Kaliksarenlerin sentezi, özellikleri metal katyon ekstraksiyonunda kullanımı

ÖZET Bu çalışmada, kaliks[6]aren, kaliks[8]aren ve p-tert-bütil gurubu bulunduran türevlerinin demir(III) metal katyonu ile kompleks oluşturması ve sulu fazdan metal katyon ekstraksiyonunda kullanılabilirliği araştırıldı. Kaliks[6]aren, kaliks[8]aren ve kaliks[n]aren türevlerinin kompleks yapıcı ligand özelliğine sahip olduğu, oluşan kompleks kararlılığının liganddaki monomer sayısı ve fonksiyonlu gurup türüne bağlı olduğu, kompleksin 1:1 stokiyometrisine sahip olduğu, kompleks oluşmasına takiben liganddan hidronyum iyonu ayrıldığı, p-tert-bütil kaliks[6]aren-demir(in) metal katyonu kompleks oluşum sabitinin K=119 olduğu bulunmuştur. Kaliks[6]aren, kaliks[8]aren ve p-tert-bütil fonksiyonlu türevlerinin sulu fazdan demir(HI) metal katyonu ekstraksiyonunda kullanılabileceği, ekstraksiyon veriminin ligand türüne, ortam pH'ına ve ekstraksiyon süresine bağlı olduğu bulunmuştur. VI ABSTRACT In this study, it was investigated that calix[6]arene, calix[8]arene and their derivatives containing p-tert-butyl group form complex with iron(HI) metal cation and that they can be used in metal cation extraction from aqueous phase. It was found that calix[6]arene, calix[8]arene and calix[n]arene derivatives were the ligand to have property forming complex, and the stability of their complex depends on monomer number and kind of group in the ligand. The complex is 1 : 1 stociometry, and the hidronium ion liberated from ligand after forming the complex and complex formation constant of p-tert-butyl calix[6]arene-iron(ffl) metal cation is 119 (K=l 19). It was found that calix[6]arene, calix[8]arene and their derivatives can be used iron(III) metal cation extraction from aqueous phase, and extraction efficiency depends on kind of ligand, medium pH and extraction time. 35