Fizik eğitim-öğretiminde öğretmen merkezli program geliştirme yaklaşımı

ÖZET Eğitim öğretimle amaçlanan hedeflere ulaşılması, öğretim programı yardımıyla gerçekleştirilmektedir. Bu aracın etkili olarak kullanılabilmesi, öncelikle onun öğretmenler tarafından oluşturulmasına bağlıdır. Ülkemizde, bu tür program geliştirme çalışmaları geleneksel yaklaşımlarla yapıldığından, bu süreçte en önemli unsur olan öğretmen ihmâl edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmene, mevcut duruma göre program geliştirme sürecinde daha aktif bir rol verecek bir yaklaşımla, 'Manyetik Alan ve Manyetik Kuvvet' ünitesinin öğretim programını geliştirmektir. Alan eğitimi uzmanlarının rehberliğinde, 8 geliştirici öğretmenin tartışmalarıyla oluşturulan taslak program, geliştirici öğretmenlerce 1998/1999 Eğitim-Öğretim yılında uygulanmıştır. Bu pilot uygulamalar, geliştirilen basan testleri, gözlem çizelgeleri ve konu uzmanları olarak ülke genelindeki MLO'larda 87 öğretmen ve eğitim fakültelerinde çalışan 25 öğretim elemanının görüşlerini belirttiği anketler aracılığı ile değerlendirilmiştir. 1999/2000 Eğitim-Öğretim yılının ikinci yan yılında yapılan esas deneme çahşmalan, Doğu Karadeniz bölgesinde Artvin, Rize ve Trabzon'da toplam 14 öğretmenle yapılan seminerlerle başlatılmış ve 3 hafta süren çalışmalar 465 öğrenciye uygulanan basan testleriyle tamamlanmıştır. Örnek programa yönelik olarak yapılan uygulamalar, öğrencilerde olumlu değişiklikler sağlamasına rağmen, kavrama ve uygulama düzeylerindeki yeterliklerin laboratuar imkânlan, sınıf mevcutlan, üniversite sınavı ve ünitenin zamanlaması gibi önemli görülen faktörler nedeniyle yeterince geliştirilemediği ortaya konulmuştur. Bilişsel alanın alt basamaklanndaki öğrenmelerle, gerek aynı ilin gerekse farklı illerin okullan arasında a = 0.05 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bununla birlikte, materyalin bölümlerini değerlendiren öğretmen ve öğretim elamanlan ile öğretmenlerin cinsiyet, deneyim ve mezun olunan okul gibi değişkenler açısından görüşleri arasında istatistiksel olarak bir farklılık olmadığı görülmüştür. Araştırma, öğretmen merkezli program geliştirme yaklaşımının daha etkili şekilde uygulanması için ilgililere yapılan önerilerle tamanüanmıştır. Anahtar Kelimeler: Fizik Eğitimi, Öğretmen, Program Geliştirme, Manyetik Alan ve Manyetik Kuvvet VI SUMMARY An Approach of Teacher Centered Programme Development in Physics Education Curriculum is the most important components of educational elements among the other factors in order to achieve intended instructional objectives. It is indicated in the related literature that the teachers' view who will implement the curriculum should be taken into consideration in the development process. Although this type of curriculum development is taking place in developed countries, this is not the case in our country as well as in other developing countries. The purpose of this study is to develop the unit on 'Magnetic Field and Magnetic Force' for secondary schools physics by taking into consideration teachers' views as much as possible. Also, the related literature including physics programmes implemented in developed countries was reviewed. A case study research methodology with survey, interview and observation methods was conducted in this research. A pilot study to developed a draft programme was carried out with 8 physics teachers and field experts. The draft programme was implemented by 3 physics teachers. A survey questionnaire was developed to find out teachers' and lecturers' views about the draft programme. The questionnaire was implemented 87 senior physics teachers working in 51 CLS (Curriculum Laboratory Schools) and to 25 lecturers working in 20 educational faculties in Turkey. An achievement test was developed in order to find out to what extent the programme achieved its objectives. The achievement test was conducted to 465 students after the developed programme implemented. An observation schedule developed by the researcher used by 14 physics teachers while the developed programme was in implementation in their classrooms to reflect the student attitudes in classroom situation. Data collected from this study was analysed by using SPSS programme. The survey results showed that there is no significant difference between teachers' and lecturers' opinion about elements of draft programme at a = 0.05. The results from achievement test and observation schedule indicated that students gain intended emotional objectives but could not gain intended cognitive objectives related comprehension and application level by implementation of developed programme as much as wanted. Intended programme was revised by taking into consideration the pilot and formal study results. Recommendations are made for improving the process of curriculum development and suggestions are given to future researchers, educational departments and curriculum experts. Key Words: Physics Education, Teacher, Programme Development, Magnetic Field and Magnetic Force vn 244