Aile çiftçiliğinde doğrudan pazarlama yaklaşımı: Hatay ili Samandağ ilçesi örneği

Aile çiftçiliği, tüm aile fertlerinin katılımıyla gerçekleşen tarımsal üretim faaliyetidir. Aile çiftçiliğinde tarımsal üretim, öz tüketim ve pazara yönelik yapılmaktadır. Tarımsal ürünlerde doğrudan pazarlama, ürünlerin tüketiciye aracısız satışına olanak veren ve pazarlama marjlarının üreticide kaldığı pazarlama kanalıdır. Bu çalışmanın amacı, Hatay ili Samandağ ilçesi semt pazarlarında doğrudan pazarlama yapan çiftçilerin mevcut durumunu ve tarımsal sürdürülebilirliğe katkılarını araştırmaktır. Araştırmanın ana materyalini 2014-2015 üretim döneminde 86 üreticiyle yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmuştur. Araştırmada tamsayım metodu uygulanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; üreticilerin yaş ortalaması 53.31 olup, eğitim seviyelerinin ağırlıklı olarak ilköğretim seviyesinin altında olduğu tespit edilmiştir. Üreticilerin %82.5'i pazarcılık dışında mesleği olmadığını belirtmiştir. Başka geçim kaynakları olmamasının sebepleri; üretenin ve satanın kendileri olmasından kaynaklı başka işlere ayıracak zamanlarının kalmaması ve sermaye yetersizliğidir. Üreticiler doğrudan pazarlama faaliyetini, ürünlerini aracısız satmak istedikleri için yapmaktadırlar. Seçilmiş bazı ürünlerde pazarlama marjlarının %38.89 ile %100.00 arasında hesaplanması bu sonucu desteklemektedir. Üreticiler, ortalama yıllık gelirlerinin %91.8'ini doğrudan pazarlamadan elde etmektedir. Yıllık ortalama pazarcılık gelirleri işletme başına 5766.25 TL'dir ve aylık olarak bakıldığında asgari ücretin hemen hemen yarısı kadardır. Fakat buna rağmen üreticilerin %93.0'ü gelecek yıllarda bu faaliyeti sürdüreceklerini belirtmişlerdir. Üreticilerin dekara ortalama gelirleri mevsime göre farklılık göstermektedir, kış döneminde elde edilen ortalama gelir yaza göre %5.3 daha yüksektir. Üreticilerin pazar yerine ortalama uzaklıkları 4.58 km'dir. Bu durum doğrudan pazarlamayı şehir merkezine yakın üreticiler için avantajlı hale getirmektedir. Pazarda satılamayan ürünler ağırlıklı olarak aile içi tüketimde kullanılmaktadır. Üreticilerin pazarda yaşadıkları en önemli sorun, semt pazar yerlerinin alt yapı eksikliğidir. Üreticilerin tarımsal destekler ve kredilere erişim imkanları, ortalama arazi genişlikleri 3.40 dekar olduğundan sınırlıdır. Üreticiler, arazi sulama yöntemleri ve tarımsal mekanizasyon açısından modern üretim tekniklerini kullanmada yetersizdirler. Araştırma, Samandağ'ında doğrudan pazarlama yapan aile işletmelerinin mevcut durumlarını ortaya koyma ve tespit edilen sorunlara çözüm önerileri sunması açısından önemlidir. Family farming is an agricultural production activitiy with the participation of all family members. Agricultural production in family farming, is made for self-consumption and the market. Direct marketing of agricultural product is a marketing channel, which enables the direct selling of products to consumers and enables marketing margins remain in the hands of the producers.The purpose of this study was to investigate the current situation of farmers engaged in direct marketing in Samandağ district of Hatay province and to investigate their contribution to agricultural sustainability. The main material of the research was the datas obtained from a survey conducted face to face with 86 producers production period of 2014-2015. Census method was applied in the research. Data were analyzed by using descriptive statistics. According to the survey; the average age of the producer is 53.31, it has been identified mainly under elementary education level. 82.5% of manufacturers stated that they have no profession outside the stallholder. The reasons why there is no other means of living for producers; having no time to devote to other tasks due to they are both producers and vendors alike, and lack of capital. Producers are making direct marketing because they want to sell their products without intermediaries. Marketing margins of some selected products calculated between 39% and 100% supports this result. 91.8% of the average annual revenue of producers is derived from direct marketing. The average annual income from direct marketing is 5766.25 TL and nearly half of the minimum wage when viewed on a monthly basis. Nevertheless, 93.0% of producers stated that they will continue this activity next years. The average income per hectare of producers is varying according to the season and the average income is higher than the 5.3% achieved during the winter than in summer. The average distance from market place is 4.58 km for producers. This situation provides advantages for producers in direct marketing which close to the city center. Products can not be sold in the market are used mainly in domestic consumption. The most important problem that producers experienced in the market place is the lack of infrastructure. Agricultural support and access to credit facilities are limited, due to the average land width is 3.40 hectares. They are inadequate to use land irrigation systems and agricultural mechanization in terms of modern production techniques.This research is important to provide solutions to problems identified and put forward current situation of family farmers engaged in the direct marketing in Samandağ district. 70