Türkiye'de yatırımcıların bölgesel yakınlık, sürü davranışı ve aşırı güven eğilimlerine yönelik bir inceleme

Bu tezde, 2010-2016 yılları arasında Türkiye'de yatırımcıların Borsa İstanbul Pay Piyasası'nda gerçekleştirdikleri hisse senedi işlemleri kullanılarak davranışsal finans teorisinin içerisinde yer alan sürü davranışı (herd behavior) ve aşırı güven (over-confidence) eğilimleri ile 2010-2015 yılları arasında Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde yer alan portföy verileri kullanılarak 11 ilde bölgesel yakınlık (distance effect) eğilimleri incelenmiştir. Bölgesel yakınlık eğilimi analizinde ise, şirket sayısı daha az olan ve nüfusu daha az homojen olan şehirlerdeki yerli bireysel yatırımcıların kararlarında bölgesel yakınlığın etkili olduğu ancak büyük şehirler için bu eğilimin anlamlı olmadığına ilişkin bulgular tespit edilmiştir. Sürü davranışı eğilimi analiz bulgularına göre, yerli bireysel yatırıcımlar ile yabancı kurumsal yatırımcılar arasında sektörlerinde önce çıkan kurumların hisse senetlerinde sürü davranışı bulgularına rastlanmıştır. Yerli bireysel yatırımcıların aşırı güven eğilimi analizi, işlem sayısı açısından ele alınmış olup, işlem sayısına göre yatırımcıların getirileri incelenmiştir. Analiz sonucunda, işlem sayısı ile getiri arasındaki pozitif bir ilişki bulunmuş ancak işlem sayısının getiriye etkisi düşük olarak tespit edilmiştir. Çalışma bulguları, içerdiği yatırımcı kümesinin büyüklüğü ve dönem uzunluğu açısından önem taşımaktadır. Bu çerçevede davranışsal finans literatürüne Türkiye örneği üzerinden yapılan bu çalışma ile katkı sağlanmaktadır. Anahtar kelimeler: davranışsal finans bölgesel yakınlık, sürü davranışı, aşırı güven, Türkiye In this thesis, three behavioural biases of stock investors in Turkey are analysed; distance effect(between the years of 2010-2015), herd-behaviour and over-confidence (between the years of 2010-2016) using the transaction data from Borsa Istanbul Stock Exchange and investor based portfolio data from the central securities depository of Turkey, Merkezi Kayit Kurulusu. 11 cities are taken into scope for the herd-behaviour analysis and according to the analysis results, distance effect stands out more in the cities which have less company-centres and in the cities which have less homogenous population. As for the herd-behaviour analysis, a causality relationship between local individual investors and foreign institutional investors is found for the stocks that are positioned as pioneers in their own sectors. Over-confidence bias in this thesis is discussed on the basis of number of transactions. Thesis findings state that number of transactions have a positive but a low effect on the return vales gained by the investors. The findings of the thesis are uniquely important and contribute to the behavioural finance literature in respects of its data scope and size in addition with the length of the term analysed. This study is among the very few examples of investor based works that consists of examples from Turkey.Key words: behavioural finance, distance effect, herd-behaviour, over-confidence, Turkey 118