Ratlarda mental sinirin hasarının tedavisinde fotobiyomodülasyon ve ozon terapisi yöntemlerinin histolojik olarak karşılaştırılması

Nörosensöryal değişiklikler, periferik veya santral sinir sisteminin bir kısmının zedelenmesi, fonksiyonlarının bozulması veya uyarılabilirliğinin değişmesi ile ilgili olup ağrı, uyuşukluk, yanma vb durumlarla klinik tablo gösterebilen bir istenmeyen durumdur. Maksillofasiyal alandaki periferik sinir yaralanmalarında olası nedenler, gömülü yirmiyaş dişi operasyonları, lokal anestezi enjeksiyonu, ostektomiler, ortognatik cerrahi, distraksiyon osteogenezisi, implant uygulamaları, endodontik tedavi gibi durumlar sonrasında meydana geldiği belirtilmiştir ve bunun gibi sinir hasarlarının tedavisinde dünya genelinde herhangi bir görüş birliğine varılamamıştır.Ozon tedavisi sırasında uygulanan ozonun ağız epitel hücreleriyle, gingival fibroblastlarla ve periodontal hücrelerle biyouyumlu olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca ozon, oral cerrahi ve implantolojide başarılı sonuçlar vermiştir.Fotobiyomodülasyon (FBM); fibroblast, osteoblast, kondroblast gibi hücrelerin farklılaşma ve çoğalmalarını stimüle eden, kollajen sentezini arttıran, doku rejenerasyonu sağlayan ve yara iyileşmesini hızlandıran, kemik rejenerasyonu ve sinir tamirinde etkin sonuçlar sunan bir tedavi metodudur.Seltzer ve ark.'nın nöropatik hasar oluşturmak için geliştirdikleri sinir hasarı modeli kullanılarak ratların sol mental siniri, çapının yaklaşık yarısını alacak şekilde sütürle bağlanmıştır. 21 gün boyunca yukarıda belirtilen şekilde anestezi sağlanmıştır. Kontrol. grupta herhangi bir işlem uygulanmamış, OT ve FBMgruplarında mental sinir proksimali ve distalini içine alacak şekilde fotobiyomodülasyon ve ozon terapileri uygulanmıştır. Histolojik incelemelerin sonucunda incelenen kesitlerde epinöriyum, perinöryum ve endonöriyum varlığı ve sürekliliği değerlendirilmesi ile sinir dallanması öncesi akson alanı ölçümü, dallanma sonrası fasikül sayısı, hasar öncesi ve sonrası vikesitlerde schwann hücre sayısı incelenmiştir. FBMve OT gruplarından alınan schwann hücresi sayıları ile ilgili sonuçlar, kontrol grubuna göre anlamlı derecede farklı bulunmuştur. Bu durum bize nöropati tedavisinde kullanılması düşünülen FBMve OT'nin umut verici tedavi yöntemleri olduğunu bildirmiştir.Nöropatik hasar tedavisi, klasik analjeziklerin ve tedavi yöntemlerinin sıklıklayetersiz kaldığı, disiplinler arası yaklaşım gerektiren, zor bir klinik durumdur. Bu nedenle çalışmamızın amacı, sıçanlarda mental sinir ligasyonu ile oluşturulan nöropatik ağrı modelinde düşük seviyeli lazer ve ozon tedavisi yöntemlerinin sinir yaralanmalarının iyileşmesindeki etkinliklerinin histolojik olarak karşılaştırılması amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler:sinir hasarı, ozon, lazer, fotobiyomodülasyon Neurosensorial disturbances (ND) can occur due to the injury, dysfunction and innervation changes of peripheral or central nervous system, and associated with altered sensation and chronic pain. Wisdom teeth surgeries, localanesthesia injections, orthognatic surgery, distraction osteogenesis, implant surgery, and endodontic treatment can cause ND. Proper treatment methods are stil being investigated for the treatment of this undesirable complication.Ozone is biocompatible with oral epitelial cells, gingival fibroblasts and periodontal cells, and ozone therapy (OT) has succesfull outcomes in oral and maxillofacial surgery and implantology. Photobiomodulation (PBM) stimulates proliferation and differantiation of fibroblasts, osteoblasts, and chondroblasts. PBM is a treatment method that has effective outcomes on nerve repair and bone regeneration.In the present study, the effects of ozone and PBM therapies on mental nerve injury were evaluated. Mental nerves of 27 rats were partly suturated and allocated into three groups. Group 1 recevied no treatment, whereas OT and PBM therapies were administered in Group 2 and Group 3, respectively. Number of fascicules after nerve branching and schwann cell counting before and after nerve injury have been evaluated histologically. A better healing pattern was observed in the treatment groups. The number of Schwann cells were significantly greater in OT and PBM groups.Oral and maxillofacial surgeons must be familiar with the differential diagnosis, prevention, and management of neurosensory disturbances. This study provides insights into the management of neurosensory disturbances related to mental nerve injury by using OT and PBM. Our study clearly suggest that OT and PBM are promising novel methods in the treatment of mental nerve injury.Keywords:nerve injury, ozone, laser, photobiomodulation 139