İzmir çevresinde yetiştirilen patateslerde radyoaktivite tayini

özet: İnsanların maruz kaldığı karasal örjinli radyasyon; Uranyum, Toryum, Aktinyum, Neptinyum radyoaktif serileri elementleri ve bozunum ürünlerinden kaynaklanır. Radyoaktif elementlerin konsantrasyonlarının belirlenmesi açısından, yaşadığımız çevreyi bir bütün olarak düşünürsek, bu bütünü oluşturan parçalardaki aktivite tayinleri ayrı ayrı yapılmalıdır. İnsanlık yaşamını sürdürebilmek için havaya, suya, ve gıdaya ihtiyaç duymaktadır. Dolayısıyla bu elemanların içerdiği radyoaktivite insan sağlığı açısından oldukça önemlidir. Patates gıda zincirimizin önemli bir halkasıdır. O halde gıda olarak vücudumuza aldığımız patatesten içsel kon tami nasyona bir katkı gelmektedir. T), t. E. 1992 verilerine göre İzmir ilinde toplam 281684 ton patates üretilmiştir. Bu üretimin 228800 tonu (yaklaşık %85'i) ödemiş ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada izmir ilinde üretilen patateslerde gama spek t roskop i s i yöntemi kullanılarak aktivite hesaplamaları yapıldı. Sonuç olarak palates örneklerinde Cs~l 37 ak t i vi tesi 4-5.7 Bq/kg değerleri arasında ve ortalama 4.9 Brj/kg, Cs~134 aktivitesi 1.8-3.1 Brf/kg değerleri arasında ve ortama 2.4 Bq/kg olarak ölçüldü. K-10 aktivitesi 96.4-145.4 Bq/kg değerleri arasında ve ortalama 115.7 Brf/kg bulundu. Radyum~226 konsantrasyonu 0.1.0-1.64 ppm değerleri arasında ve ortalama 0.61 ppm bulundu. Bunun yanında patatesin üretildiği topraklardan alınan 15 örnek üzerinde gamaspektroskopi si.yöntemiyle Cs~134, Cs_137 ve K-40 akt i vi tel eri, ell konsantrasyonları; ayrıca sulama sularından alınan 14 örnek üzerinde kollektör yöntemi kullanılarak suların Radyum-226 konsantrasyonları ölçüldü. II SUMMARY : The terrestrial radiation which subjects to people comes nit in the series of Uranium, Thorium, Actinium, Neptinium and ;he products of decay. If we think the environment as a whole nust be made individually. The human beings need air, water and food to survive. So the radioactivity which they contain is very important for lealth. Potatoes is one of the important food we have. Therefore, ipart from the contamination from the other foods, an extra internal contamination comes to our body from the potatoes we lave. According to data in 1992 of State Institute of Statistics Prime Ministry Republic of Turkey, totally 281684 tons potatoes vere produced in Izmir. 228800 tons of this (85 per cent) were produced in ödemiş. In this study the activity calculations were made by using the technique of gamma-spectroscopy in potatoes produced in Izmir. In conclusion, in the samples of potatoes were found Cs-137 activities between 4 and 5.7 Bq/Kg values and average 4.9 Bq/Kg; Cs-134 activities between 1.8 and 3.1 Bq/Kg values and average 2.4 Bq/Kg. K~40 activities were found between 96.4 and 145.4 Bq/Kg values and average 115.7 Bq/Kg. The concentrations of Ra-226 were found between 0.10 and 1.64 ppm values and average 0.61 ppm. With this ones on the fifteen samples which were taken from the different fields where the potatoes were grown with gamma-spectroscopy technique Cs-134, Cs-137, K-40 activities, ell concentrations and in another way at fourteen samples which were IIItaken from the water for irrigation with the collector chamber method were for Ra~226 measured. IV 42