Çok aşamalı stok kontrol yönetimi için bir stokastik programlama yaklaşımı

İşletmelerin varlıklarını sürdürebilmeleri için kar elde etme çabaları, global ticaretin beraberinde getirdiği değişen rekabet koşullarında oldukça zorlaşmaya başlamıştır. Bu koşullar için de firmalar gerek hammadde temini gerekse de nihai ürünlerini pazara ulaştırmada büyük maliyetlere katlanmaktadırlar. Bu düşünce çerçevesinde de en kritik nokta firmaların envanter kontrollerini sağlıklı bir biçimde yönetmesinden geçmektedir. Bu anlamda, değişen rekabet koşullarına uyum sağlamak ve pazar paylarını kaybetmek istemeyen firmalar maliyetlerini azaltmak veya kontrol edebilmek ve uzun dönemli planlar yapabilmek amacıyla envanter bulundurma yoluna giderler. Envanter kontrolü bütün firmaların karşı karşıya geldiği ortak bir problemdir.Bu çalışma durağan olmayan stokastik talep ve sabit sipariş maliyetleri içeren envanter problemlerinin çok stok noktalı sistemlerde uygulanabilirliği ve bu zor envanter kontrolü problemine esnek bir modelleme yaklaşımı olarak bilinen stokastik programlama tabanlı çözüm önerileri sunmaktadır. Bu kapsamda burada belirtilen envanter kontrol yaklaşımları için optimal maliyeti sağlayacak envanter kontrol kararlarını belirlemek amacıyla matematiksel modeller geliştirilmiş ve bunlar çeşitli talep ve maliyet parametreleri altında bu yaklaşımlar sonucu elde edilecek maliyet değerleri açısından karşılaştırılmaktadır.Bu çalışma kapsamında geliştirilen modeller, hipotetik envanter test problemleri üzerinde uygulanmıştır ve sonuçlarla ilgili yorum yapılmıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar özellikle seri tip ağ yapılarında ve periyot sayısı arttıkça ağaç tipi ağ yapılarına oranla dinamik modellerin statik modellerden çok daha iyi maliyet performansı sergilediğini göstermektedir. The changing competitive environment of global trade has quite tricky for enterprises who are striving to make profit to survive. Under these conditions, the companies are suffering with significant transportation costs as well as supplying raw materials or consigning the final products to the marketplace. The most critical point in the frame of thought for companies should be managing their inventory in a logical way. In this sense, companies who want to adapt to changing competitive conditions and do not want to lose market share, should be able to control and reduce costs in order to make long-term plans, keeping track of inventory costs. Inventory control is a common problem for all firms to face.In this study, the inventory problems with fixed ordering costs under stochastic and non-stationary demand were adapted to multi-echelon inventory systems and offering flexible stochastic programming approaches to this difficult inventory control problem. In this manner, two mathematical models were develeoped in order to obtain optimal cost under these assumptions of inventory control approaches. Also these models are compared in terms of cost values to be obtained as a result of these approaches under various demand and cost parameters.The models develeoped in this study, carried out on hypothetical inventory test problems and the results were commented on. The results obtained in this study, dynamic model exhibit a much better cost performance compared to the static model especially with the serial network structures and when the number of periods increases comparing to the arborescent network structures. 111