Kesici takımlarda takım geometrisi ve talaş kırıcı formunun takım performansına etkisi

ÖZET Talaş kaldırma yöntemi ile metallerin işlenmesi,üretim metodları arasında değişime ve gelişmeye en açık yöntemlerden biridir. Gelişen Metal işleme endüstrisinin gerektirdiği yüksek verimlilik ve ekonomiklik değeri metallerin kesme yolu ile işlenmesi göz önüne alındığında,takım malzemesi,takım geometrisi,talaş geometrisi,talaş tipleri, kesme şartları,iş parçası malzemesi,talaş kontrol teçhizatı gibi önemli faktörlerden etkilenmektedir.Bu nedenle üretim yöntemleri arasında talaş kaldırma prosesisinin önemli bir yer tuttuğu endüstrilerde görev yapan uygulamacı ve mühendisler;Talaş oluşumu ve talaş oluşumu üzerine etkileri bulunan değişkenler,talaş kontrolü ve proses ü- zerine etkilerinin yanısıra çok iyi bir talaş kırılma prosesi bilgisine sahip olmak mecburiyetindedirler. Yapılan bu çalışmanın ilk bölümünde talaş kaldırma operasyonlarında karşılaşılan problemlerin karmaşıklıkları ve değişkenlikleri nedeniyle uzun zamandır araştırmacı ve teorisyenlerin çalışmalarına konu olduğu,gelişen üretim teknolojileri doğrultusunda bu problemlerin metal kesme operasyonlarının verimlilik ve ekonomiklik değerini etkileyen faktörlerin başında geldiği belirtilmekte,bununla beraber yüksek verimlilik ve ekonomiklik değerine sahip bir talaş kaldırma prosesinin,talaş oluşu- mu,talaş kontrolü,talaş kırılması proseslerinin eksiksiz bir şekilde incelenerek takım geometrisi ve talaş kırıcı formunun takım performansı üzerine etkilerinin belirlene bilmesi ile sağlanabileceği vurgulanmaktadır. Tezin ikinci bölümünde ise;en basit anlamda ana bir metal kütleden görece daha küçük parçacıkların kopması olarak bilinen talaş oluşumunun gerçekte elastik ve plastik şekil değişim esaslarına dayanan,çeşitli talaş kaldırma operasyonları için farklı karaktere sahip,farklı modelde talaş tipleri içeren,bir çok değişkenin yönlendirdiği kompleks bir proses olduğu ortaya konmaktadır. Üçüncü bölümde,talaş oluşumu ve talaş kırılma prosesleri arasındaki bağlantıyı oluşturan talaş kontrol prosesi irdelenerek ideal bir talaş kontrolünün gerekleri ile bunun talaş kırılması ve proses verimliliği üzerine etkileri açıklanmaktadır.Talaş kaldırma operasyonlarının en önemli safhalarından birini oluşturan talaş kırılmasının incelendiği tezin dördüncü bölümünde;talaş kırılma mekanizması,(a)-(s) diyagramı üzerindeki değişik kesme bölgeleri için ayrı ayrı açıklanmakta,talaş kinci tipleri ve teknolojik gelişmeleri incelenerek kabul edilebilir karakterde talaş geometrisine ulaşmayı sağlayacak optimal talaş kinci formunun geometrik özellikleri ortaya konmak tadır. Tezin beşinci bölümünü oluşturan deneysel çalışmalar kısmında;îki farklı talaş kinci geometrisine sahip sert metal kesme plaketi farklı ilerleme (s) ve kesme derinliği (a) değerlerinde test edilmekte elde edilen sonuçlar yardımı ile (a)-(s) diyagramında belirlenen efektif talaş kırma alanları bakımından karşılanmaktadır.. Tezin son bölümünde ise tüm yukarıdaki araştırma ve çalışmalar doğrultusunda, talaş kaldırma prosesisin;Talaş oluşumu,talaş kontrolü ve talaş kırılması mekanizmalarım içeren bir proses olduğu,gelişen teknolojinin gereği olan yüksek verimlilik ve ekonomiklik değerine eksiksiz bir talaş kaldırma bilgisi ve iyileştirilmiş bir takım performansı ile ulaşılabileceği vurgunlanmaktadır. ABSTRACT Machining metals by the help of chip removing is the most suitable production method for developments.The high productivity and economic properties which are very important for developing tecnology,in cutting metals is related with variables of opera tion such as;Tool material,tool geometry,chip geometry,types of chip formation, cutting conditions, Work piece material and chip control equipments. Therefore;Apliers and engineers,working industries in which Chip removing process has got a very big importance,should have the complete knowledge of chip for mation and chip formation parameters,chip control and its effects on process and chip breaking In the first part of the thesis;There are fundamental informations about variable and complex problems which are related with the productivity of metal cutting process and in order to reach a chip removing process which has got high productivity degree; chip formation,chip control,chip breaking process should be studied carefully and their effects on tool performance should be highlighted. In the second part of the thesis,There are fundamental informations about chip removing, which is known as small local ruptures which are called chips,from a main metal block. Essentially chip removing is a kind of process that is related with elastic and plastic properties of metals and a complex process which has got different kind of chip formation for different kinds of metal cutting operations In the third part of the thesis,there are fundamental informations about chip con trol process which has got a very big importance between chip formation and chip breaking processes, and its effects on chip breaking and chip removing process Chip breaking is the most important stage of the chip removing process so in the fourth part of the thesis there are fundamental informations about chip breaking process for different cuting sections on (a)-(s) diagram.However there are informations about chip breakers and their technological developments and main properties of an optimal chip breaker which has got the best conditions for acceptable chip geometry.In the fifth part of the thesis There are experimental studies and their results.In the experiments two different Hard metal cutting insert were usedin different feed (s) and different depth of cut (a) ranges and finally their effective chip breaking areas were defined on the (a)-(s) diagram and were compared with each others. In the last part of the thesis there are important results about chip removing pro cess which is directly related with chip formation,chip control and chip breaking proc esses and also there are informations about modified tool ferformance and its im portance on the productivity of chip removing process. 161