Bilgisayar destekli sözlük bilimi çalışmalarında derleme sözlüğü veri tabanı örneği

Bu çalışmada Anadolu ağızlarının söz varlığını içeren 12 ciltlik Derleme Sözlüğü'nün çevrim içi sorgulanabilir veri tabanı hazırlanmıştır. Sözlüğün madde başı, tanımlamalarını içeren anlam bölümü, örnek cümlelerin verildiği tanık bölümü, madde başlarının değişkeleri (varyantları) tablosu ve derleme yeri verisini içeren yer tablosu sözlükteki yapı esas alınarak oluşturulmuştur.124.692 adet madde başından oluşan sözlüğün birbiriyle ilişkilendirilmiş veri tabanı modeli sorgu arayüzünde gelişmiş sorgulama seçenekleriyle desteklenmiştir. Anlam tablosundaki eşdizim örüntüleri, kavramsal sorgulama, anlamlarda anahtar sözcükler , sıklık listesi ve en çok derleme yapılan yer bilgisini veren derleme yeri listesi de çıkarılmıştır.Doğal Dil İşlemenin çeşitli uygulama alanları, derlem dil biliminin tanımı, sözlük ve sözlük tekniği kavramları da tanıtılmaya çalışılmıştır. In this thesis, we prepared a database based on Derleme Sözlüğü (Compilatin Dictionary) consisting of 12 volumes including Anatolian dialects vocabulary. Based on dictionary?s structure, several table structures including lemma table that keeps the main words, variation table that keeps the lemmas?s changing form, meaning table that keeps the definitions, sample table that keeps the lemmas usable forms and finally location table that keeps the lemmas?s compilation data have been build.The dictionary consisted 124.692 numbers of lemmas, have been build on relational table structure and also supported by a advanced search capability. In addition to searchable interfaces, based on meaning table, collocational structures and keywords have been extracted. Also, based on location table a location frequency list has been prepared for deep analysis. Thus, this dictionary?s data have been converted to a digital form for futher investigation in Anatolian dialects.Natural language processing and its several application fields and definition of corpus linguistics, dictionary and dictionary making techniques have been outlined for intruduction. 221