Porter modeli rekabetçilik analizi: Kayseri ili sektörel ölçüm ve yapısal eşitlik modelleri yaklaşımı

Ülkelerin ekonomik manada büyümeleri ve uluslararası piyasalarda diğer ülkelere karşı rekabet üstünlüğü elde edebilmeleri ülkelerin sahip olduğu ekonomik kaynaklardan ziyade endüstri ve firmaların faaliyetlerine ve rekabet üstünlüklerine bağlıdır.Endüstrilerin ve firmaların rekabet üstünlüklerinin ülkenin rekabet gücünü belirlediği günümüzde, firmaların ve endüstrilerin rekabet gücü dinamiklerinin analizi ülkelerin sürdürülebilir rekabet üstünlüğü elde etmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Michael Porter tarafından geliştirilen `Elmas Modeli` endüstrilerin ve firmaların rekabet gücü dinamiklerinin analizinde kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında Kayseri ekonomisine en çok katkı sağlayan mobilya imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı, elektrikli teçhizat ürünleri imalatı, turizm, sağlık ve eğitim sektörlerinin `Elmas Modeli` kapsamında yapısal eşitlik modellemesi yöntemiyle olası rekabet üstünlüklerinin dinamikleri incelenmiştir.Porter'ın `Elmas Modeli` kapsamında yapısal eşitlik modelinin Kayseri'de mobilya ürünleri, fabrikasyon metal ürünleri ve elektrikli teçhizat ürünleri imalatı sektörlerine uygulanması sonucunda ampirik bulguların teorik modeli sağladığı görülmüştür. Fakat model hizmet sektörlerinin bütününde kısmen geçerli olsa da alt hizmet sektörlerinde geçerli değildir. Elmas modeli faktörlerinin imalat sektörlerinin rekabet üstünlüğüne pozitif yönde katkısı olduğu ve kümelenme yönlü politikalarla desteklenebileceği ifade edilebilir. Anahtar Kelimeler: Elmas Modeli, Kayseri Mobilya Sektörü, Elektrikli Teçhizat Sektörü, Fabrikasyon Metal Sektörü, Turizm, Eğitim, Sağlık, Yapısal Eşitlik Modeli Growth in the economic sense of the countries and gaining competitive advantage against other countries in the international markets depend on industry and firms' activities and their competitive advantage rather than the economic resources of the countries.Today the competitive advantage of firms and the industry determine the strength of the competition of countries, the analyses of the competitive dynamics of firms and industry carries an important role in achieving sustainable competitive advantage of countries. `Diamond Model` developed by Michael Porter is used in the analysis of competitiveness dynamic of companies and industries. In this thesis, the sectors of furniture manufacturing, fabricated metal product manufacturing, electrical equipment manufacturing, tourism and health and education services providing the most contribution to the economy in Kayseri have been investigated to determine the possible dynamics of their competitive advantage using structural equation modeling method within the scope of `Diamond Model`.As a result of the implementation of structural equation modeling to the furniture, fabricated metal product and electrical equipment manufacturing sector within the scope of Porter's `Diamond Model`, it has been found that this diamond model has been supported through the empirical evidence. Although the model is partly true in the whole of the service sector, it is not valid on the sub-sectors of service. It can be expressed that the factors of diamond model in the manufacturing sector have positively contributed to the competitive advantage and can be supported with the cluster-oriented policies. Keywords: Diamond Model, Kayseri Furniture Sector, Electrical Equipment Sector, Fabricated Metal, Tourism, Education, Health, Structural Equation Model 420