4-6 yaş çocukların annelerinin ağız sağlığı konusundaki bilgi ve davranışlarının çocukların ağız sağlığına etkisinin değerlendirilmesi

Amaç: Çalışmanın amacı, Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran annelerin okul öncesi çocuklarının (4-6 yaş) ADS konusundaki bilgi değerlendirme ve annelerin ADS bilgisi ve davranışları çocuklarının ADS'na olan etkilerini belirlemektir.Yöntem: Daha önce ADS konusunda kullanılan anketlerden yararlanılarak, 27 soruluk bir anket hazırlandı. Ankette 10 soru ADS konusunda bilgi ölçmeye, 17 soru da davranışları belirlemeye yönelikti. Bu anket 4-6 yaş arası çocukları olan ve çocuk sağlığı polikliniğe başvuran annelere uygulandı. Ayrıca çocukların diş muayenesi araştırmacı tarafından yapıldı ve dmft formu kullanarak skorları hesaplandı. Annelerin okul öncesi çocukların ADS ile ilgili bilgi ve davranışlarıyla, bu bilgi ve davranışların çocuklarının ADS'na olan etkisi değerlendirildi. Bilgi sorularında annelerin ADS konusundaki bilgi düzeyi hesaplandı. Annelerin bilgi düzeyi ile çocukların dmft skoru ilişkisi incelendi. İstatistiksel analizlerde SPSS ile ki kare, t testi ve lojistik regresyon kullanıldı.Bulgular: Çalışma grubunu okul öncesi çocuk ve annelerinden oluşuyordu. Toplam 261 çocuk ve annesi çalışmaya katıldı. Çocukların 126 (%48,3) sı erkek, ve 135 i kızdır (%51.7). Araştırmaya dahil edilen 4, 5 ve 6 yaşlarındaki çocukların yüzdeleri sırasıyla %31.4, %30.7 ve %35.2'dir. Doğru cevap sayısı hesaplanmış ve ADS bilgi puanı toplam 10 üzerinden değerlendirilmiştir. Annelerin ADS bilgi düzeyi ortalaması 4.24 1.94 olarak bulunmuştur. Anneleri ADS bilgi düzeylerine göre 3 gruba ayrıldığımızda, düşük, orta ve iyi olarak değerlendirilmiş olup, sırasıyla %37.5, %33.0 ve %29.5 olarak bulunmuştur. Çocukların ADS muayenesinde %71.3'ünün diş çürüğü olduğu ve dmft skorunun ortalama 2.32 2.39 olarak saptanmıştır. Çocukların ortalama çürük diş sayısı 2.08 2.28, eksik diş sayısı 0.08 0.29 ve dolgulu diş sayısı 0,19 0,76 olarak bulunmuştur. Çürük gözlenen çocukların %47.2'sinde düşük çürük diş sayısı, % 24.1'i yüksek çürük diş sayısına görülmüştür. Çalışmamızda, annenin kümülatif ADS bilgi düzeyi ile çocukların ADS durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğunu saptanmıştır (p = 0.001). Annenin ADS bilgi düzeyi ne kadar yüksekse, çocuklarının ADS durumunun da o kadar iyi olduğu görülmüştür. Sonuçlar: Araştırmamıza katılan annelerin ADS bilgi düzeyleri, gelişmiş ülkelerin annelerle yaptıkları benzer çalışmalardan daha düşük bulunmuştur. Elde ettiğimiz veriler 2020 Dünya sağlık örgütünün (DSÖ) hedefinin gerisinde kalmaktadır. Bu sonuçlar, özellikle Türk çocuklarının ve genel olarak Türk toplumunun ağız sağlığı standartlarını yükseltmek için ağız sağlığı geliştirme programlarında koruyucu hizmetleri etkinliğini artırmaya ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bu araştırma sonuçları ayrıca, çürüksüz bir nesile sahip olmak için titre, analiz edilebilen ve değiştirilebilen faktörleri incelemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu göstermektedir.Anahtar Sözcükler: Okul öncesi sağlığı, ağız sağlığı bilgi düzeyi, diş çürüğü. Objective: To determine the knowledge and behaviours of the mothers in order to study its relation to the pre-school children oral health status Method: A questionnaire of 27 questions was prepared using the questionnaires previously used in the assessment of mothers' knowledge and behaviour towards oral health. The questionnaire was designed to measure the mothers' knowledge using 10 questions cumulative score while the behaviour was determined through 17 questions directed to the children mothers. This questionnaire was applied to the mothers of children aged 4-6 years old that applied to the paediatrics polyclinic in Dokuz Eylul University Hospital. Children's oral and dental health was examined by the researcher and scores were calculated using dmft index. Mothers knowledge and experience about pre-school children's dental health was evaluated. In addition, the impact of knowledge and behaviour of the mothers on the dental health of children was also assessed. The oral health knowledge was calculated from the questionnaire. Moreover, the relationship between dmft score and the knowledge level of the mothers was examined. Using SPSS, Chi-Square, t-test and logistic regression tests were used in the statistical analysis.Results: The study population consisted of 261 pre-school children and their mothers. Which included 126 males (48.3%) males and 135 females (51.7%). The percentages of 4, 5- and 6-years old children in the time of data collection who were included in the study ages were 31.4%, 30.7% and 35.2%, respectively. The number of true answers had been calculated and cumulative mothers' oral health knowledge score was counted out of 10. The mean mothers' oral health knowledge score was found to be 4.24 1.94. When the mothers' knowledge was categorised into 3 groups poor, fair and good knowledge it was found 37.5%, 33.0% and 29.5%, respectively. The children oral health examination through dmft scoring system for primary teeth showed that 71.3% of children had experienced dental caries. 47.2% had low caries, 24.1% had high caries and only 28.7 were considered not having obvious caries. the mean value for dmft score was 2.32 2.39. The number of decayed teeth per child was 2.08 2.28, 0.04 0.29 for missing teeth and 0.19 0.76 for filled teeth.Our study showed that the mother's cumulative oral health knowledge score has a statistically significant relationship to the children oral health status. The higher the mother's oral health knowledge scores the better their children oral health status (p=0.001).Conclusion: Mothers oral health and oral health indices in the study population that were included in our study is clearly worse than the developed countries and lagging behind the WHO goal for 2020. These results show that there is an urgent need to improve the effectiveness of preventive care in the oral health programmes in order to lift up the oral health standards of the Turkish children specifically and the Turkish community in general.This research study results also shows us that there is a need for more studies in order to examine the factors that can be titrated, analysed and changed in order to have a caries-free generation. Key Words: preschool children health, Oral health knowledge, dental caries. 104