Göller bölgesi ve Doğu Akdeniz bölgesi Emys orbicularis (Testudinata:Emydidae) ve Mauremys rivulata (Testudinata:Bataguridae) türlerinin sistematik durumu, morfolojisi, dağılışı, üreme ve beslenme biyolojisi üzerine araştırmalar

Göller Bölgesi ve Doğu Akdeniz Bölgesi Emys orbicularis (Testudinata: Emydidae) ve Mauremys rivulata (Testudinata: Bataguridae) Türlerinin Sistematik Durumu, Morfolojisi, Dağılışı, Üreme ve Beslenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar AYAZ, Dinçer Doktora Tezi, Biyoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Abidin BUDAK Haziran 2003, 238 sayfa Bu çalışmada Emys orbicularis ve Mauremys rivulata'nm Göller Bölgesi ve Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki sistematik durumları, morfolojileri, dağılımları incelenmiş ve biyolojilerine ilişkin bazı özellikler gözlenmiştir. Türlerin sistematik durumlarının daha iyi ortaya konabilmesi için Ege Bölgesi Emys orbicularis ve Mauremys rivulata populasyonları da analizlere dahil edilerek değerlendirilmiştir. Analiz için yeterli örnek bulunan Emys orbicularis populasyonları Diskriminant analiz yöntemleri ile değerlendirildiğinde 4 grup belirlenmiştir. Bu gruplar Akşehir Grubu, Ege Grubu, Karapınar Grubu ve Pazarağaç Grubu'dur. Akşehir Grubu; KDU (Karapas Doğrusal Uzunluğu) bakımından Emys orbicularis luteoj usça' ya daha yakın değerler göstermesine rağmen, baş uzunluğu ve baş genişliği değerleri farklılıklar göstermiştir. Renklenmevn bakımından ise daha çok Emys orbicularis cf. hellenica'ya. benzemektedir. Buna göre Akşehir Grubu Emys orbicularis cf. hellenica ve Emys orbicularis luteofusca arasında intermediyer olarak değerlendirilmiştir. Karapınar Grubu; KDU bakımından Emys orbicularis luteofusca 'dan daha düşük değeler göstermiş ve diğer gruplardan daha geniş karapasa sahiptir. Karapas renklenme bakımından ise koyu bir renklenme sergilemiştir. Karapınar Grubu bu özelliklerinden dolayı koyu renklenmiş Emys orbicularis sensu lato olarak ele alınmıştır. Pazarağaç Grubu; KDU bakımından hellenica 'ya göre kısmen daha düşük KDU değerleri göstermiş ve diğer gruplara göre en dar karapasa sahiptir ve hellenica alttürüne göre daha kısa femoral sütur uzunluğu bulunur. Önceleri Mauremys caspica'nm alttürü olarak alınan Mauremys rivulata, özellikle submarginal sahadaki desen özelliği ve plastron renklenmesi Mauremys caspica'dan farklılık gösterdiği için son zamanlarda tamamen ayrı bir tür olarak ele alınmaktadır. Örneklerden elde ettiğimiz bulgular bu araştırıcıları destekler niteliktedir. Çalışmada Emys orbicularis' 'in Göller Bölgesi'nde Eber, Suğla ve Eğirdir göllerinde ayrıca Karapınar ve Samandağ'da, Mauremys rivulata'nm ise Göller Bölgesi'nde Eğirdir Gölü'nde yaşadığı ilk kez ortaya çıkartılmıştır. Mide içerikleri incelenen her iki türün de hem bitkisel hem de hayvansal besinleri tercih ettiği belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Testudinata, Emydidae, Bataguridae, Taksonomi, Morfoloji, Dağılış, Biyoloji, Göller Bölgesi, Doğu Akdeniz Bölgesi Investigations on the systematical states, morphologies, distributions, breeding and feeding biologies oİEmys orbicularis (Testudinata: Emydidae) and Mauremys rivulata (Testudinata: Bataguridae) from the Lakes District and eastern Mediterranean region AYAZ, Dinçer PhD in Biology Supervisor: Prof. Dr. Abidin BUDAK June 2003, 238 pages This survey is on the taxonomies, morphologies and distributions of Emys orbicularis and Mauremys rivulata from the Lakes District and the eastern Mediterranean region of Anatolia; some observations on the biologies of these species were also made. To clarify the systematical states of the species, samples from the Aegean region Emys orbicularis and Mauremys rivulata populations were also included to our analyses and evaluation. A discriminant analysis evaluation of the Emys orbicularis populations defined four groups, i. e., Akşehir, Ege, Karapınar and Pazarağaç groups. Akşehir Group; while il seems lo be nearer lo Emys orbicularis luteofusca from the viewpoint of SCL (Straight Carapace Length), it clearly differed from the same in head length and head width. Coloration characteristics show an affinity to Emys orbicularis cf. hellenica.XI Accordingly, we accept this population as an intermediate between Emys orbicularis cf. hellenica and Emys orbicularis luteofusca. Karapınar Group; it showed smaller SCL values than those of Emys orbicularis luteofusca, also has a wider carapace than those of the other groups. Coloration of the carapace is quite dark. Accordingly, this group is taken as Emys orbicularis sensu lato, with darker coloration. Pazarağaç Group; it showed slightly smaller SCL values than those of Emys orbicularis hellenica, also has a narrower carapace ıhan those of Uie other groups. It has a shorter femoral suture length than that of Emys orbicularis hellenica. Formerly, Mauremys rivulata was accepted as a subspecies of Mauremys caspica (Mauremys caspica rivulata), but lately, it is accepted as a separate species because it differs from Mauremys caspica regarding its submarginal pattern characteristics and plastron coloration. Our findings gleaned from our samples favor this view. The presence of Emys orbicularis in Eber, Suğla and Eğirdir lakes of the Lakes District, also at Karapınar and Samandağ are first records; similarly, the presence of Mauremys rivulata in the Eğirdir Lake of the Lakes District is a first record. The stomach content analyses of both of the species demonstrated their omnivorous feeding habits.Key words: Testudinata, Emydidae, Bataguridae, Taxonomy, Morphology, Distribution, Biology, Lakes District, Eastern Mediterranean Region 256