Coal quality of the miocene Muğla-Hüsamlar lignite

Bu çalışmada Muğla Kömür Sahası (GB Türkiye) bulunan Hüsamlar Kömür Sahası?ndan üretilen kömürlerin bileşenleri ve petrografik özelliklerinin belirlenmesi ve bu özelliklerin kömürün yoğunluğa bağlı olarak zenginleştirilmesi üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Hüsamlar Kömür Sahası içinde işletilen kömür damarı matriks kömür ve inorganik ara kesmelerden oluşan bantlı bir yapı gösterir. Çalışmada kullanılan kömür ve inorganik tortul örnekleri Hüsamlar açık işletmesinde kanal örneklemesi yöntemi uygulanarak toplanmıştır. Örnekler makroskopik olarak linyit, az-orta jelleşmiş matriks litotipine sahiptir. İnorganik bileşenleri kiltaşı, çamurtaşı, silttaşı ve kireçtaşı oluşturur.Ortalama toplam nem yüzde 20,50; kül miktarı yüzde 20,73 (kuru bazda); uçucu madde içeriği yüzde 60,71; karbon içeriği yüzde 39,29 (kuru, külsüz bazda) ölçülmüştür. Linyitin elementer içeriği (bütün değerler ağırlıkça yüzde, kuru, külsüz bazda) karbon yüzde 61,1; hidrojen yüzde 7,7; nitrojen yüzde 1,9; kükürt yüzde 7,1 ve oksijen yüzde 22,2 şeklindedir. Üst kalorifik değer göz önüne alındığında Hüsamlar kömürü B-A düşük dereceli kömür aralığına aittir.On yedi linyit örneği kömür petrografisi mikroskobunda, beyaz ve mavi ışık uygulanarak incelenmiştir. Hüminit grubu maseralleri yaygın, inertinit seyrek olarak bulunurken liptinit içeriği oldukça değişkenlik göstermektedir. Maseral içeriği baz alındığında Hüsamlar turbası limnotelmatik ortamda, fende, anoksik, mezotrofik koşullarda birikmiştir. Rastgele hüminit yansıtması ortamala 0,25 olup turba ve linyit arası kömürleşme derecesine denk gelir.Hüsamlar kömür örnekleri kalsit, aragonit, kuvars, pirit, feldspat ve kil mineralleri içermektedir. Yoğunluk ayırma tekniği onbir örnekte denenmiş, başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Deneyler için geçirilen sürenin yetersizliği nedeniyle deneylerin tekrarı tamamlanamamış ve ileriki çalışmalara bırakılmıştır.Anahtar Sözcükler: Linyit, kömür petrolojisi, oluşum ortamı, Hüsamlar, Muğla. The Hüsamlar coal deposit is located in the Muğla Basin, SW Turkey. It is exploited for power generation. The seam displays a banded structure consisting of matrix coal and inorganic intercalations. Coal and inorganic sediment samples were collected from one site in the Hüsamlar Open Pit applying channel sampling. Macroscopically, the lignite belongs to the light- to medium- gelified matrix lithotype. Inorganics mostly include claystone, mudstone, siltstone and limestone. On average, total moisture is 20.50 wt. percent and ash yield 20.73 wt. percent (on dry basis), volatile matter and fixed carbon contents 60.71 wt. percent and 39.29 wt. percent (on dry, ash-free basis), respectively. The elemental composition of lignite proved to be as follows (all values in wt. percent, on dry, ash-free basis): carbon 61.1, hydrogen 7.7, nitrogen 1.9, sulphur 7.1 and oxygen 22.2. The gross calorific value is around 19.6 MJ/kg (on moist, ash-free basis). Considering the gross calorific values the Hüsamlar coal belongs to the low rank coal B to A.Seventeen lignite samples were examined under the coal-petrography microscope under white incident light and blue-light excitation. Macerals of huminite group are the most abundant, inertinite is rare, whereas liptinite content strongly varies. On the basis of maceral composition the Hüsamlar peat was accumulating in a limnotelmatic environment, in a fen (topogenous mire), under anoxic, mesotrophic conditions. The maceral content indicates that the peat-forming vegetation consisted of both arboreal plants and herbs. The random reflectance of huminite is about 0.25 percent pointing to, coal rank between peat and lignite.The lignite proved to contain calcite, aragonite, quartz, pyrite, feldspar and clay minerals. Density separation technique was applied on eleven lignite samples. But the procedure failed and the lack of time did not allow further experiments.Keywords: Lignite, coal petrology, depositional environment, Hüsamlar, Muğla. 171