Toplu ulaşımda ticari hız ve hızın yakıt tüketimine etkisi

ÖZETTOPLU ULAŞIMDA TICARI HIZ VE HIZIN YAKIT TÜKETİMİNE ETKİSİRemzi AYDINFEN BİLİMLERİ ENSTÜTÜSÜKENTSEL SİSTEMLER VE ULAŞTIRMA YÖNETİMİTez Danışmanı: Prof Dr. Mustafa ILICALIOcak 2013, 69 Sayfaİstanbul'un ulaşım sorunu sürekli olarak büyümektedir. Metropolün hem sanayi, ticaret ve turizm merkezi olması, hem de kontrolsüz büyümesi bu sürekliliğin temel taşlarını oluşturmaktadır. Sürekli büyüyen ve çevreye yayılan metropol kentlileri de giderek büyüyen ulaşım sorunlarıyla karşı karşıya kalmaktadır.Artan araç sayısı trafik tıkanıklıklarına buna bağlı olarak ta seyahat sürelerinin uzamasına neden olmaktadır. Kent trafiğinin işleyebilmesi için İnsanların toplu ulaşıma yönlendirilmesi yeni odak noktalarının oluşturulması zorunlu olmaktadır. Ulaşım hizmetlerinin düşük maliyet düzeyinde tutulabilmesi için böyle bir yönelim zorunluluktur. Sosyal faydanın ulusal ekonomi ölçeğinde sağlanması ise hizmetin ağırlığını ucuz ulaşım sistemlerine veya yöntemlerine kaydırmakla olur. İstanbul tek başına Türkiye'nin akaryakıt tüketiminin %20'sini kent içi ulaşımında kullanmaktadır.Toplu taşıma kitlesel taşımadır. Ancak düşük hızlı taşıma demek değildir. Toplu taşımada ticari hızı artırarak seyahat sürelerinin kısalması ve yakıt tüketimi ile birlikte işletme giderlerinin azaltılması planlanmaktadır.Trafiğin yoğun olduğu Avrupa ve Anadolu yakasındaki belirli bölgelerde belirli güzergahlar üzerinde belirli hatlar belirlenmiştir. Belirlenen bu hatlar üzerinde toplu taşıma araçlarının bir ay süre ile anlık ve ticari hız hızları belirlenmiştir. Daha sonra otobüslerin hızları ile yakıt tüketimlerini ilişkilendirmeye çalıştık. İncelemeler sonucunda sabah ve akşam pik saatlerde araçların hızlarında düşüşler buna bağlı olarak işletme giderlerinde artışlar gözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Ticari Hız, Değerlendirme Modelleri, Hat, Güzergah ABSTRACTAVERAGE TRAVEL SPEED IN PUBLIC TRANSPORTATION AND ITS IMPACT ON FUEL CONSUMPTIONRemzi AYDINURBAN SYSTEMS AND TRANSPORTATION MANAGEMENTThesis Supervisor: Prof Dr. Mustafa ILICALIJanuary 2013, 69Istanbul?s public transportation service problem is getting bigger day by day. As being one of the biggest metropole all over the world, the center of industry, trade and tourism, its uncontrolled growth affectes this persistance problem. Besides, not only the increasing number of citizens but also vehicles come up against the transportation problem and this consequently causes to the trafic jam which means a delay in time of arrival. It is required to establish the new transport service access point to relieve the traffic jam. The low transportation cost is also inevitable for the transportation service. It is possible only when the facilities are conducted by the cheap transportation systems or modes of transportation in the national economy scale. On the other hand, %20 of fuel consumption of Turkey is already consumed in Istanbul by the public transportation.The public transportation means mass transportation. In consequence of gaining more time by increasing the public transportation?s speed will provide a decrease the workforce loss, fuel consumption and the administrative expenses.Momentary changes of speed and fuel consume of public service vehicles' on the specific routes where traffic is intense in specific districts in both Asian and European side in istanbul, was examined for a month. As a conclusion, it has been found that, in the peak hours in the morning and in the evening, vehicles' speed decrease and so operation expenses increase. In other times of the day, it has been seen that vehicles' speed increases and so operation expenses decrease due to that.Key words: Average travel speed, Evaluation Models, Line, Rout 84