Enerji arzı güvenliği bağlamında Türkiye'nin doğalgaz açısından Rusya'ya bağımlılık durumunun Türk dış politikasına etkisi

Kuşkusuz enerji 21. yy. da ulusların gelişmişlik derecesinin en önemli paramet-relerinden birini oluşturmaktadır. Türkiye'nin hızlı nüfus artışı ve kalkınmasıyla özellikle doğalgaz ve petrol tüketiminin hızla artması, Rusya'nın ise dünyada eşi benzeri olmayan rezervlere sahip olması sebebiyle iki ülke arasında büyük bir işbirliği potansiyeli oluşturmaktadır.Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkiler birçok faktörlerden etkilen-mektedir. Ancak çalışmanın amacı, bu iki ülke ilişkilerini merkeze doğalgazı konum-landırarak, bu alanda Rusya'ya bağımlılıktan etkilenen noktaları vurgulayarak, aynı zamanda Rusya için enerji pazarı olan Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında bağımlılık doğuran mevcut ilişkiler incelenerek, Türkiye'nin bu noktada dış politika karar alma sürecinin nasıl etkilendiği ve Rusya –Türkiye ekonomik ilişkilerinin diplomatik ilişkileri etkileme potansiyeli üzerinde durulacaktır. Çalışma Türkiye açısından Marksist görüşler etrafında şekillenen tek taraflı bağımlılık yaklaşımı kullanılarak analiz edilecektir.Ayrıca çalışmada, Türkiye'nin mevcut enerji sektör durumu ve aynı zamanda en önemli doğalgaz ithalatçımız Rusya'nın da doğalgaz sektörü incelenecek, enerji tüketen ülkelere enerjiyi aktarma noktasında Türkiye'nin enerji koridoru rolünü üstlenmesi ve bu noktada aktif rol oynadığı boru hatlarından bahsedilecektir.İlerleyen bölümlerde çalışmanın asıl ana aktörleri olan Rusya ile Türkiye arasında enerji alanında yaşanan gelişmeler yansıtılacak olup, özellikle 1990 sonrası Türk –Rus dış politika ilişkileri noktasında yaşananların enerjide Rusya'ya kayda değer ölçüde bağımlı olan Türkiye'nin Rusya ile yaşadığı sorunlarda ne ölçüde dış politika üretebildiği masaya yatırılacaktır.Anahtar Kelimeler: Enerji, Türkiye'nin Enerji Potansiyeli, Rusya Doğalgaz Sektörü, Türkiye –Rusya, Enerji Diyalogu, Tek Taraflı Bağımlılık, Doğalgaz, Türkiye Dış Politi-kası. Energy certainly constitutes one of the most important parameters of the prosperity of the nation in the 21st century. The rapid growth of natural gas and oil consumption, especially by rapid population growth and development of Turkey, results a huge potential of cooperation between two countries as Russia possesses a huge amount of world reserves.Relations between Turkey and the Russian Federation are affected by many fac-tors. The aim of this study, by positioning the natural gas in the centre, and by empha-sizing the points affected in this area, and at the same time by studying the present rela-tions between Russian Federation and Turkey which is an energy market for Russian Federation, is studying how Turkey's international politics decisions are affected on this basis and the potential of Russian-Turkish economic relations' affect on the diplomatic relations of these countries. The study will be analyzed using the one-sided dependence approach within the scope of Marxist approach for Turkey.Also in the study, Turkey's current energy sector situation and also the most im-portant natural gas importer of us, Russia's natural gas sector will be examined and on the basis of transportation of the natural gas to the energy consumpting countries Tur-key's role as an energy corridor and pipelines in which Turkey has a role are going to be analysed. In the following sections, the relation between the two main subjects of this study, Turkey and Russia, on the basis of energy shall be reflected and the international Turkish-Russian relations after 1990 and as a remarkably energy dependant country Turkey's ability to raise international politics during the problems with Russia will be studied. Keywords: Energy, Energy Potential of Turkey, Russian Natural Gas Sector, Turkey-Russia Energy Dialogue, Unilateral dependence, natural gas, Turkey's Foreign Policy. 227