Aydın ili ve çevresinde beta talasemi taşıyıcısı çocuklarda beta globin gen mutasyonlarının değerlendirilmesi

Amaç: Beta talasemi taşıyıcılığı ülkemizde %2.1 sıklıkta görülmekte olup, demir eksikliğinden sonra en sık görülen anemi nedenidir. Beta talasemi taşıyıcısı olan çocuklarda genotipin fenotip üzerine etkisini gösteren az sayıda çalışma mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, Aydın ili ve çevresinde beta talasemi taşıyıcısı çocuklarda, mutasyon çeşitliliğini belirlemek ve bu mutasyonların tam kan sayımı parametreleri ve hemoglobin elektroforezi üzerine etkilerini değerlendirmektir.Gereç ve Yöntem: Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Hematolojisi Polikliniği'nde 01.01.2014-01.08.2019 tarihleri arasında beta talasemi taşıyıcılığı tanısı konulan ve mutasyon analizi çalışılmış 65 hasta çalışmaya alındı. Tam kan sayımı, hemoglobin elektroforezi ve mutasyon analizi sonuçları bilgisayar veri sistemi ve hasta dosyalarından öğrenildi. Araştırma verileri SPSS 21.0 istatistik programı kullanılarak değerlendirildi.Bulgular: Altmış beş hastanın 39'u (%60.0) erkek, 26'sı (%40.0) kız ve yaş ortalamaları 8.34±4.94 yıl idi. Tam kan sayımı parametreleri incelendiğinde %87.7'sinde anemi, %100'ünde mikrositoz ve RDW yüksekliği, %49.2'sinde hipokromi, %87.7'sinde RBC yüksekliği saptandı. RDW düzeyi %66.2 olguda ≥16 idi. On yedi farklı mutasyon tespit edildi. Mutasyonların en sık gerçekleştiği gen bölgesi `intron 1` idi (%66.1). En sık rastlanan mutasyonlar sırasıyla IVS I-110 (%44.11), IVS I-1 G>A Heterozigot (%8.8,) IVS I-6 T>C Heterozigot (%7.5) ve IVS II-745 (%7.5) idi. IVS I-110 mutasyonu saptanan hastalarda ortalama Hb düzeyi 10.55 gr/dl, MCV düzeyi 58.44 fl, RDW düzeyi 16.51, RBC düzeyi 5680x10⁹/l, HbA2 düzeyi % 4.77, HbF düzeyi % 2.34 bulundu. HbA2 normal saptanan 4 hastada (%6.1) saptanan mutasyonlar -87 C>T Heterozigot, IVS II 81 C>T Heterozigot, IVS I-6 T>C Heterozigot ve c316-373( IVSII-478 C>A Heterozigot) idi. HbF düzeyi %5'in üzerinde olan 12 hastada saptanan mutasyonlar IVS I-110 (5 kişi), IVS I-6 T>C Heterozigot, Codon 39 C>T Heterozigot, IVS I-116, c.25-26 del AA (p.lys9Valfs) Heterozigot, c.27dupG (p.Ser10valfs*14), c316-373(IVS II-478 C>A Heterozigot), -87 C>T Heterozigot idi. Mentzer indeksi altı hastada (%9.2) >13 olarak hesaplandı. Bu hastalarda görülen mutasyonlar IVS-I 110, c.27dupG (p.Ser10valfs*14), c316-373 (IVS II-478 C>A Heterozigot), -87 C>T Heterozigot idi. RDW indeksi >220 olan dört hasta (%6.1) vardı. Bu hastaların ikisinde c.27dupG (p.Ser10valfs*14) diğerlerinde c316-373(IVS II-478 C>A Heterozigot), -87 C>T Heterozigot mutasyonları görüldü. HbF düzeyi 9.48-15.67 aralığında saptanan dört hastada saptanan mutasyonlar IVS I-116 T>G heterozigot, IVS I-110 G>A heterozigot, c.25-26 del AA (p.lys59valfs) heterozigot, c.27 dupG (p.Ser10 valfs*14) idi ve bu mutasyonlardan β° mutasyon tipi taşıyan üçü ekzon 1'de, β⁺ mutasyon tipi taşıyan biride (IVS I-110) intron 1'de yer almaktaydı.Sonuç: BTT hastalarında saptanan aynı mutasyonların tam kan sayımı parametreleri, Hb A2 ve HbF düzeyleri üzerine farklı etkilerinin olması, fenotip üzerine bu mutasyonların tek başına etkili olmadıklarını, başka faktörlerinde rolünün olabileceğini ve bu faktörlerin aydınlatılması gerektiğini bize düşündürdü. RBC düşük, Mentzer indeksi ≥13 ve RDW indeksi ≥220, HbA2 A Heterozygote (8.8%), IVS I-6 T>C Heterozygote (7.5%) and IVS II-745 (7.5%), respectively. The mean Hb level was 10.55 gr/dl, MCV level 58.44 fl, RDW level 16.51, RBC level 5680x10⁹/l, HbA2 level 4.77%, HbF level was 2.34% in patients with IVS I-110 mutation. Mutations detected in four patients (6.1%) with normal HbA2 were -87 C>T Heterozygote, IVS II 81 C>T Heterozygote, IVS I-6 T>C Heterozygote and c316-373 (IVSII-478 C>A Heterozygote). Mutations detected in 12 patients with HbF levels above 5% IVS I-110 (5 persons), IVS I-6, C, Codon 39 C>T Heterozygous, IVS I-116, c.25-26 del AA (p. lys9Valfs) Heterozygote, c.27dupG (p.Ser10valfs * 14), c316-373 (IVS II-478 C>A Heterozygote), -87 C>T Heterozygote. The Mentzer index was calculated as >13 in six patients (9.2%). The mutations seen in these patients were IVS I-110, c.27dupG (p.Ser10valfs * 14), c316-373 (IVS II-478 C> A Heterozygote), -87 C> T Heterozygote. There were four patients (6.1%) with an RDW index >220. Two of these patients had c.27dupG (p.Ser10valfs * 14) and others had c316-373 (IVS II-478 C>A Heterozygote), -87 C>T Heterozygote mutations. Mutations detected in four patients whose HbF levels were between 9.48-15.67 IVS I-116 T>G heterozygote, IVS I-110 G>A heterozygote, c.25-26 del AA (p.lys59valfs) heterozygote, c.27 dupG (p.Ser10) the valve was * 14) and three of these mutations were located in exon 1 with β ° mutation type and one in IVS I-110 with intron 1.Conclusion: The same mutations detected in BTT patients had different effects on complete blood count parameters, HbA2 and HbF levels, suggesting that these mutations are not effective on the phenotype alone, may have a role in other factors, and these factors should be elucidated. We think that BTT may also be present in patients with low RBC, Mentzer index ≥13 and RDW index ≥220, HbA2