Toprak analizine dayalı gübrelemenin ekonomik analizi; Konya ili Cumra ilçesi örneği

Bu çalışmada, Konya ili Çumra ilçesinde tarım işletmelerinin, toprak analizi yaptırıp yaptırmamalarında etkili sosyo-ekonomik faktörler ve toprak analizi yaptırmanın işletme faaliyet sonuçlarına etkisi incelenmiştir. Diğer taraftan araştırma alanında toprak analizini etkileyen sosyo-ekonomik faktörlerin SWOT analizi yapılmıştır. Çalışmanın temel materyalini, Çumra ilçesinde faaliyette bulunan tarım işletmelerinden, tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemine göre seçilen 82 tarım işletmesinden anket yöntemi ile elde edilen veriler oluşturmuştur. Elde edilen veriler, 2014-2015 üretim dönemine aittir. Araştırma sonuçlarına göre, incelenen işletmelerin % 64,63'ünün toprak analizi yaptırdıkları ve %35,37'sinin ise toprak analizi yaptırmadıkları belirlenmiştir. Toprak analiz yaptıran işletme yöneticilerinin %66,04'ü destelerden yararlanmak, %32,08'i bilinçli rasyonel üretim yapmak ve diğer nedenlerden dolayı toprak analizi yaptırdıkları saptanmıştır. Toprak analizi yaptıran işletme yöneticilerinin %30,19'u analiz sonuçlarını uygularken, %69,81'i analiz sonuçlarını tam olarak uygulamadıkları belirlenmiştir. Fakat genel anlamda, toprak analizi yaptıran işletme yöneticilerinin, toprak analizi, gübreleme ve diğer tarımsal üretim teknikleri ile ilgili eğitim ve yayım faaliyetlerine daha fazla ilgi duydukları ve katıldıkları tespit edilmiştir. İncelenen işletmelerde işletmeler ortalaması arazi varlığı 300,82 da olup, bu değer toprak analizi yaptıran işletmelerde 380,89 da ve yaptırmayan işletmeler de ise 154,48 da olarak tespit edilmiştir. Toprak analizi yaptıran işletmelerde mülk arazi oranı % 81,16 iken, yaptırmayanlarda % 86,87'dir. Toprak analizi yaptıran işletmelerde mısır, buğday, fasulye ve ayçiçeği üretim alanlarının daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Toprak analizi yaptıran ve yaptırmayan işletmelerde çiftlik sermayesi ve işletme sermayesi oranları hemen hemen aynı düzeyde olduğu belirlenmiştir. Toprak analizi yaptıran işletmelerde borçlanma oranı % 15,64 iken, analiz yaptırmayan işletmelerde % 10,78'dir. Toprak analizi yaptıran işletmelerde GSH'nın %94,68'ini bitkisel üretim değeri oluştururken, toprak analizi yaptırmayan işletmelerde % 75,14'ünü bitkisel üretim değeri oluşturmaktadır. Toprak analizi yaptıran işletmelerde yıllık faaliyet sonuçlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu kapsamda dekara brüt kar değeri toprak analizi yaptıran ve yaptırmayan işletmelerde sırasıyla 459,82 TL ve 298,79 TL, saf hasıla 344,78 TL ve 199,94 TL, tarımsal gelir ise 306,63 TL ve 249,53 TL olduğu tespit edilmiştir. In this study, the effect of soil analysis on socio-economic factors of agricultural enterprises in Cumra region of Konya province was investigated. On the other hand, SWOT analysis of socio-economic factors affecting soil analysis was conducted. The main material used in the study was obtained from 82 agricultural enterprises that were selected according to stratified random sampling survey techniques in Cumra district. The data was collected during production period of year 2014-2015.According to the survey results, it was determined that 64.63% of the surveyed enterprises performed soil analysis, while 35.37% did not conduct it. It was estimated that 66.04% of the enterprise managers conducted soil analysis due to availability of support; however, 32.08% performed it due to conscious rational production and several other reasons. However, 30.19% of the enterprise managers conducting soil analysis determined the results at the time of application, 69.81% obtained it after the application. In general, it was found that enterprise managers who conducted soil analysis were more interested and involved in training and dissemination activities related to soil analysis, fertilization and other agricultural production techniques.In surveyed enterprises, average value of the land was 300.82 that was found to be 380.89 in the enterprises with applied soil analysis and 154.48 in the enterprises without applied soil analysis. Land ownership rate in soil analysis conducting and non-conducting enterprises was 81.16% and 86.87%, respectively. It was determined that in the enterprises conducting soil analysis wheat, beans and sunflower production was being performed at higher levels. However, it was estimated that the ratios of farm land and working capital were almost same in both enterprises, that do and do not have conducted the soil analysis. Loan rate in soil analysis conducting and non-conducting enterprises was 15.64% and 10.78%, respectively. In the enterprises with and without soil analysis, 94.68% and 75.14% of GSH constituted the value of crop production, respectively. It was determined that the annual activity results were higher in the enterprises having soil analysis. In this context, it was determined that for the enterprises with and without soil analysis, land evaluation gross profit was 459.82 and 298.79 TL; net income was 344.78 and 199.94 TL; and agricultural income was 306.63 and 249.53 TL, respectively. 144