme Committee of Elections is consisted of state council members and court of appeal members and that it can make final decisions for the election conflicts results in that it is qualified as a judicial organ. Since its fundamental duty is to manage the elections and it is regulated under the legislative title in 1982 constitution; there are opinions suggesting that it cannot be considered as a judicial organ. Therefore, it clearly suggests that there is no consensus with regards to the legal qualification of the committee.It is not also possible to mention that a common system is adopted in comparative law with regards to the management and inspection of elections. In general, whereas the function of managing the elections is conducted by the electoral boards, electoral commissions or electoral committees, the electoral inspection is conducted by the parliament in some countries, by the courts in general jurisdiction order or the Constitutional Court in others. 155