Kitâbü'l-Mülhime (İnceleme-Metin-Dizinler)

Mustafâ Nâmî Efendi tarafından Farsçadan Türkçeye tercüme edilen Kitâbü'l-Mülhime, insanların geleceğe yönelik merakının doğa olaylarının gözlemlenmesi sonucu giderilmeye çalışıldığı farklı konusuyla ilgi çeken ve birçok eskicil gramer yapısını muhafaza etmekle birlikte XIX. yüzyıl Türkiye Türkçesinin genel dil özelliklerini yansıtan önemli bir eserdir.Melhemelerin kaynağı hakkında da bilgilerin verildiği eserde, her ayda yirmi beş doğa olayının gerçekleşmesi durumunda ortaya çıkacağı düşünülen olaylar ve bu olayların ülkeleri ya da toplumları ilgilendiren sonuçları sistemli olarak anlatılmaktadır. Astroloji terimleri ve coğrafî yer adları bakımından zengin örnekler içeren eserde, evvelce yaşayan insanların doğa olaylarını gözlemleyerek edindiği tecrübelere ve bazı tarihî bilgilere de rastlamak mümkündür.Millî Kütüphanede 1044 numarada kayıtlı bulunan eserin üzerinde yapmış olduğumuz çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmamıza konu olan eserin tanıtıldığı, melheme türü hakkında genel bilgilerin verildiği ve bu tür üzerine yapılan çalışmaların anlatıldığı 'Giriş' kısmının ardından, birinci bölümde eserin dil özellikleri betimlemeli yöntemle incelenmiş ve bulgular 'Sonuç' kısmında belirtilmiştir. İkinci bölümde çeviri yazı harfleriyle okunan metin verilmiş, üçüncü bölümde ise metnin dizinli sözlüğü ve metnimizde geçen eklerin dizini yer almıştır. Ayrıca eserin tıpkıbasımı araştırmacılara kolaylık olması açısından, çalışmanın sonuna eklenmiştir.Anahtar Kelimeler: Astroloji, Mustafâ Nâmî Efendi, Mülhime, XIX. yüzyıl Türkiye Türkçesi. Kitâbü'l-Mülhime, translated from Persian to Turkish by Mustafa Nami Efendi, is significant work which attracts attention with its distinct content focusing on satisfying the curiosity about the future via the observation of natural phenomena. The work both preserves many old grammar structures and reflects general characteristics of XIX. Century Turkish in Turkey.The work, which also consists of information about the origin of Melhemes, provides systematical explanations about the events expected to take place as a result of the occurrence of 25 natural phenomena every month and their outcomes that affect countries and societies. In the work, it is possible to find experiences of the ancestors regarding their observations of natural phenomena and other historical information as well as a wide range of examples related to astrological terms geographical place names.Our study on this particular work, which is registered to National Library of Turkey, Number 1044, consists of three sections. In the introduction part, brief information about melheme as a genre and the studies on this genre are introduced. Section one analyzes the language properties of the work with a descriptive method followed by the conclusion part in which the findings are presented and interpreted. While the text and its transcription are presented in section two, the indexed dictionary of the text and the index of the affixes observed in the text are embodied. Furthermore, the facsimile of the work is added at the end of the study for researchers.Key Words: Astrology, Mustafâ Nâmî Efendi, Mülhime, XIX. century Turkish in Turkey. 407